Файл: 20 балл Терапиялы стоматология блмесіндегі жмыс орнын йымдастыру.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 15.03.2024
Просмотров: 116
Скачиваний: 2
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
қызметіне негізделген және төмендегідей болып бөлінеді:
Диагностикалық аспаптар (түбір өзектерінің ұзындығын анықтауға арналған);
Өзек сағаларын ашуға және кеңейтуге арналған;
Ұлпаны немесе ұлпа қалдығын алуға арналған;
Түбір өзектерін өтуге арналған;
Түбір өзектерін кеңейтуге арналған;
Өзек қабырғаларын тегістеуге арналған;
Түбір өзектерін пломбылауға арналған.
Эндодонттық аспаптардың барлығы JSO 3630 стандартына
байланысты белгіленіп (маркировка) шығарылады. Стандартта
аспаптың пішіні, профилі, ұзындығы, қалыңдығы, механикалық
беріктігінің көрсеткіштері берілген.Сонымен қатар әрбір аспапқа тән өлшемдер түрлі түспен көрсетілген және типтік символдармен белгіленген.
Эндодонтиялық аспаптар тіс қуысында, түбір өзектерунде жұмыс істеуге қолданылады.
Түбір өзегіне жетуін қамтамасыз ететін аспаптар: борлар,эндоборлар, эндодонтиялық экскаваторлар, қолмен жұмыс іститін әр түрлә пішінді эндодонтиялық зондтар.
Жалпы эндодонттық аспаптар қолдану ретіне қарай 4 топқа тағайындалған:
-Зерттеуге, тексеруге арналған аспаптар
-Жұмсақ тіндерді алып тастайтын аспаптар
-Түбір өзектерің өтуге және кенейтуге арналған аспаптар
-Түбір өзектерін пломбалауғаарналған аспаптар
Зерттеуге, тексеруге арналған аспаптар . Оларға иілгіш, тегіс аспаптар – терендігін өлшейтің аспап – түбір инесі жатады. Олар жұмсақ темірден жасалған, өте иілгіш болып келгендіктен, олармен кейде кисайған түбір
өзектеріне өтуге болады. Эндодонттық аспаптардың ең біріншісі болғандықтан, бұл аспап түбір өзегінің ұзындығын өлшеу үшін де қолданылады.
Жұмсақ тіндерді алып тастайтын аспаптар.Бұл аспаптардың жұмыс жасайтын жағында тісшелері бар. Оларға ұлпа суырғыш және түрлі түсті егейтің аспаптар жатады. Улпа суырғыш – улпаны түбір өзегінен суырып тартып алуға қолданылатын жінішке болат сымнан жасалған аспап.
Ал түрпі өзек қабырғасынан жұмсарған тіндерді алып тастауға, ұлпаның қалып қалған үзінділерін, дентиннің зақымданған қабаттарын алып тастауға кенінен қолданылады. Негізгі қызметі түбір өзегі қабырғаларындағы өзгерген дентин бөліктерін қопсытады,кейінгі қолданатын аспаптардың жұмысына жол ашады. Кемшілігіне жататыны:дентин өзеккешелеріндегі өзгерген қабаттардың бетінің шамалы ғана бөлігін қопсытады.
Түбір өзектерің өтуге және кенейтуге арналған аспаптар. Бұл топқа эндодонттық аспаптардың 3 түрі - өзекті тегістегіш, кенейткіш және түбір өзегіне белгілі бір пішін бере отырып кенейтетің аспаптар жатады.
Кей жағдайда пломбаланған өзекті өту қиынға түссе, машиналық дрильбордың көмегімен жузеге асыруға болады. Бірақ машиналық дрильборды көп пайдаланған дұрыс емес, себебі машинаның айналым жылдадығы жылдамдығы жоғары болған кезде, түбір өзегінен тыс кетіп, сынып қалуы мүмкін. Келесі аспап - өзекті тегістегіш – бурав деп аталады.Бұл аспап түбір өзегіне өте отырып, кенейтіп, тегістеп,өзек қабырғаларын майдалануға тағайындалған. Түбір өзегіне белгілі бір пішін бере отырып, кенейтетін
аспапты өңдеудін ең сонғы сатысы болып саналады. Бұл аспап түбір өзегіне конус тәрізді пішін береді, ал бұл кейінгі саты түбір өзегі пломбалауға қолайлы болады.
15-043У формасын толтыру
Стоматологиялық науқастың медициналық картасы - № 43У тіркеу үлгісі (учетная форма) медициналық және заңды құжат. Мұнда науқастың төлқұжатының мәліметтері, аурудың нақтылы диагнозы, жүргізілген емдеу шаралары, оның нәтижесі тіркеледі және бірнеше бөлімнен тұрады.
Бірінші бөлім – төлқұжаттың бөлімі. Бұл бөлім науқас ең алғаш стоматологиялық емдеу мекемесіне (емханаға немесе клиникаға) келген кезде тіркеу бөлмесінде (бөлімінде) толтырылады.
«Диагноз» графасын науқасты толық сұрап, қарап, тексеріп және қосалқы тексеру әдістерінің нәтижелеріне сүйене отырып дәрігер-стоматолог толтырады.
«Анықталған аурудың дамуы (развитие настоящего заболевания)» графасын аурудың даму тарихын немесе ауру анемнезін жинау негізінде толтырады және қосалқы тексеру әдістерінің қорытындыларын толық тіркейді.
Арнаулы бөлім ауруды емдеу жоспарына арналған және жүргізілуге тиіс кешенді емдеу әдістерінің барлығы (хирургиялық, ортопедиялық әдістерді қоса) көрсетіледі.
Картаның «Күнделік – дневник» бөлімінде жүргізілген емдеу шаралары, олардың нәтижесі қысқаша және анық сипатталады.
Медициналық карта заңды құжат болғандықтан тіркеу бөлімінде 5 жыл сақталады да белгіленген уақыт озған соң мұрағатқа тапсырылады.
Тістерді қарап тексеру нәтижесін тіркеудің оңтайлы және қысқа болуы үшін арнаулы тістерді белгілеу үлгісін (зубная формула) толтырады. Тістерді белгілеу үлгісінің бірнеше жүйесі бар. Ертеректе қолданылып келгені – Зигмонди ұсынған австралиялық үлгі. Бұл үлгі бойынша екі жақ сүйектерін түзулер арқылы төрт шаршыға бөледі. Көлденең түзу тістердің жоғарғы және төменгі жақ сүйектеріне тік түзу олардың оң және сол жақ бөліктеріне жататындығын көрсетеді.
Стоматологиялық науқастың амбулатория картасы- №043/е нысанды толтырылады. Алғашында аты-жөні толық жазылады. Туылған күні, жынысы, мекен-жайы, кәсібі толық науқас туралы жазылады. Кейінгі қатарында диагнозы, шағымы, бұрын ауырған басқада сырқаттары, обьективті зерттеу кезіндегі ақаулықтары жазылады. Ауыз қуысын ашып қарағандағы тістердің жағдайлары туралы, кейнгі қатарға белгілі өзінің белгілерімен аурудың түрін жазамыз. Мысалы кариес болса-С, пульпит- Р, пломба салынған болса- П және тағы сол сияқты. Пародонтоз- А, жасанды сауыт- К, жасанды тіс- Ж деңгейлерін белгілейсін. Тістем түрін ажыратасын. Кейінгі қатарда қызыл иек, таңдай жағдайлары белгілейсін. Рентгендік зертханалық зерттеулерін жазып көрсетеміз, емдеу нәтижиесі, ұсыныстар, емдеуші дәрігер аты жөні, бөлімше меңгерушісі қолы қойылады.
16-Терапиялық стоматолгия бөлмесіндегі қауіпсіздік ережелері
17Терапиялық стоматология бөлмесіндегі залалсыздандыру мен зарарсыздандыру
Зарарсыздандыру - дегеніміз қоршаған ортадағы адамға қауіпті патогенді микроорганизмдерді толық, жартылай және селективті жою тәсілдерінің жиынтығы. Медициналық құралдарды зарарсыздандыру тәсілдері :
Қайнату тәсілі - дисталдық су қолданылады - 98ºС – 30 мин. - әйнектен, темірден, полимер материалдарынан, резеңкеден жасалған заттар зарарсыздандырылады.
Бумен – дымқыл тығыз бу Р = 0,5 Мпа - 110ºС – 20 мин. - әйнектен, темірден, резеңкеден, латекстен, полимерден жасалған заттар зарарсыздандырылады.
Ауамен – құрғақ ыстық ауа - 120ºС – 45 мин - әйнектен, темірден, жасалған заттар зарарсыздандырылады.
Химиялық - ,хлорамин – 1 %- 30 мин, 5% - 240 мин, 3%- 60 мин. Полимерленден және әйнектен жасалған заттар зарарсыздандырылады.
Пероксид сутегісі –. 18ºС - 3% - 80; 180; 12 мин.
Дезоксан – 1 – 0,1% - 15 мин.
Хлорцин - 18ºС – 0,5% - 30 мин; 3% - 240 мин; 1% - 60 мин
Ескерту:
• Химиялық тәсілмен залалсыздану тәртібі 3 вариантта берілген
• 1 – ші – науқастың қаны мен кілегейлі қабықтарымен байланыспаған заттарды зарарсыздандыруға.
• 2 – ші – туберкулез инфекциясымен инфекциясымен байланысқан заттарды зарарсыздандыруға.
• 3 – ші - науқастың қаны мен кілегейлі қабықтарымен байланысқан заттарды зарарсыздандыруға.
• Заттарды залалсыздандыру кезінде алжапқыш пен қолғап кию керек.
• Заттарды малып қойып зарарсыздандырғаннан кейін зарарсыздандыру ерітіндісінің иісі кеткенше жақсылап шаю керек.
• Зарарсыздандырылған ерітіндісі 1 рет қолдануы керек.
• Жаңа зарарсыздандырылған ерітіндісі ҚР. ДМ. Нұсқауы бойынша қолданылады.
Ине мен шприцті қолданғаннан кейін зарарсыздандыру.
Ол үшін бізге төмендегідей құрал – жабдықтар қажет:
• Зарарсыздандырылған ерітіндісі бар №1 ыдыс (3% хлорамин).
• Зарарсыздандырылған ерітіндісі бар №2 ыдыс (3% хлорамин).
• Зарарсыздандырылған ерітіндісі бар №3 ыдыс (3% хлорамин).
• Шприцтер мен инелер.
• Қысқыш.
Енді орындалу ретіне келетін болсақ алдымен:
1. Ине мен шприцтерді №1 ыдысқа 3% хлорамин ерітіндісіне бірнешелеп ине мен шприцтан сұйықтық өткізіп, ішіндегі қан мен дәрі қалдықтарын жуып шайып алу керек.
2. Инелерді шприцтен шешіп, қысқыш көмегімен №2 ыдысқа 3% хлорамин ерітіндісінде 60 мин, 1 рет қолданатын инелерді – 120 мин ұстау керек.
3. Шприцтерді бұзылған күйінде №3 ыдысқа ,3% хлорамин ерітіндісінде 60 мин, 1 рет қолданатын шприцтерді– 120 мин ұстау керек.
4. Шприц пен инелерді ағынды суға хлорамын иісі кеткенше жуып шайып, оларды көп қолданылатын шприцтерді залалсыздандыру алдындағы тазалықтан өткізуге жіберіп, ал бір рет қолданылатын шприцтерді жоюға жіберу тиіс.
Залалсыздандыру – медициналық құрал – жабдықтармен мен таңғыш материалдардағы барлық флора мен спораларды жою. Медициналық практикада науқасқа енгізілген дәрілер, диогностикалық препараттар, таңғыш материалдар шприцтер мен инелер, іш киімдер мен төсек орындар, науқасты күтетін заттардың барлығы залалсыздандырылады.
Залалсыздандыру және залалсыздандыру алдындағы тазалаудың сапасыз болатын жағдайда асқынулар: сывороткалық гепатит, абцесс, ЖИТС.
Технология жағынан залалсыздандыру процесі мына этаптардан тұрады:
• медициналық инструменттерді залалсыздандыру.
• залалсыздандыру алдындағы тазалықтан өту.
• материалды жиыстырып контейнерге немесе стерилизаторға салуға даярлап, салу .
• залалсыздандыру .
• залалсыздандыру сапасын анықтау .
• залалсыздандырылған материалдарды сақтау.
Қазіргі медициналық мекемелерде залалсыздандырудың бірнеше түрлері қолданылады:
Залалсыздандыру режимі
Залалсыз -дандыру камерасын -дағы будың қысымы атм. Залалсыздан -дыру камерасында -ғы жұмыс температурасы
- ºС Залалсыздан -дыруға жету уақыты, мин. Қолдану Залалсыздандырылған заттардың сақталу мерзімі
Сапасы жоғары темірлерден, текстильді материалдардан, резеңкеден жасалған заттарға арналған.
Резеңкеден, латекстен, полимер материалдарынан жасалған заттарға арналған Фильтрі жоқ биксте, пияз немесе пергамент қабында, қағаз қабында – 3 тәулік, фильтірі бар биксте
20 тәулік
Залалсыздандыру алдындағы тазалау:
І кезең – құрал – жабдықтарды бөлек ыдыста 3 % деохлор ерітіндісінде жуу.
ІІ кезең – бөлек күйінде 3 % деохлор ерітіндісінде малып қою.
ІІІ кезең – ағын суда 5 мин шаю
IV кезең – жуушы кешеніне 15 мин. малып қою.
VI кезең – мақта дәке тампонымен жуушы кешенінің ішінде жуу.
VII кезең – ағынды суда шаю.
• «Биолоттан» кейін – 3 мин. 15 мин.
• «Прогресстен» кейін – 15 мин.
• «Лотос», «Астрадан» кейін 10 мин.
• VII кезең —тұзсыз суы бар ыдыста шаю.
VIII кезең – ыстық ауа шкафында t - 80ºС құрғағанша кептіру. Майлы
шприц пен инелер бөлек өңделеді.
Залалсыздандыру сапасын бақылау
Залалсыздандырудан өткен заттардың барлығы залалсыздандыру сапасын анықтаудан өту қажет. Сол үшін емдеу және алдын алу мекемелерінде мынадай бақылау тәсілдері қолданылады:
• Физикалық - залалсыздандыру сапасын анықтау мақсатында
стерилизатор мен автоклавтарда орналастырған термотетрлер, таймерлер, мономерлер, түрлі түсті индикатор көмегімен бақылау жүргізіледі. Физикалық бақылау тәсілі температура, қысым және басқа залалсыздандыру процесінің параметрлері мағлұмат беріп отырады. Физикалық бақылау тәсілі бойынша заттар толық залалсыздандырудан өтті деуге болмайды, өйткені ол тек залалсыздандыру камерасының жұмысын ғана бақылайды.
• Химиялық – залалсыздандыру сапасын анықтау мақсатында
химиялық ингдикаторларды қолдану . Химиялық индикаторлар залалсыздандырылатын қораптардың ішіне немесе сыртына салынады. Егер индикатор түсін немесе еріп кетсе, онда заттар залалсыздандырылған, ал егер индикатор түсі толық өзгермейғ ерімесе, онда заттардың залалсыздандыруы болмаған.
• Биологиялық – залалсыздандыру сапасын анықтау мақсатында
қағаз қорабына салынған бактерия спораларын сіңдіріп, кептірген қағаз кесінділерді немесе пласьтинкалы флакон құрамында ұрықтары бар кесінділер
18-Азапирам сынамасының маңызы
Мақсаты: медициналық құрал-саймандарда гемоглобиннен, жұғыш ерітінді құрамында хлоры бар заттарды, тат басқан жағдайлардан, дәрілік заттардан тазалау сапасын бақылау.
Жабдықталуы: азопирамды реактив: 100мл амидопирин 1 мл тұзқышқылды анилинды құрғақ ыдыста араластырып, 1л дейін 96% спиртпен араластыру;
• 1% азопирамның спиртті ерітіндісі және 3% сүтегінің асқын тотығына арналған пипетка;
• астауша мақта шариктерімен, құрал-саймандар (бақылауға алынатын).
Міндетті шарттар:
• жаңа дайындалған 1% азопирамның ерітіндісін 2 сағат ішінде қолдану;
• азопирамды сақтау мерзімін бұзбау: жабық ыдыста 4˚С температурада 2 ай сақтау
Сынама жүргізу
1. бетпердені кию, қолды жуып кептіру, қолғапты кию;
2. азопирамның 1% ерітіндісі және 3% сүтегінің асқын тотығы бірдей мөлшерде жеке пипеткамен алынып бөтен ыдысқа араластырылады, сыртына азопирамның 1% жұмысшы ерітіндісі деп белгіленеді;