Файл: Микробиология бойынша емтиханды суреттер тізімі грам о кокктарАружан 5гр.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 28.03.2024
Просмотров: 12
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
МИКРОБИОЛОГИЯ БОЙЫНША ЕМТИХАНДЫҚ СУРЕТТЕР ТІЗІМІ
1.Грам оң кокктар-Аружан 5гр
Грам оң бактериялар жасуша қабырғасы бір қалыпты құрылымға, иілгіш қабатқа жұқа және регидты қабатпен ковалентті байланысқан, ол Грам теріс бактерияларға қарағанда қалың /20-60 нм/. Қабырғаның негізгі мөлшері пептидогликан болып табылады, ол бірнеше 5-6 қабаттан тұрады. Жасуша қабырғасында микол қышқылы болады оның құрамында техой қышқылы болады. Грам оң бактерияларының пептидогликанының ерекшелігі ол жерде диаминопиелинді қышқылы жоқ. Жасуша қабырғасында липополисахарид жоқ.
Грам теріс бактериялардың жасуша қабырғасы жұқа /14-18 нм/. Ерекшелігі регидты қабаты жұқа, пепдигликанның 1-2 қабатынан тұрады. Бұл жерде әрқашан диаминоциелин қышқылы бар. Жасуша қабырғасының құрамында көп липопротеині фосфолипидті, фосфоқантты және көп ақуыз бар, тейхой қышқылы болмайды. Жасуша қабырғасының пластикалық қабаты: липопротеин, липополисахарид және сыртқы мембранадан тұратын күрделі құрылым құрайды.
«Стафилококк»
Стафилококктар – бактериялардың ішінде кең тараған топтарының бірі. Алтын стафилококк қоздырғыш топырақта, ауада, теріде, тыныс алу жолдары мен сілемей қабығында тіршілік етеді, ішектің қалыпты микрофлорасының бір бөлігі болып табылады. Стафилококк ұрық қалыптастырмайды. Ол қоршаған ортада жоғары температурада (кемінде 80 градус), күн сәулесінде, суықта, химиялық және дәрілік құралдарға тұрақты. Әсіресе қайнатқан кезде бірден өледі, стафилококкқа сондай-ақ фенол мен сутегі қышқылы әсер етеді. 100 С температурада бір сағат ішінде өледі. Көбеюге оңтайлы температура 37-40 С.
Стафилококк тез бұзылатын тағам өнімдерінде бірден көбейеді. Негізінен кремнен жасалған тәтті өнімдер, көкөніс және еттен жасалған салаттар, сүт және сүт өнімдері, майға жасалған балық консервілері, дайын аспаздық өнімдерде болады. Дегенменде өнімдердің органолептикалық қасиеті (дәмі, түсі, иісі) өзгермейді.
тұрады. Жасуша қабырғасында микол қышқылы болады оның құрамында техой қышқылы болады. Грам оң бактерияларының пептидогликанының ерекшелігі ол жерде диаминопиелинді қышқылы жоқ. Жасуша қабырғасында липополисахарид жоқ.
Грам теріс бактериялардың жасуша қабырғасы жұқа /14-18 нм/. Ерекшелігі регидты қабаты жұқа, пепдигликанның 1-2 қабатынан тұрады. Бұл жерде әрқашан диаминоциелин қышқылы бар. Жасуша қабырғасының құрамында көп липопротеині фосфолипидті, фосфоқантты және көп ақуыз бар, тейхой қышқылы болмайды. Жасуша қабырғасының пластикалық қабаты: липопротеин, липополисахарид және сыртқы мембранадан тұратын күрделі құрылым құрайды.
«Стафилококк»
Стафилококктар – бактериялардың ішінде кең тараған топтарының бірі. Алтын стафилококк қоздырғыш топырақта, ауада, теріде, тыныс алу жолдары мен сілемей қабығында тіршілік етеді, ішектің қалыпты микрофлорасының бір бөлігі болып табылады. Стафилококк ұрық қалыптастырмайды. Ол қоршаған ортада жоғары температурада (кемінде 80 градус), күн сәулесінде, суықта, химиялық және дәрілік құралдарға тұрақты. Әсіресе қайнатқан кезде бірден өледі, стафилококкқа сондай-ақ фенол мен сутегі қышқылы әсер етеді. 100 С температурада бір сағат ішінде өледі. Көбеюге оңтайлы температура 37-40 С.
Стафилококк тез бұзылатын тағам өнімдерінде бірден көбейеді. Негізінен кремнен жасалған тәтті өнімдер, көкөніс және еттен жасалған салаттар, сүт және сүт өнімдері, майға жасалған балық консервілері, дайын аспаздық өнімдерде болады. Дегенменде өнімдердің органолептикалық қасиеті (дәмі, түсі, иісі) өзгермейді.
Микробтар (қатынасқан кезде қоларқылын емес ауалы-тамшылы жолмен) маститпен ауыратын жануарлар (сиыр, ешкі) арқылы адамдарға таралады.
Көбею процессінде тағамдағы қоздырғыш тамақтан улануды тудыратын энтеротоксин-уын бөледі.
Стафилококк уыттарының алдын алу, қоздырғыштардың тағам өнімдеріне түсу мүмкіндігін болдырмау мақсатында іс-шаралар жүргізіп, стафилококктың дамуын және өнімдерде энтеротоксиннің жиналуын тежейтін жағдайларды тудыру қажет. Мынаны ескерген жөн, стафилококк энтеротоксині 1,5 сағат бойы 96-98 С температурада үздіксіз қайнатқан жағдайда өмір сүру қабілетінен айырылады. Терінің іріңді, жоғары тыныс алу жолдарының асқыну процесстеріне шалдыққан адамдарды тағам өнімдерін дайындауға жібермеу қажет. Тағам өнімдері мен тағамдардың технологиялық процесстерін және дайындаудың термикалық өңделуін, өндірістік үй-жайларының, технологиялық жабдықтың және мүліктің санитариялық жағдайын, дайын тағамдардың сақталу жағдайлары мен іске асыру мерзімдерін сақтау қажет.
Бөлме температурасында қалған тағамды пайдалану қауіпті, өйткені бұндай жағдайда стафилококктың көбейіп, уыттың жиналуына аса қолайлы. Тағамдар мен дайын өнімдерді 4-6 С температурасында сақталуы тиіс. Бұндай температурада стафилококктардың көбеюі және олардың энтеротоксин бөлуі тоқтатылады.
Дүкендерден алынатын тағамдардың жарамдылық мерзімі мен сыртқы түріне мән беру қажет. Орамасы бүлінген жағдайда, тіпті жарамдылық мерзімі анық көрсетілсе де, өнімді алмаған дұрыс. Өйткені, мұндай орамада кез-келген өнім тез бұзылады. Ретсіз сауда орындарындағы сүт және сүт өнімдері маститпен ауырған малдардан алынуы мүмкін. Сондықтан да кез - келген жерлерден немесе көшелерден дайын тағамдар мен сүт өнімдерін сатып алмағаныңыз орынды.
«Стрептококктар»
Стрептококктар ұсақ, шар тәрізді жасушалар,тізбектеліп немесе жұптасып орналасады.Олар оппортунистік инфекциялар тудырады.
-жедел стрептококтық ауру(скарлатина,тілме,баспа);
-созылмалы стрептококтық аурулар(ревматизм);
-жедел-созылмалы іріңді қабыну аурулары.
Стрептококк (лат. Streptococcus)- Грам оң хемоорганотропты факультативты анаэробты аспороген туысының бактериялары. Терісі іріңдеп қабынған ( тілме) науқастан (1874 Бильрот ),іріңді аурумен сепсис болғанда (1879, Пастер) стрептококктарды табады. Таза дақылын Фелейзен (1883) және Розенбах (1884) бөліп алады,қасиеттерін толық зерттейді Пневмониялық стрептококкты (пневмококкты) бірнеше зерттеушілер әр кезде ашып,оның белгілерін анықтаған (Кох – 1871,Клебс – 1875,Пастер-Шамберлан,Ру- 1881).Таза дақылын 1885 жылы Френкель боліп алады.1886 жылы Вексельбаум жан- жақты зерттейді. Стрептококктар:полиморфті,ұсақ кокктар,шар тәріздес,сопақша,жаңа бөленген дақылдарда кейде капсула тұзеді. Дақылдандыру: факультативті анаэробтар.Көмірсу,қан,сарысу қосыл-ған орталарда өседі. Жануарлар мен адамдардың паразиттері болып табылады. Көбінесе, ас қорыту және тыныс жолдарында, көп жағдайда ауыз және мұрын қуысында көптеп кездеседі. Патогенді стрептококтар инфекция тудыруға қабілетті. Көптеген аурулар туғызады. Мысалы: тілме, қызамық, жәй мұрын қуысының қабынуларын, сонымен қатар, пневмония, септикопиемия, сепсис сияқты ауыр ауруларды да тудыруға қабілетті.
Пневмококктар-сопақша немесе ланцет тәрізді кокктар,клиникалық материалдан дайындаған жағындыда жұптасып орналасады,айналасында өте қалың капсулапайдаболады.Қозғалмайды,спора түзбейді. Пневмококк-ауруханадан тыс кездесетін бактериялық пневмонияның негізгі қоздырғышы болып табылады.
«Менингококктар»
Менингококты инфекция – ауа-тамшылы механизммен тарайтын, назофарингит және генарализденген түрлерінде өтетін клиникасында қызбамен, интосикациямен, экзантемамен және ми қабаттарының зақымдалуымен сипатталатын антропонозды бактерияды жедел инфекциялық ауру.
Патогенезі:
Менингококты инфекцияда инфекциялық процесс төмендегідей қалыптасады:
менингококктың ену қақпасы-мұрын жұтқыншақтың шырыш қабаттары.
Орналасқан жерінде (мұрынжұтқыншақта көбінде 60-70%-ке дейін) “сау” тасымалдаушылық қалыптасады,
30%-де назофарингит дамиды
1% инфекциялық процесс жайылған түріне өтеді.
Менингококктар алғашында мұрын жұтқыншақтың шырышты қабатында орналасып, онда жеткілікті қабыну процесін туғызады (клиникалық белгілерсіз) – “сау” тасымалдаушылық, назофарингит кезінде жергілікті өзгерістермен қатар, айқын токсинемия және бактеремия байқалады. Генерализацияланған түрінде қоздырғыш жергілікті тосқауылдардан өтіп, бактеремия туғызады. Бактеремия арнайы монополисахаридтердің әсеріне байланысты айқын токсинемиямен қатар өтеді (менингит, артрит, иридоциклит). Процестің жайылуында мына факторлар маңызы болуы мүмкін: -қоздырғыштың инфицирлеуші дозасы, оның вируленттігі мен инвазивтілігі -жастық фактор (балаларда ересектерге қарағанда жайылған түрі жиі кездеседі) -ағзаның иммуногенетикалық ерекшеліктері (жергілікті иммунитеттің, иммунитеттің клеткалық звеносының фагоцитарлық жүйенің, комплемент жүйесінің т.б. жағдайы) -менингококктардың басқа бактериялармен, вирустармен ассоциациясы. Токсиннің әсерінен (липополисахарид) гемостазды бұзатын бірқатар қиын процестер туындайды. Бұл тұрғыда липополисахаридтің концентрациясының маңызы бар (токсинемия дәрежесі): төмен концентрация арнайы және арнайы емес қорғаныс факторларын белсендірсе, ал жоғары керісінше тежейді, сондықтан ауыр ағымда токсикалық-инфекциялық шокпен өтеді. Жайылған формалардың патогенезінде сонымен қатар баяу типті гиперсезімталдық және миокардит, перикардит, полиартрит дамуына келтіретін иммундық комплекстердің маңызы да зор.
2.Гемолизі бар қанды агар-Ариянна
Гемолизі бар қанды агар
β гемолиз
α гемолиз
Қан агарында микроорганизмдер тудыратын гемолиз
Метаболизм белсенділігі нәтижесінде кейбір микроорганизмдер қанның лизисін (гемолиз) тудыратын әр түрлі экзотоксиндерді (гемолизиндерді) бөліп шығарады. Қан агарының ерекшелігі - микроорганизмдердің гемолитикалық белсенділігін байқап, оларды гемолиз түрі бойынша ажырата білу.
● Гемолиз үш түрге жіктеледі:
-
α-гемолиз (альфа-гемолиз) - эритроциттердің ішінара деструкциясы жасуша стромасының сақталуымен жүреді, гемолиздің бұл түрі кезінде гемоглобин метгемоглобинге айналады, соның арқасында бактериялардың өсу аймағындағы қоректік орта жасыл түске ие болады. Көбінесе α-гемолиз жасыл стрептококктан туындайды. -
β-гемолиз (бета-гемолиз) - бұл микроорганизмнің өсу аймағында қоректік орта түссізденетін эритроциттердің толық лизисі. Гемолиздің бұл түрі стафилококктарға, бета-гемолиздейтін стрептококктарға, листерияларға, клостридияларға және кейбір басқа микроорганизмдерге тән. -
γ-гемолиз (гамма-гемолиз) - гемолиздің болмауы, микроағзаның өсу аймағында қан агарының түсі өзгеріссіз қалады
Кейбір микроорганизмдерде қоршаған орта жағдайларының әсерінен гемолиз түрі өзгеруі мүмкін. Мысалы, оттектің қатысуымен өсіргенде, пневмококк қан агарында α-гемолиз аймақтарын құрайды, бірақ β-гемолиз белгілі бір антибиотиктердің әсерінен немесе анаэробты жағдайда өсіру кезінде пайда болады . Clostridium perfringens және кейбір басқа микроорганизмдер қосарлы гемолиз аймақтарын құра алады .
Қанды агар қолайлы орта болгандықтан, басқа ЕПА, ЕПС орталарында өспейді.
● Дайындалуы:
Қанды агар - бактерияларды (мысалы, стрептококктарды) оқшаулау және олардың гемолитикалық белсенділігін орнату үшін қолданылатын орта. Дайындау үшін балқытылған және салқындатылған 45 ° C-қа дейін (жоғары емес) 2% ЕПА, қошқардың, қоянның, жылқының, адамның 5-10% жылытылған стерильді дефибринирленген қанын қосып, араластырыңыз және Петри ыдыстарына құйыңыз, бактерия үшін термостатта бір күн инкубациялаңыз.
● Функционалды мақсаты:
Қан агарын дайындауға негіз ретінде жүрек бұлшықетінің инфузиясы бар медиа қолданылады. Escherichia coli жасушаларын зерттеу кезінде Clostridium perfringens phages, Salmonella typhi антигендерін алу,
