Файл: Таырыбы Болаша малімдерді ксіби рекетке психологиялы даярлыын дамыту жолдары Семей, 2016 жыл Мазмны.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 16.03.2024
Просмотров: 33
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Қорытынды
Кәсіби-педагогикалық іс-әрекет - бұл педагогтың кәсіби шығармашылығының ерекше түрі, ол балаларға білім және олардың дамуына жағдай жасау арқылы әлеуметтік мәдениет тәжірибесін беруге бағытталған.
Кәсіби-педагогикалық іс- әрекетті бір тұтастық ретінде меңгеру болашақ мұғалімнің өзін-өзі өзектендіруін қарастырады, мұндай қабілеттілік көбінесе өз бетімен жұмыс жасауда және тәуелсіз болуда, шығармашылық қабілеттерін дамытуда, өзін-өзі дұрыс бағалауда көрініс табады. Сонымен қатар тұлғаның өзін-өзі өзектендіруінде әлеуметтік жағдай туралы да айтуға болады. Мысалы, өзінің барлық мүмкіндіктерін кәсіби-педагогикалық қызметке бағындыру, өз тәжірибесіне сену, проблемалық педагогикалық жағдайларды шешу үшін жеке педагогикалық құрылымын құру.
Болашақ мұғалімді тұлға ретінде кәсіби-педагогикалық іс- әрекетті меңгеру арқылы дамыту кезіндегі табиғи сәйкестік идеясы әрдайым тұлғаның ішкі табиғатының оқушыларға әсерінің сәйкестік деңгейін және ақпаратты өңдеуін анықтауға мүмкіндік беретін құрал болып табылады.
Студенттерді кәсіби-педагогикалық іс- әрекетке дайындау моделін құрудың жетекші қағидалары тұтастық, дамыту, сәйкестік және сақтау қағидалары болып табылады.
Кәсіби-педагогикалық танымдағы тұтастық қағидасы оның таным әдістері (нұсқаулықтары мен) дедукциялары арасындағы ара қатынасын анықтайды, пәнішілік және пәнаралық байланыстарды оларды жүзеге асыру құралы ретінде оңтайландыруды қарастырады. Даму және сәйкестендіру қағидалары оқу таным процесін және оқушылардың жоғарғы психикалық функцияларын дамыту процесін анықтайды.
Педагогикалық жүйедегі қалыптасқан қағида кәсіби-педагогикалық қызметті оның даму барысында мазмұны мен құрылымын қарау кезіндегі тұрақтылық ретінде көрініс табады.
Болашақ мұғалімдерді кәсіби-педагогикалық іс- әрекетке дайындаудың тұжырымдық моделі осы қызметтің мазмұны мен құрылымын меңгеруді қарастырады. Кәсіби-педагогикалық іс- әрекет моделі функционалдық, мазмұндық, операционалдық және жеке компоненттердің біртұтастығын қамтиды.
Кәсіби-педагогикалық іс- әрекет моделі жүйесін құрушы фактор ретінде қызметтің іскерлігі мен дағдыларын жеке-бағыттық қалыптастыруды қамтамасыз ететін және педагогтың жеке басының дамуына ықпал ететін табиғи сәйкестік идеясы ұсынылады.
Студенттерді кәсіби-педагогикалық қызметке дайындау барысында олар түрлі модельдерді ұғынады. Мысалы, функционалдық құрамдастың мазмұндыққа айналуы, содан соң – операционалдыққа және керісінше айналуы. Бұл оқытуда жеке бағытты қамтамасыз етеді.
Кәсіби-педагогикалық іс- әрекет моделін ұсыну жолы ретінде алгоритм мен эвристиканы және олардың біріккен үйлесімін алуға болады. Олардың біріккен үйлесімінің бірінші жағдайында негізгі нысан эвристика (функционалдық компонент), болып табылады, ал алгоритм қосымша функцияны атқарады; екінші жағдайда (мазмұндық компонент) – эвристика мен алгоритм бір-бірімен өзара келісе отырып, екі түрлі рөлді білдіреді; үшінші жағдайда (операционалдық компонент) – жүйе құраушы нысан алгоритм, ал эвристика жеке әрекеттердің мақсатын түсіндіреді.
Кәсіби-педагогикалық іс- әрекетті дайындау процесі оның мазмұны мен құрылымын ұғынудыды қамтамасыз етеді, нақты педагогикалық қызметін шығармашылық орындау мүмкіндіктерін ашады, мұғалімнің жеке мүмкіндіктерін және дамушы оқу түрін жүзеге асырады.
Кәсіби-педагогикалық іс- әрекеттің меңгеру осы іс- әрекетті орындауға саналы екендігін білдіреді. Бұл жағдайда оның мазмұнын нақты бөліп көрсету қажет. Кәсіби-педагогикалық іс- әрекеттің мазмұнын, оның жаңа нақты түрлерін түсіну педагогикалық шеберлікті топтастыруға мүмкіндік береді.
Іс- әрекеттің құрылымын анықтау кезінде тұлғаның дамушы (өзін-өзі дамыту) қағидаларын және белгілі бір шамаға дейін нақтылай алатын және абстрактылы (жалпылама) түрде берілуі мүмкін, осындай құрылымды құру қажеттігін негізге аламыз. Мұның бәрі бізге кәсіби-педагогикалық іс-әрекетте бірбеткей іс-әрекеттерін бөліп көрсетуге мүмкіндік береді: алға қойылған мақсатқа жетудің оңтайлы жолын табу, мақсатқа жету процесін жүзеге асыру, қол жеткен нәтижені талдау және бағалау, салыстырып тексеру және жағдай туғызатын, мұғалім орындайтын операциялар.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
-
Ананьев Б.Г. О проблемах современного человеказнания. - М.: Наука, 1977. – 344 с. -
Александровский Ю.А. Состояния психической дезадаптации и их компенсация. – М.: Изд-во Наука, 1976. – 271 с. -
Алдияров Қ. Ұстаз психологиясының ерекшеліктері // Бастауыш мектеп. – 2006. - № 11. – 12. -
Берікханова А.Е. Педагогикалық мамандыққа кіріспе. Оқу құралы.: А.2009ж -
Дьяченко М.И., Кандыбович П.А. Психология высшей школы. -Минск.: Изд-во Белорусск. Ун-та, 1972. –320 с. -
Жексенбаева У.Б. Компетентностно ориентированное образование в современной школе: учебно-методическое пособие - Алматы, 2009.-190 с. -
Зимняя И. А. Педагогикалық психология/ орыс тілінен аударған М. А. Құсайынова.- 2-ші толықт. түзетіліп және қайта өңделген басылым.- М: Логос ; Алматы : ТST -company, 2005.- 368 б. -
Кенжан А. Болашақ мұғалімдердің оқушылармен сөйлесе білу ерекшіліктерін дамыту // Ұлт тағлымы. – 2002. - № 4. – 21. -
Кухарева Т.А. Адаптация молодых специалистов-инженеров. Автореф. дис. канд. психол. наук. - Ленинград, 1980.- 16 с. -
Мұқашқызы С. Қарым-қатынасты жүргізудің бағдарламалық және әдістемелік мәселелері // Сынып жетекші. – 2004. - № 1. – 3 – 5. -
Рысбаева А. Болашақ мұғалімдердің мәдениетін қалыптастыру // Білім. – 2001. - № 2. – 17 – 18. -
Решетников П.Е. Нетрадиционная технологическая система подготовки учителей: Рождение мастера.- М., 2000. - 304 с. -
Свиридов Н.А. Социальная адаптация личности в коллективе // Социологические исследования. - 1980. - № 3. - С. 44-51. -
Сабауова Э.Ф. Педагогикалық шеберлікті қалыптастыру әдістері // Қазақстан мектебі. – 2004. - № 10. – 30. -
Тоқсанбаева Н. Педагогикалық психологиядағы қарым – қатынастың жалпы сипаттамасы // Ұлт тағлымы. – 2005. - № 3. – 21 – 23.
