Файл: Физикалы География httpst meqrtarix.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 24.04.2024

Просмотров: 61

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

Өтпелі экономика тән елдер

(орталықтан бағындырылатын жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға өту іске асуда)

  1. Өтпелі экономика тән КСРО құрамында болған елдер: Қазақстан, Ресей, Украина, Өзбекстан, Беларусь, Қырғызстан, Түрікменстан, т.б.

  2. Өтпелі экономика тән шығыс Еуропа елдері: Чехия, Словакия, Болгария, Венгрия, Румыния, т.б.

Дамушы елдер

  1. Дамушы елдердің көшбасшылары: Қытай, Үндістан, Бразилия, Аргентина, Мексика

  2. Сыртқа мұнай шығарушы елдер: Сауд Арабиясы, Кувейт, Иран, Ирак, Катар, Ливия, Венесуэла, Алжир, Габон, Индонезия, т.б.

  3. Даму деңгейі жөнінен артта қалған мемлекеттер: Африка, Азияда, Мұхиттық аралдарда орналасқан 48 ел

  4. Социалистік ел: Қытай, Куба, Лаос, Вьетнам

Дүниежүзілік өнеркәсіп

Отын-энергетикалық кешен

  1. Отын өнеркәсібіне кіреді: көмір, мұнай, шымтезек, уран өндіру

  2. Мұнай шамамен өндіріледі: 80 елде

  3. Мұнай өнеркәсібінің географиясын анықтайды: «Алғашқы ондыққа» кіретін елдер

  4. Мұнай қорының 4/6-сы және мұнай өндірудің 1/2 –сі тиесілі: дамушы елдерге (негізгі сыртқа шығарушы ел әсіресе ОПЕК елдері)

  5. Мұнайдың негізгі экспорттық жүк тасымалындағы аймақтар: Парсы шығанағы Жапония

Парсы шығанағы Батыс Еуропа

Оңтүстік-Шығыс Азия Жапония

Кариб теңізі алабы АҚШ

Солтүстік Африка Батыс Еуропа

Ресей Шетелдік Еуропа, ТМД елдері

  1. Мұнайды өндіруші жетекші елдер: Ресей, Сауд Арабиясы, АҚШ, Иран, Мексика

Газ өнеркәсібі

  1. Ең арзан және экологиялық таза отын: табиғи газ

  2. Негізгі газ өндіруші елдер болып саналады: Еуропа елдері мен Солтүстік Америка

  3. Әлемдік нарыққа барлық өндірілген газдың түседі: 20%

  4. Жетекші газды экспорттаушы елдер: Ресей Еуропа елдер,ТМД


Канада, Мексика АҚШ

Нидерланды, Норвегия Батыс Еуропа

Алжир Батыс Еуропа, АҚШ

Индонезия, Таяу Шығыс елдері, Аустралия Жапония

  1. Табиғи газды жетекші өндіруші елдер: Ресей, АҚШ, Канада, Ұлыбритания, Алжир

  2. Әлем бойынша көмір өндіру қарқыны төмендеді: ХХ ғасырдың 90 жылдарында

  3. Көмір өндірудегі жетекші орын үш ірі аймаққа тән: Шетелдік Азия, Шетелдік Еуропа, Солтүстік Америка

  4. Басты көмір өндіруші аймақ: Азия

  5. Негізгі көмір өндіруші елдер: Қытай, АҚШ, Үндістан, Аустралия, Ресей

  6. Негізгі сыртқа шығарушы елдер: АҚШ, Аустралия ,ОАР

  7. Көмір өндіруден 1 орын алатын мемлекет: Қытай

  8. Көмірді сыртқа шығарушы (экспортқа) елдер: Аустралия, АҚШ, ОАР

  9. Қоңыр көмір өндіруші елдер: Германия, АҚШ, Аустралия

  10. Дүние жүзі бойынша ЖЭС-тар беретін электр энергиясының үлесі: 63%

  11. СЭС дүние жүзінде өндірілетін энергияның береді: 20%

  12. Электр энергиясының 99,5%-ың СЭС-тан алатын ел: Норвегия

  13. Тропикалық Африкадағы Чад мемлекетінде жас басына шаққанда қанша энергиядан келеді: 14 кВт/сағ.

  14. Дүние жүзі бойынша АЭС-тарда өндірілетін энергияның үлесі: 17 %

  15. Электр энергиясының көп бөлігін АЭС-тарда өндіретін елдерге жатады: Франция, Жапония, Бельгия, АҚШ, ГФР, Ресей, т.б. жатады

  16. Дүние жүзіндегі ең ірі АЭС істен шықты: Фукусима АЭС-і (Жапония) 2011 жылы 11 наурызда болған жер сілкінісінен

Металлургия және машина жасау өнеркәсібі

  1. Қара металлургия өнеркәсібіне қажетті сапалы тас көмірден ауаның қатысуынсыз алатын энергетикалық құнды отын: Кокс

  2. Кокс өндіруден бірінші орында: Қытай

  3. Темір кенін экспортқа шығарушы негізгі елдер: Бразилия, Аустралия, Қытай, Үндістан

  4. Болат өндіруден көзге түсетін ел: Жапония (1 орын), Қытай (2 орын)

  5. Шойын өндіруден 1 орында мемлекет: Қытай

  6. Шығыс Еуропадағы басты қара металлургия орталықтары: Чехия, Польша

  7. Дүние жүзі бойынша жан басына есептегенде болат өндіруден біріншілікке ие мемлекет: Люксембург (1 адам-10 т)

  8. «Болат герцогтігі» деп талатын мемлекет: Люксембург

  9. Түсті металдар ішінде ең көп өндірілетін: алюминий («ақ» метал)

  10. Алюминий өндірісіне қажетті негізгі шикізат: боксит

  11. Ірі боксит кен орындары: Аустралия, Гвинея, Ямайка, Бразилия

  12. Мыс концентраттарын өндіретін елдер: Африканың «мыс белдеуі» деп аталатын Заир мен Замбезия, АҚШ, Чили, Канада

  13. Тазартылған мыс өндіретін елдер: АҚШ, Ресей, Жапония

  14. Қазақстанда өндірілетін мыс тазалығы жөнінен 99,99% болғандықтан: Лондондағы түсті металдар биржасында үлгі ретінде тұр

  15. Дүние жүзі бойынша автомобиль жасаудың негізгі 3 орталығы: Батыс Еуропа, Солтүстік Америка, Жапония

  16. Әлемде автомобиль жасаудан бірішілікке ие мемлекет: Жапония, АҚШ (2), ГФР (3), Франция (4), Испания (5)

  17. «Автомобиль астанасы» атанған қалалар: Детройт (АҚШ), Нагоя – Токио (Жапония), Турин (Италия), Вольфсбург (ГФР), Төменгі Новгород (Ресей)

  18. Тұрмысқа қажетті электр техникасын өндіруден жетекші елдер: АҚШ, Жапония, Қытай, Батыс Еуропа, т.б.

  19. Ұшақ өндірісінде көзге түсетін елдер: Сиэтл (Боинг), АҚШ, Тулуза (Конкород), Франция

  20. Робот жасаудан 1 орында: Жапония

  21. Кеме жасаудан жетекші елдер: Жапония, ГФР, Корея Республикасы, Қытай

  22. Сағат жасауға қажетті станок өндіруге маманданған: Швейцария


Химия өнеркәсібі

  1. Ауыр өнеркәсіп саласының ешбір қалдық қалдырмайтын саласы болып табылады: химия өнеркәсібі

  2. Химия өнеркәсібінде шикізат ретінде қолданады: көмір, мұнай, газ, т.б.

  3. Пластмасса өндіруден көзге түсетін жетекші елдер: АҚШ, Жапония, ГФР, Франция, Нидерланд, Корея Республикасы, Жапония, Қытай, Ресей, Үндістан

  4. Жасанды талшық өндіруден көзге түсетін елдер: Қытай, АҚШ, Тайвань

  5. Азот тыңайтқыштарын өндіретін елдер: АҚШ, Үндістан

  6. Дүние жүзінде дәрі-дәрмек өндіретін жетекші елдер: АҚШ, ГФР, Ұлыбритания, Жапония

  7. Күкірт қышқылын өндіретін елдер: АҚШ, Қытай, Ресей

  8. Синтетикалық каучук өндіретін елдер: АҚШ, Жапония, Ресей, Франция

Ауыл шаруашылығы

  1. Ауыл шаруашылығында дүние жүзі бойынша шамамен жұмыс істейді: 1,3 млрд адам

  2. Ауыл шаруашылығын дамытудың 2 жолы бар: экстенсивті, интенсивті

  3. Егістік, жайылымдық жерлер мен балық кәсіпшілігі аумақтарын одан әрі ұлғайту: экстенсивті

  4. Ең алдымен жарамды жердің биологиялық өнімділігін арттыру: интенсивті

  5. «Жасыл революцияның» басты мәселесі: мәдени өсімдіктердің өнімділігін арттыру, дақылдардың тез пісетін сорттарын шығару

  6. «Жасыл революцияның» негізі қаланды: 1960 жылы Мексикада

  7. Адамдар көп пайдаланатын басты үш дақыл: бидай, күріш, жүгері

  8. Бидайдың шыққан жері: алдыңғы Азия мен Жерорта теңізі аймағы

  9. Солтүстік жарты шарда өсірілетін негізгі дақыл: бидай

  10. Бидай өсіруші елдер: Қытай, АҚШ, Үндістан, Франция, Ресей

  11. Күріштің шыққан жері: Қытай

  12. Күрішті негізгі өсіруші елдер: Қытай, Үндістан, Жапония, Индонезия, Египет жылына екі рет өнім жинайды

  13. Жүгері шыққан жері: Мексика

  14. Жүгері негізгі өсіруші елдер: АҚШ, Қытай, Бразилия, Мексика

  15. Жержаңғақ өсіруден 1 орында: Үндістан

  16. Күнбағыс өсіруден 1 орында: Ресей

  17. Талшықты дақылдар: мақта, зығыр, джут

  18. Негізгі мақта өсіруші және жинаушы аймақ: Азия

  19. Мақта өсіруден көзге түсетін ел: Қытай, Үндістан, АҚШ, Пәкістаг, Өзбекстан

  20. Табиғи каучук алынады: гевея ағашынан

  21. Табиғи каучук өндіріледі: Тайланд, Индонезия, Малайзия

  22. Джут өндіреді: Үндістан, Бангладеш

  23. Зығыр өсіретін елдер: Ресей, Беларусь

  24. Картоптың шыққан жері: Оңтүстік Америкадағы Перу мемлекеті

  25. Картопты негізгі өндіруші елдер: Ресей, Польша, Қытай

  26. Шайдың отаны: Қытай

  27. Шайды негізгі өндіруші елдер: Үндістан, Қытай, Шри-Ланка

  28. Кофенің отаны: Эфиопия (Африка)

  29. Кофені негізгі өндіруші елдер: Бразилия, Колумбия

  30. Какао Отаны: Америка

  31. Какао өндіруші елдер: Кот-д-Ивуар, Бразилия, Гана, Нигерия

  32. Банан өсіруші елдер: Эквадор, Бразилия, Үндістан, Мексика, Колумбия,Панама

  33. Жүзім жинаудан көзге түсетін елдер: Италия, Франция, Испания, Ақша

  34. Гүл өсіруге маманданған ел: Нидерланды

  35. Жеміс-жидектік көп өндіретін жетекші елдер: АҚШ, Қытай, Үндістан, Бразилия


Мал шаруашылығы

  1. Мал шарушылығының дамыған салалары: етті-сүтті ірі қара, қой, шошқа шаруашылығы, құс өсіру

  2. Басты ет өндіруші елдер: АҚШ,Қытай, Аргентина, Ресей, Бразилия

  3. Сүт өндіруші елдер: АҚШ, Ресей, Үндістан, Бразилия, Батыс Еуропа елдері

  4. Қой шаруашылығы: Аустралия (130 млн.), Қытай (112 млн.)

  5. Меринос тұқымды қойлар өсіріледі: Аустралияның шөлейтті аймақтарында

  6. Құс шаруашылығы дамыған: Жапония, Қытай, АҚШ, Чили, Перу, Ресей

  7. Теңіз өнімдерін қолдан өсіру аталады: марикультура

  8. Марикультура өнімдерін өндіруден 1 орында: Қытай

  9. Шошқа шаруашылығы дамыған: Қытай, АҚШ, Бразилия, Ресей, Польша, Германия

Көлік және байланыс

  1. Дүние жүзі бойынша автокөлік жолдарының ұзындығы: 24-25 млн

  2. Дүние жүзі бойынша автомобиль көлігіне тиесілі: жүк айналымының 10%-ы, жолаушы тасымалының 80%-ы

  3. Дүниежүзі бойынша теміржолдың ұзындығынан бірінші орында: АҚШ

  4. Теміржолдың дүниежүзілік жүк айналымындағы үлесі: 15%

  5. Құбыр көлігінің дүниежүзілік жүк айналымындағы үлесі: 10%

  6. Құбырлар арқылы тасымалданады: мұнай, газ

  7. Аумағында 4,5-5 мың шақырым құбырлар орналасқан: Ресей, Канада, АҚШ

  8. Теңіз көлігінің дүниежүзілік жүк айналымындағы үлесі: 60%

  9. Теңіз жүк тасымалындағы жетекші елдер: Либерия, Панама, Грекия, Кипр

  10. Ірі порттар: Роттердам (Нидерланды), Сингапур, Гамбург (ГФР), Марсель (Франция)

  11. Ірі бұғаздар мен каналдар: 1. Ла-Манш бұғазы (тәулігіне 500 кеме өтеді), 2. Зонд бұғазы (175 кеме), 3. Гибралтан (140 кеме)

  12. Каналдар: Суэц (Египет)-Жерорта-Қызыл теңіз, Панама-Атлант мұхиты-Тынық мұхиты, Киль (Германия)-Солтүстік теңіз, Балтық теңізі

  13. Әуе көлігі дамыған жетекші ел: АҚШ

  14. Дүниежүзіндегі ең ірі әуежайлар: «О,Хара» (Чикаго), «Хитроу» (Лондон), «Ханеда»(Токио)

  15. Байланыс жүйесі дамыған жетекші ел: АҚШ (Нью-Йорк, Манхэттен)

  16. Қазақстан халықаралық ғаламторға қосылды: 1994 жылдан бастап

ТМД елдері

Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы

  1. ТМД құрылды: 1991 жылы

  2. ТМД-ның штаб-пәтері: Минск қаласында

  3. ТМД құрамында 11 ел бар: Ресей, Қазақстан, Украина, Беларусь, Молдова, Армения, Әзірбайжан, Түрікменстан, Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан

Ресей

  1. Ресей жерінің ауданы: 17 млн км2

  2. Ресей халқының саны: 142 млн адам

  3. Ресей астанасы: Мәскеу

  4. Ресей мемлекетті басқару түрі: федерациялы республика

  5. Ресейдің әкімшілік-териториялық бөлінуі: 21 республика, 9 дербес округ, 1 дербес облыс (Калининград), 6 өлке, 49 облыс, 2 қаладан тұрады

  6. Ресейдің заң шығарушы органы: Жоғарғы Дума

  7. Ресейдің ұлттық валютасы: рубль

  8. Ресейдің мемлекеттік тілі : орыс тілі

  9. Ресейдің ірі қалалары: Мәскеу, Санкт-Петербург, Новосибирск, Самара, Омбы, Екатеринбург, Төменгі Новгород

  10. Ресейдің маманданған салалары: отын-энергетика кешені

  11. Ресейдің құлықтық шекаралары



Ресеймен құрлық шекарасы

Ұзындығы, км

1-Норвегия

200

2-Финляндия

1300

3-Эстония

440

4-Латвия

250

5-Литва

300

6-Польша

240

7-Белоруссия

990

8-Украина

1270

9-Грузия

250

10-Әзірбайжан

370

11-Қазақстан

7200

12-Монғолия

3000

13-Қытай

4350

14-КХДР

17


Ресейдің шаруашылығы

  1. Ресей экспортының 40% құрап отыр: отын-энергетика кешені

  2. Табиғи газдың қоры жөнінен 1-ші орында: Ресей

  3. Табиғи газдың негізгі қоры орналасқан жер: Батыс Сібір алабы

  4. Батыс Сібір алабы Ресейде өндірілетін газдың: 90%-н береді

  5. Ресейдің газ өндіретін басты орталықтары: Жаңа Уренгой және Надым

  6. Негізгі газ құбырлары байланыстырады: Ямал-Ненец автономиялы округі мен орталықты

  7. Ресей мұнай қоры жөнінен: 6 орын

  8. Мұнай өндіруден: 1 орында

  9. Мұнай өндірілетін негізгі алап: Батыс Сібір алабы

  10. Негізгі мұнай кен орындары: Нижневартовск, Нефтеюгнаск, Сургут, Ямал-Ненец АО орналасқан

  11. Ресейдің мұнай өндіруден 2 орын алатын алабы: Волга-Орал алабы

  12. Өндірілген мұнайдың 95% тасымалданады: Құбырлар арқылы

  13. Ресей көмір өндіруден: 3 орын

  14. Өңделетін мұнайдың көлемі жөнінен: 3 орында

  15. Ресейдің электр энергиясының 65%-ы өндіріледі: ЖЭС-тарда

  16. Ресейдегі ірі ЖЭС-тар: Сургут, Рефтинск, Кострома ЖЭС-ы

  17. Ресейдегі СЭС-тар беретін энергияның көлемі: 20%

  18. Ресейдегі ірі СЭС-тар: Енисей өзенінде (Саян, Краснояр СЭС-тары), Ангара өзенінде (Братск, Усть-Илим СЭС-тары)

  19. Ресейдегі АЭС-тер электр энергиясының: 15%-ын өндіреді

  20. Ресейдегі алғашқы АЭС іске қосылды: 1954 жылы

  21. Ресейдегі ең ірі АЭС-тар: Ленинград, Курск, Балаков

  22. Ресей дүние жүзі бойынша металдар өндірісі жөнінен: 4 орында (Жапония, Қытай, АҚШ)

  23. Темір кенінің қоры шоғырланған: Курск магнит аномалиясы, Орал, Мурманск облыстары, Карелия Республикасында

  24. Ресей түсті металдар өндірісі жөнінен: 2 орында

  25. Түсті металлургия өндіріснде түсті металдар ішінен басымдылыққа ие: алюминий өндірісі

  26. Алюминий өндірісіне қажетті шикізат қоры: Ленинград, Свердлов, Челябі облыстары, Краснояр өлкесінде

  27. Ірі алюминий өндіретін кәсіпорындар: Краснояр, Братск кәсіпорындары

  28. Ресейдегі алмастың 99%-ы өндіріледі: Саха Республикасында

  29. Сирек металдар шығарылады: Оңтүстік Сібір, Кола түбегі, Оралда

  30. Сирек металдардың сырта щығарылатын бөлігі: 80%

  31. Ресей алтын өндіруден: 5 орында

  32. Ресейде түсті металлургия дамыған аудандар: Орал, Шығыс Сібір, Қиыр Шығыс