Файл: Физикалы География httpst meqrtarix.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 24.04.2024

Просмотров: 55

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


БИОСФЕРА ЖЕРДІҢ ТІРШІЛІК ҚАБАТЫ


  1. Биосфера: Жер шарындағы тірі ағзалар таралған аймақ

  2. 1875 жылы Биосфера терминін ғылымға енгізген:Аустриялық ғалым Э.Зюсс

  3. Тірі ағзалардың таралған ең көп таралған аймағы:Жер беті

  4. Биосфераны құрайтын тірі организмдер:Флора мен фауна

  5. Биосфера яғни тіршілікқамтиды:, Литосфераның жоғарғы қабатын,Атмосфераның төменгі қабатын Бүкіл гидросфераныдейінгі кезең 2

  6. Жер планетамыз өзінің даму тарихында 2 кезеңнен өткен:1тіршілікке тіршілік пайда болғаннан кейінгі кезең

  7. Геограиялық қабық

  8. Географиялық қабық терминін ғылымға енгізген.А.А.Григорьев

  9. Географиялық қабық қанша бөліктен тұрады:4,

  10. Географиялық қабық 4 бөліктен тұрады:Литосфера,Биорсфера Гидросфера Атмосфера

  11. Географиялық қабық бұл:Жер қабықтары атмосфера,гидросфера, биосфера және литлсфераның өзара тығыз байланысы

  12. Географиялық қабықтың дамуында қанша кезең болған: 3

  13. Географиялық қабықтың дамуындағы ең алғашқы ұзаққа созылған кезең:биогендікке дейінгі,яғни тіршілікке дейінгі кезең

  14. Табиғат компоненті латынша:Компонент:ҚҰРАУШЫ

  15. Табиғатты құрап тұрған заттар:Ауа, су,топырақ,тау жыныстары, өсімдіктер мен жануарлар

  16. Кез келген аумақтың табиғат компонентінің жиынтығын құрайды:Табиғат кешені

  17. Жер шарындағы ең үлкен табиғат кешені бөлінеді:2

  18. Жер шарындағы ең үлкен табиғат кешені:Географиялық қабық, Материктер мен мұхиттар

  19. Ұсақ табиғат кешендері.Жыра,төбе,көл

  20. Табиғат зоналарының экватордан полюске қарай өзгеруі:Географиялық зоналық

  21. Адамның әрекеті нәтижесінде өзгеріске ұшыраған табиғат кешенднрі:Антропогендік табиғат кешендері

  22. Таулардағы табиғат зоналарының биіктік бойынша өзгеруі:Биіктік белдеулік

  23. Биіктік белдеулердің саны неге байланысты болады:Таулардың биіктігіне

  24. Географиялық қабық заңдылықтары:Біртұтастығы,зат алмасуы, энергия айналымы,ырғақтылығы

  25. Географиялық аса маңызды заңдылықтардың бірі:зат және энергия айналымы

  26. Географиялық қабықтағы ырғақтылық:Табиғат құбылыстарының уақыт ішінде қайталанып отыруы

  27. Тірі организмдердің айналадағы ортамен қарым қатынасы:экология

  28. Экология терминін 1875 жылы енгізген:Э.Геккель

  29. Тірі табиғаттағы маусымдық құбылыстар туралы ғылым:Фенология

  30. мұхит суы қаншамың жылда бір рет жаңарады:3000 жылда

  31. Тіршілік гидросфераның қай жеріне дейін коөп шоғырланған:200м ге дейін

  32. Қоршаған ортаны қорғау күні: 5 маусым



Топырақ және оның түрлері

  1. Жер бетінің өсімдік өсе алатын жұқа құнарлы қабаты:Топырақ

  2. Топырақ құраушы факторлар:Аналық тау жынысы, климат,, өсімдік жамылғысы, жануарлар, микроорганизмдер


ТАБИҒАТ ЗОНАЛАРЫ БОЙЫНША ТОПЫРАҚТЫҢ ТАРАЛУЫ

  1. Ылғалды экваторлық ормандар:Қызыл сары ферралитті

  2. Муссондық ормандар:Қызыл сары топырақтар

  3. Саванна:Қызыл сары

  4. Тропиктік шөлдер:Құмдауытты, сұр, сұр- қоңыр

  5. Ылғалды субтропиктік ормандар:Қызыл-сары

  6. Жерорта теңіздік мәңгі жасыл бұталар мен ормандар:Қоңыр

  7. Қоңыржай белдеудің шөл және шөлейт зоналары:Ашық қызғылт, сұр қоңыр

  8. Дала:Қара топырақ

  9. Орманды дала:Орманның сұр қоңыр,қоңыр

  10. Жалпақ жапырақты ормандар:Орманның сұр қоңыр

  11. Тайга:Күлгін

  12. Тундра мен орманды тундра:Тундралық глейлі

  13. Арктикалық шөл:Арктикалық шөл топырағы


Еуразия

  1. Еуразия материгінің екі дүние бөлігі:Еуропа мен Азия

  2. Еуропа мен Азия арасынндағы шартты турдегі шекара:Орал тауы

  3. Еуразия материгін адамдар қоныстануы басталды:Жерорта теңізі жағалауы арқылы

  4. Еуразияның ішкі аудандарын зерттеуге үлес қосқан саяхатшылар:Ш.Ш.Уәлиханов,Н.М.Прежевальский,П.П. Прежевальский\

  5. Еуразия жер шарындағы құрлықты алып жатыр:13

  6. Ауданы:53.3 млн

  7. Материк солтүстіктен оңтүстікке қарай:800км

  8. Батыстан шығысқа қарай:1600км

  9. Солтүстік жарты шарда орналасқан:Еуразия

  10. Жағалауларын төрт мұхит суы шайып жатыр:Еуразия

  11. Материктің солтүстік бөлігін Солтүстік мұзды мұхиты теңіздері шайып жатыр:Баренц,Кар,Лаптавтер,Шығыс Сібір,Чукот

  12. Солтүстік бөлігіндегі ірі аралдар:Жаңа жер,Шпицберген,ірі түбектер:Таймыр, Ямал

  13. Шығыс жағалауларынТынық мұхиттық шеткі теңіздер шайып жатыр:Беринг Охот Жапон Сары Шығыс-Қытай Оңтүстік Қытай

  14. Ірі аралдары:Сахалин Хоккайдо Хонею Филиппин Үлкен Зонд аралдары

  15. Түбектері:Камчатка Ундіқытай

  16. Оңтүстік жағалауын шайып жатыр:Үнді мұхитының теңіздері құрлыққа сұғына еніп жатыр

  17. Үнді мұхитының теңіздері:Қызыл теңіз, Аравия

  18. Шығанақтары:Парсы, Бенгал

  19. Ірі түбектері:Аравия, Үндістан Малакка

  20. Батыстан Атлант мұхитының теңіздері шайып жатыр:Балтық, Қара, Азов, Жерорта, Солтүстік, Норвег

  21. Батыстағы бұғаздары.Гибралтар,Ла-Манш, Бискай

  22. Батыстағы ірі аралдары:Ұлыбритания,Исландия Ирландия

  23. Солтүстік шеткі нүктесі:Челюскин

  24. Оңтүстіктегі шеткі нүктесі:Пиай

  25. Батыстағы шеткі нүктесі:Рока мүйісі

  26. Шығыстағы шеткі нүктесі:Дежнев МҮЙІСІ

  27. Материк ежелгі бірнеше платформалардан тұрады:Шығыс ЕУРОПА,Сібір,Қытай-Корей, Үндістан, Африка Аравия, Батыс СІБІР

  28. Материктің оңтүстістік бөлігінде созылып жзатыр:Альпі-Гималай Қатпарлы белдеуі

  29. Памир тауында материктегі ең ірі мұздық:Федченко ұзындығы 77км

  30. Федченко мұздығы орналасқан:Памир тауынды

  31. Гималай непал тілінен аударғанда:Қар мекені

  32. Непал мемлекетінің аумағында орналасқан жер шарындағы ең биік тау жүйесі:Джомолунгма \Эверест\ 8848 м

  33. Джомолунгма шыңына ең бірінші шыққандар:1953жылы Жаңа Зеландиялық Хилари мен Тейпцинг Норвей бағындырған

  34. Материктің теңіз деңгейінен ең төмен нүктесі;Өлі теңіз -403 м

  35. Материктің шығысында:Тынық мұхиты қатпарлы бедері

  36. Еуразиядағы ең биік сөнбеген жанартау:Камчатка түбегіндегі Ключі шоқысы жанартауы 4750м

  37. Аймақтағы жанартаулар:Везувий, Этна, Гекла,Фудзияма,Кракатау

  38. Қатты бұзылуға ұшырап, тегістелген:Орал тауы




Еуразияның жағалауындағы мұхиттар мен теңіздер

  1. Еуразияның батысы мен оңтүстік батысын шайып жатыр:Атлант мұхиты

  2. Атлант мұхитында дүние жүзінде ауланатын балықтың:39% –өндіріледі

  3. Атлант мұхитында жанартаулардың ірісі:Исландия аралы

  4. Исландия аралында қанша сөнбеген жанартау орналасқан:16

  5. Исландияда сөнбеген жанартаудың ірісі:Гекла жанартауы

  6. Еуразияның солтүстік жағалауын шайып жатыр:Солтүстік мұзды мұхиты

  7. Ауданы жөнінен ең кіші, ең суық материк.Солтүстік мұзды мұхит

  8. Солтүстік мұзды мұхитының ең ірі теңізі: Норвег теңізі

  9. Солтүстік мұзды мұхитының ең терең жері:ГРЕНЛАНД теңізінің солтүстігінде 5527м

  10. Мұздықтардың қалыңдығы:2-4 метр

  11. Еуразия материгінің шығыс жағалауын шайып жатыр:Тынық мұхиты

  12. Еуразияның оңтүстік жағалауын шайып жатыр:Үнді мұхиты

  13. Қызыл теңіздің тұздылығы:41 промилле

  14. Қызыл теңіз орналасқан:Үнді мұхитында

  15. Жер шарындағы ең жылы су алаптары:Үнді мұхитында

  16. Үнді мұхитындағы ең жоғарғы жылылық:Парсы шығанағында 34 градус


Еуразияның жер бедері мен пайдалы қазбалары

  1. Еуразия материгінің теңіз деңгейінен орташа биіктігі: 840 м

  2. Материктің қай жағы күшті тілімделген: батысы мен шығысы

  3. Еуразия материгінің жерінің көп бөлігін: Таулы аймақтар құрап жатыр

  4. Еуразия материгі арқылы дүние жүзіндегі ең ірі сейсмикалық белдеу өтеді: 2 сейсмикалық белдеу

  5. Еуразия материгі арқылы дүние жүзіндегі ең ірі 2 сейсмикалық белдеу:Альпі Гималай, Тынық мұхиттық белдеу

  6. Алматыда болған 9 баллдық жер сілкінісі: 1887

  7. Тынық мұхиттық сейсмикалық белдеуде болған апатты жер сілкінулер:1923 жылғы Токиодағы жер сілкінісі

  8. Еуразиядағы көмір кен орындары: Датун,Жоғары Силезия, Уэльс, Рур, Кузбасс,Қарағанды

  9. Темір кен орындары:Үндістанда, Қытайда, Ресейде

  10. Үнді мұхитында өндіріледі: Інжу-маржан

  11. Шри-Ланнада: сапфир өндіріледі


Еуразияның ішкі сулары

  1. Еуразия материгі су қоры қамтамасыз етілуден: Оңтүстік Америкадан кейін 2орын

  2. Еуразияның ең ірі қалдық көлдері: Арал,Каспий

  3. Жер шарындағы ең ірі көл:Каспий теңізі

  4. Каспий теңізінің аумағы:390 мың км²

  5. Еуразиядағы және дүние жүзіндегі ең терең көл: Байкал (1620)

  6. Атлант мұхиты алабына кіретін өзендер:Дунай,Сена, Рейн,Висла

  7. Тынық мұхиты алабына кіретін өзендер: Амур,Янцзы,Хуанхэ,Меконс

  8. Хуанхэ өзені қытай тілінен аударғанда: Сары өзен

  9. Еуразияның ең ірі өзені:Янцзы өзені

  10. Үнді мұхиты алабына кіретін өзендер: Ганг,Брахманутра,Үнді,Тигр,Ефрат

  11. Солт.Мұзды мұхит алабына кіретін өзендер:Лена,Обь,Енисей,Вилюй

  12. Ішкі тұйық алапқа кіретін өзендер: Еділ,Жайық,Әмудария,Сырдария

  13. Еуразиядағы ең ірі көлдер: Каспий,Арал,Ладога,Онега,Скандинавиядағы Венера,Веттерн



Климаты

  1. Жер шарындағы барлық климаттық белдеу орналасқан материк: Еуразия

  2. Солтүстік жарты шардың суықтық полюсі орналасқанелдімекен:Оймякон (-70)

  3. Ең құрғақ ауданы: Арабия түбегінде

  4. Арабия түбегіндегі жылдық жауын-шашын:15 мм

  5. Арабия түбегіндегі оңтүстік шығысындағы шөл: Губ-әл-Хали

  6. Жауын-шашын ең көп түсетін аймақ: Черепунджи(12000мм)

  7. Үндістанның солтүстік-шығысындағы жауын-шашын ең көп түсетін елді мекен: Черепунджи


Еуразиядағы климат типтері

  1. Материктің батыс бөлігінде Атлант мұхитынан келетін ауа массаларының әсерінен қалыптасады: Қоңыржай белдеулік теңіздік тип

  2. Орт және Шығыс Еуропадан Оралға дейінгі аумақты қамтиды: Қоңыржай континенттік тип

  3. Сібір мен Орт Азияда байқалады: Шұғыл континенттік климат

  4. Қиыр Шығысқа тән:Муссондық қоңыржай климат типі

  5. Алдыңғы Азия қыраттары ауданындағы климат: Субтропиктік материктік климат типі

  6. Арабия түбегі,Месопатомия,Иран таулы қыратының оңт Үнді өзенінің төменгі ағысы Тропиктік белдеу

  7. Үндістан,Үндіқытай түбектеріндегі қалыптасады: Субэкваторлық климаттық белдеу

  8. Малакка түбегі мен Малай топаралы: Экваторлық климаттық


Табиғат зоналары

  1. Арктикалық шөл орналасқан: Арктикалық беледудің солтүстігі

  2. Арктикалық шөлдің өсімдіктері:мүк пен қына

  3. Арктикалық шөлдің жануарлары: ақ аю мен ақ түлкі

  4. Тундра мен орманды тундра орналасқан:Субарктикалық белдеуде

  5. Тундра мен орманды тундра өсімдіктері: бұғы мүгі

  6. Тундра мен орманды тундра жануарлары: бұлан,саңырау құр,исландия аралында қойөгіз тіршілік етеді

  7. Тайга зонасы орналасқан:қоңыржай белдеудің ең ірі табиғат зонасы

  8. Тайганың зон өсімдіктері: қарағай,шырша,қылқанын түсіретін балқарағай

  9. Тайганың жануарлары:зубр,уссурий жолбарысы,қоңыр аю, марал,елік

  10. Аралас және жалпақ жапырақты ормандар зонасы орналасқан:Еуразияның батысынан Орал тауына дейін созылып жатыр

  11. Аралас және жалпақ жапырақты орманның жануарлары: зубр,нерпа,голомянка

  12. Орманды дала және дала зонасы орналасқан: Шығыс Еуропа мен Батыс Сібір жазығының оңтүстігі

  13. Орманды дала және дала зонасының жануарлары:қасқыр,қарсақ,түлкі, саршұнақ


Еуразияның халқы мен елдері

  1. Еуразия материгінің халқы: 5 млрд-қа жуық

  2. Еуразияда дүние жүзі халқының:3/4-і тұрады

  3. Еуразияда орналасқан жетекші дамыған елдер: Жапония,Ұлыбритания,Италия,Франция,Германия

  4. 1970-1980 Ж аралығында қарқынды дамыған «Жаңа индустриялы елдер»:Сингапур,Оңтүстік,Тайвань,Гонконг