Файл: Микробиология бойынша емтиханды суреттер тізімі грам о кокктарАружан 5гр.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 28.03.2024
Просмотров: 13
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
стафилококкты фосфатазаны зерттеу, тұз бен агарды қосқаннан кейін - беттердің микробтық ластануын бағалау немесе теңіз флавобактерияларының галотолеранттылығын анықтау.
Қан қосқаннан кейін агар гемолитикалық реакцияларды анықтауға жарамды, бірақ нәтиже қанның түрлеріне байланысты. Сонымен, қозы қаны А тобындағы стрептококктарды сынау үшін ең жақсы нәтиже береді, жылқы қанында Haemophilus haemolyticus және Streptococcus pyogenes колонияларының гемолизі алынады.
РН-нің әлсіз қышқылдары гемолитикалық реакцияларды ажыратуға көмектеседі және осы ортада пневмококктардың және басқа стрептококктардың көбеюіне ықпал етеді. РН төмен мәндері эритроциттерді тұрақтандыруға көмектеседі, нәтижесінде айқын гемолиз аймақтары пайда болады.
3.Гисс ортасы-Балнур 4-2
Бұл орталарды жалпы микробиологияда әртүрлі субстраттардан бөліп алынған бактериялардың қасиеттерін анықтап, оларды бөліп, жіктеу үшін қолданады.Медициналық және ветеринарлық микробиологияда бұл әдісті ауруларды қоздыратын бактерияларды анықтауда үшін қолдананды. Ол бактериялардың белгілі бір ферменнттердің мысалға фосфотаза, каталаза, протеаза сонымен қатар гемолитикалық ферменттердің бар жоғын анықтау үшін қажет.
көмірсутектері бар орталар және оларды анықтау процесінде микробтардың сахаролитикалық қасиеттерін анықтау үшін қолданылатын индикатор. Құрғақ сауда орталарында көмірсулар (глюкоза, лактоза, сахароза, маннитол, мальтоза және т.б.), индикатор BP (сізге көк және қызғылт су қоспасы), қоректік агар және минералды тұздар бар. Г.-ны дайындау үшін. жартылай сұйық 20 г құрғақ ұнтақ 1 литр тазартылған суда ериді. қыздырылған кезде су, ерітіндіні қайнатыңыз, 3-4 мл пробиркаларға құйыңыз және 112 ° C температурасында 30 минут автоклавта ұстаңыз. Дұрыс дайындалған орта ашық қызғылт түсті болуы керек және термостатта 37 ° C температурасында 24 сағаттық инкубация кезінде өнбейді. Зерттеу to-ru тұқымы орта бағанына циклмен енгізіліп, термостатта 37 ° С температурада бір тәулікке немесе одан да көп уақытқа инкубациялануы керек, түріне байланысты. Ортаның көгілдір немесе ашық көк түске боялуы қанттың ашылуын білдіреді - сіз; ортаның бірдей бояуы және оның қалыңдығындағы көпіршіктердің пайда болуы - сізге және газды шығарумен қантты ашытуға арналған. Микробта ферменттік белсенділік болмаған кезде орта бұлыңғыр болады, бірақ түсі өзгермейді. Сұйықпен G. көмірсулардың 0,5-1% концентрациясы және Андраде немесе бромтимол көгілдірімен рН 7,4, 1% пептонды суға дайындалады. Жүзгіштер пробиркаларға ортасымен түсіріледі. Ортаны автоклавта 112 ° C температурада 30 минут зарарсыздандырады. Сізге пайда болу ортаның түсінің өзгеруімен (сәйкесінше, қызғылт және сары түстерде), газдардың пайда болуымен, оның жүзу құралдарында жинақталуымен жазылады.
көмірсутектері бар орталар және оларды анықтау процесінде микробтардың сахаролитикалық қасиеттерін анықтау үшін қолданылатын индикатор. Құрғақ сауда орталарында көмірсулар (глюкоза, лактоза, сахароза, маннитол, мальтоза және т.б.), индикатор BP (сізге көк және қызғылт су қоспасы), қоректік агар және минералды тұздар бар. Г.-ны дайындау үшін. жартылай сұйық 20 г құрғақ ұнтақ 1 литр тазартылған суда ериді. қыздырылған кезде су, ерітіндіні қайнатыңыз, 3-4 мл пробиркаларға құйыңыз және 112 ° C температурасында 30 минут автоклавта ұстаңыз. Дұрыс дайындалған орта ашық қызғылт түсті болуы керек және термостатта 37 ° C температурасында 24 сағаттық инкубация кезінде өнбейді. Зерттеу to-ru тұқымы орта бағанына циклмен енгізіліп, термостатта 37 ° С температурада бір тәулікке немесе одан да көп уақытқа инкубациялануы керек, түріне байланысты. Ортаның көгілдір немесе ашық көк түске боялуы қанттың ашылуын білдіреді - сіз; ортаның бірдей бояуы және оның қалыңдығындағы көпіршіктердің пайда болуы - сізге және газды шығарумен қантты ашытуға арналған. Микробта ферменттік белсенділік болмаған кезде орта бұлыңғыр болады, бірақ түсі өзгермейді. Сұйықпен G. көмірсулардың 0,5-1% концентрациясы және Андраде немесе бромтимол көгілдірімен рН 7,4, 1% пептонды суға дайындалады. Жүзгіштер пробиркаларға ортасымен түсіріледі. Ортаны автоклавта 112 ° C температурада 30 минут зарарсыздандырады. Сізге пайда болу ортаның түсінің өзгеруімен (сәйкесінше, қызғылт және сары түстерде), газдардың пайда болуымен, оның жүзу құралдарында жинақталуымен жазылады.
Гисс ортасы көмірсутектер мен индикаторлары бар, микробтардың сахаролитикалық қасиеттерін анықтау үшін қолданылады. Құрғақ орталарында көмірсулар (глюкоза, лактоза, сахароза, маннитол, мальтоза және т.б.), индикатор BP (сізге көк және қызғылт су қоспасы), қоректік агар және минералды тұздар бар. Гисс ортасын дайындау үшін. 20 г жартылай сұйық құрғақ ұнтақ 1 литр тазартылған суда ериді, қыздырылған кезде су, ерітіндіні қайнатылады, 3-4 мл пробиркаларға құйып 112 ° C температурасында 30 минут автоклавта ұстаймыз. Дұрыс дайындалған орта ашық қызғылт түсті болуы керек және термостатта 37 ° C температурасында 24 сағаттық инкубация кезінде өнбейді. Зерттелінетін обьекте орта бағанына циклмен енгізіліп, термостатта 37 ° С температурада бір тәулікке немесе одан да көп уақытқа инкубациялануы керек, түріне байланысты. Ортаның көгілдір немесе көк түсте боялуы қанттың қышқыл түзу үшін ашығандығын көрсетеді; ортаның бірдей бояуы және оның қалың көпіршіктерінің пайда болуы ол қышқыл мен газдың бөлінуімен көрсетеді. Микробта ферменттік белсенділік болмаған кезде орта бұлыңғыр болады, бірақ түсі өзгермейді. Сұйық гисс ортасын көмірсулардың 0,5-1% концентрациясымен және Андраде немесе бромтимол көгілдірімен рН 7,4, 1% пептонды сумен дайындалады. Қалқымалар пробиркаларға ортасымен түсіріледі. Ортаны автоклавта 112 ° C температурада 30 минут зарарсыздандырады. Қышқылдың пайда болуы ортаның түсінің өзгеруімен (сәйкесінше, қызғылт және сары түстерде), газдардың пайда болуымен, оның қалқымалы құралдарында жинақталуымен тіркеледі.
Алғашқы және ашыту болмаған кезде ортаның түсі Андраде индикаторымен сарғыш, бромтимол көк индикаторыәмен сары-жасыл болады.
4.Колониясы бар қанды агар-Баглан
Колониясы бар қанды агар
Қанды агар - жануарлардың қанында болатын қоректік заттардың жалпы атауы. Оның ішінде колониясы бар-стафилококктар факультативті анаэробтар болып табылады, оттегінің қатысуымен де жақсы өседі. Олар кәдімгі қоректік орталарда, қанмен қоректік орталарда жақсы өседі және көбейеді,оңтайлы жағдайлар 30-37 ° C, рН 7,2-7,4.Эллективті ортасы - сары тұзды агар және тұзды агар. МПА-да стафилококк колониялары дөңес, дөңгелек, мөлдір емес, жылтыр, тығыз,мөлшері,көлеміорташа- 2-4 мм болады, тегіс жиектері бар.Гамогенді емес,ылғалды.Стафилококктардың өсуімен олар пигментті құрайды: алтын,(адамдар үшін ең патогенді) лимон сары немесе ақ түсті. Пигмент сүтті ортада бөлме температурасында және шашыраңқы жарықта жақсы түзіледі. Стафилококк пигменті суда ерімейді, ацетонда, эфирде, спиртте және т.б. ериді. Стафилококктың кейбір штамдары қанмен агарда өскенде колонияның айналасында гемолиз аймағы пайда болады. ЕПС-да өсуі төменгі жағында біркелкі лайланумен және шөгіндімен сипатталады.Тығыз қоректік орталарда өскен колониялардың мынадай белгілері болады: Формасы: дөңгелек, сопақ, тармақталған және т.б. Мөлшері: нүкте тәріздес, шық тәріздес, диаметрлері 1 мм-ден аспайтын, ұсақ ( d 1-2 мм), орташа (2-4 мм), ipi (4мм-ден көп) колониялар. Беті: тегіс немесе қатпарлы, күңгірт немесе жылтыр және т.б. Мөлдірлігі: мөлдір және мөлдірлігі әр деңгейде. Консистенциясы: шырышты, ұнтақты, тығыз және т.б. Пигмент: қызыл, сары, қара, көк және т.б. Қызыл пигментті кейбір актиномицеттер, ашытқылар, бактериялар түзеді. Қызыл пигменттерді ғажап таяқшалар, көк пигментті көк ірің таяқшасы түзеді. Сары түсті пигменттер стафилококктар мен сарцина жасушаларында кездеседі. Қара немесе қоңыр пигменттерді кейбір саңырауқұлақтар түзеді.
5.Китт-Тароцци ортасы-Аружан 4-2
Китт тароцци ортасы-бос оттеин жуғушы ретіндегі етпептонды сорпадан тұратын экстракті өнімдерінің байытылған және пісірілген бауыр кесегі бар, анаэробты микроорганизмді өсіру үшін арналған қоректік орта. Тұқым себер алдында ортаны ауадан шығару үшін қайнаған суда 20-30 минут қыздырады.Сепкеннен кейін қоректік орта парафин немесе вазелин майымен құйылады және оттегінің қол жетімділігінен оқшауланады.
6. S-R диссоциацияланған колониялар-Есимхан
. S-R диссоциацияланған колониялар.
Анықтама: Бактериялардың S-R диссоциациясы өзгергіштіктің ерекше түрі болып саналады. Ол қатты қоректік ортада бактериялардың бір бірінен сипаты бойынша ерекшеленетін екі түрінің пайда болып, екі түрлі колония түзуі арқылы ерекшеленетін өзгергіштік. Бірінші түрінің жиектері мен беттері тегіс емес болып келеді, ол R колониялар, ал екінші түрі дөңгелек пішінді, беті тегіс болып келетін S колониялар. Осы екі түрлі бактерия жасушаларының бөлінуі, яғни диссоциациясы негізінен бір бағытта жүреді: S- тен R-формаға дейін, кейде шырышты колониялардың қалыптасуының аралық кезеңдері арқылы. Сонымен қатар, диссоциация процесінде колониялардың морфологиясының өзгеруімен қатар бактериялардың биохимиялық, антигендік, патогендік қасиеттері, олардың сыртқы ортаның физикалық және химиялық факторларына төзімділігі өзгереді. Вирулентті бактериялардың көпшілігі S-тәрізді колониялар түрінде өседі. Ал туберкулез микобактериясы, оба иерсиниясы, сібір жарасы бактериялары және R-түрінде өсетіндерге жатады. Бактериялардың S-R диссоциациясына негізінен инсертациондық мутациялар алып келеді, олар жасушаның хромосомасына Іs - тіркестіктер, транспозондар және плазмидалар тізбектелгенде түзіледі. Егер мутация грамтеріс бактерияларда детерминантты липополисахаридтердің түзілуін бақылайтын гендердің жоғалуына әкелсе, онда R-мутанттар түзіледі. Дифтерия бактерияларында S-R диссоциациясы олардың сәйкес бактериофагтармен лизогенденуімен байланысты түзіледі. Бұл жағдайда R-формалары токсин түзеді. Басқа бактерияларда R-формалары олардың хромосомасына R-плазмидалар, транспозондар немесе Is-тізбектері қосылғаннан кейін пайда болады. Рекомбинация нәтижесінде пиогендік стрептококктардың және басқа бірқатар бактериялардың R-формалары түзіледі.
Колониялардағы жасушалардың қасиеттері: S-форма: қозғалмалы бактерия түрлерінде талшықтары болады, капсуласы болатын бактериялардың шырышты қабаты мен капсуласы айқын көрінеді, патогенді түрлерінде вирулентті қасиет байқалады, биохимиялық жағынан активті, фагтарға сезімтал, физиологиялық ерітіндіде жасушалар гомогенді, қалыпты көлемде болады. R-форма: талшықтар, капсула, шырышты қабат болмайды, биохимиялық жағынан активтілігі төмен, авирулентті, фагтарға сезімталдығы төмен, жасушалар суспензияда тез тұнбаға түседі, жасушалар полиморфты.
Биологиялық маңызы: S-R диссоциациялы бактериялардың адам ағзасында немесе сыртқы ортада тіршілік етуін қамтамасыз ететін белгілі бір таңдаулы артықшылықтарға ие болуында. Оларға макрофагтардың әсерінен S-формаларының фагоцитозға төзімділігі, қан сарысуының бактерицидтік әрекеті жатады. R-формалары қоршаған орта факторларына төзімді келеді. Олар суда және сүтте ұзақ уақыт сақталады.
7.Ішек таяқшасы дақылы өскен Эндо ортасы -Нурай
Escherichia coli
Ішек таяқшасы дақылы өскен Эндо ортасы
Эндо ортасында МПА,лактоза, фуксин және натрий сульфиті бар.Дайын орта бозғылт қызғылт түске ие.Натрий сульфиті мен фуксин көптеген грам-оң микроорганизмдерге ингибиторлық әсер етеді.Лактоза эшерихиясымен ыдыраған кезде РН натрий сульфитімен әрекеттесетін және фуксиннің қалпына келуіне әкелетін ацетилальдегидтің түзілуі нәтижесінде қышқыл жағына ауысады.Эндо ортасында E. coli-нің лактозаның оң штамдары металл жылтырлығы бар қара-қызыл колонияларды құрайды.Лактоза түзетін эшерихиялар, сальмонеллалар,лактозаны ашытпайтын басқа энтеробактериялар эндо ортасы түссіз немесе бозғылт қызғылт колониялар.
Эндо ортада E. coli металл жылтырлығы бар малина тәрізді-қызыл түсті дөңгелек, дөңес, тегіс колонияларды құрайды. Эндо ортасы-дифференциалды диагностикалық орта, ол қоректік негізден басқа, ортада 1% лактоза және негізгі фуксиннің қаныққан алкоголь ерітіндісі бар. Жаңадан дайындалған эндо ортасы түссіз немесе сәл қызғылт. Осы ортада өскен кезде E. coli лактозаны ыдыратады, қышқыл өнімдер пайда болады, олар фуксинді түссіз қосылыстан қызылға дейін қалпына келтіреді, сондықтан таңқурай-қызыл түске боялған колониялар өседі.
Ішек эшерихиозы кезінде зерттелетін материал-нәжіс,құсу, тамақ өнімдері.Парантеральді эшерихиоз кезінде материалды тиісті ошақтан зерттейді.Бастапқы егу эндо ортасына жүргізіледі.Лактозоң колониялар диагностикалық поливалентті эшерихиозды сарысуы бар шыныдағы агглютинация реакциясының көмегімен серологиялық сәйкестендіруге ұшырайды, сондай-ақ аралас ортаға және шабылған агарға ауыстырып, кейіннен биохимикалық сәйкестендіру үшін диагностикалық ортаны пайдаланады.
8. Қағазды-дискілі және сериялық сұйылту әдісі –Риза
Қан қосқаннан кейін агар гемолитикалық реакцияларды анықтауға жарамды, бірақ нәтиже қанның түрлеріне байланысты. Сонымен, қозы қаны А тобындағы стрептококктарды сынау үшін ең жақсы нәтиже береді, жылқы қанында Haemophilus haemolyticus және Streptococcus pyogenes колонияларының гемолизі алынады.
РН-нің әлсіз қышқылдары гемолитикалық реакцияларды ажыратуға көмектеседі және осы ортада пневмококктардың және басқа стрептококктардың көбеюіне ықпал етеді. РН төмен мәндері эритроциттерді тұрақтандыруға көмектеседі, нәтижесінде айқын гемолиз аймақтары пайда болады.
3.Гисс ортасы-Балнур 4-2
Бұл орталарды жалпы микробиологияда әртүрлі субстраттардан бөліп алынған бактериялардың қасиеттерін анықтап, оларды бөліп, жіктеу үшін қолданады.Медициналық және ветеринарлық микробиологияда бұл әдісті ауруларды қоздыратын бактерияларды анықтауда үшін қолдананды. Ол бактериялардың белгілі бір ферменнттердің мысалға фосфотаза, каталаза, протеаза сонымен қатар гемолитикалық ферменттердің бар жоғын анықтау үшін қажет.
көмірсутектері бар орталар және оларды анықтау процесінде микробтардың сахаролитикалық қасиеттерін анықтау үшін қолданылатын индикатор. Құрғақ сауда орталарында көмірсулар (глюкоза, лактоза, сахароза, маннитол, мальтоза және т.б.), индикатор BP (сізге көк және қызғылт су қоспасы), қоректік агар және минералды тұздар бар. Г.-ны дайындау үшін. жартылай сұйық 20 г құрғақ ұнтақ 1 литр тазартылған суда ериді. қыздырылған кезде су, ерітіндіні қайнатыңыз, 3-4 мл пробиркаларға құйыңыз және 112 ° C температурасында 30 минут автоклавта ұстаңыз. Дұрыс дайындалған орта ашық қызғылт түсті болуы керек және термостатта 37 ° C температурасында 24 сағаттық инкубация кезінде өнбейді. Зерттеу to-ru тұқымы орта бағанына циклмен енгізіліп, термостатта 37 ° С температурада бір тәулікке немесе одан да көп уақытқа инкубациялануы керек, түріне байланысты. Ортаның көгілдір немесе ашық көк түске боялуы қанттың ашылуын білдіреді - сіз; ортаның бірдей бояуы және оның қалыңдығындағы көпіршіктердің пайда болуы - сізге және газды шығарумен қантты ашытуға арналған. Микробта ферменттік белсенділік болмаған кезде орта бұлыңғыр болады, бірақ түсі өзгермейді. Сұйықпен G. көмірсулардың 0,5-1% концентрациясы және Андраде немесе бромтимол көгілдірімен рН 7,4, 1% пептонды суға дайындалады. Жүзгіштер пробиркаларға ортасымен түсіріледі. Ортаны автоклавта 112 ° C температурада 30 минут зарарсыздандырады. Сізге пайда болу ортаның түсінің өзгеруімен (сәйкесінше, қызғылт және сары түстерде), газдардың пайда болуымен, оның жүзу құралдарында жинақталуымен жазылады.
көмірсутектері бар орталар және оларды анықтау процесінде микробтардың сахаролитикалық қасиеттерін анықтау үшін қолданылатын индикатор. Құрғақ сауда орталарында көмірсулар (глюкоза, лактоза, сахароза, маннитол, мальтоза және т.б.), индикатор BP (сізге көк және қызғылт су қоспасы), қоректік агар және минералды тұздар бар. Г.-ны дайындау үшін. жартылай сұйық 20 г құрғақ ұнтақ 1 литр тазартылған суда ериді. қыздырылған кезде су, ерітіндіні қайнатыңыз, 3-4 мл пробиркаларға құйыңыз және 112 ° C температурасында 30 минут автоклавта ұстаңыз. Дұрыс дайындалған орта ашық қызғылт түсті болуы керек және термостатта 37 ° C температурасында 24 сағаттық инкубация кезінде өнбейді. Зерттеу to-ru тұқымы орта бағанына циклмен енгізіліп, термостатта 37 ° С температурада бір тәулікке немесе одан да көп уақытқа инкубациялануы керек, түріне байланысты. Ортаның көгілдір немесе ашық көк түске боялуы қанттың ашылуын білдіреді - сіз; ортаның бірдей бояуы және оның қалыңдығындағы көпіршіктердің пайда болуы - сізге және газды шығарумен қантты ашытуға арналған. Микробта ферменттік белсенділік болмаған кезде орта бұлыңғыр болады, бірақ түсі өзгермейді. Сұйықпен G. көмірсулардың 0,5-1% концентрациясы және Андраде немесе бромтимол көгілдірімен рН 7,4, 1% пептонды суға дайындалады. Жүзгіштер пробиркаларға ортасымен түсіріледі. Ортаны автоклавта 112 ° C температурада 30 минут зарарсыздандырады. Сізге пайда болу ортаның түсінің өзгеруімен (сәйкесінше, қызғылт және сары түстерде), газдардың пайда болуымен, оның жүзу құралдарында жинақталуымен жазылады.
Гисс ортасы көмірсутектер мен индикаторлары бар, микробтардың сахаролитикалық қасиеттерін анықтау үшін қолданылады. Құрғақ орталарында көмірсулар (глюкоза, лактоза, сахароза, маннитол, мальтоза және т.б.), индикатор BP (сізге көк және қызғылт су қоспасы), қоректік агар және минералды тұздар бар. Гисс ортасын дайындау үшін. 20 г жартылай сұйық құрғақ ұнтақ 1 литр тазартылған суда ериді, қыздырылған кезде су, ерітіндіні қайнатылады, 3-4 мл пробиркаларға құйып 112 ° C температурасында 30 минут автоклавта ұстаймыз. Дұрыс дайындалған орта ашық қызғылт түсті болуы керек және термостатта 37 ° C температурасында 24 сағаттық инкубация кезінде өнбейді. Зерттелінетін обьекте орта бағанына циклмен енгізіліп, термостатта 37 ° С температурада бір тәулікке немесе одан да көп уақытқа инкубациялануы керек, түріне байланысты. Ортаның көгілдір немесе көк түсте боялуы қанттың қышқыл түзу үшін ашығандығын көрсетеді; ортаның бірдей бояуы және оның қалың көпіршіктерінің пайда болуы ол қышқыл мен газдың бөлінуімен көрсетеді. Микробта ферменттік белсенділік болмаған кезде орта бұлыңғыр болады, бірақ түсі өзгермейді. Сұйық гисс ортасын көмірсулардың 0,5-1% концентрациясымен және Андраде немесе бромтимол көгілдірімен рН 7,4, 1% пептонды сумен дайындалады. Қалқымалар пробиркаларға ортасымен түсіріледі. Ортаны автоклавта 112 ° C температурада 30 минут зарарсыздандырады. Қышқылдың пайда болуы ортаның түсінің өзгеруімен (сәйкесінше, қызғылт және сары түстерде), газдардың пайда болуымен, оның қалқымалы құралдарында жинақталуымен тіркеледі.
Алғашқы және ашыту болмаған кезде ортаның түсі Андраде индикаторымен сарғыш, бромтимол көк индикаторыәмен сары-жасыл болады.
4.Колониясы бар қанды агар-Баглан
Колониясы бар қанды агар Қанды агар - жануарлардың қанында болатын қоректік заттардың жалпы атауы. Оның ішінде колониясы бар-стафилококктар факультативті анаэробтар болып табылады, оттегінің қатысуымен де жақсы өседі. Олар кәдімгі қоректік орталарда, қанмен қоректік орталарда жақсы өседі және көбейеді,оңтайлы жағдайлар 30-37 ° C, рН 7,2-7,4.Эллективті ортасы - сары тұзды агар және тұзды агар. МПА-да стафилококк колониялары дөңес, дөңгелек, мөлдір емес, жылтыр, тығыз,мөлшері,көлеміорташа- 2-4 мм болады, тегіс жиектері бар.Гамогенді емес,ылғалды.Стафилококктардың өсуімен олар пигментті құрайды: алтын,(адамдар үшін ең патогенді) лимон сары немесе ақ түсті. Пигмент сүтті ортада бөлме температурасында және шашыраңқы жарықта жақсы түзіледі. Стафилококк пигменті суда ерімейді, ацетонда, эфирде, спиртте және т.б. ериді. Стафилококктың кейбір штамдары қанмен агарда өскенде колонияның айналасында гемолиз аймағы пайда болады. ЕПС-да өсуі төменгі жағында біркелкі лайланумен және шөгіндімен сипатталады.Тығыз қоректік орталарда өскен колониялардың мынадай белгілері болады: Формасы: дөңгелек, сопақ, тармақталған және т.б. Мөлшері: нүкте тәріздес, шық тәріздес, диаметрлері 1 мм-ден аспайтын, ұсақ ( d 1-2 мм), орташа (2-4 мм), ipi (4мм-ден көп) колониялар. Беті: тегіс немесе қатпарлы, күңгірт немесе жылтыр және т.б. Мөлдірлігі: мөлдір және мөлдірлігі әр деңгейде. Консистенциясы: шырышты, ұнтақты, тығыз және т.б. Пигмент: қызыл, сары, қара, көк және т.б. Қызыл пигментті кейбір актиномицеттер, ашытқылар, бактериялар түзеді. Қызыл пигменттерді ғажап таяқшалар, көк пигментті көк ірің таяқшасы түзеді. Сары түсті пигменттер стафилококктар мен сарцина жасушаларында кездеседі. Қара немесе қоңыр пигменттерді кейбір саңырауқұлақтар түзеді.
5.Китт-Тароцци ортасы-Аружан 4-2
Китт тароцци ортасы-бос оттеин жуғушы ретіндегі етпептонды сорпадан тұратын экстракті өнімдерінің байытылған және пісірілген бауыр кесегі бар, анаэробты микроорганизмді өсіру үшін арналған қоректік орта. Тұқым себер алдында ортаны ауадан шығару үшін қайнаған суда 20-30 минут қыздырады.Сепкеннен кейін қоректік орта парафин немесе вазелин майымен құйылады және оттегінің қол жетімділігінен оқшауланады.
6. S-R диссоциацияланған колониялар-Есимхан
. S-R диссоциацияланған колониялар.
Анықтама: Бактериялардың S-R диссоциациясы өзгергіштіктің ерекше түрі болып саналады. Ол қатты қоректік ортада бактериялардың бір бірінен сипаты бойынша ерекшеленетін екі түрінің пайда болып, екі түрлі колония түзуі арқылы ерекшеленетін өзгергіштік. Бірінші түрінің жиектері мен беттері тегіс емес болып келеді, ол R колониялар, ал екінші түрі дөңгелек пішінді, беті тегіс болып келетін S колониялар. Осы екі түрлі бактерия жасушаларының бөлінуі, яғни диссоциациясы негізінен бір бағытта жүреді: S- тен R-формаға дейін, кейде шырышты колониялардың қалыптасуының аралық кезеңдері арқылы. Сонымен қатар, диссоциация процесінде колониялардың морфологиясының өзгеруімен қатар бактериялардың биохимиялық, антигендік, патогендік қасиеттері, олардың сыртқы ортаның физикалық және химиялық факторларына төзімділігі өзгереді. Вирулентті бактериялардың көпшілігі S-тәрізді колониялар түрінде өседі. Ал туберкулез микобактериясы, оба иерсиниясы, сібір жарасы бактериялары және R-түрінде өсетіндерге жатады. Бактериялардың S-R диссоциациясына негізінен инсертациондық мутациялар алып келеді, олар жасушаның хромосомасына Іs - тіркестіктер, транспозондар және плазмидалар тізбектелгенде түзіледі. Егер мутация грамтеріс бактерияларда детерминантты липополисахаридтердің түзілуін бақылайтын гендердің жоғалуына әкелсе, онда R-мутанттар түзіледі. Дифтерия бактерияларында S-R диссоциациясы олардың сәйкес бактериофагтармен лизогенденуімен байланысты түзіледі. Бұл жағдайда R-формалары токсин түзеді. Басқа бактерияларда R-формалары олардың хромосомасына R-плазмидалар, транспозондар немесе Is-тізбектері қосылғаннан кейін пайда болады. Рекомбинация нәтижесінде пиогендік стрептококктардың және басқа бірқатар бактериялардың R-формалары түзіледі.
Колониялардағы жасушалардың қасиеттері: S-форма: қозғалмалы бактерия түрлерінде талшықтары болады, капсуласы болатын бактериялардың шырышты қабаты мен капсуласы айқын көрінеді, патогенді түрлерінде вирулентті қасиет байқалады, биохимиялық жағынан активті, фагтарға сезімтал, физиологиялық ерітіндіде жасушалар гомогенді, қалыпты көлемде болады. R-форма: талшықтар, капсула, шырышты қабат болмайды, биохимиялық жағынан активтілігі төмен, авирулентті, фагтарға сезімталдығы төмен, жасушалар суспензияда тез тұнбаға түседі, жасушалар полиморфты.
Биологиялық маңызы: S-R диссоциациялы бактериялардың адам ағзасында немесе сыртқы ортада тіршілік етуін қамтамасыз ететін белгілі бір таңдаулы артықшылықтарға ие болуында. Оларға макрофагтардың әсерінен S-формаларының фагоцитозға төзімділігі, қан сарысуының бактерицидтік әрекеті жатады. R-формалары қоршаған орта факторларына төзімді келеді. Олар суда және сүтте ұзақ уақыт сақталады.
7.Ішек таяқшасы дақылы өскен Эндо ортасы -Нурай
Escherichia coli
Ішек таяқшасы дақылы өскен Эндо ортасы
Эндо ортасында МПА,лактоза, фуксин және натрий сульфиті бар.Дайын орта бозғылт қызғылт түске ие.Натрий сульфиті мен фуксин көптеген грам-оң микроорганизмдерге ингибиторлық әсер етеді.Лактоза эшерихиясымен ыдыраған кезде РН натрий сульфитімен әрекеттесетін және фуксиннің қалпына келуіне әкелетін ацетилальдегидтің түзілуі нәтижесінде қышқыл жағына ауысады.Эндо ортасында E. coli-нің лактозаның оң штамдары металл жылтырлығы бар қара-қызыл колонияларды құрайды.Лактоза түзетін эшерихиялар, сальмонеллалар,лактозаны ашытпайтын басқа энтеробактериялар эндо ортасы түссіз немесе бозғылт қызғылт колониялар.
Эндо ортада E. coli металл жылтырлығы бар малина тәрізді-қызыл түсті дөңгелек, дөңес, тегіс колонияларды құрайды. Эндо ортасы-дифференциалды диагностикалық орта, ол қоректік негізден басқа, ортада 1% лактоза және негізгі фуксиннің қаныққан алкоголь ерітіндісі бар. Жаңадан дайындалған эндо ортасы түссіз немесе сәл қызғылт. Осы ортада өскен кезде E. coli лактозаны ыдыратады, қышқыл өнімдер пайда болады, олар фуксинді түссіз қосылыстан қызылға дейін қалпына келтіреді, сондықтан таңқурай-қызыл түске боялған колониялар өседі.
Ішек эшерихиозы кезінде зерттелетін материал-нәжіс,құсу, тамақ өнімдері.Парантеральді эшерихиоз кезінде материалды тиісті ошақтан зерттейді.Бастапқы егу эндо ортасына жүргізіледі.Лактозоң колониялар диагностикалық поливалентті эшерихиозды сарысуы бар шыныдағы агглютинация реакциясының көмегімен серологиялық сәйкестендіруге ұшырайды, сондай-ақ аралас ортаға және шабылған агарға ауыстырып, кейіннен биохимикалық сәйкестендіру үшін диагностикалық ортаны пайдаланады.
8. Қағазды-дискілі және сериялық сұйылту әдісі –Риза
