Микроорганизмдердің антибиотиктерге сезімталдығын анықтау әдістері: Агарға деффузиялау (қағаз дискалар) әдісі. Қоректік агардың бетіне микроб дақылын сеуіп, әр жеріне ара қатынасын сақтап әр түрлі антибиотиктер сіңірілген сорғыш қағаз дискаларин қояды. Нәтижесін бір тәу- ліктен кейін дискалар айналасындағы микроб өспеген зонаның диаметрін өлшеп анақтайды.



Микроорганизмдердің антибиотиктерге сезімталдығын анықтау әдістері: Сұйық отрада сериялық сұйылту әдісі. Сұйық отрада (ЕПС) қолданылатын а/б-тің екі седан сұйытылған ертінділеріне зерттелетін микробтың бірдей доза- ларин қосып шығып, бір тәулік инкубациялағаннан кейін микроб өсіндісі жоқ пробирка бойынша нәтижесін анықтайды. Бұл әдіс бойынша МТК (МПК) және МКБ көрсеткіштерін анықтауға болады. Төзімді – емдеу үшін а/б-тің өте жоғарғы концентрация сын қажет етеді (зона диаметрі 11 мм-ге дейін одна төмен, тіпті дисканың қасында да микроб өседі). Сезімталдығы орташа – емдеу үшін максимальды до зоны қажет етеді (диаметрі – мм). Сезімтал - қалыпты досада қолданғанда микроб өсуі тоқтайды. Микроб өспеген зонаның диаметрі – 22 мм-ден жоғары.







9.Грам теріс таяқшалар-Салидат

Грамм бойынша бояу дегеніміз бактериялардың бар жоғын оларды граммы оң және теріс екенін анықтау үшін қолданылатын негізгі әдістердің бірі. Грамм оң бактериялар қою-күлгін түске,грамм теріс бактериялар қызыл түске боялады.

Грамм теріс таяқшалар граммен бояған да қызыл түске боялады.Грам оң жасушалармен салыстырғанда техоид қышқылы болмайды.Г рам теріс бактериялардың құрамында жұқа пептидогликан қабаты бар жасуша қабырғасы болады. Оның тек бір қабаты болады. Алайда, грам теріс жасуша қабырғасында пептидогликан қабатын қоршайтын сыртқы мембрана болады. Бұл сыртқы мембранада пориндер, липополисахаридтер және липидтер болады. Демек, ол бактерияларға антибиотикке төзімділікті қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, ол үлкен периплазмалық кеңістікке ие.

---

Морфогиясы:

• 
  Екі мембранасының болуы, олардың арасында жасуша қабырғасы мен периплазмалық кеңістігі бар.
  
• 
  Жіңішке, грам оңмен салыстырғанда, пептидогликан қабаты бар
  
• 
  Сыртқы қабатында липополисахаридтер бар (липидінен, полисахарид өзегінен және антигеннен, сырттан және ішінен фосфолипидтерден тұрады).
  
• 
  Грам теріс таяқшалар 2 -3 мкм, кейде жіпшелері 20 -50 мкм дейін жетеді.
  
• 
  Олар анаэробты болып келеді, қозғалмайды,спора түзбейді
  
• 
  Капсула түзеді
  
• 
  Жасушаның қабырғасының қалыңдығы 8-12 нм.
  

Түрлері

Грам теріс таяқшаларға Протеобактериялар,соның ішінде ішек таяқшасы (E. coli), сальмонелла, шигелла және басқа да энтеробактериялар, псевдомоналар, моракселлалар, хеликобактериялар, стенотрофомоналар, , сірке қышқылы бактериялары, легионелла және басқалары жатады.

Медицинада қолданылуы

Грамтеріс бактериялардың бірнеше ерекше сипаттамаларының бірі - бұл жасушаның сыртқы қабығының құрылымы. Мембрананың сыртқы қабығында липополисахаридтер кешені кіреді, олардың липидті бөліктері эндотоксин ретінде жұмыс істейді. Егер эндотоксиндер тасымалдау жүйесіне енсе, мас болу пайда болады, содан кейін температура көтеріліп, тыныс алу жиілігі жоғарылайды және қан қысымы төмендейді. Мұның бәрі токсикалық шокқа және кейінгі өлімге әкелуі мүмкін.

Бұл сыртқы мембрана бактерияны белгілі бір антибиотиктерден, бояғыштардан және ішкі қабықты немесе жасуша қабырғасын зақымдайтын жуғыш заттардан қорғайды. Бұл қорғаныс бактерияларды лизоцим мен пенициллинге төзімді етеді.

10. Грам оң және грам теріс микробтардың қоспасы-Аяжан 4-1



Грамм бояу әдісі бойынша боялып тұр. Грамм оң кокк бактериялар Staphycoccus aureus, Грамм теріс бациллалар Esherichia coli

Грам бойынша бояу. Әдіс принципі.Генцианвиолет жасуша қабырғасының пептидогликанымен байланысады. Грам-позитивті бактериялардың пептидогликан қалың қабаты көптеген бояғышты, грам - теріс жұқа қабатты аз байланыстырады. Луголь ерітіндісі бояғыш-пептидогликан-йод кешенінің пайда болуына байланысты бояуды бекітеді. Тампонды алкогольмен өңдеген кезде, грам теріс микроорганизмдер бояуды тез жоғалтады және түссізденеді, ал грам оң - көк түспен қалады. Қосымша бояу грам теріс микроорганизмдерді қызыл түске бояйды.КОН-тест әдісі: 3% кон тамшыға зерттелетін мәдениеттің толық циклын енгізеді. Мәдениетті 30 секундқа ілмекпен сүртіңіз., мезгіл-мезгіл циклды әйнектен жыртып алыңыз. Сілтілік грам теріс бактериялардың жасуша қабырғасын бұзады, ал жасуша құрамы шығады, нәтижесінде тамшының тұтқырлығы күрт артады. Тамшының мазмұны циклден 3-10 мм-ге дейін созылады.грам-позитивті бактериялар лизис болмайды және әйнектегі тамшының тұтқырлығы өзгермейді.

---

Грам бояу әдісі маңызды диагностикалық әдіс болып табылады. Грам түсіне қатысты барлық бактериялар грам-оң-қою күлгін және грам-теріс-қызыл болып бөлінеді. Белгілі бір түске боялу қабілеті олардың жасуша қабырғасының құрылымына байланысты және бактериялардың көптеген басқа қасиеттерімен байланысты. Грам-позитивті бактерияларда жасуша қабырғасында хош иісті және күкірт бар аминқышқылдары жоқ, липидтердің мөлшері төмен, грам-теріс, керісінше, бұл заттар көп мөлшерде болады. Сонымен қатар, грам-позитивті бактерияларда грам-теріс емес рибонуклеин қышқылының магний тұзы бар. Ол ақуыздың, генцианвиолеттің және йодтың күшті химиялық кешенін құрайды, ол алкогольдің қысқа мерзімді әсерімен жойылмайды. Грам-теріс мұндай кешен пайда болмайды. Олар спирттің әсерінен оңай түссізденеді. Фуксин грам теріс микроорганизмдерді қызыл түске бояйды.



11. Микробтардың спорасы, капсуласы-Аят

Капсула-қалыңдығы 0,2 мкм-ден асатын шырышты құрылым, бактериялардың жасуша қабырғасымен тығыз байланысты және нақты анықталған сыртқы шекаралары бар. Патогендік бактериялар (пневмококктар, бациллалар және т.б.) капсуланы, әдетте, жануарлардың немесе адамның денесінде құрайды. Алайда, кейбір түрлерде (пневмония клебсиелла) капсула үнемі кездеседі. Патогендік бактериялардың капсулалары негізінен полисахаридтерден (пневмококктар) тұрады, бірақ құрамында полипептидтер (күйдіргі бациллалары) болуы мүмкін.

Көптеген бактериялар микрокапсуланы құрайды-қалыңдығы 0,2 мкм-ден аз шырышты түзіліс, тек жасуша қабырғасына жақын орналасқан мукополисахаридтерден микрофибриллалар түрінде электронды микроскопия арқылы анықталады.

Капсула әртүрлі функцияларды атқарады: қорғаныс, жасушаны қолайсыз өмір сүру жағдайынан қорғау және жабысқақ, хост клеткасының бетіне (рецепторларына) "жабысуға" ықпал етеді. Капсулалар комплемент жүйесін белсендіретін бактериялық құрылымдарды, сондай-ақ иммунокомпетентті жасушалар таныған құрылымдарды қорғайды. Капсулалардың гидрофильділігі олардың фагоциттермен сіңуін қиындатады, ал капсула затының өзі бактерияны лизосомалық ферменттердің және фагоцит жасушаларының улы пероксидтерінің әсерінен қорғайды.

Капсулалар гельдің консистенциясына ие және анилин бояғыштарын кешіктірмейді, сондықтан олар боялмайды. Капсула патологиялық материалдан жасалған жағындыларда ерекшеленеді. Ол капсула заттарының теріс контрастын тудыратын Бурри-Гинс бойынша арнайы бояумен анықталады.

---

Споралар- нысаны грам-оң бактериялар. Споралар бактериялардың қолайсыз жағдайларында пайда болады (кептіру, қоректік заттардың жетіспеушілігі және т.б.). Бұл жағдайда бір бактерия ішінде бір спора пайда болады. Споралардың пайда болуы түрдің сақталуына ықпал етеді және көбею әдісі емес. Спораның мөлшері жасуша диаметрінен аспайтын спора түзетін өзек тәрізді аэробты бактериялар бациллалар деп аталады. Спора түзетін өзек тәрізді анаэробты бактериялар, оларда спораның мөлшері бактериялық жасушаның мөлшерінен асады, клостридия деп аталады.

Споралар - спора түзу тек қана таяқша тәріздес бактерияларға тән қасиет. Спора түзу үрдісі бірнеше кезеңнен тұрады. Бұл кезде цитоплазманың тиісті жерінде нуклеоид және рибосома шоғырланады, қатая бастайды, мембраналармен қоршалады, сонан соң ол мембрана кальций тұздарынан және дипиколин қышқылынан тұратын қалың қабатқа айналады. Спорадағы су байланысқан күйде болады. Сондықтан споралы бактериялар өте төзімді болады, сыртқы ортада бірнеше ондаған жылдар сақталады, бірнеше минут қайнатқанда өлмейді. Бактериялардың спора түзуі, пішіні мен жасушада (вегетативті) орналасуы түрлік қасиеті бола отырып, оларды бір-бірінен ажыратуға мүмкіндік береді. Спораларды орналасуына байланысты: орталық, субтерминальді және терминальді. Спораны анықтау үшін Ожешко әдісін қолданады,қызыл түске боялады. Спора бактерияға қолайсыз жағдай туғанда түзілетін бактериялардың өзгеше формасы.





12. S.aureus дақылы өскен сарыуызды-тұзды агар –Мирас



S. aureus дақылы өскен саруызды-тұзды агар.

---

Орта типі: күрделі, яғни әрі селективті, әрі дифференциалды диагностикалық қоректік орта болып табылады.

• 
  Селективті компонент 7,5% -10% NaCl құрамымен ұсынылған, бұл стафилококкты қоспағанда, көптеген бактериялардың көбеюін тежейді.
  
• 
  Дифференциалды диагностикалық қасиеттерді ортаға қосылған жұмыртқаның сарысы қамтамасыз етеді. Алтын стафилококк лецитиназаның өндірілуімен сипатталады, ол сары лецитинді ыдыратады, бұл колониялардың айналасында лайланған короллалардың пайда болуымен көрінеді.
  

Ортаның құрамы: (pH 7,0-7,5) микроорганизмдерді өсіруге арналған қоректік агар 24 г; натрий хлориді (NaCl) - 75 г; сарысы эмульсиясы - 50,0 см3; тазартылған су - 1 дм3.

Қоректік агар немесе негізі- ет-пептонды агар, спрат гидролизаты, ашытқы гидролизаты.

Индикаторы: Staphylococcus aureus колониялары диаметрі 2-4 мм жалпақ дискілер түрінде, ақ, сары, кілегей, лимон, тегіс жиектері бар алтын түсті; колониялардың айналасында ирисцентті сақина мен бұлтты аймақ пайда болады.

Дифференциалды фактор: жұмыртқаның сарысы

Саруызды-тұзды агар ортасы стафилококктарды өсіруге арналған.

S. aureus- жайлы мәліметтер:

Таксономия: S. aureus доменге жатады: бактериялар, патшалық: Eubacteria, түрі: Firmicutes, класы: Bacilli, тұқымдас: Bacillales, отбасы: Staphylococcaceae, туыс: Staphylococcus, түрі: aureus.

Морфологиясы: Пішіні шар тәрізді, диаметрі от 0,5 до 1 мкм, оң боялады. Талшықтары жоқ, спора түзбейді. Капсуланы кейбір штамдарда табуға болады. L пішіндерін қалыптастыруы мүмкін. Жасуша қабырғасында пептидогликан және тейхой қышқылдары, А ақуызы бар

Табиғатта таралуы- Стафилококктар ауада, шаңда, ағынды суларда, суда, сүтте, тамақ өнімдерінде, сондай-ақ тамақ өндірісінің жабдықтарында, қоршаған ортадағы әртүрлі беттерде, адамдар мен жануарлардың терісінде болады.

Резиденттілігі. Қоршаған ортаға жіне кептіруге тұрақты. Таза эталонға тұрақты, алайда құрғақ ортада сағатта жойылады. Дизентериялық жәнеде антисептиктерге сезімтал болып табылады. Оларда плазмидаларды қадағалайтын бетта-лактамазаның түзілуіне байланысты антибиотиктерге тұрақты болады.

Ферментативті қасиеттері. Стафилококктар сахаролитикалық және протеолитикалық ферменттер түзеді. Сугаролитикалық ферменттер қышқыл түзу үшін бірқатар қанттарды: лактоза, глюкоза, сахароза, мальтоза, глицерин және басқаларын ыдыратады.

Токсин түзуі

---

Смотрите также файлы

• Практикалы сабаа арналан тапсырмалар (Жалпы медицина, педиатрия) Талдаыштар физиологиясы. Есту, тепетедік, дм сезу, иіс сезу талдаыштары.docx

• Взаимосвязь психики и мозга. Многочисленные.doc

• Особенности дополнительного образования.docx

• Лекция по теме 7. Ч Теоретико методологическая философия в системе медицинского познания.docx

• Оужмыс бадарламасына осымша (Syllabus) 20212022 оу жылына арналан білімалушылар шін пнні бадарламасы.docx