Жаттығушылардың сабын өзгерту мыналармен қамтамасыз етеді:

а) жаттығудың түсіндірілуіне және көрсетілуіне жаттығушылар барынша назар аударады;

ә) жаттығудың орындалу сапасына жаттығушылар үлкен жауапкершілікпен қарайды, осыған байланысты қызығушылар артады;

---

2.2 Жалпы жетілдіру жаттығуларының кешендік құрылымы

ЖДЖ кешенін жүргізудің әр түрлі әдістерін қолдану жаттығушылардың сабаққа деген қызығушылығын арттырады және дене шынықтыру сабағының алға қойылған міндеттірін толығырақ шешуге көмектеседі .

Дегенмен , қандай да бір әдісті негізсіз қолдану қалаулы нәтиже бермеуі мүмкін . Сондықтан ЖДЖ жүргізу әдістерін кезектестіріп отырудың белгілі бір ретін сақтаған жөн .

Негізгі талап қимыл техникасын меңгеруге , белгілі бір қалыптарды , дене және оның қандай да бір бөліктерінің тұрысын есте сақтауға қойылатын гимнастикамен айналысудың алғашқы кезеңінде , оқыту сабақтарында тек қана бөлшектелген тәсілді қолданған дұрыс . Дағдылар қалыптасқаннан кейін кешенді (қажет болған жағдайларда ) , ойын , сериалық , өтпелі және ағымды тәсілдерді оларды біртіндеп қиындата отырып қолдануға болады . Айталық , ағымды тәсілді қолданудың алғашқы кезеңінде кешенді толығымен емес , оның қандай да бір бөлігін ондағы жаттығулар санын кешеннің толық деңгейіне жеткенше біртіндеп көбейте отырып орындаған дұрыс . Оған бұрыннан таныс , орындалуы қарапайым жаттығуларды қимыл « жүгінің » ұлғаю деңгейіне және дағдының қалыптасуына қарай қиндата отырып қосу керек .

Кешен құрудың мысалы ретінде бұл еңбекте жалпы дамытушы жаттығулардың үш кешені беріліп отыр . Негізгі тәсілдер ретінде , әдетте , бөлшектелген ( әдеттегі ) , өтпелі және ағымды тәсілдер есептеледі .

1 кешен ( серіктеспен орындалатын ЖДЖ ) әдеттегі тәсілмен орындалады , 2 кешен - өтпелі және 3 кешен ( ырғақтық гимнастика ) – ағымды . Жаттығулар гимнастика бөлімінің орташа даярлықтағы ( 2 -3 курстар ) студенттеріне арналып жинақталған .

Кешендер мазмұнының сипаты және құылымы жағынан айырмашылығы аз сондықтан қандай да бір кешенді белгілі бір тәсілмен орындау үшін берілетін нұсқаулар шартты болып табылады .

Серіктестікпен орындалатын жетілдіру жаттығулары

1 . Кешен .

1. Б.қ. – н. т. бір – бірінің арқасына жабыса тұрады , төменде қол

ұстасады;

1 – 2 – сол аяқпен алға , оң аяқ артқы жақты ұшымен, қол доға түрінде

сырттан жоғары ;

3 – 4 – б . қ.

2 . Б.қ. – сондай ;

1 – сол аяқпен солға қарай аттап түсу , оңға еңкею, қол доға түрінде

сырттан жоғары;

2 – Б. қ.

3 -4 – сол секілді оңға .

3 . Б.қ. - тік тұру , аяқ арасы алшақ , бір – біріне жабыса , қол жоғарыда ,

қол ұстасу ;

1 – денені солға бұру, қол жанға;

2 – б.қ.

3-4 – сол секілді бақа жаққа .

4 .Б.қ. – бір – біріне бетпе - бет тік тұру , аяқ арасы алшақ , аралық бір

---

адым, қол : сол қолды бүгу, білезік иықта, оң қол алға , қол ұстасу ;

1 – 2 – қол қалпын ауыстыру, шамалы қарсылықпен

3 -4 – б.қ.

5 .Б.қ. - бір – біріне бетпе - бет тік тұру , аралық бір адым , қол

серіктестің иығында ;

1-3 – үш секірмелі еңкею ;

4- иб.қ.

6. Б.қ. – н.т. бір-біріне бетпе – бет, аралық жарты адым, қол жанға, бір –

бірінің білегінен ұстау (білегізіктен жоғары ), толығымен қамти ұстау;

1-2 – оң аяқпен (сол аяқпен) солға ( оңға ) аяқ ұшымен айнала

бұрылып, бір – біріне арқамен тұру, қол жанға;

3-4 – сол аяқпен ( оң аяқпегн ) артқы – оңға ( солға ) аяқ ұшымен айнала

бұрылып , б.қ. тұру .

7.Б.қ. – бір – біріне арқамен жабыса тік тұру, аяқ акрасы алшақ;

1-3 - үш секірмелі жартылай еңкею , 1 – ші номерлер ;

4- б.қ.

5-8- сол сияқты 2- ші номерлер .

8.Б.қ. – н.т. бір – біріне арқамен жабыса тұру , қол ұстасу ;

1-2 – 1- ші номерлер алға жартылай еңкею, 2- ші аяқты бүгіп білекпен

вис жасау ;

3-4 – б.қ.

5-8- сол сияқты басқа жаққа.

9 .Б.қ. – сол сияқты;

1-4- денені сол жаққа ( оңға ) айналыра бұру ;

5-8- сол сияқты оңға ( солға )

10. Б.қ. – сол сияқты ;

1-2- отыру ;

3-4 – б.қ.

Жазық саптағы жалпы жетілдіру жаттығулары.

2 кешен

1. Б.қ. – н.т.

1-2- сол аяқпен алға , қол жоғары ;

3-4 – сол аяқпен артқа – б.қ.

5-8 келесі аяқпен сол сияқты .

2 .Б.қ. – н.т. қол иыққа ;

1- жартылай отыру , денені оңға бұру , қол жаңға ;

2- б.қ.

3-4- сол сияқты басқа жаққа .

3. Б.қ. – тік тұру , аяқ арасы алшақ , қол жанға ;

1- оң аяқты бүгу арқылы солға еңкею , қол жоғары :

2- б.қ.

3-4- сол сияқты оңға .

4 .Б.қ. – н.т.

1-3- сол аяққа жартылай отыру , оң аяқтың ұшымен артқа ;

4- б.қ.

5-8- келесі аяқпен сол сияқты .

5 . Б.қ. – н.т.

1- сол аяқпен солға , артқы шалқаю , қол жоғары ;

2- сол аяққа секірмелі еңкею ;

3- оң аяққа секірмелі еңкею ;

4- түзеліп және аяқты жинап - б.қ.

6 . Б.қ. – н.т.

1- тіреле отыру;

2- жатып тірелу;

3- жатып секіре тірелу , аяқ арсы алшақ;

4- секіре аяқты бірге қою;

5-6- 3-4 санындағы секілді;

7- тіреле отыру;

8- б.қ.

7. Б.қ. – тік тұру , аяқ арасы алшақ , қол жоғары;

1-4 – денені солға қарай айнала бұру;

5-8- сол сияқты оңға қарай.

8. Б.қ. – н.т.

1-2 – тізерлеп тұру , қол жанға;

3-4- сол жамбасқа отыру , қол онға;

5-6- тізерлеп тұру , қол жанға;

7-8 - б.қ.

9. Б.қ. - тізерлеп тұру, қол белде;

1- сол аяқты аяқтың ұшымен солға;

2- сол аяқты аяқтың ұшымен алға;

3- сол аяқты солға;

4- б.қ.

5-8- сол сияқты оң аяқпен.

10.Б.қ. – н.т. қол жанға;

1- сол аяқты бүгіп, қолмен сирақты ұстау;

---

2- б.қ.

3-4- сол сияқты басқа аяқпен .
Ырғақты гимнастика жаттығулары.

3 кешен

1. Б.қ. – аяқ арасын алшақ қойып тік тұру , қол арқада , аяқ ұшына

көтерілу .

2. Б.қ. - аяқ арасын алшақ қойып тік тұру , қол арқада ;

1- жартылай отырып - тұру, оң тізе ішке;

2- жартылай отрып – тұру, сол тізе ішке;

3- жартылай отырып – тұру, тізелер сыртқа;

4- б.қ.

3 .Б.қ. - аяқ арасы алшақ қойып, тік тұру, қол жанға;

1- басты алға еңкейтіп, солға қарай бұру;

2- басты алға еңкейтіп, оңға қарай бұру;

3- басты алға еңкейтіп, солға қарай бұу ;

4- басты алға еңкейтіп, оңға қарай бұру;

5-8-1-4- тегі секілді;

9-10- басты алға еңкейтіп және бау отырып, басты солға бұру, сол

аяқпен аттап түсу қалпына келу, сол жақ иықты барынша созу;

11-12 - басты алға еңкейтіп және баяу отырып, басты оңға бұру, оң

аяқпен аттап түсу қалпына келу, оң жақ иықты барынша созу;

13-14-9-10- дағы сияқты;

15-16-11-12- дегі сияқты;

Қимылдарды орындау барысында денені бұрмау керек.

4. Б.қ. - барынша иіліп, алға еңкею, қол бастың артында;

1- жамбас қимылы солға;

2- жамбас қимылы солағ;

Қимылдыдарды орындау;

11-12-басты алға тізені бүкпеу керек.

5. Б.қ. – аяқты біріктіріп тік тұру, қол арқада;

1-жартылай отырып-тұру, оң тізе ішке;

2-жартылай отырып-тұру, солтізе ішке;

3-жартылай отырып-тұру, тізелер сыртқа;

4-б.қ.

3.Б. Қ.-аяқ арасы алқаш қойып, тік тұру, қол жанға;

1-баста алға еңкейтіп, солға қарай бұру; 2-басты алға еңкейтіп, оңға қарай

бұру; 3-басты алға еңкейтіп, солға қарай бұру;

4-басты алға еңкейтіп, оңға қарай бұру;

5-8-1-4-тегі секілді;

9-10-басты алға еңкейтіп және баяу отырып, басты солға бұру, сол аяқпен

аттап түсу қалпына келу, сол жақ иықты барынша созу;

11-12- басты алға еңкейтіп және баяу отырып, басты оңға бұру, оң

аяқпен аттап түсу қалпына келу, оң жақ иықты барынша созу;

13-14-9-10- дағы сияқты;

158-16-11-12-дегі сияқты ;

Қимылдарды орындау барысында денені бұрмау керек .

4.Б.қ. – барынша иіліп, алға еңкею, қол бастың артында;

1- жамбас қимылы солға;

2- жамбас қимылы солға;

Қимылдарды орындау барысында тізені бүкпеу керек .

5 Б.қ. – аяқты біріктіріп тік тұру, қол алға;

1-4- оң және сол иықтарды кезек – кезек алға, біртіндеп еңкею, қолды

жоғары көтеру;

5-8- б.қ.

9-12- оң және сол иықтармен алға, артқа шалқаю арқылы;

13-16- б.қ.

Қимылды орындау барысында қолдарды тік ұстау керек , алақан

көлденең жоғары;

6.Б.қ. - аяқ арасын алшақ қойып отыру, өкше сыртқа бұрылған, қолмен

---

сирақтың ішкі жағынан ұстау;

1-4- төрт рет секірмелі отырып – тұру;

5- аяқты жазып алға еңкею, қолды жібермеу керек;

6- б.қ.

7-5- тегі сияқты қалып;

8- б.қ.

7 .Б.қ. – аяқты біңріктіріп тік тұру, қол иыққа;

1- сол аяқты жанға сілки көтеру, дене сол жаққа еңкейген, қол

жоғары;

2- б.қ.

3-4- сол сияқты оңға

Қимыл кезінде денені алға еңкейтпеу керек;

8. Б.қ. - шамалы иіліп тұру, аяқты біріктіріп тұру, қол жанға, алақан

жоғарыға;

1- қолды алақан 360 - қа төмен қарағанға дейін бұру, иық алға, кеуде

тұстан иілу;

2- б.қ.

Қимылдарды орындау барысында білезікті буынынан бүкпеу керек.

9. Жүгіру.

1 ) 1-4- алға ентелей жүгіру, аяқты артқа бүгу арқылы;

5-8- артқа ентелей жүгіру, аяқты артқа бүгу арқылы;

2 ) жүгіру, аяқты артқа бүгу арқылы, қол алға. Әрбір 4 санақтан кейін

қол жоғары алға - жанға – алға .

Секірулер: 1-секіру, аяқ бірге солға

2- секіру, аяқ бірге оңға

Тыныс алу жаттығуларын жасай отырып, бір орында жүру.

10. Б.қ. - отыру, қолмен аяқтың ұшын ұстау керек. Сирақ буындарын кезек – кезек бүгу және жазу.
2.3 Гимнастикалық құралдармен жаттығу түрлері
Толтырылған доппен жасалатын жаттығулар

1 . Доп салмақ ретінде пайдаланалылады.






Бұл типтес жаттығуларда затты үнемі қолда ұстап тұруға да, кейбір сәттерде еденге қоюғада болады. Мысалы:



2 . Отыру, жату қалыптарында доп тірек ретінде пайдаланылады:




Қол астында Аяқ астында

3 . Доп кедергі ретінде пайдаланылады:

аттап өту үшін секіріп өту үшін







(аяқпен немесе қолмен )

4. Доп лақтырып, қазып алу үшін пайдаланылады :

Жаттығулардың бұл тобы көбінесе серіктеспен орындалады, бірақ басқаша варианттарда болуы мүмкін ( үш адам болып , айналымда және т.б. ).

Гимнастикалық таяқпен жасалатын жаттығулар

1. Таяқ дене қалпын бекітіп ұстап тұрушы ретінде пайдаланылады:

---

Смотрите также файлы

• Учебная программа по предмету Физическая культура для учащихся 14 классов, обучающихся по обновленному содержанию.docx

• Проблема сознания в философии.pptx

• Принцип федерализма в финансовой деятельности проявляется в установлении Конституцией рф разграничения компетенции Российской Федерации и субъектов Российской Федерации в области финансов. Так, в ст.docx

• Правовой статус адвоката.rtf

• Нормы употребления имён существительных.docx