Файл: Бекітемін Келісілді аралды Мектеп Директоры Директорды оу ісі орын басары Б отырысында.docx

Зертханалық жҧмыс алдында орындалатын талқылаулар

1. 
   Жаттығу кезінде жүрек қағысының жиілігі қалай ӛзгереді?
   
2. 
   Сіздің жүрек қағысыңыздың жиілігі қалпына келу кезінде қалыпты жағдайдағы (жаттығуға дейінгі) жиілікке қаншалықты жақын болады?
   
3. 
   Әйелдердің жүрек қағысының жаттығуға дейінгі, жаттығу кезіндегі және жаттығудан кейінгі жиілігінде еркектермен салыстырғанда қандай айырмашылығы бар?
   

Орнату

1. 
   Мәліметтерді жинау жүйесімен жаңа тәжірибе бастаңыз
   
2. 
   Мәліметтерді жинау жүйесінде датчикті портқа жалғаңыз
   
3. 
   Жүрек қағысының х осіндегі секундтық (сек) уақытқа қатысты у осіндегі минутына қағысының жиілігін тандаңыз.
   

Мәліметтерді жинау

• 
  Бір минут ішіндегі қалыпты жағдайдағы жүрек қағысының жиілігін ӛлшеу;
  
• 
  Үш минут ішіндегі жаттығуды орындау кезіндегі жүрек қағысының жиілігін ӛлшеу;
  
• 
  Екі минут ішіндегі қалпына келу кезеңіндегі жүрек қағысының жиілігін ӛлшеу.
  

4. 
   Осы тәжірибедегі сіздің бақылаулық жиілік мәніңіз қалыпты жағдайдағы жүрек қағысының жиілігі болып табылады.
   
5. 
   Жүрек қағысы жиілігі датчигін екі қолыңызға алыңыз (hand qrip). Мәліметін ӛлшетіп жатқан адамға отыруды, босауын, асықпай демалуын және жазылып жатқан мәліметке қарамауын ескертіңіз.
   
6. 
   Мәліметтерді жазуды бастаңыз.
   
7. 
   Барлық мәліметтерд кӛрсету үшін кестенің шкаласын күйіне келтіріңіз.
   
8. 
   Кестенің мәліметтерін бірінші 60 секунд ішіндегі мәлеметтерімен сипаттаңыз. Мәлеметтер мжқ 60-тан 80-ге дейінгі аралықта едәуір тұрақты болуы қажет.
   
9. 
   Бір минутан кейін жүрек қағысы ӛлшеніп жатқан адам тұрып, 3 минут аралығында бір орында тұрып жүгіруді орындайды, сол уақытта мәліметтердің жиналуы жалғасады.
   
10. 
    Кестенің мәліметтерін осы 180 секунд ішіндегі мәліметтерімен сипаттаңыз. Мәліметтер адамның физикалық жағдайына байланысты ажыратылады. Жүрек қағысы жиілігі шамамен мжқ 110-120-ға дейін жоғарылайды.
    
11. 
    Жаттығуды орындағаннан кейін жүрек қағысының жиілігі ӛлшеніп жатқан адам орнына отырады және сол күйде 2 минут отырады, осы уақытта мәліметтерді жинау жалғастырылады.
    
12. 
    Кестеңіздің мәліметтерін осы 120 секунд ішіндегі мәліметтерімен сипаттаңыз. Мәліметтер адамдың физикалық жағдайына байланысты ажыратылады. Жүрек қағу жиілігі шамамен мжқ 80-90-ға дейін тӛмендейді.
    
13. 
    Мәліметтерді жинауды зерттеліп жатқан объектінің жүрек қағасының жиілігі бастапқы тыныштық күйіне оралғанға дейін жалғастырыңыз.
    
14. 
    Мәліметтерді жинауды тоқтаңыз
    
15. 
    Тәжірибеңізді сақтаңыз және оқытушыңыздың нұсқауына сәйкес жұмыс аймағын тазартыңыз.
    

Талдауға арналған сҧрақтар

1. 
   Дене жаттығуын орындау кезіндегі және қалыпты жағдайдағы жүрек қағысының жиілігін салыстырыңыз.
   
2. 
   Жүрек қағысының қалпына келу жағдайының 2 минутынан кейінгі жиілігін және қалыпты жағдайдағы жиілігін салыстырыңыз.
   
3. 
   Әйелдер мен еркектердің физикалық жаттығуларды орындауға дейінгі және кейінгі жүрек қағысының жиілігін салыстырыңыз.
   
4. 
   Белсенді ӛмір сүретін адамдар мен неғұрлым қозғалыссыз ӛмір сүретін адамдардың жүрек қағысының жиілігіндегі ӛзгерістерді салыстырыңыз. Жинақтау сҧрақтар
   

1. 
   Ӛзіңіздің жүрек қағысы жиілігіңіздің проекциялық диапазонын санаңыз.
   
2. 
   Қандай мәліметтер сіздің физикалық жағдайыңызбен байланысты? Олар жүрек қағысы жиілігінің проекциялық диапазонына кіреді ме? Түсіндіріңіз.
   
3. 
   Жүрек қағысының максималды жиілігіне қол жеткізу үшін спортшы неліктен неғұрлым тӛмен дайындықтағы адамға қарағанда жаттығуды ұзақ немесе қарқынды орындауы керек?
   
4. 
   Қалыпты жағдайдағы жүрек қағысыңыздың жиілігін қолдана отырып, 80 жас ӛмір аралығындағы қағыстың санын есептеңіз.
   

Жауаптардың бірнеше нҧсқасы бар сҧрақтар

1. 
   Жүрек қағысы проекциялық жиілігінің жоғары деңгейі (минутына қағысы) жүрек қағысының теориялық мақсималды жиілігінің 85%-на тең. Жүрек қағысының мақсималды жиілігі 220-дан адамдың жас мӛлшерін алу арқылы есептеледі. Жақын тӛменгі тұтас санға дейін дӛңгелектеу арқылы,
   

2. 
   Қалыпты жағдайдағы жүрек қағысының орташа жиілігінің артуына себеп болатын фактор;
   

1. 
   Жас
   
2. 
   Күйзелу
   
3. 
   Дәрі-дәрмек қабылдау
   
4. 
   Жоғарыда айтылғанның барлығы
   

3. 
   Жүрек қағысының максималды жиілігі қалай есептеледі.
   
   1. 
      220 минус адамның жас мӛлшері
      
   2. 
      220 кӛбейтілген жүрек интенсивтігі
      
   3. 
      220 минус жүрек қағысының резервтік жиілігі
      
   4. 
      Жауаптың ешқайсысы дұрыс емес
      
4. 
   Әйелдердің қалыпты жағдайдағы жүрек қағысының орташа жиілігі шамамен мынаған тең:
   

Орындалатын жҧмыс туралы қысқаша ақпарат

Жҧмыс барысы:

1. 
   Мәліметтерді жинау жүйесінде жаңа экспериментті бастаңыз
   
2. 
   Мәліметтерді жинау жүйесіне спирометрді жалғаңыз.
   
3. 
   Қондырғыларды тұтқалармен жалғаңыз.
   
4. 
   Ӛкпе қызметінің қалдықты сыйымдылығына арналған ӛкпе сыйымдылығын (2,5 литр) және ӛлшенген ауа ағыны жиілігін есептеу негізінде мәліметтерді жинау жүйесін реттеу.
   
5. 
   Барлық мәліметтерді кӛрсетуге арналған график шкалаларын таңдау. Мәліметтерді жинау:
   

1. 
   Мәіметтер жазбасын бастаңыз: оқушы қалыпты тыныс алғанда, терең тыныс алғанда және содан кейін қайтадан қалыпты тыныс алғандағы ӛзгерістерді жазыңыз.
   
2. 
   Ауа ағыны қондырма арқылы ӛтіп жатқанын қадағалаңыз: ол үшін қондырманың конусты жағын алдыңғы тіс аралығына қойып, қондырманы ерінмен ұстаңыз, мұрынды жауып тек ауызбен тыныс алыңыз.
   
3. 
   Жасыл индикатор жанғаннан кейін тыныс алуды бастаңыз.
   

1. 
   4 қалыпты сабырлы тыныс алыңыз.
   
2. 
   Терең тыныс алып, содан кейін бірден максималды күшпен терең тыныс шығарыңыз.
   
3. 
   2 қалыпты, сабырлы тыныс алыңыз.
   
1. 
   Мәліметтер жазбасын тоқтатыңыз.
   
2. 
   Экспериментіңізді сақтаңыз. Алынған мәліметтерді талдау:
   

1. 
   Берілген ӛкпе кӛлемін уақытпен салыстырып, график сызыңыз. Тыныс алу сыйымдылығын, бір секундтағы тез тыныс шығару кӛлемін және тіршілік сыйымдылығын белгілеңіз.
   
2. 
   Алынған мәліметтерден тыныс алу сыйымдылығын, бір секунд ішіндегі тез дем шығару кӛлемін және ӛкпелердің тіршілік сыйымдылықтарын анықтайтын арақашықтықты ӛлшеңіз. Алынған мәліметтерді 1-кестеге жазыңыз.
   
3. 
   Тез дем шығару кӛлемін келесі жолмен, пайыз арқылы есептеңіз: бір секунд ішіндегі тез дем шығару кӛлемін ӛкпелердің тіршілік сыйымдылығына бӛліп, 100-ге кӛбейтеміз. Мәліметтерді 1-кестеге жазыңыз.