Файл: Жалпы психопатологиялы Бзылыстар (симтом) Есте сатау абілетіні бзылуы Адамны аылой рекетіні сфералары.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 19.03.2024
Просмотров: 26
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
ЖАЛПЫ ПСИХОПАТОЛОГИЯЛЫҚ БҰЗЫЛЫСТАР (СИМТОМ)
Есте сақтау қабілетінің бұзылуы
Адамның ақыл-ой әрекетінің сфералары
1. Сезімтал таным (қабылдау)
2. Ойлау
3. Жад
4. Зияткерлік
5. Эмоциялар
6. Ерік және психомоторлы
7. Көрнекті орындар
8. Сана
Ес - бұл сезімдер мен қабылдаудың іздерін қалыптастыру (бекіту), сақтау (сақтау), көбейту (көбейту) және ұмыту процесі. Есте сақтау, қалдыру және әрі қарай дамыту немесе бұрын болғанды анықтау немесе қабылдағаныны көрсететін өткен тәжірибенің бейнелеуі болып табылады.
Ес түрлері: нақты механикалық, маңызды логикалық.
Ес типтері: көру, есту, моторлы.
Ес – оперативті минут ішінде еске сақтау, қысқаша (сағатқа күнге қарап сақтау, өткен күндерді сақтау). Ұзақ айлар, жылдар бойы сақтау.
Балаларда механикалық белгілердің бейнелену эмоционалды ес тән. Балалардың еске сақтауы көбінесе күйзелістің жарқын өтуімен байланысты болады. Мектеп жасындағы ойлау қабілетінің дамуымен қоса маңызды еске сақтаудың көбеюімен байланысты болады. Жасөспірім кезеңінде бағытталған ес пен логикалық еске сақтау дамиды.
Есте сақтау қабілетінің бұзылуы
Сандық
1.Гипермнезия
2.Гипомнезия
3.Амнезия
Жоғары сапалы (парамнезия)
1. Псевдо-реминисценция
2. Конфабуляциялар
3. Криптомнезия
Гипер- және гипомнезия
Гипермнезия - есте сақтаудың күрт күшеюі. Кездеседі
маникалы штаттарда, олигофреникадағы ақылдылықтың жетіспеушілік дәрежесіндегі өтемақы ретінде.
Прогрессивті гипомнезия - бұл есте сақтаудың немесе оның жекелеген компоненттерінің біртіндеп күшейетін әлсіреуі (мидың қан тамырлары ауруларымен, жартылай деменцияның негізгі компоненті).
Жадының жоғалуы Рибот заңына сәйкес келеді:
- кешіктен (жақында) ерте кезеңге (жасөспірім оқиғалары) - жалпыдан жалпыға
- эмоционалды бейтараптан эмоционалды маңыздыға дейін
Амнезия
- белгілі бір уақыт кезеңіндегі оқиғалар үшін жадының толық жоғалуы
1. Ретроанетероградная амнезия - Ретроград, антероград, конградты, ретроантерогра
2. Прогрессивті амнезия - Рибот заңы бойынша дамиды, жалпы деменциямен қалыптасады
3. Бекітілу амнезиясы - есте сақтау қабілетін жоғалтады, Корсаковтың s-me-мен (төменде қараңыз)
Есте сақтаудың сапалы бұзылулары (парамнезиялар)
Псевдо-реминисценциялар дегеніміз
- кәдімгі мазмұндағы өмірдегі оқиғалардың өткеннен бүгінге ауысуы.
Конфабуляциялар (жалған естеліктер) - бұл ойдан шығарылған шынайы емес, фантастикалық сипаттағы ойдан шығарылған оқиғалар.
Корсаковский амнестиялық синдромы
1. Фиксациялық амнезия (+ фиксация амнезиясы дамыған кезден бастап оқиғалардың ретроградтық амнезиясы).
2. Уақыт пен қоршаған ортадағы амнестикалық дезориентация (болу орнын және ағымдағы күнді есте сақтай алмауына байланысты).
3. Конфабуляциялар және псевдо-еске түсіру (жадыдағы бос орындарды жалған естеліктермен толтыру).
Оның себебі әр түрлі мас болу, соның ішінде( алкоголь,) инфекциялар, бас миының зақымдануы болуы мүмкін.
Зейіннің бұзылуы
Зейіннің тарылуы мақсатты қызмет шеңберінде бірнеше компоненттерді сақтай алмауымен сипатталады.
Зейіннің ауытқуы (тұрақсыздығы) - затты ұзақ уақыт бойы бір объектіге шоғырландыра алмауында көрінеді, нәтижесінде науқас басталған әрекетті аяқтай алмайды. Маникальды жағдайда болады.
Зейіннің шаршауы - кез-келген әрекетті орындауға шоғырлану кезінде күштің жоғарылауымен көрінеді. Астеникалық жағдайда байқалады.
Зейіннің қаттылығы - зейінді басқа ойға немесе әрекетке ауыстырудағы қиындық. Мидың органикалық аурулары, эпилепсия кезінде пайда болады.
Интеллект - бұл барлық танымдық процестердің жиынтығы, білім мен дағдыларды игеру қабілеті, сонымен қатар оларды практикада қолдана білу.
Интеллекттің алғы шарттары: есте сақтау, зейін және ойлау.
Интеллект бұзылыстар
Интеллект – бұл тәжірибені жинақта оны іс жүзінде қолдана білу. Туа біткен қабілеттіліктер , яғни білім тәжірибе емес, оның қолдана білуі болып табылады.
Балалардағы интелект ерекшелігі 3 жасқа дейін,ол көрнекті әсерлі ойлаумен сипатталады. 4-7 жаста нақты – бейнеліойлаумен сипатталады.
Олигофрения
а) туа біткен ке ақылдылық. Себептер жатырішілік дамудың бұзылуына немесе 3 жасқа толмай әрекет ететін патогендік факторларға байланысты.
• Дебильділік
• Имбецильность
• Идиотия
Деменция
a.жүре пайда болған кем ақылдылық
Бұл 3 жастан және одан жоғары жас аралығында болады.
• Парциальды деменция
• Тотальді деменция
• Эпилептикалық
Олигофрения
Белгісі Дебильность Имбециль-ность Идиотия
Сөз шынайлы- бір сөз сөйлемейді
бейнелі
Өзіне-өзі ++ тек негізгі --
дағдылар
қызмет ету
қабілеті
Оқу қабілеті -- -- --
IQ 50 – 69 20-49 20-дан төмен
Деменция түрлері
А.Порциальді (лакунарлы, дисмнестикалық)
1. Естің нашарлауының біртектілігі (прогрессивті гипомнезия) және ойлау (органикалық тип)
2. «Тұлғаның өзегін» сақтау
3. Көбінесе өзінің жеке басына және жағдайына бағдарлау
4. Олардың жағдайына сыни көзқараспен ауру туралы хабардарлықтың болуы
5. Эмоционалды лабильділік
6. Мидың тамырлы ауруларымен
Б.Тотальная
1. Ол ақыл-ой әрекетінің барлық түрлерін қамтиды және ауру ағымымен бірге олардың толық ыдырауымен аяқталады (прогрессивті амнезия, апраксия, афазия және т.б.). Қорытынды күй - ақыл-ессіздік
2. «Тұлғаның өзегін» жою.
3. Көбіне бағытын бұзады
өзіндік және жағдай
4. Мәртебеге сын жоқ.
5. Мидың атрофиялық аурулары кезінде, прогрессивті паралич.
Психоорганикалық синдром
- созылмалы органикалық бас ми ауруларына тән
Бұл психикалық қызметтің үш саласын бұзудың жиынтығымен ұсынылған (Вальтер-Буэль үштігі):
- ақыл - есте сақтау
- эмоциялар
Ауырлығы әр түрлі болуы мүмкін: псевдоневротикалық (невроздарға еліктеу) және жеке тұлғаның бұзылуынан (тұлғаның қасиеттерін айқындау, деңгейге келтіру) ауыр деменцияның суретіне дейін.
Пішіндер (кезеңдер):
- астеникалық
- жарылғыш
- эйфориялық
- апатетикалық
Ойлаудың бұзылуы
Ойлау - нақты байланыстағы ішкі байланыстар мен қатынастардың жанама, дерексіз, жалпыланған көрінісі.
Ойлау дегеніміз көріністер түйіні мен ортақ заттар қасиеттерін анықтау, заттар мен нақты өмір көріністерінің арасындағы байланысты орнату процессі болып табылады. Ойлау негізі түсінік болып табылады. Ойлау , яғни сөз сөйлеу әрекеті арасында құралады. Ойлаудың физиологиялық фундаменті болып үлкен жарты шар қыртысының жұмысы болып табылады. Балалардағы ойлау нақты бейнелі қарапайымнан біртінде күрделіге қарай дамиды, жеке бір бейнелерден елестеу мен түсініктерге қарай дамиды.
Балалардың бақылауында жүйе жоқ, олар нақты біліп ала алмайды.
Мектеп жасына дейін оларда себепті байланыстар дами бастайды. Мектеп жасында жүйелену, толықтану біртінде абстрактілі ойлау дамиды.
Әдетте, онтогенезде ойлаудың 3 түрі қатарынан ауыстырылады:
1. Көрнекі түрде- тиімді
2. Көрнекі - пішінді
3. Абстрактілі-логикалық
ОЙЛАУДЫҢ ПАТОЛОГИЯСЫ
Ойлаудың түрі бойынша Ойлаудың мазмұны бойынша
1. Темптің бұзылуы 1. Сандырақтық идеялар
2. Бұзушылық 2. Аса бағалы идеяларын тым жоғары бағалау
3. Жабысқақ идеялар 3.Мақсаттық бағдардың бұзылысы
Ойлау қарқынын (темпсінің) бұзылысы
• Ойлаудың жылдамдауы (маниакальды синдромға тән)
• Ойлаудың баяулауы ( депрессивного синдрома)
Шизофренияда кездесетін формальды ойлаудың бұзылыстары
• Резонанстық ойлау (резонерлі, пайымдау) - ұзақ, абстрактылы, бұлыңғыр, мағынасыз ойдың басым болуымен ойлау
• Аутистикалық ойлау - өмірдегі фактілерге емес, науқастың ішкі әлемінен туындаған тәжірибелерге негізделген ойлау.
• Символикалық ойлау - қарапайым, жиі қолданылатын сөздерге ерекше, дерексіз мағына берілетін, науқастың өзіне ғана түсінікті болатын ойлау. Пациенттер жаңа сөздер ойлап табуы мүмкін - «неологизмдер».
• Шперрунг - ойдың «бітелуі,тығыздалуы», ойдың кенеттен үзілуі
• Үзік-үзік (разорванное) ойлау – бір ойдан екінші ойға ауысу,сөйлемде үйлесімділік жоқ, ойдың жалпы мағынасымен байланысты емес («ақсақалдың бақшасында, ал Киевте - нағашы»), сөйлеудің грамматикалық құрылымы сақталуы мүмкін; ең айқын.
Органикалық бас ми ауруларына тән формальды ойлаудың бұзылыстары
• Патологиялық мұқият болу (деталь, тұтқырлық, қаттылық, ойлаудың торпидтігі) - егжей-тегжейлі бейімділік, жеке жағдайларда қалып қою («уақытты белгілеу»), негізгіден екіншіні бөле алмау.
• Ойлаудың табандылығы(персеверация) - ойлау процесінің айқын қиындықтарына, кез келген ойдың үстемдігіне («кептелуіне») байланысты бірдей сөздерді, сөз тіркестерін қайталау.
• Когерентті емес (инкогерентное) ойлау - бұл сөздер арасында логикалық қана емес, сонымен қатар грамматикалық байланыстардың болмауы. Науқастардың сөйлеуі дәйексіз, жеке сөздердің, сондай-ақ буындар мен дыбыстардың ретсіз жиынтығы. Аменцияға тән.
Сандырақ ойлар
1. жалған, қате пікірлер
2. патологиялық негізде тұру
3. науқастың бүкіл санасына ие болу
4. шындыққа айқын қарама-қайшылыққа қарамастан, логикалық түзетуге өзіңізді қарыздамаңыз
Сандырақ идеялардың жіктелуі:
мазмұны бойынша (фабуле сандырағы)
• Аңду сандырақ идеялары
(қудалау, әсер ету, сахналау, улану, зиян келтіру, қызғаныш)
• Ұлылық туралы сандырақ идеялар (реформизм, байлық, махаббат сүйкімділігі, жоғары шығу тегі, өнертабқыш)
• Өзін-өзі кінәлау туралы сандырақ идеялар
(кінәлау, кедейлену, күнәкарлық, дисморфомания, гипохондриялық делирия)
Сандырақ идеялардың жіктелуі:
сандырақтың пайда болу механизмі бойынша:
• Біріншілік (интерпретациялық, жүйеленген, сандырақ түсіндіру)
- дерексіз білімнің, «қисық қисынның» бұзылуы, жалған түсіндірмелер
• Екіншілік реттік (бейнелі, сезімтал) -
сенсорлық білімді бұзу; делирия басқа психикалық бұзылулар болған кезде пайда болады - галлюцинация, психикалық автоматизм, қараңғыланған сана, өзгерген көңіл-күй
• Индуцировленген (алдау)
Сандырақ синдромдар
• Паранойяльді синдром
• Параноидты синдром (галлюцинаторлы-параноидты, психикалық автоматизм Кандинский-Клерамбо синдромы)
• Парафренді синдром
Паранояльды синдром
•жүйеленген интерпретациялық (алғашқы) елес
•галлюцинация немесе көңіл-күйдің бұзылуы жоқ , көбінесе монотематикалық
(мысалы, реформа, өнертапқыш, қызғаныш, кверулизм және т.б.)
Паранойдты синдром
• қайталама сенсорлық сандырақпен ұсынылған
• мазасыздық, қорқыныш, депрессия, галлюцинация, психикалық автоматизм, кататониялық бұзылулар сандырақ аясында пайда болады.
Сондықтан, клиникалық көріністе кездесетін бұзылуларға байланысты олар туралы айтады:
o Параноидтық синдром
o Галлюцинаторлы-параноидты синдром
o Депрессивті- сандырақтық синдром
o Кандинский-Клерамбоның психикалық автоматизм синдромы (келесі слайдты қараңыз)
Психикалық автоматизма Кандинский-Клерамбо синдромы
1.Қудалау мен әсер ету сандырағы
2. Есту және көру псевдо-галлюцинациялар
3. Психикалық автоматизмдер - бұл сыртқы психикалық , физикалық әсердің әсерінен болатын процестердің болуынан пайда болатын сандырақ ,пайымдау арқылы өзінің психикалық және физиологиялық процестерін басқаруды жоғалту сезімі:
o Идеаторлы (ойдың ашықтығы симптомы, дыбыстық ойлар симптомы, ойларды ортаға салу, ментизм, ойларды бұзу- шперрунг)
o Сенсорлық (иіс сезу және тактильді жалған галлюцинация, сенестопатия)
o Аффективті (науқастардың көңіл-күйлері сыртқы күштің әсерінен өзгереді деген сенімі)
o Қозғалтқыш (науқастардың қозғалуы немесе әрекеттері сыртқы күштің әсерінен пайда болатындығына, яғни қимылдарды біреу басқарады).
Парафренный синдром
1. Мегаломаникалық сандырақ (ұлылықтың фантастикалық сандырақ)
2. Әсер ету сандырағы