ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.02.2024
Просмотров: 94
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Төртіншіден, модальдық категория негізінен субъектінің бір нәрсеге сенуі, шындыққа сенуі, күмәні, қалауы, болжамы, қалауы, т.б.. Басқаша айтқанда, сөйлеушінің сөйлемнің мазмұнына немесе мазмұнына субъективті қатынасын білдіру. баяндауыш, баяндауыш, ондағы шындық. Түркі тілдеріндегі модаль сөз – сөйлеушінің ойдың өзектілігі туралы көзқарасын білдіретін сөз ретіндегі көмекші сөздер тобы. Тілдегі модаль сөздердің саны аз болғанымен, атқаратын қызметі көп, маңызы зор. Сондықтан түрік тілінде модаль сөздердің әртүрлі жолмен жасалатынын айта кеткен жөн.
1. Модаль сөздердің жасалуының өнімді жолы – тәуелді формада тамаша тұрақтанған таза модальды және есімдік сөздер зат есімнің үшінші жақ тарапынан жалғануы мен жалпылауының болмауынан қалыпты тұрақтылыққа ие: шынымен қысқа
2. Модаль сөздер сын есімдегі кейбір сын есімдер мен зат есімдердің мағынасы мен қызметін жоғалтудан жасалады.
3. Бағыныңқы сөйлемнің предикаттық қызметін жоғалтқан баяндауыштан модаль сөздер жасалады. Қазақ тіліндегі басқа сөздер «айт, айт, біл».
4. Модаль сөздер кейде модальды тіркестің компонентін түсіріп жасалады.
5. «Бет, бейне, түр» мағыналарын білдіретін түбірлерден қысылған, ұқсайтын, ұқсайтын, ұқсайтын, ұқсайтын, ұнайтын, ұқсайтын модаль сөздер жасалады.
6. Тілімізде мүмкін, мүмкін, табиғи, зайырлы, нәтиже (соңғы), қажет (қажетті), мүмкін, мүмкін, ақиқат, т.б сөздер араб, парсы тілдерінен аударылған.
Модаль сөздердің шығуы мен дамуы сөздіктерде олардың морфологиялық құрылымын анықтау арқылы дәлелденеді. Қазақ тілінде қолданылатын модаль сөздердің барлығы дерлік басқа сөз таптарынан енген сөздер. Мысалы, қазіргі қазақ тіліндегі төл модаль сөз «араб сөздігінде» «өнер, пішін» мағынасында болса, «ұнады, ұнады, ұнады, ұнады, ұнады, ұнады, ұнады» модаль сөздерін табасыз. кейбір түрік тілдерінде. Сөздер синонимдік мағынада қолданылады. Сөздің әр түрлі фонетикалық варианттары «сықыл, секіл, сияқ, сиық» түбірлеріне -ды, -ді, -ты, -ты жұрнақтары жалғануы арқылы жасалған.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Бектұров Ш. Қ.Қазақ тілі. – Алматы, 2006 ж
2. Оразбаева Ф.Ш., Сағидолда., Қасым Б., Қобланова А., Есенов Қ., Исабекова У., Қасабек Қ., Балтабаева Ж., Мұхамади Қ., Рахметова Р., Көпбаева Ж. Қазіргі қазақ тілі. Оқулық. – Алматы, 2005 ж
3. Оралхан Б. Сүйікті шығармалары. Және көлемі. – Алматы, 1994 ж
4.Гальперин И.Р. Мәтін лингвистикалық зерттеу объектісі ретінде.—М: УР СС, 2004.— 137 б.
5.Шведова Н.Ю. Орыс ауызекі тілінің синтаксисі туралы очерктер—М: А.Н. ССР, 1960.— б. 19.
6.Овсейчик Ю.В. Мүмкіндік модальділігі: семантикалық және прагматикалық аспектілері: 2009 ж
7. Ломтев Т.П. Сөйлем және оның грамматикалық категориялары. - М .: Алматы баспасы. Университет, 1999 ж
8. Виноградов В.В. Орыс тілі. - М .: АН ССР, 1999ж. - б.
9. Милосердова Е.В. Семантика және модальділік прагматикасы. : Университет, 1991 ж
