Файл: Орта білім беру.docx

Жалпы орта білім беру деңгейінде оқытылатын «Физика», «Химия»,

«Биология» және «География» пәндері бойынша төмендетілген оқу жүктемесімен берілген Үлгілік оқу бағдарламасы ҚР БҒМ 2020 жылғы

27 қарашадағы №496 бұйрығымен бекітілген. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 30 қарашада № 21688 болып тіркелді.
Пандемиядан кейінгі дәстүрлі оқытуға көшудегі адаптация кезеңдері

Пандемия кейін білім алушылардың қашықтан оқу кезіндегі олқылықтарының орнын толықтыру үшін арнайы жоспар дайындау қажет.

Мұғалімдерге осы білім алушылардың білімі мен дағдыларындағы олқылықтар қай деңгейде және қай бөлімдерде екенін анықтап, оны қалай толықтыруға, қандай тұжырымдар мен процестерді қосуға болатынын алдын ала ойластыру қажет.

Оқушының нені және қай деңгейде білетінін тесттер, сауалнамалар немесе қарапайым әңгімелесу арқылы анықтау ұсынылады. Егер оқушы сабақта таныс жағдайларды қайталаса немесе сұрақтарға бірнеше рет жауап берсе, бұл сізге кәсіби маман ретінде, қандай дағдыларды игергенін көрсетеді және сіз оқытуды қандай бағытта ұйымдастыруды болжайсыз.

Қашықтан оқыту кезінде жаратылыстану бағытындағы пәндер бойынша зертханалық және тәжірибелік жұмыстардың өз деңгейінде орындалмауына әсер етті. Сондықтан білімдегі олқылықтарды толықтыру барысында зертханалық және тәжірибелік жұмыстарға көбірек көңіл бөлу ұсынылады.

Жаратылыстану бағытындағы пәндер бойынша білімдегі олқылықтардың орнын толықтыру үшін оқытуды ұйымдастырудың келесі тәртібі ұсынылады.

Білімдегіолқылықтардыңорнынтолықтырудың

---

кезеңдері

1. 
   қадам. Олқылықтарды анықтау.
   

Диагностика жүргізу керек. Диагностикадан кейін білім алушылардың біліміндегі олқылықтар орын алған бөлімдер немесе тақырыптарды деңгейіне қарай күрделіден қарапайымға дейін жіктеп, бөлу қажет. Бірінші орында негізгі базалық білімдегі олқылықтарды ескеру керек: мысалы, жасушаның құрылысы мен химиялық құрамы, зат алмасу, бөліп шығару, тыныс алу сияқты тірі ағзаларда жүретін процестер туралы білуі керек. Мектепте ғана емес, жалпы өмірде бұл ұғымдар үнемі қажет, сондықтан оларды бірінші кезекте меңгеру қажет.

2. 
   қадам. Уақытты белгілеңіз.
   

Анықталған олқылықтардың деңгейі мен оқу мазмұнының көлеміне қарай оған жұмсайтын уақытты жоспарлау қажет. Бір тақырыпқа бірнеше сағат керек немесе керісінше бір сабақтың ішіндегі белгілі бір уақыт жеткілікті болуы мүмкін.

Мысалы химиялық байланыс түрлеріне бір сағат жетсе, химиялық реакциялардың жіктелуі өзара байланысты бірнеше кезеңдерден тұруы мүмкін т.с.с.

3. 
   қадам. Оқыту әдісін таңдау.
   

Білімдегі олқылықтарды толықтыру бойынша шараларды таңдау үш факторға байланысты:

• 
  өткізілетін материалдың көлемі;
  
• 
  жоспарланған уақыт мөлшері;
  
• 
  баланың жас және жеке ерекшеліктері.
  

Білімдегіолқылықтардытолықтыружұмыстарыныңформалары

1. 
   Өзіндік жұмыстар
   

Тақырыпты және тапсырманы түсіндіре отырып, өз бетінше ізденуге тапсырма беру.

2. 
   Нақты мақсатқа бағытталған әрекет.
   

Егер жекелеген оқушы немесе сыныптағы шағын топ қолдауды қажет етсе нақты мақсатқа бағытталған қысқа сессиялар

---

ұйымдастыру қажет.

3. 
   Сыныпты толық оқыту
   

Егер бүкіл сыныптың қажеттіліктері немесе олқылықтары шамалас болса бүкіл сыныпты қамтитындай жоспар жасау ұсынылады. Ол үшін тақырыпты немесе бөлімді жоспарлағанда білім алушылардың жеке қасиеттері мен қабілеттерін ескеру қажет.

Білімдегіолқылықтардытолықтыруғабағытталғансабақтардыұйымдастыруформалары

1. 
   Тазаауадағысабақтар
   

Жаратылыстану, биология, география, физика сабақтарын баланың денсаулығын сақтауды қамтамасыз ету үшін арасында саябақтарда немесе аулада, таза ауада өткізу ұсынылады.

2. 
   Чартерліксабақтар
   

Жаратылыстану бағытындағы пәндер бойынша білім алушылардың білімдеріндегі олқылықтарды толықтыру үшін чартерлік сабақтар ұйымдастыруға болады. Чартерлік сабақтарды «Биология», «Химия», «Физика» пәндерінен зертханалық, практикалық жұмыстар бойынша жүргізуге болады.

3. 
   Оқумақсаттарыныңүйлесімділігі
   

Олқылықтардың орнын толықтыру әрекетінің сабақтың жеке кезеңі ретінде жүргізілмей, жаңа білімді игерудегі дәстүрлі канваға қосылуы.

Мысалы, «Биология» пәнінде 10-сыныпта «Жасушалық биология» бөліміндегі Жасуша органоидтерінің құрылысы мен қызметтерінің ерекшеліктері. Жасушаның негізгі компоненттері тақырыптарын қарастырғанда, 9-сыныптағы «Жасушалық биология» бөліміндегі жасушаның негізгі компоненттерінің қызметтерін қайталап өтуге болады.

Бөлімде жаратылыстану бағытындағы пәндер бойынша болжалды қиын тақырыптар тізімдері берілді.

«Физика» оқу пәні

10-11-сыныптарда «Физика» оқу пәнін оқытудың негізгі міндеттері:

1. 
   білім алушылардың әлемнің заманауи физикалық бейнесінің негізінде жатқан заңдылықтар мен принциптер туралы іргелі білімді, табиғатты танудың ғылыми әдістерді меңгеруіне ықпал ету;
   
2. 
   білім алушылардың интеллектуалдық, ақпараттық, коммуникативтік және рефлективтік мәдениетін дамыту, физикалық экспериментті және зерттеу жұмыстарын орындау дағдыларын қалыптастыру;
   
3. 
   оқу және зерттеу қызметіне жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу;
   
4. 
   меңгерген дағдыларды табиғат ресурстарын ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны қорғауда, қоғам мен адам өмірінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуде қолдану.
   

---

Жаңа оқу жылында 10-11-сыныптар үшін төмендегі Үлгілік оқу жоспарларын таңдау мүмкіндігі бар: Төмендетілген оқу жүктемесімен Үлгілік оқу жоспарлары (соңғы өзгерістер мен толықтырулар 2021 жылғы 26 наурыздағы № 125 бұйрығымен енгізілген) немесе жаңартылған мазмұндағы Үлгілік оқу жоспарлары.

2021 жылғы Үлгілік оқу жоспарларына сәйкес жалпы орта білім беру деңгейінде жаратылыстану-математика бағыты және қоғамдық-гуманитарлық бағытта оқытылатын «Физика» пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі 81-кестеде көрсетілген.

81. 
    кесте. «Физика» пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі
    

Сынып	Жалпы оқу жүктемесінің көлемі, сағат
	Төмендетілген оқу жүктемесімен Үлгілік оқу жоспары		Жаңартылған мазмұнындағы үлгілік оқу жоспары
	Апталық	Жылдық	Апталық	Жылдық
10 (ҚГБ)	2	68	1	34
10 (ЖМБ)	3	102	2	68
11 (ҚГБ)	2	68	1	34
11(ЖМБ)	3	102	2	68

Төмендетілген оқу жүктемесімен Үлгілік оқу жоспарлары (соңғы өзгерістер мен толықтырулар 2021 жылғы 26 наурыздағы № 125 бұйрығымен енгізілген) негізінде Үлгілік оқу бағдарламаларында жаңартылған мазмұнның Үлгілік оқу бағдарламаларымен салыстарғанда келесі оқу мақсаттары қысқартылған (82-кесте).

81. 1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   90

---

кесте. Төмендетілген оқу жүктемесімен Үлгілік оқу жоспарлары (соңғы өзгерістер мен толықтырулар 2021 жылғы 26 наурыздағы

№125 бұйрығымен енгізілген) негізінде қысқарған оқыту мақсаттары.

Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі	Тақырыптар/ Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны	Оқу мақсаттары
10-сынып
Кинематика	Көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалысы. № 2 Зертханалық жұмыс «Ұшу қашықтығының лақтыру бұрышына тәуелділігін зерттеу»	10.1.1.11 - көкжиекке бұрыш жасай лақтырылған дененің қозғалыс траекториясын зерттеу
Динамика	№ 3 Зертханалық жұмыс «Көлбеу науамен сырғанайтын дененің қозғалысын оқып үйрену»	10.1.2.8 - дененің инерция моментін тәжірибелік әдіспен анықтау
Әртүрлі ортадағы электр тогы	Электронды-сәулелік түтікше	10.3.3.8 - электронды-сәулелік түтікшенің жұмыс істеу принципін және қолданылуын түсіндіру
11-сынып
Ұзақ мерзімді жоспардың бөлімі	Тақырыптар/ Ұзақ мерзімді жоспардың мазмұны	Оқу мақсаттары
Айнымалы ток	№ 1 Зертханалық жұмыс. «Трансформатор орамасындағы орам санын анықтау»	11.4.3.13 - трансформатор орамасындағы орам санын эксперимент арқылы анықтау
	Қазақстандағы және дүние жүзіндегі электр энергиясын өндіру және қолдану	11.4.3.14 - Қазақстандағы электр энергиясы көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін бағалау
Толқындық қозғалыс Гюйгенс принципі.	Механикалық толқындардың дифракциясы	11.5.1.4 - Гюйгенс принципін және механикалық толқындарда дифракциялық көріністі бақылаудың шарттарын түсіндіру
Толқындық оптика	№ 3 Зертханалық жұмыс «Дифракциялық тордың көмегімен жарықтың толқын ұзындығын анықтау»	11.6.1.6 - жарықтың толқын ұзындығын дифракциялық тордың көмегімен эксперимент арқылы анықтау
Геометриялық оптика	Оптикалық құралдар	11.6.2.8 - телескоп, микроскоп және лупадағы сәуленің жолын салу және түсіндіру
Атомдық және кванттық физика	Спектрлер. Спектрлік құралдар. Спектрлік анализ	11.8.1.2 - спектрлік құралдардың жұмыс істеу принципін және олардың қолданылуын сиппаттау
	де Бройль толқындары	11.8.1.19 - де Бройль болжамын түсіндіру
Космология	Күн-Жер байланыстары	11.10.1.4 - Күннің сәулеленуін сипаттау үшін Стефан-Больцман және Винн заңдарын қолдану
	Әлемнің кеңейуі	11.10.1.9 - берілген астрономиялық бақылауларға сүйене отырып, Әлемнің жеделдеуi туралы болжамды талқылау

---