Файл: азастанресей нуо казахстанско медициналы российский медицинский университеті меббм университет.docx

« ҚАЗАҚСТАН-РЕСЕЙ НУО «КАЗАХСТАНСКО-

МЕДИЦИНАЛЫҚ РОССИЙСКИЙ МЕДИЦИНСКИЙ

УНИВЕРСИТЕТІ» МЕББМ УНИВЕРСИТЕТ»

ПАТОЛОГИЯЛЫҚ АНАТМОИЯ ЖӘНЕ СОТ МЕДИЦИНА КАФЕДРАСЫ

ПАТОЛОГИЯЛЫҚ ФИЗИОЛОГИЯ КУРСЫМЕН

ПАТОЛОГИЯЛЫҚ АНАТОМИЯ БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚҚА

АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ (жалпы курс)

Жалпы медицина факультетінің студенттеріне

Құрастырғандар:

Профессор Есиргепова С.Р.

Оқытушы Кабдыгалиев Е.А.

Аударғандар:

Оқытушы Касымбекова Ф.Н. Оқытушы Нұржан Ж.Н.

Алматы, 2023

Цель дисциплины: Изучение фундаментальных представлений о морфологических основах общепатологических процессов и важнейших заболеваний человека.

Краткая аннотация дисциплины: Патологическая анатомия изучает структурные (материальные) основы болезни, она служит как теории медицины, так и клинической практике, поэтому дисциплина является научноприкладной. Объектами изучения служат аутопсийный и операционно - биопсийные материалы. Теоретическое и научное значение предмета наиболее полно раскрывается при изучении общих закономерностей развития общепатологических процессов, патологии клетки, онкологической патологии, что является содержанием общего курса патологической анатомии. Клиническое прикладное значение предмета состоит в изучении структурных основ болезней человека, специфики каждого заболевания. Этому разделу посвящен курс частной патологии. Клинико-анатомическое направление — отличительная черта патологической анатомии, где изучение основано на принципе единства и сопряженности структуры и функции. Прогресс предмета в современных условиях определяется достижениями современных инновационных технологий при изучении гистохимии, биохимии, нормальной физиологии, анатомии человека. Патологическая анатомия является фундаментом при изучении клинических дисциплин, так как без знания основ общепатологических процессов невозможно иметь представление о болезни, ее проявлениях, исходе и значении для жизнедеятельности целого организма.

Результаты обучения на уровне дисциплины

демонстрировать знание предмета, задач и методов патологической анатомии;
перечислить и знать классификацию дистрофии;
демонстрировать знание понятия общей нозологии;
описывать макро- и микропрепараты;
назвать виды нарушения кровообращения;
демонстрировать знание патоморфологических изменений при воспалениях;
классифицировать и освоить патоморфологию опухолей;
освоить этиологию, патогенез, патоморфологию бронхитов, пневмонии, плевритов;
освоить этиологию, патогенез, патоморфологию атеросклероза, артериальной гипертензии;
описать макро- и микропрепарат острого лимфобластного лейкоза; - демонстрировать знание патоморфологических изменений при лейкозах, лимфогранулематозах;
описать макроскопические и микроскопические изменения при Ходжкинских и не Ходжкинских лимфомах.

Бағалау парағы Тест бақылау (алғашқы және соңғы деңгейдегі):

Дұрыс жауаптар саны	Балл
14-15	10
10-13	8
5-9	6
1-4	3

Ауызша сұрау:

Жауап сипаттамасы	Балл
Зерттелетін пәннің негізгі процестері туралы берік білімді көрсететін жауап бағаланады, тақырыпты ашудың тереңдігі мен толықтығымен ерекшеленеді; терминологияны меңгеру; мәнін, процесін, морфогенезін түсіндіре білу, дәлелді жауаптар беру, мысалдар келтіру; монологиялық сөйлеуді еркін меңгеру, жауаптың қисындылығы мен дәйектілігі.	45-50
Зерттелетін пәннің негізгі процестері туралы берік білімді анықтайтын жауап бағаланады, тақырыпты ашудың тереңдігі мен толықтығымен ерекшеленеді; терминологияны меңгеру; мәнін, процесін, морфогенезін түсіндіре білу, дәлелді жауаптар беру, мысалдар келтіру; монологиялық сөйлеуді еркін меңгеру, жауаптың қисындылығы мен дәйектілігі. Алайда жауапта бір-екі дәлсіздікке жол беріледі.	35-44
Негізінен зерттелетін пәннің процестерін білетіндігін, тақырыпты ашудың тереңдігі мен толықтығының жеткіліксіздігімен ерекшеленетін жауап бағаланады; теорияның негізгі мәселелерін білу; құбылыстарды, процесті, морфогенезді талдаудың нашар қалыптасқан дағдылары, дәлелді жауаптар беру және мысалдар келтіру қабілетінің жеткіліксіздігі; монологиялық сөйлеуді, логиканы және жауаптың дәйектілігін жете білмеу. Жауап мазмұнында бірнеше қателіктер жіберіледі.	25-34
Зерттелетін пәннің процестерін білмеуді анықтайтын, тақырыпты таяз ашумен сипатталатын жауап бағаланады; теорияның негізгі мәселелерін білмеу, құбылыстарды, процестерді, морфогенезді талдаудың қалыптаспаған дағдылары; дәлелді жауаптар бере алмау, монологиялық сөйлеуді нашар меңгеру, логика мен дәйектіліктің болмауы. Жауап мазмұнында елеулі қателіктер жіберіледі.	10-24

Макропрепаратты сипаттау:

Жауап сипаттамасы	Балл
білім алушы жүйелі теориялық білімге ие (практикалық дағдыларды орындау әдістемесін біледі, макропрепаратты сипаттайды, процеске анықтама береді, себептерін, патогенезін атайды, клиникалық көріністерін, ықтимал асқынуларын, нәтижелерін көрсетеді), қателіктерсіз практикалық дағдылардың орындалуын дербес көрсетеді	15-20
білім алушы теориялық білімге ие (практикалық дағдыларды орындау әдістемесін біледі, макропрепаратты сипаттайды, процеске анықтама береді, себептерін, патогенезін атайды, клиникалық көріністерін, ықтимал асқынуларын, нәтижелерін көрсетеді), практикалық дағдылардың орындалуын дербес көрсетеді, кейбір дәлсіздіктерді (шамалы қателіктерді) өз бетінше анықтайды және тез түзетеді	10-14
білім алушы қанағаттанарлық теориялық білімге ие (практикалық дағдыларды орындау әдістемесін біледі, макропрепаратты сипаттайды, процеске анықтама береді, себептерін, патогенезін атайды, клиникалық көріністерін, ықтимал асқынуларын, нәтижелерін көрсетеді), практикалық дағдылардың орындалуын	5-9
көрсетеді, оларды оқытушы түзеткен кезде түзете алатын кейбір қателіктер жібереді
білім алушы теориялық білімнің жеткілікті деңгейіне ие емес (практикалық дағдыларды орындау әдістемесін білмейді, макропрепаратты сипаттай алмайды, процеске анықтама бере алмайды, себептерін, патогенезін атай алмайды, клиникалық көріністерін, ықтимал асқынуларын, нәтижелерін көрсете алмайды) және / немесе практикалық дағдыларды өз бетінше көрсете алмайды немесе оларды өрескел қателіктер жібере отырып орындайды	1-4

Микропрепаратты сипаттау және суретін салу:

Жауап сипаттамасы	Балл
білім алушы жүйелі теориялық білімге ие (практикалық дағдыларды орындау әдістемесін біледі, орган мен процесті атайды, өзгерістерді сипаттайды, диагноз қояды, дұрыс анықтама береді), қателіктерсіз практикалық дағдылардың орындалуын дербес көрсетеді	15-20
білім алушы теориялық білімге ие (практикалық дағдыларды орындау әдістемесін біледі, орган мен процесті атайды, өзгерістерді сипаттайды, диагноз қояды, дұрыс анықтама береді), практикалық дағдылардың орындалуын дербес көрсетеді, кейбір дәлсіздіктерді (маңызды емес қателіктерді) өз бетінше анықтайды және тез түзетеді	10-14
білім алушы қанағаттанарлық теориялық білімге ие (практикалық дағдыларды орындау әдістемесін біледі, орган мен процесті атайды, өзгерістерді сипаттайды, диагноз қояды, дұрыс анықтама береді), практикалық дағдылардың орындалуын көрсетеді, оларды оқытушы түзеткен кезде түзете алатын кейбір қателіктер жібереді	5-9
білім алушы теориялық білімнің жеткілікті деңгейіне ие емес (практикалық дағдыларды орындау әдістемесін білмейді, орган мен процесті атай алмайды, өзгерістерді сипаттай алмайды, диагноз қоя алмайды, дұрыс анықтама бере алмайды) және / немесе практикалық дағдыларды өз бетінше көрсете алмайды немесе өрескел қателіктер жібере отырып орындай алмайды	1-4

Макропрепараттың анонимді чек парағын толтыру кезеңдері

№	«Қадамдар»	Не істеу керек	Балл саны
1	Органның атауы мен өлшемдері	Органды атаңыз, өлшемдерін көрсетіңіз	10
2	Патологиялық ошақты орналасуы	Патологиялық ошақтың орналасуын анықтаңыз	10
3	Патологиялық ошақтың нысаны мен шекаралары	Патологиялық ошақтың пішіні мен шекарасын анықтаңыз	10
4	Түсі, органның беті	Органның бетінің түсі мен көрінісі	10
5	Консистенциясы және органды кескендегі көрініс	Кесіндідегі органның консистенциясын, түрін анықтаңыз	10
6	Аурудың этиологиясы	Осы аурудың этиологиясын тізімдеңіз	10
7	Морфогенез	Осы аурудың морфогенезін	10
		анықтаңыз
8	Нәтижесі, асқынулары	Осы аурудың болжамы мен асқынуларын тізімдеңіз	10
9	Өлімнің себебі	Осы аурудан болатын өлімнің себебін атаңыз	10
10	Қорытынды	Осы патологияның қорытындысын беріңіз	10

Препараттарды сипаттау кезінде әрбір "қадам" 10 баллмен бағаланады, қорытынды баға – 100 балл.

Микропрепараттың анонимді чек парағын толтыру кезеңдері

№	«Қадамдар»	Не істеу керек	Балл саны
1	Тіннің атауы	Тінді атаңыз	10
2	Гистологиялық бояудың түрі	Гистологиялық бояудың түрін анықтаңыз	10
3	Патологиялық ошақты орналасауы	Патологиялық ошақтың орналасуын анықтаңыз	10
4	Патологиялық ошақтың сипаттамасы	Патологиялық ошақты сипаттаңыз	10
5	Айналадағы тіннің сипаттамасы	Патологиялық ошақтың айналасындағы тіндерді сипаттаңыз	10
6	Аурудың этиологиясы	Осы аурудың этиологиясын тізімдеңіз	10
7	Морфогенез	Осы аурудың морфогенезін анықтаңыз	10
8	Нәтиже, асқынулар	Осы аурудың болжамы мен асқынуларын тізімдеңіз	10
9	Өлім себебі	Осы аурудан болатын өлімнің себебін атаңыз	10
10	Қорытынды	Осы патологияның қорытындысын беріңіз	10

Препараттарды сипаттау кезінде әрбір "қадам" 10 баллмен бағаланады, қорытынды баға – 100 балл.

№ 1 сабақ

Тақырыбы: Кіріспе, пәннің әдістері мен міндеті. Паренхималық дистрофия.

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

Жалпы патологиялық процесс ретінде дистрофиялардың мәні.
Жасуша қызметін реттейтін жасушалық және жасушадан тыс механизмдері.
Дистрофияның дамуының морфогенетикалық механизмдері.
Паренхималық дистрофия анықтамасы, жіктелуі, даму себептері.
Заталмасу бұзылысының түріне қарай паренхималық дистрофиялардың жіктелуі.
Паренхималық ақуызды және майлы дистрофияларының түрлері.
Паренхималық ақуызды және майлы дистрофиясы түрлерінің макроскопиялық, микроскопиялық және ультрақұрылымдық сипаттамасы.
Әр түрлі органдарда паренхималық дистрофияның даму себептері мен механизмдері.
Паренхималық дистрофиялардың морфологиялық (ультрақұрылымдық, микроскопиялық, макроскопиялық) сипаттамасы.
Паренхималық дистрофияның функционалдық маңызы мен нәтижелері.

Жабдықталуы:

Макропрепараттар:

Микропрепараттар:

Бүйректің майлы дистрофиясы
Бауырдың майлы дистрофиясы
Миокардтың майлы дистрофиясы
Асқазанның шырышты рагы

Бүйректің гиалин-тамшылы дистрофиясы, №7, гематоксилин-эозин бояуы.
Бауырдың майлы дистрофиясы, №13, бояуы Суданом 3.
Қантты диабет кезіндегі бүйректегі гликоген, №185,бояуы кармин Беста.
Асқазан шырышты рагы, №9, бояуы гематоксилин-эозин.

Атлас: Патологиялық анатомия атлас. О.В.Зайратьянц, Айтқұлов аударған ГЭОТАР-Медиа, 2019.

Пирогов үстелі (студенттерге арналған тренажер): медиафайлдар, макро-, микропрепараттар суреті, патологиялық өзгерістердің 3D визуализациясы, теориялық материалдарды оқу.

Альбом толтыру

Тақырыбы: кіріспе, пәннің әдістері мен міндеті. Паренхималық дистрофия.
Препарат № 1	Препарат № 2	Препарат № 3	Препарат № 4
Бүйректің гиалинтамшылы дистрофиясы, №7, гематоксилинэозин бояуы.	Бауырдың майлы дистрофиясы, №13, бояуы Судан 3	Қантты диабет кезіндегі бүйректегі гликоген, №185,бояуы кармин Беста	Асқазан шырышты рагы, №9, бояуы гематоксилин - эозин
а – белокты ірі тамшылар	1-орталық вена 2-липидті гранулалар 3-майда май тамшылары 4-гепатоциттер цитоплазмасындағы ірі май тамшылар, ядролары периферияға ығысқан.	а- түтікшелердің дистальды бөлігі б- түтікшелердің қуысы рубинді қызыл гликоне гранулаларымен бітелген.	а- шырышты гомогенді масса б- ісік жасушалары в- асқазан қабырғасының бірыңғай салалы бұлшықеттері
Макропрепарат: Бауырдың майлы дистрофиясы: көлемі ұлғайған, консистенциясы болбыр, сары немесе сарғыш қоңыр түсті. Кескен кезде пышақ жүзінде және кесінде бетінде майлы жылтыр көрінеді.