Файл: Орта білім беру.docx

«Құқық негіздері» пәнін оқыту процесінде оқушылардың ақпараттық- коммуникациялық технологияларды қолдану дағдысын дамыту үшін жағдайлар жасалуы қажет, соның ішінде ақпаратты табу, құрастыру және басқару, мәліметтер және идеялармен бөлісу, бірлесіп әрекет ету, түрлі жабдықтар мен қосымшаларды пайдалану арқылы өз жұмысын бағалау және жетілдіру.

Құқық негіздері» пәнін оқыту барысында АКТ-ны қолдану мүмкіндіктері:

• 
  құқықтық деректермен жұмыс жасау: оларды іздеу, сұрыптау және интерпретациялауға байланысты өзіндік жұмыс жасау дағдыларын дамыту;
  
• 
  оқушылардың білімдерін кеңейту үшін мультимедиялық ресурстарды пайдалану;
  
• 
  белсенді оқытудың әдіс-тәсілдерін қолдау үшін интерактивті тақталарды пайдалану;
  
• 
  оқушылардың электронды оқулықтарды пайдалануы;
  
• 
  компьютерлік презентациялардың түрлерін пайдалана отырып, таңдалған тақырыптар бойынша шығармашылық жобаларды жасау;
  
• 
  оқушылардың шығармашылық белсенділігін дамытуы үшін (пікір-талас өткізу және құқықтық мәселелерді талқылау) компьютерлік коммуникация құралдарын пайдалану (мысалы, онлайн-форумдар, конференциялар).
  

Қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы 10-11-сыныптарда әр оқу тоқсанының соңында «Зерттеу жұмысы» сабағын өткізу қарастырылған. Зерттеу жұмысын жүргізудің мақсаты: теориялық материалды зерттеу тақырыптарының жеке аспектілері бойынша жүйелеу, терең талдау жасау және жалпылау.

Осы сабақтар барысында оқушылар жеке, жұпта немесе топтарда тақырыптық бөлімнің тоқсанда зерттелген аспектілердің бірі бойынша кіші- зерттеу жүргізеді. Зерттеу тақырыбын оқушылар тоқсан бойы таңдай алады. Әр тоқсан соңында оқушылар өз зерттеулерін аяқтап, әр түрлі

---

формада сынып алдында таныстырады. Бұл баяндамалар, презентациялар, рефераттар, шағын жобалар, мақалалар, эссе және т.б. болуы мүмкін. Зерттеу жұмысы бойыншаформативтібағалауқарастырылған. Сонымен, қоғамдық-гуманитарлық бағыттағы сыныптарында оқитын оқушылар өздерінің зерттеу, креативті және сыни ойлау дағдыларын, қарым-қатынас, ынтымақтастық және азаматтық жауапкершілік дағдыларын жетілдіру үшін көп мүмкіндіктерге ие. Осы материалдарды әзірлеу кезінде әрбір тоқсанның соңында берілетін зерттеу жұмысы бұл жобалық жұмыс емес. Ол теориялық-практикалық зерттеу, онда оқушылар келесі зерттеу іскерліктері мен дағдыларын көрсетуі тиіс:

• 
  зерттеу мәселесін (тақырыбын) анықтау және тұжырымдау;
  
• 
  зерттеу жүргізу жоспарын (оның кезеңдері)құру;
  
• 
  зерттеудің мақсаты мен міндеттерін, болжам жасау,
  
• 
  зерттеу әдістерін таңдау және пайдалану;
  
• 
  алынған ақпарат көздерін көрсете отырып, зерттеу тақырыбы бойынша теориялық (сандық және сапалық) материалды (әдебиетке сілтеме, электрондық дерек көздері)таңдау және жүйелеу;
  

– ақпаратты бір түрден екінші түрге түрлендіру: сөздік – кестелік, кестелік-сызбалық немесе графикалық және т. б.;

• 
  зерттеудің басында ұсынылған болжамды растайтын немесе жоққа шығаратын қорытынды жасау.
  
• 
  жүргізілген зерттеу жұмыстарын жетілдіру жолдарын немесе алынған теориялық қорытындыларды практикалық қолдану мүмкіндігін анықтау.
  

Тарих сабақтарын жоспарлау және ұйымдастыру барысында оқытудың тәрбиелік компонентіне ерекше назар аудару қажет. Материал мазмұны

«Рухани жаңғыру» идеясына және «Болашаққа бағдар:рухани жаңғыру» бағдарламасына сай болуы қажет. Тарих және құқық негіздері пәндері бойынша

---

рухани жаңғыру идеясы негіздерінің құндылықтарын оқыту мен тәрбиелеуде жүзеге асыру ұсынылады.

Рухани жаңғыру бағдарламасы материалдарын оқу тәрбие процесіне қолдануға арналған әдістемелік ұсынымдар академия сайтында орналастырылған: (https://www.nao.kz/Білімберудіғылыми-әдістемелікқамтамасыз ету/ ҚРТұңғыш Президентінің Н.Ә.Назарбаевтың «Болашаққабағдар: рухани жаңғыру» мақаласына арналған интерактивті сабақты өткізубойынша әдістемелік ұсыным.
«Қазақстан тарихы», «Дүниежүзі тарихы» және «Құқық негіздері»пәндерібойыншабілімалушылардыңбіліміндегіолқылықтардыңорнынтолықтыружөнінде ұсынымдар

2021-2022 оқу жылында «Қазақстан тарихы» және «Дүниежүзі тарихы» пәні бойынша шектеу шаралары кезіндегі оқу жылдарында жіберілген білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру және жаңа оқу

жылының оқу бағдарламасын меңгерту бағытында мақсатты шараларды жыл бойы жүргізу ұсынылады.
2021-2022 оқу жылында білім алушылардың өткен оқу жылдарындағы біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру және жаңа оқу жылына арналған оқу бағдарламасындағы оқу мақсаттарының меңгерілуін қамтамасыз ету бойынша мақсатты жұмыс жоспарын дайындаудың реті (әрбір пәнмұғаліміүшін)

№	Жұмыс мазмұны
Диагностикалық жұмыс (IтоқсанныңIаптасында)
1	Өткен оқу жылдарындағы пәннің оқу бағдарламасының оқу мақсаттары бойынша әкімшілікдиагностикалықбақылаужұмысын жүргізу
2	Тақырыптар бойынша олқылығы бар оқушылардың санына байланысты өткентақырыптардыңішіненқиындықтудырғантақырыптарменоқумақсаттарынанықтау. Мысалы, қандайдабіртақырыптымеңгермегеноқушылардыңсаныкөп болса,солтақырыпкүрделіболыпесептеледі.Тақырыптымеңгермегеноқушылардыңсаныазболса,олтақырыптыңкүрделілігітөменболыпесептеледі
Жоспарлау жұмысы (IтоқсанныңIIаптасында)
3	Пәннің оқу бағдарламасы бойынша жаңа оқу жылында өтілетін тақырыптар мен оқу мақсаттарына сәйкес келетін өткен оқу жылдарындағы күрделітақырыптарменоқу мақсаттарынанықтау
4	Сәйкес келетін тақырыптар мен оқу мақсаттарын анықтағаннан кейін қысқа мерзімдісабақжоспарларынмақсаттарды үйлестіре, кіріктіре отырып әзірлеу. Жаңатақырыптарменоқумақсаттарынмеңгеруүшінөткеноқужылдарындағытақырыптарбойыншабіліміндеолқылығыбароқушыларғаалдыналадайындалып келугеберілетінтапсырмаларәзірлеу.
5	Пәннің оқу бағдарламасы бойынша жаңа оқу жылындағы тақырыптар мен оқу мақсаттарына сәйкескелмейтінөткен оқу жылдарының күрделітақырыптарымен оқумақсаттарынанықтау
6	Жаңа бағдарламаға сәйкес келмейтін өткен оқу жылдарының күрделі тақырыптары мен оқу мақсаттары бойынша біліміндеолқылықтарыбароқушылардыңтізімін жасаужәнетоптастыру
7	Білімінде олқылықтары бар оқушылардың топтарымен өткізілетін консультациялардыңкестесінжасау
8	Білімінде олқылықтары бар оқушыларға өткізілетін кеңесберудісәйкес келетін жаңа тақырыппеноқумақсатынасабақжоспарлауданбұрын өткізу
9	Білімінде олқылықтары бар оқушылардың топтарымен өткізілетін кеңесберу кестелерін жоспарлаупринциптері: жаңа сабақтан бұрын кеңес беру; жұмыс күндеріне сыймаған жағдайда сенбілік немесе жексенбілік кеңес беру; II, III, IV тоқсандық каникул күндеріндегі кеңестер; жазғы мектеп күндеріндегі кеңестер
10	Жаңасабақтан бұрынкеңес өткізу топтарын анықтау, кестесін жасау
11	Сенбілікнемесежексенбіліккеңесөткізу топтарын анықтау, кестесін жасау
12	Каникулкүндеріндегікеңес өткізу топтарын анықтау, кестесін жасау
13	Жазғымектепкүндеріндегікеңестақырыптарын анықтау, кестесін дайындау
14	Жаңа оқу жылында оқу пәндері бойынша білім алушылардың білім сапасына жүйелі мониторингжүргізукестесін және талдау жұмысының жоспарындайындау(бұл

---

	жердебілімалушыныңөткеноқужылыбойыншабілімініңсапасыда,олқылықтарыдакөрінеді): қыркүйектің екінші аптасы (диагностикалық әкімшілік бақылау); бөлім бойынша жиынтық бағалау (БЖБ) кестесі; тоқсан бойынша жиынтық бағалау (ТЖБ) кестесі.
Жүзеге асыру және талдау жұмысы (оқужылыбойы)
15	Пән бағдарламасы бойынша оқумақсаттарыкіріктірілгенқысқамерзімдісабақжоспарыменсабақты ұйымдастыру арқылы оқушылардың біліміндегі олқылықтарын толықтыра отырып жаңа оқу мақсаттарына қол жеткізу
16	Жаңа сабақтан бұрын кеңес беру кестесі бойынша сабақ жүргізу арқылы оқушылардың біліміндегі олқылықтарын толықтыра отырып жаңа мақсаттарға қол жеткізу
17	Жаңа сабақтан бұрын сенбілікнемесежексенбіліккеңесберуарқылы оқушылардың біліміндегі олқылықтарын толықтыра отырып жаңа мақсаттарға қол жеткізу
18	Каникулкүндеріндекеңесберуарқылы оқушылардың біліміндегі олқылықтарын толықтыра отырып жаңа оқу мақсаттарына қол жеткізу
19	Жазғымектепкүндеріндегікеңесөткізу кестесібойынша сабақ жүргізу арқылы оқушылардың біліміндегі олқылықтарын толықтыру
20	Білім алушылардың білім сапасына жүргізілген жүйелімониторингжұмысыныңнәтижелерін: диагностикалық бақылау жұмысының талдамалық есебін; тоқсан бойынша жиынтық бағалау жұмысының талдамалық есебін әдістемелікбірлестікте,әдістемеліккеңесте,педагогикалықкеңесте;бөлім бойынша жиынтық бағалау жұмысының талдамалық есебін әдістемелікбірлестікте; оқу жылының қорытындысы бойынша талдамалақ есепті әдістемелікбірлестіктежәнепедагогикалық кеңестеталдау және талқылау

---

Аталған шараларды келесі кезеңдер бойынша жүргізу ұсынылады:

«Қазақстан тарихы», «Дүниежүзі тарихы» және «Құқық негіздері» пәні бойынша шектеу шаралары кезіндегі оқу жылдарында жіберілген білім алушылардың біліміндегі олқылықтарды анықтап, күрделі тақырыптар бойынша консультациялар, қосымша сабақтар беру ұсынылады.

Мысалы, пән бойынша шектеу шаралары кезіндегі оқу жылдарында жіберілген білім алушылардың біліміндегі олқылықтардың орнын толықтыру үшін 11-сыныпта 10-сыныптың келесі тақырыптары ұсынылады:

«Қазақстантарихы»пәнібойынша:

• 
  «ОрталықАзияөркениеттерініңежелгіошақтары»;
  
• 
  «Қазақстанаумағындағыэтногенезжәнеэтникалықпроцестер»;
  
• 
  «Қазақстанаумағындағыертедегімемлекеттердіңсаясиұйымы»;
  
• 
  «Түркіимпериясы-көшпенділермемлекеттігініңклассикалықүлгісі.Түркіимпериясының мұрагерлері»;
  
• 
  «Қазақхалқыныңмемлекеттікегемендігінқалпынакелтіруүшінкүресі»;
  

Дүниежүзітарихыбойынша:

• 
  «Ежелгіәлемөркениеті»;
  
• 
  «Әлемдікдіндержәнеөркениеттердіңдамуы»;
  
• 
  «Заманауиөнердіңдамутенденциялары».
  

«Құқық негіздері» пәні бойынша білім алушылардың білімдегі олқылықтарын толықтыру бойынша жұмысты ұйымдастыру кезінде, құқық жүйелі ғылым болғандықтан алдымен негізгі тақырыптар бойынша олқылықтарды анықтау үшін оқу материалының негізгі бөлімдерінен 11-сынып білім алушыларының біліміне мониторинг жүргізу ұсынылады.

10-сынып

---