Файл: Жалпы психопатологиялы Бзылыстар (симтом) Есте сатау абілетіні бзылуы Адамны аылой рекетіні сфералары.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 19.03.2024
Просмотров: 28
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
3. Есту және көру псевдо-галлюцинациясы
4. Психикалық автоматизм құбылыстары
Аса бағалы идеялар
• нақты жағдайлардың әсерінен пайда болады
• күшті аффективті бояудың арқасында, санада олардың нақты мағынасына сәйкес келмейтін басымдық алады(басым) позиция
Мазмұны бойынша: өнертапқыш, қызғаныш, кверулизм, ипохондрия және т.б.
Обсессивті (навязчивые ), жабысқақ құбылыстар
- еріксіз туындайтын қарсы тұра алмайтын ойлар, көріністер, күмәндар, естеліктер, қоздырғыштар, қорқыныш және әрекеттер олардың ауру кезіндегі санасымен, оларға деген сыни көзқарастың қауіпсіздігімен және олармен күресуге талпыныс.
Обсессивті (навязчивые ), жабысқақ құбылыстар
• Обсессивті ойлар (обсессиялар) - «ақыл сағызы», обсессивті санау, күпірлік ойлар
• Обсессивті күмән - орындалған (жасалған) әрекеттердің дұрыстығы мен толықтығына деген сенімсіздік
• Обсессивті естеліктер - қандай да бір жағымсыз, жаманатты немесе ауыр оқиғаларға байланысты обсессивті, көбінесе қиялдағы ойлардың пайда болуы
• Обсессивті қоздырғыштар - мазасыздық пен қорқынышпен жүретін мағынасыз, қауіпті немесе әдепсіз әрекетке ұмтылу. Ешқашан жасамаңыз!
• Обсессивті қорқыныш (фобия) - келесіні қараңыз. слайд
• Обсессивті әрекеттер (мәжбүрлеу) – фобиямен үйлеседі («рәсімдер»: біраз уақыттан кейін олар қорқыныштан арылуға мүмкіндік береді), фобиялармен үйлеспейді («қарапайым»: олар бұрын жазылған әдеттегі әрекетті орындауға мәжбүр: шаштарын түзетіп, басын артқа тастау және т.б.)
Обсессивті қорқыныш (фобиялар)
• Агорафобия - ашық жерлерден, көп адамдардан қорқу, көмексіз қалудан қорқу. Болдырмайтын мінез-құлыққа жетелейді. Жиі дүрбелең шабуылдарымен бірге жүреді.
• Социофобия - басқа адамдардың қатысуымен кез-келген әрекетті жасаудан қорқу (сөйлеу, қызару, назар аудару). Болдырмайтын мінез-құлыққа жетелейді.
• Нозофобия - ауыр ауруға шалдығудан қорқу (кардиофобия, танатофобия, карцинофобия, жылдамдық фобиясы, лисофобия, мисофобия және т.б.)
• Қарапайым (оқшауланған) фобиялар – басқалары (клаустрофобия, гипсофобия және т.б.)
• Дисморфофобия (келесі слайдты қараңыз)
Дисморфомания және дисморфофиясы
Дисморфофобия – - олардың физикалық жетілмегендігі туралы обессиялар; әдетте әлеуметтік мазасыздық пен көңіл-күймен төмендеуімен
Дисморфомания -олардың физикалық жетілмегендігі туралы сандырақ немесе аса бағалы идеялар ; әдетте жиі кездеседісоциофобия мен сандырақтық идеямен қатысты
Ипохондрия - өз денсаулығы үшін негізсіз немесе асыра қорқыныш; объективті болмаған кезде кез-келген аурудың болуына іздеу
• жабысқақ ой
• аса бағалы ой
• сандырақ
Эмоцияның (көңіл- күйдің) бұзылысы
Эмоциялар - субъективті боялған түрдегі реакциялар ол үшін әсер етуші стимулдың маңыздылығын немесе өзінің іс-әрекетінің нәтижесін көрсететін жеке тұлғаның тәжірибесі (қанағаттану немесе қанағаттанбау).
Эмоция –бұл белгілі обьектілерге нақты қарым-қатынастың адам ми қыртысында бейнеленуі. Эмоция бұл адам жүйесінің сыртқы ортамен байсалдылығының, қажеттіліктердің қанағаттанудың дәрежесі болып табылады.
Эмоция төменгі, жоғарғы болып бөлінеді.
Төменгіге ( биологиялық қорқыныш, ашу, қуаныш).
Жоғарғыға (социальды –патриотизм, жолдастық, қарыз сезімдері жатады).
Эмоцияның физиологиялық дамуында гипоталамус пен люмбиялық жүйесінің басты маңызы бар.
• Эмоционалды реакциялар - қысқа мерзімді және байланысты жағдай.
Аффект - бұл өте айқын эмоциялық реакция, ол қозғалтқыштың разрядталуына және
вегетативті көріністермен бірге жүреді
• Эмоционалды жағдайлар - ұзақ мерзімді өзгерістер, көбінесе тітіркендіргішпен тығыз байланыста болмайды, жүйке-психикалық тонның өзгеруі тән және көрініс табады
адамның қызметі мен мінез-құлқы (мысалы, маниакальды және депрессиялық синдромдар)
• Эмоциялық қасиеттер
Аффект
Физиологиялық:
1. Қысқа уақыт (10 мин)
2. Беріктікке сәйкестік тәжірибе (барабарлық тітіркендіргіш)
3. Жауап ретінде бірден пайда болады ынталандыру әрекеті (реакция)
«қысқа тұйықталу»)
4. Сана қараңғыланбайды (бірақ тарылды)
5. Әрекеттер тозады мақсатты сипат
6. Әдетте, бәрі кейіннен есінде
7. Кейін - эмоция. рельеф
8. Қылмыстық әрекеттен босатпайды,жауапкершілік
Патологиялық:
1. Бірнеше сағат
2. Ынталандыру күшіне сәйкес келмеу (жеткіліксіздік, шамалы құқық бұзушылық)
3. «Қысқа тұйықталу» реакциясы жоқ
4. Санадағы іңірдегі бұлыңғырлық (көбінесе галлюцинациялық-елессиялық нұсқа түрінде)
5. Әрекеттер психотикалық тәжірибені көрсетеді
6. Бүкіл кезеңдегі амнезия
7. Кейінгі ұйқы
8. Ессіз деп танылды
Гипертимия -көтеріңкі көңіл-күй (ауырады, өйткені жағдайды адекватты бағалау мүмкіндігі төмендейді және өзіндік мінез-құлық).
Маниакальды синдромның (триаданың) үштігінің бір бөлігі
-
Гипертимия -
Қимыл- қозғалысының белсенділігінің жоғарлауы -
Ойлау белсенділігінің жоғарлауы
Эйфория - қозғалыс қоздырғышсыз, көтеріңкі көңіл-күймен, рахат сезімімен жүретін көтеріңкі көңіл-күй жайлылық, әл-ауқат, рахаттанғанда. Улану кезінде пайда болады (инфекциялық, алкогольдік және т.б.).
Мория - ақымақтықпен, балалықпен, клоунмен, жалпақ және дөрекі әзілдерге бейімділікпен көңілді толқу; әрқашан интеллектуалдық құлдырау белгілерімен бірге жүреді, тотальды деменция, маңдайлық синдромда кездеседі.
Маниакальды синдром
• Гипертимия
• Физикалық белсенділіктің жоғарылауы
• Ақыл-ой белсенділігінің жоғарылауы
• Классикалық («күн», «жарқыраған») мания - «үштік» барлық компоненттері ұсынылған
• Ашулы мания - барлық компоненттер ұсынылған
Ашуланшақтық, шыдамсыздық, ашуланшақтық, агрессиямен сипатталатын «үштіктер»
• сандырақ мания - «үштікке» қосымша - ұлылықтың елес идеялары, өз қабілеттерін асыра бағалау
• Гипомания - маникальды «үштік» көрінісі
Гипотимия- көңіл-күй төмендеуі
Депрессиялық синдром триадасының бөлігі
1. Гипотимия
2. Физикалық белсенділіктің төмендеуі (моторлы тежеу)
3. Психикалық белсенділіктің төмендеуі (идеялық тежеу)
Депрессия
Этилогиясы бойынша:
Эндогенді ( тұқым қуалайтын)
Психогенді ( психикалық жарақаттан кейін)
Экзогенді ( органикалық бас ми жарақаты кезінде
Клиникалық көрінісі бойынша :
Мұңлы
Үрейлі
Апатиялық
Маскирленген
Депрессивті- ипохондриялық синдром
Астено- дерессивті синдром
Депресссивті-сандырақты синдром
Субдепрессия
Мұңлы ( тоскливая) (классикалық,меланхоликалық,витальді) депрессия
• Классикалық депрессиялық триаданың барлық компоненттерін түсіндірді
• Меланхолиямен сипатталады (жоғалту, қайғы, жоқтау сезімі) өзін-өзі бағалаудың төмендігі, өзін-өзі айыптау сандырағына дейінгі кінә идеялары (өзіне-өзі қол жұмсау қаупі жоғары)
• Сағыныштың «өміршеңдігі» «витализация» тән:
o Аффекттің ретросервтік локализациясы («жүректегі тас», «Жүрекшенің азабы», «психикалық ауырсыну»)
o Анедония (рахат сезіне алмау; сенсорлық сфераның иесізденуі)
o Күнделікті динамика (кешке қарағанда таңертең нашар)
o Ерте ояну (таңертеңгі сағат 3-4-те, «таңғы меланхолия»)
o Тәбеттің төмендеуі (көбінесе салмақ тастағанда) және жыныстық қатынас
o Етеккір циклінің бұзылуы және потенциал
o Симпатикотония (Протопоповтың үштігі - тахикардия, іш қату, оқушылар кеңейтілген)
o Маусымдық пайда болу сипаты
АХЖ-10 бойынша депрессиялық критерийлер
• Үш белгінің кем дегенде 2-сі:
o депрессиялық көңіл-күй,
o қызығушылықты жоғалту және көңіл көтеру қабілеті жоқ,
o шаршаудың жоғарылауы,
• Қосымша кем дегенде 2-сі:
o зейін қою қабілетінің төмендеуі;
o өзін-өзі бағалау мен өзіне деген сенімділіктің төмендеуі;
o кінәлау және қорлау идеялары (тіпті жеңіл түрілі эпизод);
o болашақ туралы күңгірт және пессимистік көзқарас;
o өзіне зиян келтіруге бағытталған идеялар немесе әрекеттер суицид;
o ұйқының бұзылуы;
o тәбеттің төмендеуі
• Барлық эпизодтың минималды ұзақтығы - 2 апта
Үрейлі депрессия
• үштік( триада);
- енжарлық
- қозғалтқыш
- идеялық толқу
• Мазасыздық (ішкі шиеленіспен бірге жүретін бақытсыздықтың мағынасыз сезімі) немесе қорқыныш (кез-келген жедел, нақты қауіп сезімі) тән. Аутоагрессивті мінез-құлықпен айқын мазасыздық жағдайы - депрессиялық раптус.
• Жағдайының кешке нашарлауы, ұйықтауы қиын
• Экзогендік сипаттағы депрессияларға тән (әсіресе мидың тамырлы аурулары, инволюциондық депрессиялар )
Апатиялық депрессия
• Депрессиялық үштік (триаданың) барлық компоненттері бар, бірақ идеаторлық енжарлық айқын
• Апатияға тән (көңіл- күйдің болмауы, адамның тағдырына қызығушылық, айналада болып жатқан оқиғаларға немқұрайлылық)
Маскирленген( жабық,соматизирленген) депрессия
- депрессия белгілері соматикалық белгілердің немесе басқа психикалық бұзылыстардың артында жасырылады.
• алгико-сенестопатиялық (созылмалы ауырсыну, жиі қозғалады; нұсқалары: іш, кардиалгиялық, цефалгиялық, панальгиялық және т.б.)
• дүрбелең шабуылдарымен (психовегетативті дағдарыстар)
• обсессивті-фобиялық
• агрипникалық (тұрақты ұйқысыздық)
• тәуелділіктің белгілері бар (симптоматикалық мас болу)
Маскадағы депрессияны анықтауға не көмектеседі?
• науқас ұзақ уақыт емделеді, бірақ әртүрлі дәрігерлер нәтиже бермейді
• дәрігерлер науқастан ешқандай соматикалық
ауру таппайды немесе
нашар анықталған диагноз (мысалы, «вегето-тамырлық дистония»)
• симптомдардың аутохтонды және маусымдық пайда болуы
• көбінесе таңертеңгі сағатта нашарлайды
• соматикалық терапия әсерінің болмауы және антидепрессанттардың жақсы терапиялық әсері
• науқастың және оның туыстарының аффективті бұзылыстарының анамнезіне
Дисфория
- гипотимия,ашулану, мазасыздық және қорқыныш.
• Әдетте аутохтониялық бұзылыс (кенеттен пайда болады және аяқталады)
• Ұзақтығы сағаттар - күндер.
• Дисфория агрессивті әрекеттерге ұшырау қаупі жоғары.
• Эпилепсиямен, мидың травматикалық және басқа органикалық зақымдануларымен пайда болады.
Мидың органикалық ауруларына тән эмоционалды бұзылулар (1)
Эксплозивті (жарылғыштық) - ашуланшақтық пен ашудың әсерінен қатты эмоционалды қозу; агрессиямен бірге жүруі мүмкін. Мінез-құлықты бақылаудың төмендеуі, емес
өздерін «тежеуге» қабілетті. БМЖ, эпилепсия салдарына тән; дисфорияның негізінде.
Эмоционалды өрескелдеу - нәзік жоғалту, эмоционалды саралау, жоғары сезім.
Науқастар бұрыннан бар ұстамдылықты, сыпайылықты, әдептілікті, өзін-өзі бағалауды жоғалтады, олар интрузивті, келіссөзсіз, менмен болады, қарапайым әдептілікті сақтамайды, төменгі эмоциялар басым болады.
Эмоциональды бұзылыстың шизофрения кезіндегі сипаттамасы
Эмоционалды жеткіліксіздік - оны тудыратын тітіркендіргішке сәйкес келмейтін эмоцияның пайда болуы (қайғылы жүзді науқас жағымды әсер туралы айтады).
Эмоционалды амбиваленттілік - бір-біріне қарама-қарсы эмоциялардың қатар өмір сүруі, ойлау жүйесіндегі сәйкессіздік пен мінез-құлықтың болжамсыздығын тудырады. Эмоционалды суықтылық - барлық оқиғаларға біркелкі, немқұрайлы қарау түріндегі эмоциялардың ауырлығының төмендеуі (жоғары эмоцияларға да, төменгі эмоцияларға да әсер етеді, керісінше)эмоционалды өрескелдеу, мұндағы неғұрлым жоғарыласа, ал төменірек тыйым салынады).
Апатия - бұл енжарлық, эмоциялардың толық болмауы, онда тілектер мен импульстар пайда болмайды («нөлдік» эмоциялар, «ояу кома»).
Абулиямен бірге (ерікті белсенділіктің болмауы, «Нөлдік» әрекеттер) апато-абулиялық синдромды құрайды - шизофрениядағы соңғы жағдай, шизофрениялық «ақау».
Апатияны БМ органикалық ауруларында, сараңдықта да табуға болады.
Қабылдау мен сезім бұзылыстары
Қабылдау