Файл: Орта білім беру.docx

мақсатында тазаауадажүргізугеболатынтақырыптартізіміұсынылады:

«Тазаауадағысабақтар»

7. 
   сыныпта:
   

Ортаның экологиялық факторлары: абиотикалық (температура,жарық,рН,ылғалдылық)биотикалық(микроағзалар,жануарлар,өсімдіктер).

Зертханалық жұмыс «Жергілікті жердің экожүйелерін зерттеу(мектеп ауласымысалында)»;

Өсімдіктерде макроэлементтердің тапшылығы;Жапырақтыңқұрылысыменқызметі;

Өсімдіктердіңөсуімендамуынажарықтыңәсері.Жарықтыңтүсудеңгейінеқарайөсімдіктердің бейімделуі;

7. 
   сыныпта:
   

«Дене жаттығуларының жүрек жұмысына әсерін зерттеу»;Тынысалудыңминуттық көлемі;

Ашықтұқымдыжәнежабықтұқымдыөсімдіктердіңтіршілікциклі;

Адамныңтабиғаттағыролі.Табиғаттытиімдіпайдалану.Табиғаттықорғау.

«Медбикемен сабақ» формасын мектептегі медициналық кабинетте шағын топтармен жүргізуге болады.

7. 
   сыныпта:
   

Адамныңтынысалужолдарыныңқұрылысыменгазалмасумүшелері;

Тыныс алу мүшелерінің аурулары. Тыныс алу мүшелерінің ауруларыныңсебептері мен алдын алу жолдары (өкпе обыры, астма, бронхит, туберкулез,тұмау;

Зертханалықжұмыс«Тізерефлексі»;

Зертханалықжұмыс«Антибиотиктер,антисептиктержәнезалалсыздандыруөнімдерін қолданудызерттеу»

7. 
   сыныпта:
   

Тістің құрылысы мен қызметі, сүт тістердің тұрақты тістергеауысуы.Тіс гигиенасы;

Жұқпалыауруларжәнеолардыңалдыналу:амебалыққантышқақ,фитофтороз,оба,күл,лейшмания,герпес;

Гиподинамия. Сымбаттың бұзылуы және жалпақтабандылықтың

---

пайда болу себептері;

Көрумүшелерініңқұрылысы.Көрудіңмаңызы.Көруқызметініңбұзылуы.

Көругигиенасы.

Зертханалық жұмыс «Көру жітілігі мен көру аймағының шегінзерттеу»;

Естумүшесініңқұрылысы.Естудіңмаңызы.Естудіңбұзылусебептері.

Естумүшесініңгигиенасы.

Зертханалықжұмыс«Дыбысты қабылдауерекшеліктерінзерттеу».(құлақтыңесту қабілетінанықтау);

7. 
   сыныпта медбике кабинетіне қыз балалармен мына сабақтарды жүргізу ұсынылады:
   

Менструалдықцикл:менструалдықциклындағыэстрогенменпрогестеронгормондарының маңызы;

Контрацепциятүрлері;

Жыныстықжолменберілетінаурулар

«Биология» пәнін оқытуда ең басты мақсат білім алушылардың функционалдық білім мен практикалық дағдыларын қалыптастыру болуы керек. Мысалы биологиялық білімнің нәтижесінде денсаулықты сақтау, нығайту, әртүрлі жұқпалы аурулардан қалай қорғану, алғашқы жәрдем көрсете білу, дұрыс тамақтану, тағам құрамындағы дәрумендердің түрлерін біліп, соған қарай тамақтану рационын құру, ауру туғызатын бактериялар мен вирустадан сақтану, үнемі иммунитетті көтеріп жүру сынды өмір бойы өзіне қажетті білімді алуы тиіс. Әрі қарай үлгі ретінде алдын ала болжаммен күрделі деген тақырыптар бойынша қосымша сабақтардың жоспарлары ұсынылады.

5. 
   сыныпқа арналған «Биология» оқу пәнінен күрделі тақырыптар бойыншафокусжоспарүлгісі
   

№	Тақырыптар	Оқу мақсаттары	Жұмыс формасы	Қорытынды
1-тоқсан
1	Экологиялық сукцессиялар: Бірінші және екінші реттік сукцессиялар. Экожүйелердің алмасуы	7.3.1.4 экологиялық сукцессия үдерісін сипаттау	кестелермен жұмыс	тест
2	Дихотомиялықәдіс. Дихотомиялық кілттерді қолдану	7.1.1.4 жекелеген ағзаларға қарапайым дихотомиялық кілттерді қолдану	ойын сабақ	сұрақ-жауап
3	Азық-түліктердегі органикалық заттар: нәруыздар, майлар, көмірсулар. Зертханалық жұмыс «Азық-түліктерде көмірсулар, нәруыздар және майлардың бар болуын зерттеу»	7.4.1.3 азық– түліктерде көмірсулар, нәруыздар және майлардың бар екендігін дәлелдеу	мектеп асханасына саяхат	әңгімелесу
2-тоқсан
1	Ксилема, флоэма және олардың құрылымдық элементтері	7.1.3.5 флоэма мен ксилеманың элементтерін құрылысын салыстыру	бейнематериа лдар көрсету	сурет салу
2	Модельдеу «Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың тынысалу жүйесі мүшелерін салыстыру»	7.1.4.4 омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың тыныс алу мүшелерін салыстыру	шағын топтарда модельдеу жұмысы	сурет салу

---

3-тоқсан
1	Жүйке жүйесінің құрам бөліктері. Жүйке жүйесінің қызметі. Нейронның құрылысы: денесі, дендриттер, аксон. Нейронның қызметтері	7.1.7.2 жүйке жүйесінің қызметін және құрылымдық компоненттерін атау	өзара ынтымақтаст ық (9-сынып оқушыларын тарту)		тест
2	Жүйке жүйесінің орталық және шеткі бөлімдері. Жұлын. Ми. Ми бөлімдерінің құрылысы мен қызметтері: сопақша ми, артқы (ми көпірі, мишық), орталық және аралық ми. Үлкен ми сыңарлары	7.1.7.4 орталық жүйке жүйесі бөлімдерінің құрылысы мен қызметтерін салыстыру	тренажер- сабақ		шығармашыл ық есеп
4-тоқсан
1	Жүре пайда болған және тұқымқуалайтын белгілер. Хромосоманың құрылымы. Генетикалық материалды сақтаушы және тасымалдаушы ДНҚ жайлы түсінік	7.2.4.1 адам ағзасындағы тұқымқуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілерді зерттеу		интегралды сабақ- мектеп медбикесін тарту	сұрақ-жауап
2	Жануарлардағы тура және түрленіп даму онтогенез типтері. Бунақденелілердің шала және толық түрленіп дамуына мысалдар.	7.2.3.3 өсімдіктер мен жануарлардағы онтогенез кезеңдерін ажырату		Модельдеу сабағы	тест

5. 
   сыныпқаарналған«Биология»оқупәніненкүрделітақырыптарбойыншафокусжоспарүлгісі
   

---

№	Тақырыптар	Оқу мақсаттары	Жұмыс формасы		Қорытын ды
1-тоқсан
1	Жасушаның құрамындағы органикалық заттар. Мономерлер мен полимерлер арасындағы айырмашылық	8.4.1.1 биологиялық мысалдарды пайдаланып полимерлер мен мономерлер арасындағы айырмашылықты сипаттау		чартер сабақ	кесте
2	Нәруыздар, қасиеттері мен қызметтері	8.4.1.3 нәруыздардың биологиялық құрылымы мен қызметі		фокус топпен сабақ	әңгімелесу
2-тоқсан
1	Ағзаның ішкі ортасы және оның маңызы. Лимфа. Лимфа айналымы мен оның маңызы. Гомеостаз. Ағзаның ішкі ортасы: қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы	8.1.3.5 лимфа жүйесін және қан, ұлпа сұйықтығы мен лимфа арасындағы өзара байланысты сипаттау		дәріс-сабақ	сұрақтар

2	Қан топтары. Қан құю. Резус- фактор. Агглютинация. Резус- конфликт	8.1.3.7 агглютинация және резус-конфликт механизмдерін түсіндіру	сессия-сабақ	сұрақтар
3-тоқсан
1	Зәр шығару жүйесі мүшелерінің құрылысы (бүйрек, несепағар, қуық, несеп жолы) мен қызметі.	адамның зәр шығару жүйесі мүшелерінің құрылысы мен қызметін сипаттау; бүйректің құрылымдық бөліктерін танып білу	бейнематери алдар	мини-тест
2	Зертханалық жұмыс «Сүйектің макро және микроскопиялық құрылысы». Демонстрация «Сүйектің химиялық құрамы»	8.1.6.2 сүйектің химиялық құрамын, макро және микроскопиялық құрылысын зерттеу	чартер-сабақ	кесте толықтыру
3	«Гормондар», «Гуморальдық реттелу» ұғымдары.	эндокринді, экзокринді және аралас бездердің орналасқан жерлерін анықтау; бездердің негізгі қызметтерін түсіндіру	сессия-сабақ	кесте
4-тоқсан
1	Митоз. Мейоз. Митоз бен мейоздың биологиялық маңызы	8.2.2.1 тірі ағзалардың тіршілік әрекетіндегі митоз бен мейоздың маңызын түсіндіру	чартер сабақ	тест
2	Эмбрионалдық даму кезеңдері: бластула, гаструла, нейрула.	8.2.3.1 эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттау;	лекция	кесте

---

5. 
   сыныпқа арналған «Биология» оқу пәнінен күрделі тақырыптарбойыншафокусжоспар үлгісі
   

№	Тақырыптар	Оқу мақсаттары	Жұмыс формасы	Қорытынды
1-тоқсан
1	Жасушалардың сызықтық ұлғаюын есептеу. Ұлғаю, актуальды өлшемі және суреттің нақты өлшемі. Өлшем бірліктерін СИ жүйесіне аудару (сантиметр-миллиметр- микрометр-нанометр).	9.4.2.2 микрофотографияны қолданып, жасушалардың сызықтық ұлғаюын есептеу	лекция- сабақ	модельдеу
2	Ферменттердің әсер ету механизмі. Ферменттің белсенді орталығы. Зертханалық жұмыс «Ферменттердің белсенділігіне әр түрлі жағдайлардың	9.4.1.1 ферменттер механизмін оқып тану; 9.1.2.3 ферменттердің белсенділігіне әр түрлі жағдайлардың (температура, pH)	Зертханал ық жұмыс бойынша чартерлік сабақ	кестені толықтыру

	(температура, pH) әсерін зерттеу»	әсерін зерттеу
2-тоқсан
1	Миеленді, миеленсіз аксондарда жүйке импульстарының туындауы және өткізілуі. Өткізу жылдамдығы. Мембраналық потенциал, тыныштық потенциалы және әрекет потенциалы.	9.1.7.3 жүйке импульсінің туындауы мен өтуін сипаттау	Модельдеу сабағы	тест
2	Нейрокомпьютерлік интерфейс. Компьютер мен ми арасындағы ақпарат алмасу жүйесі	9.4.4.2 «компьютер-ми» интерфейс технологиясының ерекшеліктерін оқып білу	инфографи калық сабақ	сызбалар
3-тоқсан
1	Интерфаза. Интерфаза кезеңдері: Gl, S және G2	9.2.2.1 жасуша айналымының интерфаза кезіндегі жүретін үдерістерді түсіндіру	дәріс- сабақ	интерфаза графигі
2	Моногибридті және дигибридті будандастыру. Басымдылық заңы. Ажырау заңы	9.2.4.2 моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдеу және есептер шығару	фокус- топтармен есеп	тест
3	Жыныс генетикасы. Жынысты анықтаудың генетикалық механизмі.	9.2.4.7 жынысты анықтау кезінде хромосомалардың рөлін түсіндіретін сызба жасау	тренажер- сабақ	тест
4-тоқсан
1	Құрсақта даму. Ұрықтық дамудың алғашқы кезеңдері. Ұрықтың қалыптасуы мен дамуы	ұрықтың дамуындағы плацентаның маңызын түсіндіру; эмбрион мен ұрықтың дамуын салыстыру	дәріс- сабақ	тест

---