Файл: Мен зерттеушімін 1 ылым мен зерттеушілерді.docx

	3. Су болмаса, өсімдік солып қалады. Мұғалім «Өсімдікке қажетті жағдайды» әңгімелеуге тірек сызба таныстырылымын жасайды.
	(Ұжымдық) Бақылау Сынып бөлмесіндегі гүлдердің өсуіне қажетті жағдай бар ма? Бөлме өсімдігі қайда орналасқанын бақыла. Оның жапырақтары күнге өздігінен бағытталуы мүмкін бе? Осы сұрақтардың жауабын сыныпта тұрған өсімдіктерді бақылау арқылы көз жеткізуіне жағдай туғызу. Бөлме өсімдігінің топырағын қопсыта отырып, оқушыларға мынадай сұрақты ұсыну. Топырақты неліктен қопсытады? Бөлме өсімдіктерін отырғызғанда топырақ арасына ауа жақсы кіру үшін, қандай жағдайлардың қажет екенін түсіндіру. Бөлме өсімдіктерін адамдар күтіп баптайды. Бау-бақша өсімдіктерін де адамдар баптайды. Ал жабайы өсімдіктердің топырағы қалай қопсытылады? Жауынқұрттың пайдасы Жауынқұрттар бүкіл денесімен тыныс алады. Олар жер астында	Бақылау жүргізеді. Оқушылар сыныптағы бөлме өсімдіктеріне назар аударып, жапырақтарының күнге бағытталуы туралы ойларымен жұпта бөліседі. Оқушылар өздеріне ұсынылған проблемалық сұрақ төңірегінде ойланады. Өздерінің ой қорытындыларын ұсынады. Мұғалімнің ұсынған көрсетілім, тыңдалым материалдары негізінде өз ойларын тереңдете ұғынуға мүмкіндік алады.		Оқулық Жауынқұрт Тышқан Қосаяқ Құмырсқа суреттері Мұғалімге арналған қосымша ақпарат

	топырақпен қоректеніп, топырақ қабатын құнарландырады. Олардың денесі үнемі суланып тұрады. Олар топырақты қопсытып, өсімдіктің тыныс алуына көмектеседі.
	Тәжірибе жасау Оқушыларға бөлме өсімдігінің (мысалы, қазтамақ, колеус, бегония) сабағының әртүрлі жағдайда өсуін бақылауды ұсыну. Ол үшін бір өсімдіктің 8 сабағы қажет болады. Барлық сабақтың ұзындығын өлшеп, кесте түрінде жасалған постерге жазып алып, сосын су құйылған стақанға салу керек. Төрт өсімдіктің сабағын оқу бөлмесінде қалдырып, қалған төртеуін 2-3 тәулікке әртүрлі жағдайға қою.	Тәжірибелік жұмыс жасап, оның нәтижесін бірнеше сабақ бойына бақылау парағына жазып отырады. 1-сабақ – қараңғы жерге қою (жарықтың әсері); 2-сабақ – құрғақ стақанға салу (судың әсері); 3-сабақ – салқын жерге қою (температураның әсері); 4-сабақ – қалпақ астына немесе мойны кең құтыға салу (ауаның әсері). Тәжірибе аяқталысымен нәтижелерді талдап шығады. Қарапайым қорытынды жасайды.	Дескриптор: өсімдікті қараңғы жерге қойып бақылайды; бөлме өсімдігін құрғақ стақанға салып бақылайды; бөлме өсімдігін салқын жерге қойып бақылайды. Тәжірибе бойынша бірін-бірі бағалайды.	https://kk.wiki pedia.org/wiki/% D0%91%D0%B0 %D0%BB%D0% B4%D1%8B%D1 %80%D1%88%D 3%A9%D0%BF Бақылау парағы. Кесте
	«Ойланайық» Жер мен Айдың табиғатын салыстыруға тапсырма ұсынады.	Оқушылар өз болжамдарын айтады.
	Дәптермен жұмыс Өсімдіктерге өсу үшін не қажет екенін тауып белгілейді.	Өсімдіктердің тіршілігіне не қажет екенін анықтап, белгілейді. Өсімдікке қажет жағдайларды бояйды.	– өсімдіктердің тіршілігіне не қажет екенін анықтап, белгілейді.

---

			– өсімдіктердің тіршілігіне не қажет екенін анықтауда қиналады.
	Тірек сөздермен жұмыс: су, ауа, топырақ, жарық, жылу Өсімдікке су не үшін қажет? Өсімдікке ауа не үшін қажет? Өсімдікке топырақ не үшін қажет? Өсімдікке Жарықтың пайдасы қандай? Өсімдікке жылу не үшін қажет?	Сұрақтарға жауап береді: – Өсімдіктің өсуі үшін су, ауа, топырақ, жарық, жылу керек.
Сабақтың соңы Рефлексия	Рефлексия Тақтадағы ағашқа 3 түрлі жапырақты іледі. Жасыл жапырақ – бүгінгі сабақта барлығы түсінікті болды, тапсырмаларды орындай алдым. Сары жапырақ – сабақта қиындық тудырған сұрақтар болды. Қызыл жапырақ – сабақты түсінбедім, көмек қажет.	Қорытынды жасап, өз ойларымен бөліседі.	ҚБ: мұғалімнің қолдау сөздері арқылы жүзеге асады.

№5

Бөлім/бөлімше	Жанды табиғат/ 2.1 Өсімдіктер
Педагогтің аты-жөні
Күні
Сыныбы	Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы	Жабайы және мәдени өсімдіктерге күтім жасау

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты	1.2.1.3 жабайы өсімдіктер мен мәдени өсімдіктерді ажырату; 1.2.1.5 мәдени өсімдіктерге күтім жасау жолдарын сипаттау
Сабақтың мақсаты	жабайы өсімдіктер мен мәдени өсімдіктерді ажырату, мәдени өсімдіктерге күтім жасауды үйренеді

---

Сабақтың барысы

Сабақ кезеңі/ Уақыты	Педагогтің іс-әрекеті	Оқушының іс-әрекеті	Бағалау	Ресурстар
Сабақтың басы	«Кел ойланайық» Суретке назар аудар. Себеттегі өнімдер қайдан келді? Олардың өсуіне кімдер еңбек сіңірді? Анамызға көгөніс сорпасын дайындауға көмектесеміз. Сынып тақтасына ілінген көгөністер мен жемістердің арасынан қажетті көгөністерді жинақтау үшін жұмбақтар жасырады. Тiгiп алып көк шатыр, Қызыл-күрең доп жатыр. (Қызылша) Бұл не деген көп киім, Жетпіс қабат көп киім? Жаңбыр одан өтпейді, Қабат-қабат тоны бар,	Мұғалімнің жасырған жұмбақтарын шешеді. Жұмбақтың шешуін тауып, ойын дәлелдейді. Қызылшаның түсі қызыл. Сабағы жер бетінде, жемісі топырақтың астында болады. Орамжапырақтың жапырақтары өте көп болады. Үстіне киген қабат-қабат тоны бар секілді. Ас бөлмедегі тамақ пісіруге қажетті көгөністердің қайдан келгені туралы ой қозғайды. Бақша	ҚБ: мұғалімнің қолдау сөздері арқылы жүзег	Бағалауға ұсынылатын смайлик үлгілері Жемістер, көгөністер

	Түймелеуге жетпейді. (Орамжапырақ) Қалың киімді ұнатады, Шешіндірсең жылатады. (Пияз) Жер астында жез қазық, Жеуге болар ас қазық. (Сәбіз)	дақылдары туралы өз білімдерін	ҚБ:
		ортаға салып, талқылайды.	оқушылардың өз ойын дәлелдеуге ұсынған ұтымды ақпараттары көгөніс смайлдарымен бағаланады. Дескриптор:
			өсімдіктің атын атайды; өсімдіктің бақшада өсетінін анықтайды; бақша
			өсімдіктерінен
			дайындайтын тағамды
			атайды.
Сабақтың ортасы	«Білгенің жөн» – Адам өз қажеттілігі үшін өсімдіктерді өсіреді. Оларға күтім жасайды. Өсімдіктерге су құяды. Топырағын қопсытады. Тыңайтқыштар себеді. Адам күтімімен өсірілетін өсімдіктерді мәдени өсімдіктер дейді. Мәдени өсімдіктер Бақ, бақша Егістік дақылы	Бақ пен бақшаның өнімдерін ажырату арқылы көгөністердің бақшада, жемістердің бақта өсетінін анықтайды. – Жеміс ағаштарын бағбан күтіп баптайды.	ҚБ: мұғалім белсенділік танытқан оқушыларды «Фигуралар» әдісі арқылы бағалайды. Жұлдызша – «Жарайсың!». Тіктөртбұрыш – «Жақсы!». Үшбұрыш –
			«Талпын!»

---

	– Жеміс ағаштарын кім күтіп баптайды? Ы. Алтынсариннің «Бақша ағаштары» әңгімесін оқып беруге болады. Ондағы адамның күтіп баптаған ағашының қалай өсетіні туралы негізгі ойды анықтауға болады. – Жабайы өсімдіктер табиғатта өздігінен өседі. Бұл өсімдіктерге адам күтім жасамайды. Олар орман, тоғай, айдындарда, дала мен алаңқайларда өседі.	Мәтінмен жұмыс істейді: екі түрлі ағашты салыстырады; ағаштың неліктен қисық өскенін талқылайды; ағаштың қалайша түзу өскенін талқылайды. «Қайсысы қайда өседі?» дидактикалық ойыны Алған карточкаларындағы бау-бақша өнімдері бейнеленген суреттерден олардың қайда өсетінін анықтайды. Карточкасында бақшада өсетін өсімдіктің суреті бар балалар тақтаға шығады. Суреттерді БАҚША деген жазудың астына магниттермен бекітеді. Жеміс ағаштарының өнімін ЖЕМІС БАҒЫ-на орналастырады.		Карточкалар «Бақша», «Жеміс бағы» сөздері жазылған карточкалар
	«Тәжірибе жасайық» Оқушыларды бөлме өсімдігіне күтім жасаумен таныстыру. Бөлменің бір өсімдігін таңдап алып, өсімдіктің қай тобына (ағаш, бұта, шөп) жататынын анықтау. Өсімдіктің тамыры қайда орналасқан? Өсімдіктің сабағы қандай? Өсімдіктің жапырағы қандай?	Тәжірибелік жұмыс Оқушылар сыныптағы бөлме өсімдігінің топырағын қопсыту, су құю, жапырақтарын еппен, ылғал шүберекпен сүрту жұмыстарын жүргізеді.

	Қазіргі заманда мәдени өсімдіктерді өсіріп, гүлшоқтарын дайындайтын мамандық иесі туралы әңгіме жүргізіледі. Жетелеу сұрақтары: Неліктен мерекелерде гүлшоғы ұсынылады? Гүлшоғын кім дайындайды? Гүлшоғын қалай дайындайды?	Мерекелерде адамдардың көңілін көтеру, құрметтеу үшін гүлшоқтарын сыйлайды. Гүлшоқтарын арнайы гүл өсіріп және оны сататын адамдар дайындайды. Қазір арнайы жылыжайларда түрлі гүлдер өсіріледі.
	«Салыстырайық» Оқулықтағы берілген суретпен жұмыс	Оқушылар бөлме өсімдігіне суды тәжірибелік жұмыста қалай құйғанын еске түсіреді. Нұсқаулықты қайталайды, суды дұрыс құйған қыздың суретін анықтайды.
	Дәптермен жұмыс Қайсысы қайда өседі? Сәйкестендіру тапсырмасын орындау. Ең алдымен, содан кейін не болғанын (ретін) анықта. Суреттерге реттік санын жаз.	Дәптердегі тапсырманы орындайды. Екінші тапсырма бойынша сюжетті суреттегі оқиғаны реті бойынша айтып, мазмұндау жұмысын жасайды. Оқушылар сюжетті сурет мазмұнына қарай отырып өсімдіктердің өсу кезеңдерін цифрмен белгілейді. «Өзіңді тексер» тапсырмасы бойынша өсімдіктер тарауынан алған білімдерін нақтылау үшін тест тапсырмаларын орындайды.	Әр оқушы дәптер жиектемесіндегі өзіндік бағалауды орындайды. – оқиға ретін анықтап, реті бойынша мазмұндай алады. – оқиға ретін анықтайды, реті бойынша мазмұндауда қиналады.

---

	Тірек сөздермен жұмыс Мәдени өсімдік, жабайы өсімдік, тыңайтқыш, арамшөп	Сұрақтарға жауап береді: – Мәдени өсімдіктер адамның күтімімен өсіріледі.
	Адам күтімімен өсірілетін өсімдіктер қалай аталады? Адам қандай өсімдіктерге күтім жасамайды? Мәдени өсімдіктер қайда өседі?	Адам жабайы өсімдіктерге күтім жасамайды, олар өздігінен өседі. Мәдени өсімдіктер бау-бақшада өседі.
Рефлексия	Сабақтың соңында «Жемістер мен көгөністерді ата» пантомимо ойынын ұйымдастыру. Ортаға кезекпен бірнеше оқушыны шақырып, оларға басқа оқушылар көре алмайтындай етіп жеміс-жидектердің суреттерін көрсету.	Ортаға шыққан оқушы мұғалім тек өзіне	Оқушылардың	Сабақ соңында
		көрсеткен жемісті не көгөністі қалай	рефлексиясын	оқушылардың
		жейтінін қимылмен көрсетеді, ал басқа	сараптайды.	жинаған смайлдары
		оқушылар оның нені көрсетіп		саналып, бағаланады.
		тұрғанын табады.		Көп смайл жинаған
		Оқушылар жауапты қол шапалақтау арқылы білдіре алады:		оқушының өз смайлдарын
		алма – 1 рет қол шапалақтау;		достарына беріп, тілек
		орамжапырақ – 2 рет қол шапалақтау.		айтуын ұйымдастыруға болады.

---