ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 04.05.2024
Просмотров: 191
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Егерде объект - шет тілі процесінде үйретілсе, онда пәннің оқытылуы, мысалы, механизмді қолданып, суггесивті әдісті үйрену. Қандай да объектінің рамкасында әрдайым пәндер оқытылады. Тәртіп бойынша, пәннің көпшілігі эксперименттің тақырыбына сәйкес келеді.
Эксперименттің мақсатын қысқа әpi дәл жеткізу келесі қажетті элементтің бағдарламасын өңдеу, табысты және аз шамада шығын уақытын орындау үшін, қысқа әpi дәл жеткізу мақсатында сұраққа жауап беру: "Экспериментті ұйымдастыру қорытындысы нені жасайды?". Осы корытындыньң болуы: жаңа әдістеме, жіктеу, жаңа бағдарлама немесе оқу жоспары, алгоритм, кұрылым, жаңа нұсқадағы белгілі технологияньң әдістемелік бағдарламасы және т.б. Кез-келген эксперименттің мақсаты ережедегі етістіктен басталады: аньқтау, ашу, құрастыру, дәлелдеу, өткізу, тағайындау, құру, тұрғызу...
Эксперименттік тапсырманы анықтау. Тапсырма ереже бойынша, нақтылау немесе жеке меншік мақсаты. Мақсат, кешен өзара байланыстағы тапсырма. Мысалы, егерде, эксперименттің мақсаты - әдісті өңдеу ұтымды ұйым оқу-тәрбие процесінің бескүндік оқу аптасыньң жағдайында, сол мақсат болуы келесі тапсырма алдында болжау:
Әpбip тәжірибелеуші оның болжамының аньқталуына талпынады. Бұл талпыныс түсінікті, шын зерттеуші - педагог өзінің сенімсіздігін білдірмейді кінә тағылған болжамды мойындамай оны биік нәтиже мен теорияны, концепцияны оқу принципі.
Талдау көрсеткендей, осы кезеңде бағдарламаны өңдеу кезінде екі қиыншылығы немесе екі жағдайда.
1-ші жағдайда ғылыми болжамы аньқталған ортальқ заңға, танымал технология. Басқаша айтқанда, еш нәрсені тексеруге болмайтындығы.
Басқа жағдайда ғылыми болжам айтылуы сондай оған немесе кисынсыз, сондай жұмбақ, болжауға да мүмкін емес, жоғары ұсынылған жаңа әдістің тиімділігінің шығуы күтіледі. Мұндай жағдайда ғылыми болжам дұрыс емес, сауатсыз, мағынасыз немесе біз жаңа ғылыми ашылған араласып, ерте белгісіз анықталмаған заңдылық.
Қашан ғылыми болжам аксиматикалық немесе негіздеу мүмкін емес, қажетті түрде жұмысты қайтадан бастау.
Әрине, жүргізілетін эксперименттің ғылыми болжау кезеңі анықталады, косылады, өсіріледі, қабылдамайды. Ғылыми болжам және эксперимент болмайды, ешқандай жаңа тәртіп жалпы туылмайды.
Келесі тармақ эксперименттік дайындықта пайда болған өңдеу және нақты әдістемені және әдісті зерттеуді таңдау. Тәжірибелі-эксперименттік әдістің жұмысы екі топқа келісіп бөлінеді: теориялық және эмпирикалық.
Эмпирикалық әдіске косылады: эксперименттік тақырыбының әдебиеттерін зерделеу, нормаға сәйкес, нұсқалы-әдістемелік құжат, мектеп анализі, мұғалім және оқушының құжаттары педагогикальқ байқау, сұрақтарды тестілеу, рейтингті белгілеу, тәжірибені үйрену және жинақтау.
Теорияльқ әдіске қосылады: тарихи-зәузат әдісі, модельдеу, салыстырмалы, жинақтап қорыту, абстрагирлік, типологизациялық, классификациялық, жүйелілік, синтезі, ұқсастық және т.б.
Барлық эксперименттік материалдар таңдау кезінде нақты әдістер және әдістемелер осында дайындалады (тапсырма карточкалары, оқытылған және тексерілген жұмыстар мәтіні, жеке тапсырмалар және
т.б.).
Кезеңдер. Сирек емес болжам жүйесі нақты көрінісі тапты. Бұл жағдайда әpбip бөлім жұмысының уақыты оның орындалу тәжірбиесіндегі бірнеше уақыты этапы. Дәлелдеу этапы жақсы ұйымдастыру тәжірбиесінің жұмысын icтey уақыты. Бірнеше эксперименттік уақытқа бөлінеді. Анықтау этапы жақсы ұйымдастыруға керек.
Резервтік уақыт. Сондықтан экспериментті бастап, педагог кепілдік бере алмайды, қажетті программаны ревервтік уақытқа тepic нәтиже дәстүрлі әдістерге балаларды оқыту. Барлық кезең эксперименттік жұмыс ағымдағы жылға дейін біту керек. Қалған жарты айда резервтік уақыт бар. Жағымды нәтиже кезінде эксперименттік уақытты пайда тереңдету, қайталау, жинақтау творчестволық жұмысты жаңа бөлімдегі бағдарламалар.
Критерий бағаның жүктелген нәтижесі эксперимент. Олар -керекті және ұзақ компонентті бағдарлама. Критерий мақсат пен байланысты және эксперимент басталғанға дейін сұралады. Бұл талап категориялық мінездеме, бірінші тәжірибелі экспериментальдық жұмыс, содан кейін керектici алынады, қорытынды расталады.
Әрине, біз эффективті эксперимент, рекомендация ұстаймыз. Әрине бұл нақты көрсеткіш өйткені көрсеткіш эффектісі.
Эксперименттің уақыты. Көптеген эксперименттік мектептер және сыныптарды орналастыру мүмкін емес, қашан тәжірбиелі жұмыс басталғанда, қандай уақытқа есептелген, қашан және қандай қорытындылар күтіледі. Алғашқы диагностикалық срез, фактылы жасалмауы, анықтау мүмкін емес, жоғары дәстүрлі эксперименттік әдіс немен тиімді. Шын мәнінде, жаңа бағдарламаны ресми түрде мақұлдау, әдістеменің түпнұсқасын және онда эксперименттің уақыты аз мөлшерде мүмкін 1 жыл, бipaқ осындай жағдайда да төлеттіріп алған педагог үндемелі өндірісті тексеру керек, сенімділік, тұрақты нәтиже және жұмысты тағы да қайталау, аз мөлшерде қажетті мерзім - 2 жыл.
Педагогикалық эксперименттің практикасы көрсетіледі, абсолюттік жаңа кіріспелік жетістіктер болмайды, әрқашанда практикалық шығын пайда болады. Экспериментатор әрқашанда
сұраққа ойланады. Қалай басқа сабақ беруде жаңа мазмұнда айтылады? Онда залал болмай ма? Қандай нәтиже болуы мүмкін, егерде басқада мұғалімдер оның әдістемесін құралдандырудан алса? Оқушыларға артық жүк пайда бола ма және т.б. Келешектегі экспериментке қажетті жазба түріндегі негіздеу, бәрінен де, экспериментатордың өзіне, көптеген қателерден алшақтатады, эксперимент уақытын қысқарту. Тәжірибе көрсетеді: педагог экспериментте қиналса формулировкасының оның мақсаты, тапсырма, гипотез, алдағы жұмыстың структурасын болжамайды, оның этапын көрмеу т.б. оның түсініктілігі жоқ оның істейтін жұмысына жауапкершілікті кім ұйымдастырса эксперимент мектебі, еске түcip, содан кейін барлық эксперимент жаса:
қиыншылықты салыстыру эксперименттінің тобы
қиыншылықтың үндемелі нәтижесі
проблеманы салыстыру кезіндегі эксперименттің конторольдық
тобы
субъектілі факторды қысқарту мүмкін емес.
Біз мысалы, жаңа бағдарламада балаларды ойлаймыз олар білімді деп ал шын мәнінде мүмкін профессиональды мұғалім үлесін қосқан шығар.
Балалардың эксперименттік қорытындысы педагогтар және олардың басшылары үлкен жауапкершілікте, жаңа технологияны таратуда сферада оқу-тәрбие процесінде .
Эксперименттік бағдарламаның үлгі құрылысын ұсыну (Сиденко бойынша 8,9).
Эксперименттік бағдарламаны дайындауда қазіргі пайдалануына жай кепілдік. Олар осылай кұрылған, сұрақтарға жауап беру, эксперименттік бағдарламаның төртінші қатарындағы "үлгідегі құрылымы" табылады, эксперименттік бағдарламаның пунктына сәйкес cіз мәтінді жазба түр
інде рәсімдеп, тізбелердің оның мазмұнын ашуға назар аударыңыздар.
Біз сөзден өтінеміз, бұл бағдарламаның әpбip пунктіне (4-ші пунктан бастап) бірнеше сұрақтарға сәйкес. Әрбip сұрактың жауабын кажеттілікті білдірмеу әрбip пункттың бірнеше сұрағына қолмақол.
Авторларға мақсат қойылады: әрбip бағдарламаның мазмұны "дала мәні" арқылы ашу, сондықтан сол формулировканы таңдану, қайсысы сіздің ойыңызға айрьқша жауап бepyi және сұрақтан сұраққа жылжиды, эксперименттік жұмыстың жобасын жасайды (8,9).
Эксперименттің мақсатын қысқа әpi дәл жеткізу келесі қажетті элементтің бағдарламасын өңдеу, табысты және аз шамада шығын уақытын орындау үшін, қысқа әpi дәл жеткізу мақсатында сұраққа жауап беру: "Экспериментті ұйымдастыру қорытындысы нені жасайды?". Осы корытындыньң болуы: жаңа әдістеме, жіктеу, жаңа бағдарлама немесе оқу жоспары, алгоритм, кұрылым, жаңа нұсқадағы белгілі технологияньң әдістемелік бағдарламасы және т.б. Кез-келген эксперименттің мақсаты ережедегі етістіктен басталады: аньқтау, ашу, құрастыру, дәлелдеу, өткізу, тағайындау, құру, тұрғызу...
Эксперименттік тапсырманы анықтау. Тапсырма ереже бойынша, нақтылау немесе жеке меншік мақсаты. Мақсат, кешен өзара байланыстағы тапсырма. Мысалы, егерде, эксперименттің мақсаты - әдісті өңдеу ұтымды ұйым оқу-тәрбие процесінің бескүндік оқу аптасыньң жағдайында, сол мақсат болуы келесі тапсырма алдында болжау:
-
аньқтау және дәлелдеу ұтымды топ сабақты жалғастыру; -
түзету арқылы жүзеге асыру оқу бағдарламасыньң оқу уақытының -
қысқаруына байланысты; -
интенсификацияльқ әдісті оқытуды мұғалімдермен меңгеру 40-35-30 -
минуттық сабақта; -
әртүрлі үйрену варианты 2-ші демалыс күнi (сенбі, дүйсенбі, аптаньң -
ортасы); -
өңдеу кепілдері ата-аналарының мазмұнының қызметі 2-ші демалыс -
күнінде; -
Біз сенімдіміз ғалымдар сенімі тапсырманы қазіргі уақытта шешетін тәжірибелерде жүргізу ic әрекеті, түсіну, қабылдау, ол жарты жұмыс. Көптеген тәжірибе нәтижесі тапсырманы ойлаудан, қалай сөйлеуден "жеңіл жұмыс", істеуден өте үлкен ұстаным, өзіңе сияқты, сондай-ақ балаларға. Болжау тәжірибесі – бұл ашылған ұсыныс, қайда реттелген модельдер, келешек модельдер, ұзындықтар және т.б. технология келешекте үлкен табыстарға жатады. Болжам бірнешеу, кейбipeyi аньқталады, енді бipeyi аньқталмайды. Ереже болжамына қысқа әpi дәл жеткізу жайылма сөйлем мен жалғаудан тұрады-мыс "Егер..., анау" немесе "немен... сонда да".
Әpбip тәжірибелеуші оның болжамының аньқталуына талпынады. Бұл талпыныс түсінікті, шын зерттеуші - педагог өзінің сенімсіздігін білдірмейді кінә тағылған болжамды мойындамай оны биік нәтиже мен теорияны, концепцияны оқу принципі.
Талдау көрсеткендей, осы кезеңде бағдарламаны өңдеу кезінде екі қиыншылығы немесе екі жағдайда.
1-ші жағдайда ғылыми болжамы аньқталған ортальқ заңға, танымал технология. Басқаша айтқанда, еш нәрсені тексеруге болмайтындығы.
Басқа жағдайда ғылыми болжам айтылуы сондай оған немесе кисынсыз, сондай жұмбақ, болжауға да мүмкін емес, жоғары ұсынылған жаңа әдістің тиімділігінің шығуы күтіледі. Мұндай жағдайда ғылыми болжам дұрыс емес, сауатсыз, мағынасыз немесе біз жаңа ғылыми ашылған араласып, ерте белгісіз анықталмаған заңдылық.
Қашан ғылыми болжам аксиматикалық немесе негіздеу мүмкін емес, қажетті түрде жұмысты қайтадан бастау.
Әрине, жүргізілетін эксперименттің ғылыми болжау кезеңі анықталады, косылады, өсіріледі, қабылдамайды. Ғылыми болжам және эксперимент болмайды, ешқандай жаңа тәртіп жалпы туылмайды.
Келесі тармақ эксперименттік дайындықта пайда болған өңдеу және нақты әдістемені және әдісті зерттеуді таңдау. Тәжірибелі-эксперименттік әдістің жұмысы екі топқа келісіп бөлінеді: теориялық және эмпирикалық.
Эмпирикалық әдіске косылады: эксперименттік тақырыбының әдебиеттерін зерделеу, нормаға сәйкес, нұсқалы-әдістемелік құжат, мектеп анализі, мұғалім және оқушының құжаттары педагогикальқ байқау, сұрақтарды тестілеу, рейтингті белгілеу, тәжірибені үйрену және жинақтау.
Теорияльқ әдіске қосылады: тарихи-зәузат әдісі, модельдеу, салыстырмалы, жинақтап қорыту, абстрагирлік, типологизациялық, классификациялық, жүйелілік, синтезі, ұқсастық және т.б.
Барлық эксперименттік материалдар таңдау кезінде нақты әдістер және әдістемелер осында дайындалады (тапсырма карточкалары, оқытылған және тексерілген жұмыстар мәтіні, жеке тапсырмалар және
т.б.).
Кезеңдер. Сирек емес болжам жүйесі нақты көрінісі тапты. Бұл жағдайда әpбip бөлім жұмысының уақыты оның орындалу тәжірбиесіндегі бірнеше уақыты этапы. Дәлелдеу этапы жақсы ұйымдастыру тәжірбиесінің жұмысын icтey уақыты. Бірнеше эксперименттік уақытқа бөлінеді. Анықтау этапы жақсы ұйымдастыруға керек.
Резервтік уақыт. Сондықтан экспериментті бастап, педагог кепілдік бере алмайды, қажетті программаны ревервтік уақытқа тepic нәтиже дәстүрлі әдістерге балаларды оқыту. Барлық кезең эксперименттік жұмыс ағымдағы жылға дейін біту керек. Қалған жарты айда резервтік уақыт бар. Жағымды нәтиже кезінде эксперименттік уақытты пайда тереңдету, қайталау, жинақтау творчестволық жұмысты жаңа бөлімдегі бағдарламалар.
Критерий бағаның жүктелген нәтижесі эксперимент. Олар -керекті және ұзақ компонентті бағдарлама. Критерий мақсат пен байланысты және эксперимент басталғанға дейін сұралады. Бұл талап категориялық мінездеме, бірінші тәжірибелі экспериментальдық жұмыс, содан кейін керектici алынады, қорытынды расталады.
Әрине, біз эффективті эксперимент, рекомендация ұстаймыз. Әрине бұл нақты көрсеткіш өйткені көрсеткіш эффектісі.
Эксперименттің уақыты. Көптеген эксперименттік мектептер және сыныптарды орналастыру мүмкін емес, қашан тәжірбиелі жұмыс басталғанда, қандай уақытқа есептелген, қашан және қандай қорытындылар күтіледі. Алғашқы диагностикалық срез, фактылы жасалмауы, анықтау мүмкін емес, жоғары дәстүрлі эксперименттік әдіс немен тиімді. Шын мәнінде, жаңа бағдарламаны ресми түрде мақұлдау, әдістеменің түпнұсқасын және онда эксперименттің уақыты аз мөлшерде мүмкін 1 жыл, бipaқ осындай жағдайда да төлеттіріп алған педагог үндемелі өндірісті тексеру керек, сенімділік, тұрақты нәтиже және жұмысты тағы да қайталау, аз мөлшерде қажетті мерзім - 2 жыл.
Педагогикалық эксперименттің практикасы көрсетіледі, абсолюттік жаңа кіріспелік жетістіктер болмайды, әрқашанда практикалық шығын пайда болады. Экспериментатор әрқашанда
сұраққа ойланады. Қалай басқа сабақ беруде жаңа мазмұнда айтылады? Онда залал болмай ма? Қандай нәтиже болуы мүмкін, егерде басқада мұғалімдер оның әдістемесін құралдандырудан алса? Оқушыларға артық жүк пайда бола ма және т.б. Келешектегі экспериментке қажетті жазба түріндегі негіздеу, бәрінен де, экспериментатордың өзіне, көптеген қателерден алшақтатады, эксперимент уақытын қысқарту. Тәжірибе көрсетеді: педагог экспериментте қиналса формулировкасының оның мақсаты, тапсырма, гипотез, алдағы жұмыстың структурасын болжамайды, оның этапын көрмеу т.б. оның түсініктілігі жоқ оның істейтін жұмысына жауапкершілікті кім ұйымдастырса эксперимент мектебі, еске түcip, содан кейін барлық эксперимент жаса:
қиыншылықты салыстыру эксперименттінің тобы
қиыншылықтың үндемелі нәтижесі
проблеманы салыстыру кезіндегі эксперименттің конторольдық
тобы
субъектілі факторды қысқарту мүмкін емес.
Біз мысалы, жаңа бағдарламада балаларды ойлаймыз олар білімді деп ал шын мәнінде мүмкін профессиональды мұғалім үлесін қосқан шығар.
Балалардың эксперименттік қорытындысы педагогтар және олардың басшылары үлкен жауапкершілікте, жаңа технологияны таратуда сферада оқу-тәрбие процесінде .
Эксперименттік бағдарламаның үлгі құрылысын ұсыну (Сиденко бойынша 8,9).
Эксперименттік бағдарламаны дайындауда қазіргі пайдалануына жай кепілдік. Олар осылай кұрылған, сұрақтарға жауап беру, эксперименттік бағдарламаның төртінші қатарындағы "үлгідегі құрылымы" табылады, эксперименттік бағдарламаның пунктына сәйкес cіз мәтінді жазба түр
інде рәсімдеп, тізбелердің оның мазмұнын ашуға назар аударыңыздар.
Біз сөзден өтінеміз, бұл бағдарламаның әpбip пунктіне (4-ші пунктан бастап) бірнеше сұрақтарға сәйкес. Әрбip сұрактың жауабын кажеттілікті білдірмеу әрбip пункттың бірнеше сұрағына қолмақол.
Авторларға мақсат қойылады: әрбip бағдарламаның мазмұны "дала мәні" арқылы ашу, сондықтан сол формулировканы таңдану, қайсысы сіздің ойыңызға айрьқша жауап бepyi және сұрақтан сұраққа жылжиды, эксперименттік жұмыстың жобасын жасайды (8,9).
