Файл: Орта білім беру.docx

КЕШКІ МЕКТЕПТЕРДЕ ОҚУ ПРОЦЕСІН ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Кешкі мектептердегі білім беру процесі, ең алдымен, барлық азаматтар үшін сапалы білім алуға тең мүмкіндіктер беруге және қоғамда табысты әлеуметтену қабілетін қалыптастыруға бағытталған. Кешкі мектептердің негізгі контингенті қиын жағдайға тап болған және күндізгі жалпы білім беретін мектептерде білім алуға мүмкіндігі болмаған ересектер мен жасөспірімдер болып табылады.

Кешкі мектепте және күндізгі жалпы білім беретін мектептер жанындағы кешкі бөлімшелерде оқыту:

• 
  күндізгі;
  
• 
  сырттай;
  
• 
  күндізгі-сырттай;
  
• 
  сырттай жеке түрде оқыту (ҚР «Білім туралы» Заңының 27-бабына сәйкес);
  
• 
  қашықтан оқыту (игеру мерзімі – 2 жыл: 10-11 сыныптар) (ҚР Білім жәнеғылымминистрінің2015жылғы20наурыздағы№137бұйрығыменбекітілгенқашықтықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыруқағидалары)бойынша жүзеге асырылады.
  
• 
  білім беру мазмұнын жаңартуға сәйкес кешкі мектептерге арналған үлгілік оқу жоспарлары әзірленді және бекітілді (2018 жылғы 4 қыркүйектегі
  

№ 441 бұйрыққа 51-56-қосымша).

Кешкі мектептердегі білім беру процесі білім беру деңгейіне қарай:

1. 
   негізгі орта білім (меңгеру мерзімі – 3 жыл: 7, 8, 9- сыныптар);
   
2. 
   жалпы орта білім беру (меңгеру мерзімі – 2 жыл: 10, 11 (12) сыныптар);
   
3. 
   жеке оқу түрі (меңгеру мерзімі – жеделдетілген, оқу жылында 2-сыныптан);
   
4. 
   қашықтықтан оқыту нысаны (меңгеру мерзімі – 2 жыл: 10-11-сыныптар) бойынша жүзеге асырылады.
   

Жаңартылған білім беру мазмұнының үлгілік оқу жоспары бойынша білім

---

алушыларды сыныптан-сыныпқа ауыстыру БЖБ және ТЖБ нәтижелері бойынша жүзеге асырылады.

9 және 11-сыныптарда Үлгілік қағидаларға сәйкес қорытынды аттестаттау жүргізіледі.

Жекеоқытутүріндегісыныптардағы(топтардағы)оқупроцесініңерекшеліктері

Жеке оқыту нысаны ҚР Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы

17 қыркүйектегі № 375 бұйрығына (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу Тізілімінде 2013 жылы 18 қазанда № 8827, 45, 50 б. тіркелген) сәйкес жүзеге асырылады; жеке күндізгі және сырттай оқу нысандары бар топтарда бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарлары (жаңартылған мазмұны) бойынша жүзеге асырылады.

Сабақтар кестеге сәйкес аптасына 4 күн өткізіледі. Сырттай оқытудың жеке топтары (ҚР Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 17 қыркүйектегі № 375 бұйрығына (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2013 жылғы 18 қазанда № 8827 болып тіркелген) сәйкес 1-ден 8 адамға дейін толықтырылып ашылады.

Жеке оқыту түріндегі топтарға өмірлік қиын жағдайға тап болған

14 жастан бастап білім алушылар (375 бұйрықпен сәйкес келмеуі) қабылданады.Білім беру процесіне оқытудың жеке нысанын енгізу және пайдалану «Қазақстан Республикасының бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» ҚР БҒМ 08.11.2012 жылғы № 500 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР БҒМ 04.09.2018ж. №441 бұйрығының 55-56-баптарына сәйкес жүзеге асырылады; ҚР Білім және ғылым министрінің 2015 жылғы 20 наурыздағы №137 бұйрығымен бекітілген оқу процесін ұйымдастыру қағидаларына және жергілікті нормативтік актілер шеңберінде – білім беру

---

ұйымының ішінде, сондай-ақ өңірлікнормативтікактілергесәйкес жүзеге асырылады.

Жеке оқу нысанындағы 7 және 8-сынып топтарын оқыту күндізгі оқу нысанындағы 7 және 8-сыныптар үшін ҮОЖ бойынша жүзеге асырылады (ҚРБҒМ2012жылғы8қарашадағы№500бұйрығына 51-52-қосымша).

Жеке оқыту нысанындағы 9, 10, 11-сынып топтарын оқыту сырттай оқу нысанындағы 9,10,11-сыныптар үшін ҮОЖ бойынша жүзеге асырылады (ҚР БҒМ2012 жылғы8қарашадағы №500бұйрығына53-54-қосымша).

Білім беру процесіне қашықтықтан оқытуды енгізу және пайдалану ҚР БҒМ 2015 жылғы 20 наурыздағы №137 бұйрығымен бекітілген қашықтықтан білім беру технологиялары бойынша оқу процесін ұйымдастыру қағидаларына сәйкес және жергілікті нормативтік актілер шеңберінде – білім беру ұйымының ішінде, сондай-ақ өңірлік нормативтік актілерде жүзеге асырылады.

Кешкі мектепте қашықтан оқытуды ұйымдастыру қажетті ресурстармен қамтамасыз етуді және нақты уақыт режимінде және бос уақыт кеңістігінде сабақ өткізу үшін жағдай жасауды талап етеді. Білім беру ортасын ұйымдастырудағы басты шарттардың бірі әрбір білім алушы үшін оның қол жетімділігінің өлшемі болып табылады. Барлық қажетті материалдар білім беру ұйымының сайтында орналастырылады.

Күндізгіоқутүріндегісыныптардағыоқупроцесініңерекшеліктері

Кешкі мектеп оқушылардың күрделі контингентімен ерекшеленеді: ол жасы, оқыту және оқыту деңгейі, әлеуметтік және отбасылық жағдайы, мектептен тыс жұмыспен қамту дәрежесі мен сипаты, қабылдау, есте сақтау, назар аудару, мотивация сипаттамасы және басқа да белгілері бойынша бірдей емес.

Күндізгі оқу түрі бойынша да, күндізгі жалпы білім беретін орта мектепте де

---

сынып-оқу жүйесі болады.

Күндізгі оқу нысаны бар кешкі мектепте сынып сабақтары жүйесінде барлық оқушылар құрамымен алдыңғы жұмыс ретінде, сондай-ақ топтық және жеке жұмыс түрінде қолданылады. Негізгі білім көзі мұғалім, интернет, оқулықтар мен оқу құралдары болып табылады.

Қазақ тілінде оқытпайтын мектептердегі «Қазақ тілі мен әдебиеті», орыс тілінде оқытпайтын мектептердегі «Орыс тілі мен әдебиеті», «Шетел тілі

/ағылшын тілі», «Информатика» сияқты пәндерді оқу кезінде кіші топтарға бөлу күндізгі оқу нысанындағы сыныптарда ғана, яғни сынып 20 адамға толғанда жүзеге асырылуы мүмкін (ҚР БҒМ 2013 жылғы 17 қыркүйектегі № 375 «Жалпы білім беру ұйымдарының (бастауыш,негізгіортажәнежалпыортабілімберудіңтүрлерібойыншақызметтіңүлгілікқағидаларынбекітутуралы»бұйрығы).

Сырттайоқутүріндегісыныптардағыоқупроцесініңерекшеліктері
Кешкі мектептегі сырттай оқу формасы күндізгі оқудан оқушылардың өздігінен білім алу жұмысына негізделуі бойынша ерекшеленеді. Сырттай оқитындардың үйдегі өзіндік жұмысының топтық және жеке консультацияларға жүйелі қатысуымен үйлесуі кешкі мектепте сырттай оқуды ұйымдастырудың маңызды қағидаларының бірі болып табылады. Сырттай оқитындардың өзіндік үй жұмысы – бұл оқу сабақтарының негізгі нысаны; ол топтық және жеке консультациялармен, сондай-ақ сынақтармен тығыз байланысты.

Сырттай оқу процесі мұғалімнің белсенді педагогикалық басшылығын қамтиды, ол сырттай оқушылардың өзіндік оқу жұмысының топтық және жеке консультациялар жүйесімен, сондай-ақ

---

сынақтар жүйесімен тығыз байланысын қамтамасыз етуі керек.

Топтық консультацияларда мұғалім түйінді, ең күрделі тақырыптарды, себеп-салдарлық байланыстар мен заңдылықтарды ашады, теориялық материалды зерттеу және танымдық мәселелерді шешу тәсілдеріне түсініктеме береді, теориялық материалды түсіндіру мен практикалық сипаттағы ұсыныстар арасындағы ұтымды қатынасты анықтайды және жүзеге асырады, оқытудың әр кезеңінде бағдарламалық материалдың сипатына, оқу-тәрбие міндеттеріне және оқушылардың білім, білік және дағды деңгейіне байланысты үй тапсырмаларының көлемі мен күрделілігін белгілейді.

Сынақтар дәлелді себептермен сабақтарды өткізіп жіберетін сырттай оқу нысаны бойынша білім алушылар үшін, сондай-ақ қосымша сабақтарға мұқтаж оқушылар үшін өте маңызды. Тест тапсыру ағымдағы есепке алудан гөрі оқушылардың білімі мен дағдыларын объективті және жан-жақты тексеруге және бағалауға мүмкіндік береді, бұл тек зерттелетін тақырыптың жеке мәселелері бойынша білімді анықтайды. Сынақтар ауызша нысанда, тестілеу нысанында, жобалау, зерттеу, бақылау, зертханалық, практикалық жұмыстар нысанында тапсырылуы мүмкін.

Сырттай оқыту нысаны бар сыныптарда сынақтар өткен материал бойынша мынадай пәндер бойынша тапсырылады: «Қазақ тілі», «Қазақ әдебиеті» (оқыту қазақ тілінде жүргізілетін сыныптарда), «Орыс тілі», «Орыс әдебиеті» (оқыту орыс тілінде жүргізілетін сыныптарда), «Қазақ тілі мен әдебиеті» (оқыту орыс тілінде жүргізілетін сыныптарда), «Орыс тілі мен әдебиеті» (оқыту қазақ тілінде жүргізілетін сыныптарда), «Шет тілі», «Алгебра», «Алгебра және талдау бастаулары», «Қазақстан тарихы», «Дүниежүзі тарихы», «Құқық негіздері»,

«География», «Биология», «Физика»,

---