Файл: Орта білім беру.docx

«Химия» оқу пәні

Химия – заттар, олардың қасиеттері, құрылымы және олардың бір-біріне айналуы туралы ғылым.

Химия органикалық және бейорганикалық заттардың құрамын, заттардың құрылымын, заттардың өзара әрекеттесу қабілетін зерттейді және химиялық энергияның жылу, электр, жарық тағы басқа энергияларға өту құбылыстарын зерттейді.

7-9-сыныптарда «Химия» оқу пәнінің төмендетілген оқу жүктемесі бойынша әзірленген Үлгілік оқу бағдарламасында жаңартылған мазмұндағы

Үлгілік оқу бағдарламасында қарастырылатын бөлімдер толығымен сақталған, тек оқу мақсаттарының, зертханалық жұмыстар мен көрсетілімдердің санында айырмашылықтар бар (54-кесте).

54. 
    кесте. Зертханалық жұмыстар мен модельдеу саны
    

Сынып	Оқу мақсаттарының саны		Зертханалық жұмыстар саны		Практикалық жұмыстар саны
	Жаңартыл ған мазмұн дағы ҮОЖ	Жүктеме сі төмен детілген ҮОЖ	Жаңартыл ған мазмұн дағы ҮОЖ	Жүктеме сі төмен детілген ҮОЖ		Жаңартыл ған мазмұн дағы ҮОЖ	Жүктеме сі төмен детілген ҮОЖ
7	49		11			4
8	72	51	10	9		7	4
9	109	79	17	9		6	4

Тәжірибелік дағдыны дамытуға арналған тәсілдердің бірі – демонстрация. Демонстрацияны жүргізу мыналарды қамтуы мүмкін:

1. 
   қауіпсіздік: кейбір жұмыстарды топпен орындаудың қауіптілігі жоғары болуы мүмкін;
   
2. 
   уақыт: демонстрациялар әдетте аз уақытты алады;
   
3. 
   нәтиже: кейбір нәтижелерге қол жеткізу қиын және білім алушылардың білім деңгейінен жоғары болуы мүмкін.
   

---

Сәтсіз шыққан тәжірибені уақытты ысырап ету ретінде қарастыруға болады.

Мұғалімнің демонстрация жасауы тиімді, бірақ білім алушылардың көпшілігі практикалық эксперименттерді ұнататынын есте сақтаған жөн.

Білім алушылар:

• 
  нәтижелерді қалай бағалауды және қорытынды жасауды;
  
• 
  тәжірибелік өлшемдердегі ауытқуларды анықтауды;
  
• 
  тәжірибелік процедуралардағы шектеулерді;
  
• 
  өлшеу мен деректердің дәлдігін;
  
• 
  процедуралар мен аппаратураларды жақсартуды меңгеруі тиіс.
  

«Химия» пәнін ұйымдастырудағы міндеттердің бірі білім алушылардың оқу пәндері бойынша алған білімдерін күнделікті өмірде қолдану және тәжірибеге бағытталған біліктілігі мен дағдыларын дамыту. Химия сабақтарында жүргізілетін практикалық және зертханалық жұмыстар талдауға, жинақтауға, бағалауға, болжауға, есептеуге, түсіндіруге, құбылыстар мен процестердің сапалық және сандық сипаттарын анықтауға, жобалық тапсырмалар орындауға, тәжірибелер және эксперименттер жасау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған.

Практикалық және зерттеушілік жұмыстар, зертханалық тәжірибелер орындау, эксперименттер және эксперименттік есептер шығару, жобалар орындау, модельдер құрастыру барысында табиғи және әлеуметтік- экономикалық процестердің, құбылыстар мен заңдылықтардың мәнін түсіну тереңдетіледі.

Білім алушылар себеп-салдарлық байланыстарды көре білулері, қоршаған ортадағы өзгерістерді анықтай алулары, нақты жағдаяттардың салдарынан болатын қауіпті өзгерістердің алдын алу тәсілдерін ұсына алулары тиіс.

Оқу бағдарламаларында білім алушылардың зерттеушілік дағдыларын қалыптастыруға

---

бағытталған зертханалық және практикалық жұмыстарды орындау қарастырылған, мысалы «Тағам құрамындағы қоректік заттарды анықтау» практикалық жұмысы, «Тыныс алу процесін зерттеу» зертханалық тәжірибесі т.б.

Қазақстанның байлығы болып табылатын жанар май қоры мен минералдық ресурстар туралы білім алушыларға «Жаратылыстану» және

«География» пәндері курсынан өз білімдерін жинақтап қорытуға мүмкіндіктері бар. Жер қыртысының химиялық құрамы, кендерден металл өндіру негіздері мәселелері қарастырылады. Бұл тақырыпты зерделеу жансыз табиғатта өтіп жатқан процестер туралы білімдерін тереңдетуге, сондай-патриоттық сезімдерін оятуға мүмкіндік береді.

Оқу жылы ішінде химия пәні мұғалімдерінің әдістемелік бірлестіктеріне төмендегідей тақырыптар ұсыныс ретінде беріледі:

Химияныоқытупрактикасындазаманауидидактикалықтәсілдердіжүзеге асыру. Оқытудағы жүйелік әрекет және тұлғаға бағытталған тәсілдер. Білім алушылардың оқу-танымдық және ғылыми-зерттеу құзыреттерін дамыту. Пәнішілік және пәнаралық байланысты жүзеге асыру. Белсенді және интербелсенді оқыту әдістерімен химия сабақтарында білім беру саласындағы ынтымақтастықты ұйымдастыру тәсілдері.

Біліммендағдылардытүзетубойыншаіс-шаралардыұйымдастыру,өзін-өзібағалаудағдыларындамытубойыншаіс-шараларұйымдастыру.Химия пәні бойынша оқу сабақтарында бақылау-бағалау процесінде білім алушылардың ұйымдастырушылық және білімділік қабілеттерін қалыптастыру. Білім алушылардың бірін-бірі бақылау, бірін-бірі бағалау, өзін-өзі бағалау, кері байланыс тәсілдерін тиімді пайдалану, пәнді оқытуда анықталған кемшіліктерді жою бойынша жүйелі жұмыстарды ұйымдастыру.

Жалпыорта

---

білімберуұйымдарындағы«Химия»пәніноқытудағыақпараттық-коммуникациялықтехнологиялар.

Білім алушылардың ақпараттық-коммуникациялық құзыреттілігін дамыту және білім сапасын арттыру мақсатында химия сабақтарында және сабақтан тыс қызметте заманауи технологиялар мен электронды оқыту құралдарын пайдалану. Медиа білім беру құзыреттілігін қалыптастыру: талдау, бағалау, ақпаратты пайдалану, оны түсіндіру және жаңа мәселелерді шешу үшін қолдану дағдыларын дамыту. Компьютерлік технологияларды пайдалана отырып, химиялық эксперименттерді модельдеу әдістері (виртуалды зертхана).

Академияпедагогтергебілімберудіңжаңартылғанмазмұнынакөшужағдайынаәдістемелікұсынымдамалардайындады.ҰсынымдамаларАкадемияныңсайтынаорналастырылған.

Оқу пәнінен бөлім бойынша жиынтық бағалау саны 55-кестеде берілген.

54. 1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   90

---

кесте. «Химия» пәнінен бөлім бойынша жиынтық бағалау саны

Сынып	Бөлім бойынша жиынтық бағалау саны
	1-тоқсан	2-тоқсан	3-тоқсан	4-тоқсан
7-сынып	1	1	1	1
8-сынып	1	1	1	1
9-сынып	1	1	1	1

2021-2022 оқу жылында білім алушылардың өткен оқу жылдарындағы біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру және жаңа оқу жылына арналған оқу бағдарламасындағы оқу мақсаттарының меңгерілуін қамтамасыз ету бойынша мақсатты жұмыс жоспарын әзірлеу реті (әрбір пәнмұғаліміүшін)

№	Жұмыс мазмұны
Диагностикалық жұмыс (IтоқсанныңIаптасында)
1	Өткен оқу жылдарындағы химия оқу бағдарламасының оқу мақсаттары бойынша әкімшілікдиагностикалықбақылаужұмысын жүргізу (әртүрлі тест тапсырмалар, графиктер, диаграммалар, есеп шығару, жазбаша тапсырмалар)
2	Тақырыптар бойынша олқылығы бар оқушылардың санына байланысты өткентақырыптардың ішінен қиындық тудырған тақырыптарды анықтау. Мысалы, қандайдабіртақырыптымеңгермегеноқушылардыңсаныкөпболса,солтақырыпкүрделіболыпесептеледі.Мысалы, 9-сыныпта оқушы егер «нөлдік қосынды» әдісімен формуланы құрастыра алмаса, салыстырмалы молекулалық/формулалық массаны анықтап алмаса, заттар массасының сақталу заңын қолдана алмаса, қоспамен байланысты есептеуге берілген тапсырманы шығара алмайды.
Жоспарлау жұмысы (IтоқсанныңIIаптасында)
3	Пәннің оқу бағдарламасы бойынша жаңа оқу жылында өтілетін тақырыптар мен оқу мақсаттарына сәйкес келетін өткен оқу жылдарындағы күрделі тақырыптарменоқумақсаттарынанықтау.Егер бағдарламада оқу мақсаттары, оқу сағаттарының саны бойынша өзгерістер болса, бұл жағдайды оқушылардың біліміндегі олқылықтарды жою үшін жұмысты жоспарлау кезінде ескеру қажет.
4	Сәйкес келетін тақырыптар мен оқу мақсаттарын анықтағаннан кейін қысқамерзімдісабақжоспарларынмақсаттарды үйлестіре, кіріктіре отырып әзірлеу. Жаңатақырыптарменоқумақсаттарынмеңгеруүшінөткеноқужылдарындағы тақырыптар бойынша білімінде олқылығы бар оқушыларға алдыналадайындалыпкелугеберілетінтапсырмаларәзірлеу.Шағын жобаларды, презентацияларды, пікірталас түрінде өткізуге, ғылыми эссе жазуға және т. б қосуға болады.
5	Пәннің оқу бағдарламасы бойынша жаңа оқу жылындағы тақырыптар мен оқу мақсаттарына сәйкес келмейтінөткен оқу жылдарының күрделітақырыптарымен оқу мақсаттарын анықтау. Мысалы, «метанол мен этанолдың адам ағзасына физиологиялық әсерін түсіндіру», «аммиак өндірісінің үдерісін сипаттау» оқу мақсаттары
6	Жаңа бағдарламаға сәйкес келмейтін өткен оқу жылдарының күрделі тақырыптары мен оқу мақсаттары бойынша білімінде олқылықтары бар оқушылардыңтізімінжасаужәнетоптастыру
7	Білімінде олқылықтары бар оқушылардың топтарымен өткізілетін консультациялардыңкестесінжасау
8	Білімінде олқылықтары бар оқушыларға өткізілетін кеңесберудісәйкес келетін жаңатақырыппеноқумақсатынасабақжоспарлауданбұрын өткізу
9	Білімінде олқылықтары бар оқушылардың топтарымен өткізілетін кеңесберу

---