3. 
   Сыныптағы оқу үлгерімін жақсарту мақсатында оқушылардың дарындары мен қабілеттерін әртүрлі салаларда қолданыңыз. Мысалы, суырыпсалмалығы бар оқушыға сабақтағы тақырыпқа байланысты рэп шығаруды ұсыныңыз; жобалаумен айналысатын оқушыға география сабағында белгілі бір ландшафттың моделін жасау тапсырмасын беріңіз.
   

3. 
   Уақытты көңілді өткізіңіз.
   

ҚАЛЫПТАСТЫРУШЫ БАҒАЛАУ
Қалыптастырушы бағалау кезінде қолданылатын негізгі стратегиялар

• 
  Сыныпта барлық оқушылар қабілеттілікті тұрақты емес, өспелі ұғым ретінде қарастыратын орта құру.
  

• 
  Оқушыларды сабақтың мазмұнын, сондай-ақ оның не мақсатпен жүргізілетінін көрсететін жоспарлау үдерісіне тарту.
  

• 
  Оқу мақсаттарын түсіндіру және оқушылардың табыс критерийлерін белгілеу.
  

• 
  Сыныпта тиімді әңгімелесу және мақсатты жауап алу тәсілдерін пайдалану және жоспарлау.
  

• 
  Оқушыларды оқуда табысты болу туралы сараптамалық пікірталасқа тарту – табыс критерийлеріне сәйкес болып қана қоймай, осы критерийлерге қалайша сәйкес болу қажеттілігін білу.
  

• 
  Оқушыларға өзара және өзін өзі бағалау жөніндегі жақсы сарапшы болуға мүмкіндік беру.
  

• 
  Жетістік пен жетілдірудің неден тұратынын анықтауға, түсініктемелерге сәйкес жұмыс істеуге уақыт беруге баса назар аудара отырып, оқушылар мен мұғалімдерге уақытында шолу жасап, кері байланыс орнатуға үздіксіз мүмкіндік беру.
  

Қалыптастырушы бағалаудың осы стратегиялары мұғалімдерге де, оқушыларға да міндеттер мен әдістерге қатысты қабылданатын шешімдерді реттеуге болатын құрылым ұсынады. Әдістер өзгеріп отырады және стратгияларды орындауда қолдануға болатын көптеген тәсілдер баршылық, бірақ қағидаттар тұрақты әрі негізді болуы қажет. Әртүрлі мұғалімдер әртүрлі жастағы балалармен жұмыс істегенде қолданатын әдістер алуан түрлі болып келеді, бірақ тиімді тәжірибе үшін соңғы критерийлер жүйесін құрастыратын стратегиялар мен қағидаттар үнемі бір.

Оқыту үшін

Сабақтағы педагогикалық

Білім алуға әсері

бағалаудың негізгі

стратегиялар мысалдары

сипаттамалары

Оқушылармен

оқу

Мұғалім:

Оқушылар:

мақсаттарымен бөлісу

• мақсаттарды түсіндіреді;

• нені оқу керектігін нақты

• жұмыс барысында сүйену үшін

түсінеді.

оқушыларға

мақсаттар

жазылған

қағаз береді;

•

түсінгенінтексеруүшін

оқушыларға сұрақ қояды.

Оқушыларға

Мұғалім:

Оқушылар:

бағытталған

•

табыс

критерийлерін

•

өздеріне

бағытталған

стандарттарды

біліп,

түсіндіреді;

стандарттарды

жақсы

түсінуіне көмектесу

•

оқушылардың

алдыңғы

түсінеді;

жұмыстарынан мысалдар келтіре

•

жақсы

жұмыстың

отырып,

жетістік

моделін

сипатын түсінеді.

жасайды;

•

жалпысыныптық

талқылау

кезінде

берілген

жұмыстың

жақсы жақтарын атап көрсетеді.

Оқушыларды

өзара

Мұғалім:

Оқушылар:

және өзін өзі бағалауға

• жұмыс барысында сүйену үшін

•

оқудағы

прогресті

---

тарту

оқушыларға мақсаттар

жазылған

бағалайды;

қағаз береді;

•

өз жұмыстарын қалайша

• өз қажеттіліктерінің тұрғысынан

жақсарту

керектігін

оқытудың нәтижелерін өздерінше

анықтайды;

түсіндіруге көмектеседі;

• сыншы дос ретінде пікір

•

оқушылар

өз

жұмыстарын

білдіреді.

өздері сипаттап, жақсарта алуы

үшін

талқылауға

мүмкіндік

береді;

• оқушыларға не білгені туралы

ойлануына уақыт береді.

Оқушыларға

өздерінің

Мұғалім:

Оқушылар:

келесі

қадамдарын

•

топтағы

оқушылардан

өз

• алдағы уақытта не істеу

және оны қалай жасау

жұмысы туралы сұрайды;

керектігін барынша айқын

керектігін

түсінуге

•

ауызша

кері

байланысты

түсінеді;

мүмкіндік беретін

кері

қамтамасыз етеді;

•

келешекте не болатынын

байланыс орнату

• бір-бірінен қалып қоймауына,

талқылай алады;

оқуда

келесі

қадамдар

жасауға

•

сыныппен

бірігіп

көмектесу

үшін

жауаптардан

талқылау

кезінде

бір-

бастайды;

бірінен

өзін өзі

жетілдіру

•

барлық

сыныптың

талқылауы

тәсілдерін үйренеді.

кезінде

әртүрлі

аспектілерді

жетілдіру

мүмкіндіктерін

көрсететін

жұмыс

мысалдарын

қолданады.

Әрбір оқушының

өзін

Мұғалім:

Оқушылар:

өзі

жетілдіре

• жағымды және сындарлы кері

•

тапсырманы

орындап,

алатындығына сенімін

байланыс орнатады;

қолы бос болмайды;

нығайту

•

оқу

мақсаттарын

оқушыларға

• өз прогресіне қуанады;

түсінікті

деңгейде

белгілей

•

өзін

өзі

жетілдіре

отырып,

олардың

алатындығын сезінеді.

қажеттіліктерімен

сәйкестендіреді;

• табыстарын мадақтап, алға

мақсат қояды;

•

ассистентпен ынтымақтастықта

жұмыс істейді.

Мұғалімдер

мен

Мұғалім:

Оқушылар:

оқушыларды

•

оқушылармен қол

жеткізілген

• оқуы туралы ойланады;

ақпаратты

бағалау

жетістіктер туралы үнемі сөйлесіп

•

оқу

мақсаттары

мен

үдерісін

қарастыруға

отырады;

жетістік

өлшемдеріне

және талқылауға тарту

• оқу мақсаттары мен табыс

назар

аударуын

критерийлері

туралы

үнемі

анықтайды;

оқушылардың

есіне

салып

•

өзінің

жетістіктері

мен

отырады;

құрбыларының

•

мұғалімнің

бағасы

мен

жетістіктерін

оқушылардың өзара және өзін өзі

салыстырады;

бағалауының

үндесуін

• өз оқуы үшін жауап

қадағалайды;

береді;

• топтық ой қорыту әдістерін

•

жоғары деңгейде жұмыс

тиімді қолданады (мысалы, «қол

істеп,

жетістіктерге

қол

көтермей-ақ»

жауап

алу

және

жеткізеді.

---

жұппен талқылау т.б.).
Оқушылармен оқу мақсаттарымен бөлісу

Оқу мақсаттарын жазу (жалпы негіздері)

Сабақ соңына қарай оқушылар:

• 
  ... білетін болады (білім: нақты ақпарат, мысалы, есімдер, жерлер, белгілер, формулалар, оқиғалар);
  

• 
  ... жетілдіреді/істей алады (дағдылар: білімдерін қолдану, әдістерді пайдалану, ақпаратты талдау және т.б.);
  

• 
  ... қалай екенін/неге екенін түсінеді (түсінік: ұғымдар, себептер, әсерлер,
  

қағидаттар, үдеріс және т.б.);

• 
  ... қалыптастырады/білетін болады (қарым-қатынастар мен құндылықтар:
  

аяушылық, қамқорлық, әлеуметтік мәселелерге түсіністікпен қарау, сезімдер, адамгершілік мәселелері және т.б.).
Оқу мақсаттары оқушылардың қалай оқитындығына бағытталуы мүмкін (мысалы, өзара бағалау өзінің жұмысын жақсартуға қалай көмектесе алады).
Оқу мақсаттарын белгілеу

• Оқыту мақсаттары оқу мақсаттарын даралап оқытуға бағыттауға мүмкіндік

береді.

• 
  Негізгі пәндер бойынша жұмыс жоспарларында/зерттеу тарауларында орта мерзімді оқыту мақсаттары берілген.
  

• 
  Көптеген сабақтарда екі немесе үш мақсатты көздеген дұрыс болады.
  

• 
  Кейбір оқу мақсаттары оқушылардың үлгерімін жақсартуға қатысты болуы мүмкін (мысалы, ойлау қабілетін немесе оқыту стратегиясын дамыту).
  

• 
  Бір оқу мақсаты оқуда бірқатар нәтижелерге қол жеткізуді көздеуі мүмкін.
  

• 
  Мақсаттар мен күтілетін нәтижелер оқушыға түсінікті тілмен жазылған кезде, олардың сұрақты дұрыс қойып, жалпы ақпарат дайындауға көмектесуде ықпалы зор болмақ.
  

Оқу мақсаттарын пайдаланудың қолданыстағы тәжірибесін жеке бағалау

									Ағымдағы	Одан әрі	Ерекше назар
									тәжірибені	жетілдіру	аудару қажет
									көрсетеді	қажет
Оқу мақсаттарымен алмасу
Сабақтардың			оқу	мақсаттары				орта
мерзімді		жоспарлардағы						оқыту
мақсаттарымен үндес болуы мүмкін.
Әр	сабақтың				оқу	мақсаттары
оқушылардың			назарына жеткізілген
және	бұл	тапсырманы				түсіндіруден
бөлек мәселе.
Егер сабақ үстінде сұрақ қойылса,
оқушылар нені және неліктен оқып
жатқандығын түсіндіре алады.
Жауап алу мен түсіндіру сабақтың оқу
мақсаттарына бағытталған.
Күтілген оқу нәтижелерімен алмасу
Оқудың		нәтижелері				мұғалімдердің
жоспарларында				белгіленген				және
табысты оқыту қандай болатындығын
көрсетеді.

---

Оқудың нәтижелері барлық

оқушыларға ортақ болып табылады,

әрі олармен талқыланып, келісілген.
Әрбір оқушының оқу мақсаттарына

жетуде табысты болуын қамтамасыз

ету мақсатында оқудың нәтижелері

сараланған.
Егер сабақ үстінде сұрақ қойылса,

оқушылар жетістікке жету үшін не

істеу керектігін түсіндіре алады.
Оқу нәтижелері оқушылармен кері

байланыс орнатып, олармен пікірталас

жүргізудің негізі бола алады.
Өзара және өзін өзі бағалау

Төмендегі жағдайларда өзара және өзін өзі бағалау анағұрлым тиімді болмақ:

• 
  оқушылар оқу мақсаты және күтілетін оқу нәтижелері туралы хабардар болған жағдайда (мақсат пен сабақтан күтілетін нәтижелер қосымша жаттығу емес, сабақтың әдеттегі элементтерінің бірі бола отырып, оқуды бақылаудың ажырамас бөлігі болып табылады);
  

• 
  оқушылар неге қол жеткізгендігін және нені жақсарта алатындығын анықтау үдерісінде олар орталық фигура болған жағдайда.
  

Өзара және өзін өзі бағалау кезінде оқушылардың дағдыларын дамыту стратегиялары
Мұғалімдер өзара және өзін өзі бағалау үдерісін жүзеге асыру барысында қолданатын көптеген тәжірибелік стратегиялар бар. Солардың кейбіреулері төменде келтірілген.
Бүкіл сыныптың жалпы жұмысы
Егер сабақта бүкіл сынып болып жұмыс істеу кезінде негізгі мәселе тақырыпты талқылау немесе оған шолу жасау болса, балама тәсіл ретінде оқушылардың шағын тобынан сыныпқа сабақтың оқу мақсатын еске салуды ұсынуға болар еді.
Оқушылар өздерінің прогрестерін және алдағы уақытта қандай қадамдар жасау керектігін қарау үшін талқылау жүргізуі мүмкін. Бұл стратегия оқу мақсаты мен күтілетін оқу нәтижелерін оқушыларға хабарлап отыру бүгінгі күні күнделікті әдеттегі іс болып отырғанын айқындайды.

---

Осындай стратегияны іске асыруда төмендегідей тәсілдерді қолдануға болады:

1. 
   Оқушыларға алда бүкіл сынып болып жұмыс істейтін жаттығулар қолданылатындығын, ондай жұмысты жүргізу тәсілдері туралы хабардар етіңіз.
   

2. 
   Оқушыларға олардың нені білгенін, нені әлі де дамыту қажет екендігін анықтау мақсатында олардың қалай сөйлеуге болатынының моделін көрсетіп, оны қалай қолдануға болатынын айтыңыз.
   

3. 
   Оқушылардың кез келген тобына жалпы сыныптық жұмысты өткізуге көмек сұраудан бұрын оларға ондай жұмыс өтетіндігі туралы алдын ала хабарлаңыз.
   

4. 
   Жалпы сыныптық жұмысты басқаруға көмектесуді өтінген кезде, әрбір сабақ сайын олардың өзіне деген сенімі арта түседі.
   

5. 
   Оқушыларға топтың ұсынған қандай да бір тұжырымдарымен келісетіндігін немесе келіспейтіндігін топ ішінде қысқаша талқылау туралы өтініш жасаңыз.
   

6. 
   Оқушыларға қосымша және көмекші тармақтарды ұсыну туралы өтініш жасаңыз.
   

7. 
   Жалпы сыныптық жұмысты жүргізіп отырған оқушыларға өз тарапыңыздан толыққанды және сыпайы қолдау көрсетіңіз.
   

«Бағдаршам» әдісі
Мұғалім оқушылардан өз жұмыстарының нәтижелері бойынша оқу мақсатына қаншалықты жеткендігін және өзінің білімдеріне қаншалықты сенімді екендігін көрсетуді сұрайды.

• 
  Жасыл – мақсатқа қол жеткізілді, сенімді алға жүреді.
  

• 
  Сары – біршама алға жылжу бар, кейбір мәселелер бойынша табысқа қол жеткізілді, алайда сенімсіздік бар, кеңес, көмек сұрайды.
  

• 
  Қызыл – жетістікке қол жеткізбеді, абыржуда, сондықтан ол туралы мұғалімге мәлімдейді.
  

Бұл әдіс мұғалімдерге қиындықтарды ерте анықтауға, ал оқушыларға мұғалімнен алдын ала көмек сұрауға мүмкіндік береді.
«Бас бармақты жоғары көтеру» әдісі

Бұл оқушылардың жауаптарын жылдам қарап шығуға мүмкіндік беретін стратегия
– оқушылар өз жетістіктерін қалай сезінетінін көрсету мақсатында бас бармақтарын жоғары көтереді, көлденең немесе төмен түсіреді.

• 
  Бас бармақ жоғары – күтілетін нәтижеге қол жеткізгендігіне сенімді.
  

• 
  Бас бармақ көлденең – біршама дәрежеде қол жеткізілді, бірақ одан да жақсы нәтижеге жетуге болар еді.
  

• 
  Бас бармақ төмен – жетістікке жетуде прогресс шамалы.
  

Жалпы шұғыл сұрақтарды пайдалана отырып өзін өзі бағалау

---

Смотрите также файлы

• Документирование и публикация результатов исследования Lesson stydy.docx

• География О. А. Климанова, В. В. Климанов, Э. В.docx

• Органикалы осылыстарды жіктелуі жне рамымен реакциялы абілетіні теориялы негіздері.ppt

• Занятие 3 Обучающийся Муравьёва Татьяна Юрьевна Преподаватель Данилова Елена Николаевна.doc

• От уплаты ндс освобождаются ввозимые товары.doc