Файл: 10 2 тікбрышты параллелепипед анытамасын жне асиеттерін білу.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 17.03.2024

Просмотров: 54

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Сабақтың барысы

Уақыты

Кезең дері

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

5 минут


Ұйым

дастыру

Сәлеметсіздерме!

Бүгін, Кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі тақырыбын қарастырамыз

Бүгінгі сабақта меңгеретініңіз:

-кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі анықтамасын білу және оны кескіндей алу;

Ұйымдастыру кезеңі.

Үй жұмысын тексеру.

Амандасады.

Үй жұмысын айтады.

Сұрақтарға жауап береді






Оқулық


10 мин

Сабақ тың ортасы

Негізгі бөлім

Тақырып

ты ашу



  1. Теориялық материалмен таныстыру.

O нүктесінен өтетін бір-біріне өзара перпендикуляр OX, OY, OZ осьтері тікбұрышты координаттар жүйесін құрайды. O нүктесі координаттар басы болып табылады, OX, OY, OZ түзулері координаттар осі (OX — абсцисса осі OY — ординат осі, OZ — апликат осі), ал XOY, YOZ, ZOX жазықтықтары — координаттық жазықтықтар болып табылады.
Тікбұрышты координаттар жүйесінде B(4,3,5) нүктесінің салу мысалы көрсетіледі:



Бірлік вектор немесе орт деп ұзындығы бірге тең және бір координаттар осі бойымен бағытталған векторды айтады.
i⃗ , j⃗ , k⃗  векторлары координаттық векторлар деп аталады. Кез-келген векторды координаталық векторларға жіктеуге болады.



Жіктелу коэффициенттері тек бір жолмен анықталады және берілген координаттар жүйесіндегі a⃗  вектордың координаттары деп аталады.

  • x осі бойымен бағытталған бірлік вектор i⃗  таңбасымен белгіленеді.

  • y осі бойымен бағытталған бірлік вектор j⃗  таңбасымен белгіленеді.

  • z осі бойымен бағытталған бірлік вектор k⃗  таңбасымен белгіленеді.






Қажетті анықтамаларды жазып, сызбаларды сызады.




Дескриптор:

- кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі анықтамасын біледі;

- кескіндей алады

«Екі жұлдыз бір ұсыныс»                       



Тақырып бойыншы ресурстарды қарап, танысады



25

минут



Бекіту тапсырмасы

Есеп шығару.

1-есеп:



2-есеп:


3-есеп: А(1; 0; 0), В(0; -2; 0); С(0; 0; 7) координаталарымен берілген кеңістіктік үшбұрышы мен жеке жатқан Д (1; -2; 7) нүктесін координаталық осьте салыңыздар






Өз бетімен жұмыс. M(3;1;2) нүктесі берілген. Келесі жағдайларда берілген нүктелердің координаталарын табыңыздар: а) ко­ор­ди­наталар басына қатыста М нүктесіне симметриялы орналасқан К нүктесінің; б) K нүктесіне қатысты М нүктесіне симметриялы Р нүктесінің . Барлық нүктелерді координаталық жазықтықта кескіндеңіздер.

Дескриптор: - Дескриптор:

- кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі анықтамасын біледі;

- кескіндей алады

Векторлардың қосындысын табады.



Дескриптор: - Барлық нүктелерді координаталық жазықтықта кескіндей алады.


Интернет ресурстары

Оқулық




Жеке жұмыс

Оқулықпен жұмыс. №22.1, №22.3

Тапсырманы орындайды




Парақша

5 минут






Бүгінгі сабақта:

  • кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі анықтамасын білу және оны кескіндей алады

Рефлексия. «БББ» кecтeci Үйге тапсырма. №22.3.






Тақырыпты меңгергенін анықтау

Оқушылар рефлексия жасайды:

Бiлeмiн

Бiлдiм

Бiлгiм кeлeдi












Кері байланыс


Оқулық



Бекітемін:

Қысқа мерзімді сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: Кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі

Бөлім:

10.3В Кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі және векторлар

Педагогтің Т.А.Ә.(болған жағдайда




Күні:




Пән/Сынып:

10 сынып, геометрия, ЖМБ

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

10.4.6 - кеңістіктегі нүктені оның координаталары бойынша тікбұрышты координаталар жүйесінде кескіндеу;

Сабақтың мақсаты:

Кеңістіктегі нүктені оның координаталары бойынша тікбұрышты координаталар жүйесінде

кескіндеуді үйрету

Сабақтың барысы

Уақыты

Кезең дері

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

5 минут


Ұйым

дастыру

Сәлеметсіздерме!

Бүгін, Кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі тақырыбын қарастырамыз

Бүгінгі сабақта меңгеретініңіз:

- кеңістіктегі нүктені оның координаталары бойынша тікбұрышты координаталар жүйесінде кескіндеу

Ұйымдастыру кезеңі.

Үй жұмысын тексеру.

«Миға шабуыл» сұрақтары.

1. Тікбұрышты координаталар жүйесі деген не?

2. Координат деген не?

3. Координаталық осьтер дегеніміз не, қандай осьтерді білесіңдер?

4. Қай ғалымның құрметіне декарттық координаталар жүйесі деп аталған?

Амандасады.

Үй жұмысын айтады.

Сұрақтарға жауап береді






Оқулық


Слайд


10 мин

Сабақ тың ортасы

Негізгі бөлім

Тақырып

ты ашу



  1. Теориялық материалмен таныстыру.

Тарихқа шолу

Сіздер француз математигі Рене Декарт

XIX ғасырда еңгізген жазықтықтағы (Декарттық) координаталар

жүйесімен таныссыздар.

Ал, кеңістіктегі координаталар жүйесін XVIII ғасырда неміс, орыс математигі Леонард Эйлер енгізген.

1-ші мәселелік сұрақ: Кеңістікте тікбұрышты координаттар жүйесін қалай беруге болады?

  1. Кеңістікте нүктені таңдау

  2. Ол арқылы 3 өзара қос-қостан перпендикуляр түзулер жүргізу.

  3. Бағытын көрсету

  4. Әр осьте бірлік өлшемді таңдау.


Сурет бойынша дәптермен жұмыс жүргізу

ОХ – абсцисса осі

ОУ – ордината осі

OZ – аппликата осі

i, j, k – бірлік өлшемдер (координаттық векторлар)

О – координаттар басы

2-ші мәселелік сұрақ

Кеңістікте нүктенің орнын қалай анықтаймыз?

Жазықтықта нүктенің орнын қалай анықтағанымызды еске түсірейік. Нүктенің координаталары арқылы әрине: Мысалы : М(3;7). Олай болса «Кеңістікте нүктенің орнын қалай анықтаймыз?» сұрағына жауап бере аламыз. Нүктенің координаталары арқылы: Мысалы : М(3;7;5)




Қажетті анықтамаларды жазып, сызбаларды сызады.



Дескриптор:

- кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі анықтамасын біледі;

- кескіндей алады

«Екі жұлдыз бір ұсыныс»                       



Тақырып бойыншы ресурстарды қарап, танысады




Сызғыш, карандаш

25

минут



Бекіту тапсырмасы

Есеп шығару.

№1,2 есептерді оқушылар мұғаліммен бірге талдап шығарады.

А(3;-1;0), В(0;0;-7), С(2;0;0), D(-4;0;3), Е(0;-1;0), Ғ(1;2;3), G(0;5;-7) және H(- ; ; 0;) нүктелері берілген. Бұл нүктелердің қайсысы:

а) абсциссалар осінде;

б) ординаталар осінде;

в) аппликаталар осінде;

г) Оху жазықтығында;

д) Оуz жазықтығында;

е) Охz жазықтығында жатады?

№2. Берілген нүктелерді кеңістікте тікбұрышты

координаттар жүйесінде кескіндеңіз:
Оқулықпен жұмыс. №23.4.

(Кесінді ортасын табу теоремасын қолданады).
Сергіту сәті. «Кеңістік» сөзжұмбағын шешу.

Логикалық тапсырмаларды орындау.

Қорытындылау.

Кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесінің жазықтықтағы тікбұрышты координаталар жүйесінен айырмашылығы неде?


Өз бетімен жұмыс. А4 форматындағы қағаздар таратылады. Ол жерде Әр нүктенің координаталарымен жазу, берілген нүктені координаталық жазықтықта кескіндеу қажет

3. А) Әр нүктенің координаталарын жазыңыз:



В) Берілген нүктелерді кеңістікте тікбұрышты координаттар жүйесінде кескіндеңіз:




1.

Дескриптор: - Нүктелердің координаталары бойынша қорытынды жасайды;

-Әр оське тиісті нүктелерді анықтайды;

-Әр жазықтыққа тиісті нүктелерді анықтайды.

2.

Дескриптор:

-Нүктелердің координаталары бойынша қорытынды жасайды;

-Берілген нүктелерді кеңістікте тікбұрышты
координаттар жүйесінде кескіндейді.


3.

Дескриптор:

А) Сурет бойынша нүктелердің координаталарын анықтайды;

В) Берілген нүктелерді кеңістікте тікбұрышты
координаттар жүйесінде кескіндейді.





Интернет ресурстары

Оқулық

А4 қағазы




Жеке жұмыс

№3. Берілген А(-4; 0; 0), B(5; -3; 0), С(0; 2; 0), D(4; -6; 0), Е(0; 0; -10), F(0; 9; -7) нүктелерінің ішінен а) Оx осінде; ә) Оy осінде; б) Оxy жазықтығында; в) Оyz жазықтығында жататын нүктелерді анықтаңдар.

Тапсырманы орындайды

Дескриптор: - Барлық нүктелерді координаталық жазықтықта кескіндей алады.

Парақша

5 минут






Бүгінгі сабақта:

  • кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі анықтамасын білу және оны кескіндей алады

Рефлексия.Оқушылар рефлексия жасайды:

Сабақта үйренген 3 нәрсе ...

Сабақта орындаған 2 тапсырма …

Жауабын білгім келетін 1 сұрақ…?

Бағалау.






Тақырыпты меңгергенін анықтау

Үйге тапсырма. №23.7.

Бағалау парағы арқылы бағаланады.

Кері байланыс



Стикер
Оқулық




Бекітемін:

Қысқа мерзімді сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: Кеңістіктегі вектордың координаталары

Бөлім:

10.3В Кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі және векторлар

Педагогтің Т.А.Ә.(болған жағдайда




Күні:




Пән/Сынып:

10 сынып, геометрия, ЖМБ

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Кеңістіктегі вектордың координаталары

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

10.4.11 - вектордың координаталары ұғымын білу, вектор координаталарын бірлік векторлар бойынша жіктеп таба білу;

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларда кеңістіктегі векторлардың коордианатасын және ұзындығын есептеу дағдысын қалыптастыру.

Сабақтың барысы

Уақыты

Кезең дері

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

5 минут


Ұйым

дастыру

Сәлеметсіздерме!

Бүгін, Кеңістіктегі вектордың координаталары тақырыбын қарастырамыз

Бүгінгі сабақта меңгеретініңіз:

- вектордың координаталары ұғымын білу, вектор координаталарын бірлік векторлар бойынша жіктеп таба білу;

Ұйымдастыру кезеңі.

Үй жұмысын тексеру.

«Миға шабуыл» сұрақтары. 1. Тікбұрышты координаталар жүйесі деген не? 2. Координат деген не? 3. Координаталық осьтер дегеніміз не, қандай осьтерді білесіңдер? 4. Қай ғалымның құрметіне декарттық координаталар жүйесі деп аталған?

Амандасады.

Үй жұмысын айтады.

Сұрақтарға жауап береді






Оқулық


Слайд


10 мин

Сабақ тың ортасы

Негізгі бөлім

Тақырып

ты ашу



  1. Теориялық материалмен таныстыру.

Кеңістіктегі векторлар. Кеңістікте де,жазықтықтағы сияқты, вектор деп-бағыттылған кесіндіні айтады. Планиметриядағы секілді кеңістіктегі векторлар үшін де негізгі ұғымдар анықталады: вектордың абсолют шамасы, вектордың бағыты, векторлардың теңдігі. Айырмашылығы – тек екі өлшемді геометрияның қасиеттері үш өлшемді геометрия үшін кеңейтіліп беру керек.Егер планиметрияда векторды беру үшін оның екі ғана координатасын көрсету жеткілікті болса, стереометрияда үш координатасын беру керек.

Анықтама:Басы А( ) нүктелерінде, ал ұшы B( ) нүктесінде болатын векторының координаталары деп: , ,

сандарын айтамыз.

Координаталары белгілі болғанда, вектордың координаталарын көрсетіп,

немесе деп жазамыз.

Мысал: А( - 2; 3; 6), В(3;- 5; 6)

АВ векторының координатасын тап.

Шешуі: АВ( 3+2,- 5 - 3, 6 - 6)

АВ (5,- 8, 0)

Вектордың ұзындығы.

Егер , онда бұл вектордың ұзындығы: .



Қажетті анықтамаларды жазып, сызбаларды сызады.



, , векторлары координаталық векторлар деп аталады. Бұл векторлардың компланар еместігі айқын. Сондықтан кез келген векторын координаталық векторларға жіктеуге болады: , x, y, z жіктеу коэффициенттерінің анықталуы жалғыз. Координаталық векторлар арқылы векторын жіктеудегі x, y және z коэффициенттер векторының берілген координата жүйесіндегі координатасы деп айтылады.

Дескриптор:

- кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі анықтамасын біледі;

- кескіндей алады

«Екі жұлдыз бір ұсыныс»                       



Тақырып бойыншы ресурстарды қарап, танысады




Сызғыш, карандаш

25

минут



Бекіту тапсырмасы

Есеп шығару. А) Ұжымдық жұмыс.

№1. Пирамиданың суретін толықтырыңыз. Берілген үшбұрыш табаны болатын пирамида салу үшін қажетті кеңістіктегі векторлардың координаталарын жазыңыз. Р нүктесі әр вектордың ұшы болсын деп болжайық.



Б. Жұппен жұмыс.Бірін-бірі бағалауға бағытталған.

Пирамиданың суретін толықтырыңыз. Берілген үшбұрыш табаны болатын пирамида салу үшін қажетті кеңістіктегі векторлардың координаталарын жазыңыз. Р нүктесі әр вектордың ұшы болсын деп болжайық.

1)


№2. Кеңістікте A(3;-2;-1) және B(1;2;-5). АВ векторының ұзындығын табыңыз.

Шешуі:

Алдымен векторының координатасын табамыз.



векторының ұзындығын табу үшін төмендегі формуланы қолданамыз:



Осы формулаға вектор координаталарын қойып,



аламыз.

Өз бетімен жұмыс. А4 форматындағы қағаздар таратылады. Ол жерде Әр нүктенің координаталарымен жазу, берілген нүктені координаталық жазықтықта кескіндеу қажет.

2)



Г. Берілген векторлардың ұзындықтарын табыңыз:
PQ, мұндағы P(6;-5;3) және Q(8;6;-7) кеңістіктегі нүктелер болып табылады.



Оқулықпен жұмыс. №25.1, №25.2, №25.3.

Сергіту сәті. Логикалық тапсырмаларды орындау.


Дескриптор:

-кеңістіктегі векторлардың координаталарын таба алады;

-вектор координаталарын бірлік векторлар бойынша жіктеп таба алады.

кеңістіктегі векторлардың ұзындығын таба біледі.





Дескриптор:

-кеңістіктегі векторлардың координаталарын таба алады;

-вектор координаталарын бірлік векторлар бойынша жіктеп таба алады.

-кеңістіктегі векторлардың ұзындығын таба біледі.



Интернет ресурстары

Оқулық

А4 қағазы




Жеке жұмыс

1. Егер А(3; -1; 2), В(2; -1; 4) болса, онда векторының координаттарын табыңыз.

2. векторының ұзындығын табыңыз.

Тапсырманы орындайды

Дескриптор:

-кеңістіктегі векторлардың ұзындығын таба біледі.

Парақша

5 минут






Бүгінгі сабақта:

  • вектордың координаталары ұғымын білу, вектор координаталарын бірлік векторлар бойынша жіктеп таба біледі.

Сабақта үйренген 3 нәрсе ...

Сабақта орындаған 2 тапсырма …

Жауабын білгім келетін 1 сұрақ…?

Бағалау.






Тақырыпты меңгергенін анықтау

Үйге тапсырма. №25.4.

Бағалау парағы арқылы бағаланады.

Кері байланыс



Стикер
Оқулық



Бекітемін:

Қысқа мерзімді сабақ жоспары

Сабақтың тақырыбы: Координатасымен берілген векторларды қосу және азайту, координатасымен берілген векторды санға көбейту

Бөлім:

10.3В Кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі және векторлар

Педагогтің Т.А.Ә.(болған жағдайда




Күні:




Пән/Сынып:

10 сынып, геометрия, ЖМБ

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Координатасымен берілген векторларды қосу және азайту, координатасымен берілген векторды санға көбейту

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

10.4.13 - координаталарымен берілген векторларды қосуды және векторды санға көбейтуді орындау;

Сабақтың мақсаты:

кеңістіктегі векторлардың координаталарын табады, координаталарымен берілген векторларға амалдар қолданады

Сабақтың барысы

Уақыты

Кезең дері

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

5 минут


Ұйым

дастыру

Сәлеметсіздерме!

Бүгін, Координатасымен берілген векторларды қосу және азайту, координатасымен берілген векторды санға көбейту тақырыбын қарастырамыз

Бүгінгі сабақта меңгеретініңіз:

- координаталарымен берілген векторларды қосуды және векторды санға көбейтуді орындау

Ұйымдастыру кезеңі.

Үй жұмысын тексеру.

«Миға шабуыл» сұрақтары. 1. Тікбұрышты координаталар жүйесі деген не? 2. Координат деген не? 3. Координаталық осьтер дегеніміз не, қандай осьтерді білесіңдер? 4. Қай ғалымның құрметіне декарттық координаталар жүйесі деп аталған?



Амандасады.

Үй жұмысын айтады.

Сұрақтарға жауап береді


Табыңдар:








Оқулық


Слайд


10 мин

Сабақ тың ортасы

Негізгі бөлім

Тақырып

ты ашу



Жаңа тақырып меңгеру

Координаталары берілген векторларға амалдар

Қолдану






Қажетті анықтамаларды жазып, сызбаларды сызады.



Дескриптор:

- Координаталары берілген векторларға амалдар қолдана алады.

«Екі жұлдыз бір ұсыныс»                       



Тақырып бойыншы ресурстарды қарап, танысады



Сызғыш, карандаш

25

минут



Бекіту тапсырмасы

Есеп шығару. Ұжымдық жұмыс.

1. , , және

векторлары берілген:

-3 0,2

векторларының координаттарын табыңдар.

2.

Келесі векторлар жұбы коллинеар болатындай m және n

шамаларының мәндерін табыңдар:

1)

2)

 Дескриптор

 +/ -

векторлардың коллинеарлық шартын қолданады;

m және n мәндерін табады

 

 

 векторлардың коллинеарлық шартын қолданады;

 m және n мәндерін табады

 

 

3.

А(2;-3;0), В(7;-12;18) және С(-8;0;5) нүктелері берілген.

Егер О нүктесі координаттар жүйесінің басы болса,

онда векторларының координаттарын

табыңдар.