Файл: Физикалы География httpst meqrtarix.docx

Скачать файл
Заказать решение

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 24.04.2024

Просмотров: 54

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Физикалық География

https://t.me/qrtarix

  1. География грек тілінен аударғандағы мағынасы:гео-жер графо-жазамын

  2. География сөзінің мағынасы:жерді сипаттап жазу

  3. География ғылымы пайда болған:Ежелгі Грекияда

  4. География терминін ғылымға енгәзген: б.з.б. III ғасырда грек ғалымы Эратосфен

  5. География ғылымы бөлінеді 2

  6. Физикалық география зерттейді: жер бедері, ауа райы, су, топырақ. Өсімдік, жануарлар

  7. Экономикалық география зерттейді:өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы,көлік, байланыс, халықтың таралуы

  1. Ежелгі грек географтары дүние бөліктерін ажыратқан: Еуропа мен Азия. https://t.me/qrtarix

  1. Ең алғашқы географиялық картаны жасаған грек ғалымы: б.з.б. III ғасырда Эратосфен

  2. IV ғасырда глобусты жасаған неміс картографы: Мартин Бехайм

  3. Ұлы географиялық ашылулар заманы: XV ғасырдың соңы мен XVII ғ. Оратсы. https://t.me/qrtarix

  4. 1492 ж. Х.Колумбтың саяхатынан кейін белгілі болды:Америка дүние бөлігі

  5. Ең алғаш жер шар тәрізді екендігі туралы ойды айтқан: Пифагор

  6. Пифагордың ойын ғылыми түрде дәлелдеуге тырысқан:Аристотель

  7. Жер шар тәрізді екендігін іс жүзінде дәлелдеген: Фернан Магеллан

  8. Фернан Магелланның саяхаты болған жылдар: 1519-1522

  9. Магеллан саяхаты нәтижесінде:1Жердің шар тәрізді екендігі дәлелденді 2Тынық мұхиты ашылды 3Дүниежүзілік мұхиттардың біртұтастығы дәлелденді

  10. Күн жүйесіндегі үшінші планета: Жер

  11. Жер тобындағы ғаламшарлар: Меркурий, Шолпан, Жер, Марс

  12. Алып ғаламшарлар: Юпитер, Сатурн, Уран, Нептун,

  13. Күнді орбита бойымен айнала қоршаған аспан денесі: Планета

  14. Планета грек тілінен аударғанда: Адасқан жұлдыз

  15. Күн жүйесіндегі ғаламшарлар саны.8

  16. Күнге ең жақын ғаламшар: Меркурий

  17. Жер ғаламшарының жасы шамамен:3,5-5млрд жыл

  18. Жер бетінде тіршілік шамамен пайда болды: 3млрд жыл бұрын

  19. Жер мен күннің арасындағы табиғи арақашықтық: 150 млн. Км

  20. Жер күнді толық айналып шығады:365 күн, 6сағат, 6секунд

  21. 4 жыл сайын қайталанып отыратын жыл: Кебісе жыл

  22. Көктемгі және күзгі күн теңелуі: 22наурыз бен 23 қыркүйек

  23. Жердің немесе планеталардың Күнді айналу жолы:Орбита

  24. Жер орбитасының ұзындығы: 940млн км

  25. Жердің орбита бойымен Күнді айналу жылдамдығы:29,8 км\с

  26. Жер білігі орбита кеңістігінде 66,5 жасай еңгіш орналасқан

  27. Жер бетінің жалпы ауданы. 510 млн км

  28. Құрлықтың алып жатқан ауданы:149млн км

  29. Жер бетін су алып жатыр: 361 млн шаршы шақырым

  30. Жер бетін су алып жатыр:71%

  31. Адамдардың қоныстанып, игеруіне байланыстыажыратылатын тарихи географиялық аймақтар:Дүние бөліктері

  32. Дүние бөліктерінің саны:6

  33. Дүние бөліктері:Еуропа, Азия, Африка(Ескі дүние), Америка, Аустралия, Антарктика(Жаңа дүние)

  34. Жер экваторының қзындығы:40000км

  35. Жердің радиусы:6371км

  36. Жер ортасынан экваторға дейінгі арақашықтық:6378км

  37. Жер ортасынан полюстерге дейінгі арақашықтық:6356км

  38. Жердің полюстік радиусы полюстік радиусынан:21км-ге кем

  39. Жер бетінің үстінен кішірейтіліп түсірілген сызбасы:План

  40. План жасау үшін қажет:Аэрофотосурет

  41. Аэрофотосурет:ұшақтан түсіру арқылы жасалады

  42. Белгілі бір зат пен солтүстік арасындағы бұрыщ:Азимут

  43. Аспан мен жердің жанасқан щартты сызығы:Көкжиек

  44. Азимут өлшенетін градус аралығы:0°-360°

  45. Шығыста:90°

  46. Оңтүстікте:180°

  47. Батыста:270°

  48. Солтүстік шығыс:45°

  49. Жергілікті жерде бағдарлауға көмектесетін құрал:Тұсбағар (Компас)

  50. Мұхит немесе теңіз деңгейінен бастап есептелетін биіктік:Абсолют биіктік

  51. Бұрынғы КСРО-ның аумағында абсолют биіктік есептелеген:Балтық теңізімен

  52. Бір нүктенің екінші нүктеден биіктігі: салыстырмалы биіктік

  53. Салыстырмалы биіктікті өлшейтін құрал:Нивелир (деңгейлегіш)

  54. Абсолют биіктіктері бірдей нүктелерді қосатын пландағы қисық сызықтар:Горизонталь

  55. Топографиялық карталардағы төбенің жоғапғы төмен бағытын көрсететін горизонтальдарға көсе-көлденең қойылатын қысқы сызық;Бергштрих

  56. Жер бетіндегі қашықтықтың неше есе кішірейтілгенін көрсететін шартты өлшем:Масштаб

  57. Масштабтың түрлері: Сандық, Атаулы, Сызықтық

  58. Масштабтың алымы үнемі: 1см-ге тең

  59. Жердің нақты үлгісі: Глобус

  60. Глобуста: Меридиандар мен паралельдер қолданылады

  61. Солтүстік полюс пен оңтүстік полюсті қосатын сызықтар:Меридиандар

  62. 0 градустық меридиан Лондон қаласындағы: Гринвич обсерваториясынан басталады

  63. Жер бетіндегі белгілі бір нүктенің 0-дік меридианнан градус есебімен алынғандағы арақашықтығы:Географиялық бойлық

  64. Жер бетіндегі белгілі бір нүктенің экватордан градус есебімен алынған арақашықтық:Географиялық ендік

  65. Ең ұзын параллель: Экватор

  66. Экваторға шартты түрде, яғни қарама-қарсы жүргізілген сызықтар: Параллельдер

  67. Меридиандар мен параллель сызықтардың қиылысуынан пайда болған тор: Градустық тор


КАРТА

  1. Жер бетінің кішірейтіліп, жазықтықтарда шартты белгілермен кескінделген бейнесі: Карта

  2. Мазмұнына қарай карта екі топқа бөлінеді:1Жалпыгеографиялық карталар 2Тақырыптық карталар

  3. Жер бетіндегі барлық обьектілер:жер бедері, өзендер, көлдер қатынас жолдары көрсетіледі: жалпыгеографиялық картада

  4. Дүние жүзінің саяси картасы, тектоникалық карталар, климаттық карталар, топырақ картасы:Тақырыптық карталар

  5. Карталар масштабына қарай 3-ке бөлінеді: Ұсақ, орта, ірі

  6. Градустық торы бар картаны жасап, картографиялық бағыт ұстанған:б.з.IIғ. Птоломей

  7. ЛИТОСФЕРА

  8. Жердің қатты қабаты:Литосфера

  9. Литосфераның қанша км тереңдікке дейінгі қабаты зерттелген:15км

  10. Литосфераның қалындығы:5-80км

  11. Жер қыртысының қалындығы жазықтардың астында:35-40км

  12. Жер қыртысының қалындығы таулардың астында:70-80км

  13. Мұхиттардың астында 5-10км

  14. Жердің ішкі құрылысы 3 қабаттан тұрады:Жер қыртысы, Мантия, Ядро

  15. Жер ядросы:Темір мен никельден тұрады

  16. Жер қыртысының 2 түрі болады:Құрлықтық және материктік

  17. Мохоровичич қабаты: Мантияны жер қыртысынан бөліп тұрған жұқа қабат


ЛИТОСФЕРАЛЫҚ ТАҚТАЛАР ТЕОРИЯСЫ

  1. Әртүрлі жастағы шөгінді жыныстар жауып жатқан платформалардың кішігірім бөлігі:Тақта

  2. Литосфералық тақталар жылына қозғалады: 2-5см жылдамдықпен

  3. Ежелгі біртұтас материк:Пангея

  4. Лавразия:Солтүстік Америка, Еуразия

  5. Гондвана:Оңтүстік Америка, Аустралия, Африка, Антарктика,

  6. Литосфералық тақталардың қозғалуын ұсынған: XXғ. Неміс ғаламы.Альфред Вегенер

  7. Еуразиялық тақта мен Үнді Аустралиялық тақталардың соқтығысуы нәтижесінде дүние жүзіндегі ең ірі тау жүйесі:Гималай қалыптасқан

  8. Жер қыртысының құрылысын, құрамын, даму тарихын зерттейтін ғылым:Геология

  9. Ежелгі біртұтас материк:Пангея

  10. Тау жыныстары

  11. Жер қойнауын толтырып жатқан, минералдардан тұратын заттар:тау жыныстары деп аталады

  12. Тау жыныстары шығу тегіне қара 3-ен бөлінеді:шөгінді тау жыныстары, магмалық тау жыныстары, метаморфты тау жыныстары

  13. Шөгінді тау жыныстары бөлінеді:органикалық, химиялық, кесек

  14. Органикалық:көмір,шымтезек, бор

  15. Химиялық:тұз

  16. Кесек:Қиыршық тас, қойтас

  17. Магмалық тау жыныстары бөлінеді:интрузивті, эффузивті

  18. Метаморфты тау жыныстары: мәрмәр,гранит,құмтас

  19. Мәрәмәр айналады: әктасқа

  20. Гранит айналад:гнейске

  21. Құмтас айналады: кварцитке

  22. Гранит 3 заттың әрекеттесуінен пайда болады:слюда,кварц,дала шпаты

  23. Шөгінді тау жыныстары жер бетіні: 75% жауып жатыр

  24. Су өткізбейтін тау жыныстарына жатады: саз, гранит

  25. Магмалық, шөгінді тау жыныстары үстіңгі тау жыныстарына түскен қысымның, температураның әсеріненөзгеріске ұшыраған тау жыныстары:Метаморфтық тау жыныстары

  26. Балқыған магманың жнр қыртысында қатуынан пайда болған тау жанастары:Интрузивті тау жыныстары

  27. Жер бетіне төгілген лаваның суынып, қатаюынан пайда болған тау жыныстары:Эффузивті тау жыныстары

  28. Жер қыртысының қозғалыстары

  29. Жер қыртысында кездесетін қозғалыстардың негізгі 2 түрі бар:1Жер қыртысының баяу көтерілуі мен төмендеуі 2Тау жасалу қозғалысы

  30. Жер асты дүмпуі және жердің ішкі күштерінің әсерінен жердің белгілі бір бөлігінің теңселуі:Жер сілкіну

  31. Жер асты дүмпуінің жер бетіне шығатын жері: Эпицентр

  32. Жер қыртысының қозғалысын реттейтін құрал: Сейсмограф

  33. Жер сілкінісінің күші 0-12 баллға дейін есептеленетін:Рихтер шкаласы арқыылы анықталады

  34. Алматыда ең алғаш қуатты жер сілкінісі: 1887 жылы болды

  35. Ең соңғы қуатты жер сілкінісі тіркелген:1911 жылы

  36. Жер шарында 2 ірі сейсмикалық белдеу бар:1 Альпі-Гималай белдеуі.2Тынық мұхит белдеуі

  37. Оқтын-оқтын отты сұйықтық-магма, ыстық газ, күл атқылайтын конус формалы тау: Жанартау

  38. Жанартаулардың түрлері: Сөнген және сөнбеген жанартаулар

  39. Сөнген жанаратаулар: Эльбрус пен Казбек

  40. Сөнбеген жанартаулар: Этна, Ключи шоқысы

  41. Дүние жүзінде ең биік сөнбеген жанартау: Льюляйляко6723м

  42. Оңтүстік Америка ТМД-дағы ең биік сөнбеген жанартау:Ключи Шоқысы 4750м

  43. Ыстық су, бу атқылап тұратын фонтанды көз:Гейзер

  44. Гейзерлер таралған аймақтар:Исландия, Камчаткадағы гейзерлер аңғары, Солтүстік Америка, Жапония

  45. Геотерммальді ресурсқа бай ел:Исландия

  46. Таулар мен жазықтардың түрлері Жер бедері

  47. Жер бетінің ойлы- қырлы пішіндерінің жиынтығы:Жер бедері

  48. Жер сілкіну, жанартау атқыдау, литосфералық тақталар қозғалысы жатады: Ішкі күштерге (эндогендir)

  49. Климат, жер, ауа-райы,қар т.б жатады:Сыртқы күштерге (эндогендік)

  50. Жер бедерінің ең ірі пішіндері:1 Материктер мен мұхиттар 2Таулар мен жазықтар

  51. Жер бедерін зерттейтін ғылым:геоморфология

  52. Айналасын оқшау, анық байқалатын етегі, беткейі, шыңы бар көтеріңкі жер:Тау

  53. Таудар биіктігіне қарай 3-ке бөлінеді:Аласа, орташа, биік

  54. Аласа таулар: 400-1000м-ге дейін

  55. Орташа таулар.:1000-2000м-ге дейін

  56. Биік таулар: 2000м-ден асатын таулар

  57. Дүние жүзіндегі ең биік жүйесі:Гималай

  58. Гималай непал тілінен аударғанда:Қар мекені

  59. Дүние жүзіндегі ең биік тау шыңы:Гималай тауындағы Джжомолунгма шыңы 8848м

  60. Дүние дүзіндегі ең ескі тау:Орал тауы (ұзынлығы 2,5мың км)

  61. Орташа таулар: Қырым, Карпат

  62. Таулар абір-біріне жалғаса отырып:тау жотасын құрайды

  63. Екі немесе бірнеше тау жоталары түйісіп: тау торабын құрайды

  64. Тау жоталары бір-бірінен бөлінеді:тауаралық аңғарлармен

  65. Қатпарлы таулар:Альпі, Кавказ, Кордильер

  66. Қатпарлы-жақпарлы таулар:Алатй, Тянь-Шань

  67. Жер бетінің аз тілімденген, тегіс алқабы: Жазықтар

  68. Жазықтардың түрлері:Төбелі, тегіс

  69. Абсолют биіктігіне қарай айырмашылық жасаайтын жазықтардың негізгі 3 түрі бар: Ойпат, Қырат,Үстірт

  70. 200м-ден төмен жазықтар:Ойпат

  71. 200м-500м-ге дейінгі жазықтар:Қырат

  72. 500м-ден жоғары жазықтар: Үстірт

  73. Дүние жүзінде ауданы жөнінен ең үлкен ойпат:Амазонка ойпаты

  74. Бұрын теңіз түбі болып, кейін көтерілу нәтижесінде пайда болған жазықтар:Алғашқы жазықтар

  75. Төбелі жазықтардың ең ірісі:Шығыс Еуропа платформасы

  76. Мұхит түбінің қанша пайызын мұхит жазығы алып жатыр:70%-ын

  77. 200м тереңдікке дейінгі материктің мұхитқа өтпелі бөлігі:Қайраң

  78. Қайраңнан өндіріледі: Мұнай мен газ

ЖЕРДІҢ АУА ҚАБАТЫ

  1. Ауаның құрамы: 78%-азот, 21%-оттегі, 1%-басқа газдар

  2. Атмосфераның қабаттары: Тропосфера, стратосфера, мезасфера, атмосфераның жоғарғы қабаты

  3. Тропосфера: 17 км

  4. Стратофсера: 50 км

  5. Мезасфера: 55-80 км

  6. Жер бетіндегі тіршілік үшін маңызды қабат: тропосфера

  7. Бүкіл атмосфера ауасының 80%-ы және оыншама су буы шоғыранған: Тропосферада

  8. Тропосфераның орташа қалыңығы: 11 км

  9. Тропосфера экватор үстінде: 17 км

  10. Тропосфера қоңыржай ендіктерде: 10-12 км

  11. Тропосфера полярлық аймақтарда: 8-10 км

  12. Стратосфераның орташа қалыңдығы: 55 км

  13. Атмосфераның жоғарғы қабатттарын зерттеуге арналған құрал: Радиозонд


Атмосфералық қысым


  1. Ауаның жер бетіне түсіретін күші: Атмосфералық қысым

  2. Ауа жердің әрбір шаршы см-не түсіретін қысымы: 1 кг 33 г

  3. Атмосфералық қысымды өшейтін құрал: Барометр

  4. Әрбір 10 м биіктікке көтерлген сайын, қысым төмендейді: 1 мм-ге

  5. Қалыпты атмосфералық қысым: 760 мм

  6. Жер шарында 3 төменгі қысым бар: экваторлық және 2 қоңыржай

  7. Жер шарында 4 жоғарғы қысым бар: 2 тропик, 2 арктикалық

  8. Атмосфералық қысым төмен болатын аймақ аталады: Циклон

  9. Атмосфералық қысым жоғары болатын аймақ: Антициклон


Ауа температурасы ауаның ылғалдылығы


  1. Ауа температурасы 100 м биіктеген сайын төмендейді: 0,6 °с

  2. Тәуліктегі ең төменгі температура: күн шығар алдында

  3. Бір тәулік ішіндег ең жоғарғы және ең төменгі температуралардың айырмасы: тәуліктік амплитуда

  4. 1м3 ауадағы су буынаң нақты мөлшері аталады: Абсолюттік ылғалдылық

  5. Абсолюттік ылғалдылық өлшенеді: г/ м3

  6. Су буларының белгілі температурада сұйық күйге айналуы: Конденсация

  7. Ауадағы су буы мөлшерінің осы температурадағы ең көп бу мөлшеріне қатынасы: Салыстырмалы ылалдылық

  8. Ауаның ылғалдылығын өлшейтін құрал: Гигрометр

  9. Салыстырмалы ылғалдылық өлшенеді: %

  10. Атмосфералық жаын шашын мөлшері өлшенеді: милиметрмен


Желдер және оның түрлері

  1. Ауаның горизонталь бағытта қозғалуынан пайда болады: жел

  2. Желдің пайда болуы: Әртүрлі қысымды белдеулердің болуы

  3. Желдің бағыты мен күшін анықтайтын құрал: Желбағар (флюгер)

  4. Желдің жылдамдығын өлшейтін құрал: Анемометр

  5. Желдің жылдамдығы өлшенеді: м/с

  6. Желдің жылдамдығының қуатын анықтайтын шкала: Бофорт шкаласы

  7. Теңіз жағалауында, тәулігіне бағытын 2 рет өзгертетін жел: Бриз

  8. Жылына бағытын 2 рет өзгертетін жел. Муссон

  9. Муссон жазда: теңізден құрлыққа

  10. Муссон қыста: Құрлықтан теңізге

  11. Үнемі жоғары қысымдыбелдеуден экваторға қарай соғатын тұрақты жел: Пассат

  12. Қоңыржай ендіктерде соғатын жел: Батыс желдер

  13. Таудан аңғарға қарай соғатын құрғақ әрі жылы жел: Фен

  14. Белгіл бір жердегі атмосфераның қысқа мерзімдік жай күйі: Ауа райы

  15. Атмосфералық фронттар:ауа массаларының аралығындағы өтпелі аймақтар

  16. Ауа массаларының қозғалуына қарай бөлінеді:Жылы және суық фронттар

  17. Миллиондаған км-ге созылып жататын,температурасы,ылғалдылығы, мөлдірлігі жөніненайырмашылық жасайтын зор көлемді ауа:Ауа массасы

  18. Ауа массаларының негізгі 4 түрі бар:1-экваторлық, 2-тропиктік, 3-қоңыржай, 4-арктикалық немесе антарктикалық

  19. Ауа райын зерттейтін адамдарды атайды:Синоптиктер


КЛИМАТ

  1. Климат деген сөз:гректің,,еңкіш‘’

  2. Белгілі бір жерде жыл сайын қайталанып,ауа райының көп жылдық режимі:Климат

  3. Белгілі климатологБ.П.Алисовтыңжіктеуі бойынша қанша климаттық белдеу ажыратылады:13


КЛИМАТ ҚҰРУШЫ ФАКТОРЛАР

  1. Климат құраушы факторлар: 1-Географиялық орны, 2-Ауаның алмасуы(ауа массалары), 3-Мұхиттың ықпалы(ағыстар), 4-Жергілікті жердің абсолют биіктігі, 5-Дүние жүзілік мұхиттан қашықтығы, 6-Жердің төсеніш беті(жер бедер)

  2. Экватордың екі жағын, яғни 5-8°с.е-пен-4-11°о.е алып жатқан табиғи белдеу:Экваторлық климаттық белдеу

  3. Ауа температурасы:үнемі жоғары24°-28°С

  4. Ауа райы:көбінесе бұлтты,жыл бойы жауын-шашын мол

  5. Топырағы:қызыл-сары фералитті

  6. Тропиктік климат(23°-30°

  7. Тропиктік климат:ыстық белдеудің климаты, бүкіл жыл бойы температура жоғары және жыл бойы тропиктік массаның ықпалында болады

  8. Тропиктік белдеу бөлінеді:тропиктік экваторлық,тропиктік муссондық,тропиктік пассаттар,

  9. 40°-60°с.е пен о.е аралығында орналасқан табиғат белдеулері:Қоңыпжай белдеу

  10. Қоңыржай белдеулерде жыл бойы:Қоңыржай ауа массалары мен батыс желдері басым

  11. Екі жарты шардың полюс маңын алып жатыр:Арктикалық немесе антарктикалық белдеулер

  12. Арктикалық немесе антарктикалық белдеулерде:Жиынтық радиация мен кері щағылу жоғары

  13. Арктикалық немесе антарктикалық белдеулерде:жауын-шашын аз


КЛИМАТТЫ БЕЛДЕУЛЕР

  1. 4 негізгі: Экваторлық, Тропиктік, Қоңыржай, Арктикалық немесе антарктикалық

  2. 3өтпелі: Субэкваторлық, Субтропиктік, Субарктикалық немесе субантарктикалық


ЖЫЛУ БЕЛДЕУЛЕРІ

  1. Жер шарында:5 жылу белдеуі бар:1 ыстық, 2салқын(қоңыржай), 2 суық

  2. 23,5с.е. пен 23,5о.е.:тропиктік шеңберлер

  3. 66,5с.е пен 66,5о.е.:полярлық шеңберлер

  4. Көктемгі және күзгі күн теңелу күндері: 21наурыз бен 23қыркүйек

  5. Солтүстік жарты шарда күннің ең көп ұзаратын уақыты:22 маусым

  6. Оңтүстік жарты шарда поляр күні:22желтоқсан


БҰЛТ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ

  1. Бұлттардағы су буының конденсациялануы(сұйық күйге айналуы)нәтижесінде жер бетіне жаңбыр,қар,бұршақ ретінде түсетін ылғал:Атмосфералық жауын-шашын

  2. Атмосферадағы өте ұсақ су тамшылары мен мұз кристалдарының жиынтығы:бұлт

  3. Бұлттарды пішініне қарап 3 түрге ажыратуға болады:будақ,қабат,шарбы

  4. Будақ бұлт:үйіліп жатқан мақтаға ұқсайды

  5. 800-1000м биіктікте түзіледі:Будақ бұлт

  6. Будақ бұлт таралады:3-4км биіктікте

  7. Тұманға ұқсас бұлт:Қабат бұлт

  8. Қабат бұлт:2км биіктікке дейін түзіледі

  9. Ұзаққа созылатын ақ жауын тудырады:Қабат бұлт

  10. Шарбы бұлт:6км биіктікте түзіледі

  11. Шарбы бұлт:Мұз кристалдарынан тұратындықтан ешқандай жауын-шашын жаумайды


ГИДРОСФЕРА-ЖЕРДІҢ СУ ҚАБАТЫ

  1. Су 3-түрлі күйде болады:сұйық,қатты,газ

  2. Жер бетін су алып жатыр:71%-ын,яғни 361млн.км²

  3. Бүкіл гидросферадағы судың көлемі шамамен:1.4млрд.км³

  4. Тұщы су:2,5%

  5. Тұзды су:97,5%

  6. Дүниежүзілік мұхиттың орташа тереңдігі:3700м

  7. Тынық мұхит ауданы:180млн. км²

  8. Тынық мұхитының ең терең жері:Мариан шұңғымасы,11022м

  9. Атлант мұхитының ауданы:92млн.км²

  10. Атлант мұхитының ең терең жері:Пуэрто-Рико 8742м

  11. Үнді мұхитының ауданы:75млн.км²

  12. Үнді мұхитының ең терең жері:Зонд шұңғымасы 7729

  13. Солтүстік мұзды мұхитының ауданы:14млн.км²

  14. Солтүстік мұзды мұхитының ең терең жері:Гренланд теңізі,5527м

  15. Ең үлкен және ең терең мұхит:Тынық мұхиты

  16. Тынық мұхит:Ф.Магеллананның дүниежүзін айналу саяхаты нәтижесінде ашылды

  17. Атлант мұхитын зерттегендер:Ағылшындық саяхатшылар

  18. Атлант мұхитында ежелден бері жақсы дамыған:Кеме қатынасы

  19. Оңтүстік жарты шарда орналасқан:Үнді мұхиты

  20. Үнді мұхитында:Солтүстік бөлігі оңтүстік бөлігіне қарағанда жылырақ болып келеді

  21. Ауданы жөнінен ең кіші мұхит:Солтүстік мұзды мұхиты

  22. Солтүстік мұзды мұхитының басқа мұхиттардан ерекщелігі:2-4метрге дейін мұз басып жатыр

  23. Солтүстік мұзды мұхитының ең ірі теңізі:Норвег теңізі

  24. Дүние жүзілік мұхит бөліктеріне жатады:Теңіз,шығанақ,бұғаз

  25. Құрлықтың теңізге немесе көлге ішкерілей орналасқан бөлігі,оны үш жағынан су қоршап жатады:Түбек

  26. Дүние жүзіндегі ең үлкен түбек:Арабия түбегі

  27. Мұхиттың,теңіздің құрлыққа сұғына еніп жатқан бөлігі:Шығанақ

  28. Мұхиттың бір бөлігі:Теңіз

  29. Теңіз:Ішкі және шеткі болады

  30. Ішкі теңіздер:Жерорта,Қара теңіз, Азов, Балтық

  31. Шеткі теңіздер:Баренц, Қар,Лаптевтер

  32. Құрлықты екіге бөліп тұрған және көршілес екі су алабын жалғастыратын жіңішке су алабы:Бұғаз

  33. Дүние жүзіндегі ең терең және ең кең бұғаз:Дрейк бұғазы(950км,тереңдігі 5248м)

  34. Дүние жүзіндегі ең ұзын бұғаз:Мозамбик бұғазы(1670км)


ЖЕР ШАРЫНДАҒЫ ІРІ АРАЛДАР

  1. Гренландия аралының ауданы:2130800км²

  2. Гренландия аралының иелігі:Дания

  3. Гренландия аралы орналасқан материк:Солтүстік Америка

  4. Жаңа Гвинея аралының ауданы:785000км²

  5. Жаңа Гвинея аралының иелігі:Папуа- Жаңа Гвинея, Индонезия

  6. Жаңа Гвинея аралы орналасқан материк:Аустралия, Мұхиттық аралдар

  7. Калимантан аралының ауданы:734000км²

  8. Калимантан аралының иелігі:Индонезия, Малайзия, Бруней

  9. Калимантан аралы орналасқан материк:Азия

  10. Мадагаскар аралының ауданы:587000км²

  11. Мадагаскар аралының иелігі:Мадагаскар

  12. Мадагаскар аралы орналасқан материк:Африка

  13. Бафиннов жері аралының ауданы:507451км²

  14. Бафиннов жері аралының иелігі: Канада

  15. Бафиннов жері аралы орналасқан материк: Солтүстік Америка


МҰХИТ СУЫНЫҢ БАСТЫ ҚАСИЕТТЕРІ

  1. Дүние жүзілік мұхиттың беткі суларының орташа температурасы:17,5°С

  2. Тынық мұхитының беткі суларының орташа температурасы:19,4°С

  3. Үнді мұхитының беткі суларының орташа температурасы:17,3°С

  4. Атлант мұхитының беткі суларының орташа температурасы:16,5°С

  5. Солтүстік мұхитының беткі суларының ортаща температурасы:1°С

  6. Мұхит суының басты қасиеті:Температурасы мен тұздылығы

  7. Мұхит суның беткі температурасы,тұздылығы өзгереді:Географиялық ендікке байланысты

  8. Мұхит суын мұздар жауып жатыр:шамамен 15%-ын

  9. Мұхит тереңдігін өлшейтін құрал:Эхолот

  10. Дыбыстың суда таралу жалдамдығы 1секундта:1500м

  11. Мұхит суының орташа тұздылығы:35‰

  12. ‰-промилле,яғни:Мұхит суының әрбір литріне 35г тұз болады

  13. Дүниежүзілік мұхиттағы ең жоғары тұздылық тіркелген:Қызыл теңізде-41‰

  14. Өлі теңіздің тұздылығы:1л суда-270‰тұз бар.Жаңа мәлімет бойынша 332‰

  15. Ең төменгі тұздылық:Балтық теңізі 5‰

  16. Ең жоғары тұздылық байқалатын мұхит:35,4‰(Атлант мұхиты)

  17. Тұздылығы ең төмен мұхит:Солтүстік мұзды мұхиты 32‰

  18. Мұхит суы қатады:-2°С

  19. Цунами:Су астындағы қатты жер сілкінуден немесе жанартаулардың атқылауынан туатын толқындар

  20. Мұхиттарда тәулік ішінде байқалады:Судың толысуы және қайтуы

  21. Бұл құбылыстың басты себебі:Ай мен Күннің тарту күші

  22. Мұхиттардағы толысу толқындарының ең биігі:18м-ге жеткен

  23. Мұхиттардағы толысу толқындарының ең биігі 18м тіркелген:Солтүстік Американың шығыс жағалауындағы Фанди шығанағында

  24. Толысу станциялары жұмыс істейді:Францияда,Ресейде,Ұлыбританияда


МҰХИТ СУЫНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ

  1. Ағыстар:Су массаларының бір бағытта орын ауыстыруы

  2. Ағыстарды туғызады:Тұрақты желдер

  3. Дүние жүзіндегі ең жылы қуатты ағыс:Гольфстрим ағысы(Солтүстік Америка жағалауынан өтеді)

  4. Дүние жүзіндегі ең қуатты суық ағыс:Батыс желдер ағысы

  5. Солтүстік Американың солтүстік-шығыс бөдлігімен Солтүстік Мұзды мұхиттан келеді:Лабрадор ағысы

  6. Тынық мұхиттағы Гольфстримге ұқсас жылы ағыс:Куросио ағысы

  7. Дүние жүзіндегі ең ірі сүтқоректі жануар:Көк кит

  8. Саргасс теңізін атайды:,,Көгілдір мұхит шөлі’’

  9. Саргасс теңізін ашқан:Х.Колумб

  10. Мұхитттардың суын көп ламтайтын заттарға жатады:мұнай


МҰХИТТАҒЫ ТІРШІЛІК

  1. Мұхиттағы тіршілік 3-ке бөлінеді:1- планктон 2-нектон 3-бентос

  2. Су ағыстарымен бірге қозғалып жүретін өсімдіктер мен ұсақ организмдер жиынтығы:Планктон (Кезеген, Қалқыма)

  3. Еркін жүзетін балықтар:Нектон (жүзгіш)

  4. Мұхит түбіне бекініп өмір сүруге бейімделген ағзалар:Бентос (Тереңдік)

  5. Біртекті қасиеттері мен айырмашылық жасайтын зор көлемді су:Су массалары


ӨЗЕНДЕР

  1. Өзі жасаған арнамен ағатын уақытша немесе тұрақты су ағыны:Өзен

  2. Өзеннің ағып шығатын жері:Өзен бастауы

  3. Басты өзенге жолда қосылатын өзендер:Салалар

  4. Ертіс өзенінің салалары: оң жақ саласы-Бұқтырма өзені,сол жақ саласы-Есіл өзені

  5. Өзеннің басқа бір теңізге, көлге немесе өзенге құйатын жері:Өзеннің сағасы

  6. Жайық өзенінің сағасы:Каспий теңізі

  7. Өзеннің барлық салалары қосылып құрайды:Өзен жүйесін

  8. Өзенге және оның салаларына су ағып келетін жерлердің барлығы қосылып құрайды:Өзен алабын

  9. Өзеннің көлденең қимасы арқылы бір секундта ағып өтетін су мөлшері:Су шығыны

  10. Өзен арнасында су құлап ағатын тік кемер аталады:Сарқырама

  11. Дүние жүзіндегі ең биік сарқырама:Анхель сарқырамасы,биіктігі 1054м. Ориноко өзенінің бойында орналасқан

  12. Әлемдегі ең ірі сарқырама:Игуасу сарқырамасы(енi 2700м,биіктігі 72м)

  13. Игуасу сарқырамасы орналасқан:Бразилия мен Аргентина шекарасында,Парана өзенінің бойында орналасқан

  14. Дүние жүзіндегі ең ұзын өзен:Ніл(6671м)

  15. Ең суы мол өзен:Амазонка өзені

  16. Еуразияның ең ұзын өзені: Янцзы өзені (6300км)

  17. Францияның ең ұзын өзені:Луара

  18. Еуропаның ең ұзын өзені:Дунай

  19. Қазақстанның ең ұзын өзені:Ертіс өзені

  20. Атмосфералық жауын-шашыннан пайда болған мұз жиынтығы:Мұздық

  21. ТМД-дағы ең ірі мұздық:Федченко мұздығы (77км)

  22. Қазақстандағы ең ірі мұздық:Іле Алатауындағы Корженевский мұздығы

  23. Жанартаулық көлдер:Гавай аралдары

  24. Бөген көлдер:Сарез,Үлкен Алматы

  25. Тектоникалық көлдер:Зайсан,Ыстықкөл,Байкал

  26. Ағынды көлден ағып шығады:Өзен

  27. Бірде-бір өзен ағып шықпайды:Ағынсыз көл

  28. Өзендер келіп құйатын тұйық көл:Каспий теңізі

  29. Кеме қатынасы жақсы дамыған көлдер деп айтуға болады:Солтүстік Америкадағы Ұлы көлдер жүйесін

  30. Дүние жүзіндегі ең лас теңіз:Жерорта теңізі

  31. Дүние жүзі бойынша суды ең көп тұтынатын шаруашылық саласы:Ауыл шаруашылығы

  32. Екінші орында: Өнеркәсіп,Химия өнеркәсібі мен энергетика

Смотрите также файлы