ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 17.10.2024
Просмотров: 23
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
- қан холестеринінің 6,5 ммоль/л-ден жоғары болуы, тұқым қуалаушылық, тұзды көп мөлшерде тұтыну, теріс психоэмоционалды шамадан тыс жүктеме.
Қосымша қауіп факторлары: глюкозаға төзімділіктің бұзылуы, жоғары тығыздықтағы липопротеидтердің қандағы деңгейінің төмендеуі, төмен тығыздықтағы липопротеидтердің қандағы жоғарылауы, семіздік, гиподинамия, фибриноген жоғарылауы, эстрогендердің жетіспеушілігі, әлеуметтік-экономикалық жағдайдың төмендігі, этникалық тұрғылықты жері, географиялық аймағы.
Симптоматикалық (екіншілік) АГ-ның негізгі себептері:
- бүйрек аурулары мен патологиясы (жедел және созылмалы нефрит, бүйрек поликистозы, бүйрек дамуының ауытқулары, созылмалы пиелонефрит, жүкті әйелдердің нефропатиясы);
- дәрі-дәрмектер (гормональді контрацептивтер, глюкокортикоидтар, симпатомиметиктер, қабынуға қарсы стероидты емес препараттар, циклоспорин);
- алкогольді тұтыну;
- эндокриндік аурулар (феохромоцитома, Иценко - Кушинг синдромы, Кон синдромы, тиреотоксикоз), қолқа коарктациясы, қолқа атеросклерозы, аорта қақпақшасының жеткіліксіздігі, нейроциркуляторлық дистония.
Дені сау адамдардағы АҚ шекарасы:
- оптималды <120/80 мм сын.бағ.
- қалыпты <130/85 мм сын.бағ.
- жоғары қалыпты -130-139 / 85-89 мм сын.бағ.
АГ:
- I дәреже-140-159/90-99 мм сын.бағ.
- II дәреже-160-179/100-109 мм сын.бағ.
- III дәреже-180/110 мм жоғары сын.бағ.
Зақымдайтын нысана-ағзалары: жүрек, ми, бүйрек, көздің торлы қабығы, қан-тамырлар.
Клиникалық көрінісі аурудың ағымына байланысты (қатерсіз, қатерлі, криздермен, криздерсіз). Көптеген жағдайларда нысана-ағзаларға зақым келтірместен АГ асимптоматикалық болып табылады. Бұл жағдайларда оны тек қан қысымын өлшеу арқылы анықтауға болады, бірақ тек ұзақ бақылау тұрақты АГ-ны қан қысымының қысқа мерзімді жоғарылауынан ажыратуға мүмкіндік береді.
Аурудың клиникалық белгілері нысана-ағзалардың зақымдалуымен ғана пайда болады. Мидың зақымдануы бар науқастарда бас ауруы(шүйде аймағында), бас айналу, ұйқының бұзылуы, қозғыштық, мазасыздық байқалады. Жүрек зақымданған кезде - жүрек аймағындағы ауырсыну мен үзілістері, жүректің жиі соғуы, ентігу. Көз зақымданған кезде-көру өткірлігінің төмендеуі, көз алдында "дақтардың", "жұлдызшалардың" жыпылықтауы. Гипертония кезіндегі жүрек жеткіліксіздігі кеш кезеңдерде дамиды, акроцианоз, ентігу, тұншығу шабуылдарымен көрінеді. Жүректің ишемиялық ауруы гипертензияның асқынуы ретінде жүрек жеткіліксіздігінің тез дамуына әкеледі. Жоғары және өте жоғары қауіп бар пациенттерде анықтайды:
- балтырдың ісінуі, акроцианоз;
- пульс - толымдылығы және кернеулігі жоғары;
- жүректің сол жақ шекарасы үлкейген;
- жүрек ұшында I тонның күшеюі, кейінірек-I тонның әлсіреуі
- аяқтың перифериялық тамырлары зақымданған кезде-аяқтың салқындауы, ауыспалы ақсақтық.
Гипертониялық криз - вегетативті жүйке жүйесінің бұзылуымен және ми, коронарлық және бүйрек қан айналымы бұзылыстарының жоғарылауымен қатар жүретін гипертониялық немесе симптоматикалық АГ-мен ауыратын науқастарда систолалық және диастолалық АҚ-ның жеке жоғары мәндерге кенеттен жоғарылауы.
- Шағым:
- жүрек - ентігу, жүрек аймағындағы ауырсыну және/немесе үзілістер, жүрек жиі соғуы;
- церебральды - бас ауруы, бас айналу, жүрек айну, құсу, "шыбындардың", "дақтардың", көздің алдындағы "тұман", көру қабілетінің бұзылуы, өтпелі соқырлық;
- нейровегетативті - қалтырау, діріл, терлеудің жоғарылауы, жылу сезімі, өлімнен қорқу сезімі.
Гипертониялық криз асқынған және асқынбаған болып бөлінеді.
Асқынған гипертониялық криз парентеральді түрде енгізілетін гипертензияға қарсы препараттармен АГ-ны дереу төмендетуді талап етеді. Асқынбаған криз жеңіл өтеді және қысқа әсер ететін антигипертензивті препараттарды [клонидин (Клофелин)] ішке қабылдау арқылы 12-24 сағат ішінде АГ-ны төмендетуді талап етеді.
Асқынған гипертониялық кризді емдеудің мақсаты бірнеше минуттан 2 сағатқа дейін қан қысымын бастапқы деңгейдің 25% - нан асырмай төмендету болып табылады. Келесі 2-6 сағатта АҚ-ны 160/100 мм рт-ға дейін төмендету қажет. Парентеральді түрде қысқа әсер ететін гипотензивті дәрілер (циклдік диуретиктер, бета-адреноблокаторлар, АӨФ тежегіштері, клонидин, кальций антагонистері, празозин және т.б.) тиісті дозада тағайындалады. Препаратты парентеральді енгізу мүмкін болмаған кезде
ішке тілдің астына енгізуге болады. Клонидин [клофелин] (нифедипин, Каптоприл) таблеткасын сіңуін жеделдету үшін шайнау немесе басқа жолмен ұсақтау керек.
Проблемалары: жүрек аймағындағы ауырсыну мен жүрек жұмысының үзілістері, жиі жүрек соғысы, бас ауруы, бас пен құлақтың шуы, бас айналу, көру өткірлігінің төмендеуі, "дақтардың", "шеңберлердің", көздің алдындағы "шыбындардың" жыпылықтауы, ентігу, ісіну, акроцианоз, ұйқының бұзылуы, тітіркену, мазасыздық.
Күтім және емдеу. Медбике қамтамасыз етеді:
- дәрігердің тағайындауларын нақты және уақытылы орындау;
- науқастардың дәрілік препараттарды уақытылы қабылдауы;
- АҚ, ТАЖ, тамыр соғуын, дене салмағын және тәуліктік диурез шамасын бақылау;
- №10 диетаның сақталуын бақылау;
- науқастарды тексеруге дайындау (зәр, қан анализі, ЭКГ, эхокардиограмма, фонокардиограмма, УДЗ);
- ЕДШ өткізу;
- қажетті жағдайларда - оттегітерапиясы.
Ол сондай-ақ өткізеді:
- науқастармен және олардың туыстарымен темекі шегу мен алкогольді ішудің АҚ-ның жоғарылауына әсері, дәрілік заттарды жүйелі қабылдаудың маңызы, сұйықтық пен тұзды шектеу туралы әңгімелесу;
- науқастар мен олардың туыстарын АҚ, ТАЖ, тамыр соғуын анықтауға, гипертониялық криздің алғашқы белгілерін тануға, гипертониялық криз кезінде дәрігерге дейінгі көмек көрсетуге, мазасыздық сезімін жеңілдету үшін релаксация әдістеріне үйрету, дәрігердің нұсқауы бойынша амбулаториялық қабылдауда рецепт жазып береді.
Жүректің ишемиялық ауруы - коронарлық тамырлардың атеросклерозынан туындаған жүрек бұлшықетіне оттегінің қажеттілігі мен жеткізілуі арасындағы тепе-теңдіктің бұзылуына байланысты дамитын әр түрлі ауырлықтағы жүрек бұлшықетінің зақымдануы ( некроз, дистрофия, жиырылу дисфункциясы).
ЖИА - өте таралған ауру. Жас кезінде ол ерлерде жиі кездеседі, 60 жастан кейін ерлер мен әйелдердің жиілігі бірдей болады. Аурудың шыңы орта және үлкен жас топтарына келеді, ал жасы ұлғайған сайын науқастар саны артады. 75 жастан асқан кезде ерлер мен әйелдер арасындағы ЖИА ауруының айырмашылығы жойылады. Соңғы жылдары жас ерлер арасында ЖИА бар пациенттер санының өсу үрдісі байқалды. Ерлер арасындағы ауру әйелдерге қарағанда 2 есе жоғары.
ЖИА жіктемесі (КСРО 1989 ж.):
1. Кенет коронарлық өлім.
2. Стенокардия:
- жүктеме стенокардиясы;
- алғаш рет туындаған жүктемелік стенокардия (1 айға дейін);
- тұрақты жүктемелік стенокардия (I ден IV дейін функционалды класты көрсетіп);
- үдемелі стенокардия;
- тез үдемелі стенокардия;
- кенеттен пайда болған (вазоспастикалық) стенокардия.
3. Миокард инфаркты:
- іріошақты (трансмуральді);
- ұсақошақты;
- біріншілік рецидив беретін, қайталамалы (3.1-3.2).
4. Миокард ошақты дистрофия.
5. Кардиосклероз:
- постинфарктты;
- ұсақошақты, диффузды.
6. Аритмиялық форма (жүрек ырғағының бұзылу типін көрсетумен).
7. Жүрек функциясының жеткіліксіздігі.
8. Ауырусыз форма.
Стенокардия – кеуде клеткасындағы қысылу, басылу мінезде көрініс табатын, клиникалық синдром, ол жиі жағдайда төс артында орналасып, сол қолға, мойынға, төменгі жақ сүйегіне, эпигастриге беріледі. Ауыру сезімі физикалық жүктемемен, суыққы шығумен, тамақты көп мөлшерде қабылдаумен байланысты, тыныштықта басталып, нитроглицерин қабылдағаннан кейін бірнеше секунд немесе минуттан кейін жоғалатын эммоционалды қажумен туындалады.