Файл: 2. Ультрадыбысты локаторды жмыс істеу принципін тсіндірііз азастанда жасанды серіктерді шыруды маызын баалаыз Сана жйесіне сипаттама берііз.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 28.04.2024

Просмотров: 44

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


Электр энергиясын берудің екі жолы бар:

  • Тікелей беру әдісі.

  • Электр энергиясын энергияның басқа түріне түрлендіру.

Бірінші жағдайда электр тогы өткізгіштер арқылы беріледі, олар сым немесе өткізгіштік орта болып табылады. Берілудің бұл әдісі әуе және кабельдік электр желілерінде қолданылады. Электр энергиясын энергияның басқа түріне түрлендіру тұтынушыларды сымсыз жеткізу перспективасын ашады. Бұл электр желілерінен бас тартуға мүмкіндік береді, соған орай, оларды орнату мен жөндеуге байланысты шығындар да азаятын еді.

Өкінішке орай, қазіргі уақытта электр энергиясын сымсыз тасымалдау мүмкіндіктері өте шектеулі, сондықтан тікелей беру әдісіне тиімді балама туралы айту әлі ерте. Бұл бағыттағы ғылыми-зерттеу жұмыстары жақын арада шешімін табады деп үміттенуге мүмкіндік береді.

3.1,2-ғарыштық жылдамдық туралы туралы баяндап,сандық шамасын атап өтіңіз

Бірінші ғарыштық жылдамдық (V1) — ұшу денесінің планетаны (аспан денесі) планетаның радиусындай қашықтыққа тастап шығуы үшін қажетті ең төменгі жылдамдық. Басқаша айтқанда, ұшу денесінің планетаны тастап, оның айналасындағы орбитаға барып орналасуы. Бұл жерде атмосфераның кедергісі мен планетаның қозғалысы мен айналу бағыты ескерілмейді.Бірінші ғарыштық жылдамдыққа ие болып, орбитаға шыққан ұшу денесі планетаның тартылыс күші (гравитация) ықпалымен кері қарай құламай, шеңбер тәріздес орбитасын айнала ұшып жүреді. Жердің тартылыс күші аумағында (гравитациялық күш аумағы) ұшып жүрген денеге ол аумақты тастап шығу керек болды. Ол үшін оған, кем дегенде, бірінші ғарыштық жылдамдық керек. Бұл жылдамдық ұшу денесіне әсер ететін екі күшті – центрден тепкіш (центрифугалдық) күш пен гравитациялық тартылыс күші – теңестіру арқылы анықталады.



Формуладағы тұрақтыларды орындарына қойып есептегенде бірінші ғарыштық жылдамдық V1 ≈ 7,91 км/c болады.

Жер серігіңнің жылдамдығы бірінші ғарыштық жылдамдықтан сәл асқанда, оның орбитасы эллипс болады,ал жылдaмдық 11,2 км/сек-қа жеткенде, траекториясы, қанаттары шексізге кеткен параболаға айналады. Дененің аспан денесінің тартылыс күшінен босап, шексізге кету мүмкіншілігін тудыратын ғарыштық жылдамдықты екінші ғарыштық жылдмдық деп атайды. 

БИЛЕТ №27

1.Электромагниттік толқындарға анықтама бере отырып, олардың қасиетттерін талдаңыз


2.Атмосферада электромагниттік толқындардың таралуы туралы баяндаңыз

3.Қоршаған ортаны қорғаудың жолдарын ұсыныңыз

1.Геометриялық оптиканың зерттеу облысын атап өтіңіз

1.Электромагниттік толқындарға анықтама бере отырып, олардың қасиетттерін талдаңыз

Электромагниттік толқындар деп бір-бірімен байланысқан айнымалы электр және магнит өрістерінің кезекпен өзгеруі. Жиілігіне және толқын ұзындықтарына байланысты электромагниттік толқындарды мынадай жеті түрге бөледі:
1. Төменгі жиілікті сәуле шығару;
2. Радиотолқындар;
3. Инфрақызыл;
4. Көрінетін сәуле шығару;
5. Ультракүлгін сәуле шығару;
6. Рентген сәулелері;
7. Гамма-сәуле шығару.
• Олардың табиғаты бірдей болғанымен қасиеттері әр түрлі.

Электромагниттік толқындардың қасиеттері:

  • Электромагниттік толқындардың сынуы

  • Электромагниттік толқындардың шағылуы

  • Электромагниттік толқындардың жұтылуы

  • Электромагниттік толқындардың интерференциясы

  • Электромагниттік толқындардың поляризациясы

  • Электромагниттік толқындардың дифракциясы


2.Атмосферада электромагниттік толқындардың таралуы туралы баяндаңыз

Электромагниттік толқын түріндегі сигнал (атап айтқанда, оптикалық диапазондағы толқын) таратқыштан қабылдағышқа әртүрлі орталар арқылы өтетін «радио арналар» бойынша таралады. Мұндай орталарға тропосфера, стратосфера, ионосфера, ғарыш кеңістігі және су ортасы (негізінен теңіз) жатады.

Тропосфера — жер бетінен 10...15 км биіктікке дейінгі (полюстерде және экваторда сәйкесінше) гетерогенді ионданбаған ауа қабаты. Тропосферада хабар тарату диапазонының толқындары, теледидар сигналдары, сондай-ақ байланыс сигналдары, орналасқан жері және навигациялық ақпарат таралады.

Тропосфера жүздеген ГГц-ке дейінгі кең жиілік диапазонында ақпаратты берудің жоғары жылдамдығын қамтамасыз етеді, бірақ ауа өткізгіштігінің үздіксіз, баяу және жылдам өзгеруіне байланысты ақпараттың бұрмалануы және тіпті оның берілуі тоқтатылуы мүмкін. Бұл процестер статистикалық (кездейсоқ) сипатқа ие. Әдетте, қоршаған ортаның параметрлері өзгеретін толық статистикалық заңдар жоқ. Тропосферадағы кейбір процестердің шектеулі статистикалық деректері РТС және РОС параметрлерінің болжамдарының дәлдігін төмендетеді.


Стратосфера – атмосфераның жер бетінен 15-50 км биіктіктегі бөлігі, электрлік бейтарап, өте сирек кездесетін орта. Ол оптикалық сигналдың таралуына аз әсер етеді.

3.Қоршаған ортаны қорғаудың жолдарын ұсыныңыз

Қоршаған ортаны қорғау – қоршаған ортаның табиғи жағдайын жақсарту, табиғи ресурстарды тиімді пайдалану, табиғи байлықтарды сақтау және көркейту негізінде табиғат пен қоғамның өзара үйлесімді әрекетін қамтамасыз етуге бағытталған мемлеккеттік және қоғамдық іс шаралар жүйесі. Қазақстан Республикасында “Қоршаған ортаны қорғау туралы” Заң 1997 жылы 5 тамызда қабылданған. Экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге, шаруашылық және басқадай қызметтің табиғи экологиялық жүйелерге зиянды әсеріне жол бермеуге, биологиялық әр алуандылықты сақтауға және табиғатты оңтайлы пайдалануды ұйымдастыруға бағытталған. Қазақстан Республикасының экология қауіпсіздігі туралы мемлекеттік тұжырымдамада (1997) қазіргі және болашақ ұрпақтардың мүдделерін ескере отырып, Қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалануды экологияландыруға көшу стратегиясы белгіленген. Қазақстан Республикасының осы стратегияны басшылыққа алып Қоршаған ортаны қорғау туралы заңдарды Қазақстан Республикасының Конституциясына негіздеді және ол “Қоршаған ортаны қорғау туралы”, “Ерекше қорғалатын табиғи аймақтар туралы”, басқа да заңдар мен нормативтік құқықтар актілерінен тұрады. Кейде Қоршаған ортаны қорғау табиғатты қорғау ұғымымен баламалы түрде қолданылады. Бірақ Қоршаған ортаны қорғауға қарағанда табиғатты қорғау ұғымының шеңбері кеңірек; Табиғатты қорғау. Қоршаған ортаны қорғаудың бір жолы ретінде түрлі радиациялық қалдықтарды сырт жақтарға шығарып тастауға тыйым салып, барлық ережелерге сай оларды жою керек деп ойлаймын.
БИЛЕТ №28

1.Жарық интерференциясын баяндаңыз

2.Ұялы телефонның пайдасы мен зиянын атап өтіңіз

3.Экологиялық мәселелерді шешудің жолдарын ұсыныңыз

1.Жарық интерференциясын баяндаңыз

Жарықтың интерференциясы - кеңістіктің әртүрлі нүктесінде когерентті екі немесе бірнеше толқындардың қабаттасуының нәтижесінде орныққан жарық толқындарының күшеюі мен әлсіреуінің суреттемесінің пайда болуы.


Когерентті толқындар - бірдей жиілікті, фаза айырымы тұрақты толқындар (табиғатта когерентті толқындар көздері жоқ). Жарық шоғын екіге бөлу арқылы немесе лазердің көмегімен когерентті жарық көздерін алуға болады.

Фазалар ығысуы тұрақты және жиіліктері бірдей толқындардың қосылуы жарық толқындарының өзара әрекеттесуіндегі көңіл аударатын жағдай. Мұнда кеңістіктің кейбір нүктелерінде толқындардың қабаттасуынан бір-бірін күшейтетін, ал басқа бір нүктелерінде керісінше бір-бірін әлсірететін интерференция құбылысы байқалады. Экранда күңгірт және ашық жолақтар кезектесіп орналасады. Бұл интерференция құбылысы. 
2.Ұялы телефонның пайдасы мен зиянын атап өтіңіз

Ұялы телефонның зияны

  • Иммундық жүйенің зардап шегуі.

  • Көру қабілеті нашарлайды.

  • Ұйқы қанбайды.

  • Баланының дамуын баяулатады.

  • Омыртқаға кері әсерін тигізеді. .

Пайдасы

  • Адамдар арасындағы байланысты кеңейтеді.

  • Ата-аналарға әрқашан баланың қай жерде екенін білуге мүмкіндік береді.

  • Қауіпсіздікті қамтамасыз етеді. Төтенше жағдайда полицяға немесе жедел жәрдемге тез қоңырау шалуға болады.

  • Интернеттен қажет ақпарат алуға көмегін тигізеді.

  • Керек кезде калькуляторды, оятқышты, сағатты, шамды, камераны қолдану мүмкіндігі бар.

3.Экологиялық мәселелерді шешудің жолдарын ұсыныңыз

Ауа, су, жер – бізді қоршаған орта. Бүгінде олардың жағдайы апатты деп бағаланады, планета экологиялық дағдарысты бастан кешуде. Қазақстанның негізгі экологиялық проблемалары қандай:Қазақстандағы ауаның ластануы

Келесі себептер бойынша:

  • Пайдалы қазбаларды өндіру және өңдеудің (қорғасын, мырыш, фосфор, хром өндірісі) өсуі. 20 миллиард тонна қалдық жиналған, олардың үштен бір бөлігі күнделікті ауаны токсиндермен уландырады. Кәсіпорындар ескі тиімді емес тазарту жүйелерін пайдаланады, нәтижесінде атмосфераға мыңдаған зиянды зат шығарылады.

  • Мұнай мен газ өндіру кезінде ілеспе газды жағу. Бұл атмосфераға күлдің шығарылуымен бірге іске асады.

  • Атмосфераға көміртек пен қорғасын тотығын шығаратын автокөліктер санының көбеюі. Оларды пайдалану кезінде сапасы төмен жанармайлар құйылып, көбінесе пайдаланылған газдарды тазартуға арналған сүзгілер қолданылмайды.

  • Осы факторлардың әсерінен республикамыздың 15 ірі қаласында ауаның ластануының шекті деңгейінен асып түсті. Ең лас атмосфера Шығыс Қазақстан, Қарағанды ​​және Павлодар облыстарында тіркелді.


Осының барлығы Қазақстанда бүгінде ауаның ластануына байланысты экологиялық мәселелердің туындауына әкеп соқтырды. Қазіргі таңда:

1. Елдегі қалалардың басым көпшілігі ауаның шамадан тыс ластануынан зардап шегеді: кейбір елдімекендерде ауаның ластану көрсеткіші қалыпты нормадан 8–10 есеге артық.

2. Таза ауа тек Ақтау мен Петропавлда ғана сақталған.

3. Нұр-Сұлтан, Ақтөбе, Өскемен, Қарағанды, Балқаш және Жезқазған қалаларында соңғы бес жылда ауаның тұрақты түрде ластанып келе жатқандығы байқалады.

4. Өндірістік кәсіпорындардың зиянды қалдықтары 85%-дан астам көрсеткішті құрайды.

5. Қазақстан ауа ластануының ең төменгі индексі көрсеткіші бойынша рейтинге 64-ші орынды алады.

Қазақстанда ауаның ластануы мәселесін қалай шешуге болады? Ол үшін

  • Өндірістік кәсіпорын қалдықтары көлемін азайту.

  • Атмосфераны ластайтын зиянды заттардың деңгейін азайтатын заманауи тазарту жүйесін орнату.

  • ІТД бар көлік санын қысқарту және сапалы фильтрлер арқылы пайдаланылған газды тазарту мәселесін жолға қою.

  • Ішкі тұтану двигательдері бар көліктерді атмосфераға көп зияны жоқ электр көліктеріне алмастыру.

2025 жылы 10 қалада ауа ластану көрсеткішін жоғары көрсеткіштен орташаға дейін төмендетуді көздейтін "жол картасын" жүзеге асыру жоспарлануда. Алдағы жылдары ауаның ластануын ғана емес, сондай-ақ су асты қоймаларының да ластану жағдайын жақсартуға мүмкіндік беретін бірқатар кешенді шара қолға алынады деп күтілуде.Экологиялық мәселелер қазіргі уақытта кеңінен таралған проблеманың бірі. Ол проблеманы шешудің жолдары ретінде ағаштарды кесуге тыйым салуды, зауыттардан шығатын қалдықтарды бірден жоюды ұсына аламын
БИЛЕТ №29
2f>