Файл: 2. Ультрадыбысты локаторды жмыс істеу принципін тсіндірііз азастанда жасанды серіктерді шыруды маызын баалаыз Сана жйесіне сипаттама берііз.docx
ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 28.04.2024
Просмотров: 42
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
1.Жарықтың дифракциясына түсінік беріңіз
2.Микросхемалардың қолданылу аймағын көрсетіңіз
3.Плазма мен оның қасиеттерін топтастырыңыз
1.Жарықтың дифракциясына түсінік беріңіз
Жарықтың дифракциясы – жарықтың түзу сызық бойымен таралудан ауытқуын немесе жарықтың тосқауылды орағытып өтуін айтады.
1665 жылы Италия физигі Франческо Мария Гримальди ашты. Ол өте қарапайым тәжірибе жүргізген. Терезе қақпақтарының арасына өте жіңішке саңылау қалдырған. Сол саңылау арқылы жарық сәулесі жуандығы әртүрлі таяқшаларға түскен. Олардан көлеңкелерін зерттеп, ол геометриялық оптика заңын сақталмағанын байқаған. Нәтижесінде көлеңке болатын жерлерде ақ жолақтар байқалған, оның үстіне олар боялған боп шыққан.
Жарықтың дифракциялық құбылысын Гюйгенс пен Френель түсіндірген. Гюйгенс-Френель принципі бойынша толқын шегінің әрбір нүктесін жаңа сфералық толқынның орталығы деп есептеуге болады.
2.Микросхемалардың қолданылу аймағын көрсетіңіз
Микросхемаларды қолданудың негізгі бағыттары: байланыс, өлшеу құралдары, әскери техника, автомобиль электроникасы, медициналық техника, компьютерлер, тұрмыстық электр жабдықтары. Микросхемалардың негізгі тұтынушысы компьютер болып табылады. Барлық заманауи компьютерлер интегралдық микросхемалардан жасалады. Микросұлба, интегралдық сұлба, микросхема(mіcrocіrouіt) – элементтері (транзисторлар, диодтар, конденсаторлар және резисторлар) бір технологиялық циклда дайындалған, бір-бірімен бірыңғай өткізгіштер арқылы байланысқан, өте шағын етіп жасалған электрондық құрылғы; бір ғана шалаөткізгішті кристалл ішінде немесе бетінде орналасқан электрондық сұлба. Құрамы мен құрылымына қарай ол микропроцессор, адаптер (контроллер), т.б. қызметін атқара алады. Алғашқы интегралдық сұлба 20-ғасырдың 50-жылдары күрделене бастаған электрондық сұлбалардың сенімділігін, жылдамдығын арттыру, құнын төмендету, көлемін кішірейту мақсатында жасалды. Интегралдық сұлба ақпаратты түрлендіруге, сақтауға, өңдеуге және таратуға арналған.
Элементтерді біріктіру (интеграциялау) тәсіліне қарай интегралдық сұлба – шалаөткізгішті (немесе монолитті), пленкалы және гибридті (сондай-ақ, көп кристалды); өңделетін сигналдар түрлеріне қарай – цифрлық және аналогтық интегралдық сұлба; құрамындағы элементтер (құраушылар) санына (яғни элементтердің интеграция дәрежесіне) қарай кіші, орта және үлкен интегралдық сұлба болып ажыратылады. Шалаөткізгішті интегралдық сұлба аса таза материалдардан (кремнийден, германийден) жасалады. Цифрлық интегралдық сұлба компьютерлердің логикалық және есте сақтау құрылғыларында қолданылады. Аналогтық интегралдық сұлба радио және бейнелік сигналдарды, токтарды, кернеулерді туғызу, күшейту және түрлендіру мақсатында пайдаланылады. Цифрлық интегралдық сұлбалар инвертор, триггер функцияларын, «және – емес», «немесе – емес», тағы сол сияқты логикалық сұлбалар қызметін атқарады. Бір кристалда жүзден аса құраушысы бар интегралдық сұлбаны интеграция дәрежесі жоғары, елу – жүз құраушысы барды – орта, он – қырық құраушысы барды – төмен, мыңнан аса құраушылары бар және электрондық аппаратураның толық бір бөлігінің қызметін атқаратын интегралдық сұлбаларды үлкен интегралдық сұлбалар, ал миллиондаған құраушылары бар бөлікті – аса үлкен интегралдық сұлба деп атайды. Мысалы, қазіргі компьютер процессорларының кремний кристалы (ауданы 150 мм2) 30 миллионнан астам элементті құраушылардан (диод, транзистор, т.б.) тұрады.
3.Плазма мен оның қасиеттерін топтастырыңыз
Плазма (грек тілінен πλάσμα «мүсінделген», «пішінді») — электрондар мен иондардан тұратын қатты қыздырылған иондалған газдан түзілетін заттың төртінші агрегаттық күйі. Оның құрамына тек иондар мен электрондар ғана емес, сонымен қатар атомдар, молекулалар және оң және теріс зарядтары бар кез келген басқа зарядталған бөлшектер (мысалы, кварк-глюон плазмасы) кіруі мүмкін. Сонымен қатар, оң және теріс зарядталған бөлшектердің саны шамамен бірдей болады.
Плазманың қасиеттері
1. Плазмадағы оң және теріс бөлшектердің концентрациясы іс жүзінде бірдей.
2. Жоғары электр өткізгіштік. Жоғары температурада плазма асқын өткізгіштерге жақындайды.
3. Сыртқы электр және магнит өрістерімен күшті әрекеттесу.
4. Әрбір зарядталған плазмалық бөлшек зарядталған бөлшектердің үлкен санымен әрекеттеседі.
5. Жарқырау.
БИЛЕТ №30
1.Жарықтың кванттық табиғаты туралы баяндаңыз
2.Стратостатқа түсінік беріңіз
3.Физиканы қолдану салаларын атап өтіңіз1.Жарықтың кванттық табиғаты туралы баяндаңыз.Кванттық физика – кванттық оптика мен сәулеленудің кванттық теориясын, атомдық және ядролық физиканы зерттейтін, сонымен қатар әлемнің қазіргі физикалық бейнесі туралы түсінік беретін физика саласы.
Қазіргі идеяларға сәйкес жарық қос корпускулалық-толқындық сипатқа ие: кейбір құбылыстарда жарық толқындардың қасиеттерін, ал басқаларында бөлшектердің қасиеттерін ашады. Толқындық және кванттық қасиеттер табиғи түрде бірін-бірі толықтырады. Толқындық жарық құбылыстары: интерференция, дифракция, поляризация, дисперсия – толқындық оптикамен зерттеледі. Бұл жағдайда электромагниттік сәулеленудің бөлшегі (корпускуласы) фотон немесе квант деп аталады. Кванттық жарық құбылыстары: фотоэффект, Комптон эффектісі, жарық қысымы, атомдар мен молекулалардың сәулелену және жұту спектрлерінің сызықтық схемасы кванттық оптикамен зерттеледі. Жарық бізге таныс макрокосманың объектілеріне ұқсас болуы міндетті емес және бір уақытта толқындық және корпускулалық қасиеттерді көрсетуге қабілетті. Жарық фотондардың ағыны түрінде таралатыны және оның әрекетінің кванттық сипаты бірқатар тәжірибелерде тікелей дәлелденді. Солардың бірін қарастырайық.
Боте тәжірибесі. Егер жарық тіркегіш құралмен әрекеттесетін фотондар бір-біріне тәуелсіз фотондар ағынынан тұрса, онда өте әлсіз жарық ағындарын тіркегенде интенсивтіктің флуктуациялары (ауытқулары) бақылануы тиіс. Мұндай ауытқулар әр секунд сайын құралға түсетін N фотондар санының орташа мәнінен кездейсоқ ауытқудың нәтижесінде байқалады. N саны өте үлкен болса, ауытқу елеусіз, ал N кіші болғанда, мұндай ауытқуларды өлшеуге болады. Осындай тәжірибелердің алғашқысын 1924 жылы В. Боте жасады. Газ разрядты екі санағыштың арасына жұқа металл фольга Ф орналастырылады. Фольгаға қырынан қысқа толқынды рентген сәулелерінің өте әлсіз жіңішке шоғы түсіріледі. Рентген сәулелерінің әсерінен фольганың өзі интенсивтігі өте аз рентген сәулелерін шығара бастайды (рентгендік флуоресценция), яғни фольга шығаратын фотондардың саны болымсыз аз. Рентген сәулелері санағыштарға С түскенде арнаулы М механизмдер іске қосылады. Бұл механизмдер бірқалыпты жылжып отыратын Т
таспаның екі шетіне белгі соғып тұрады. Егер фольгадан шығатын рентген сәулесі толқын түрінде үздіксіз, жан-жаққа бірдей таралса, таспаның екі жағына түсетін белгілер симметриялы болып шығар еді. Ал тәжірибеде бұл белгілер ретсіз, қалай болса солай орналасқан болып шықты. Мұны тек фотондар фольгадан бір-біріне тәуелсіз, үздікті түрде, барлық бағытта ұшып шығуының нәтижесі деп түсіндіруге болады.
2.Стратостатқа түсінік беріңіз.Стратостат [страто (сфера) және грек. statos – тік тұратын, қозғалмайтын] – стратосфера қабатына (11000 м-ден биік) ұшуға арналған аэростат. Экипажы болған жағдайда стратостаттың гондоласы герметикалы әрі қауіпсіз етіп жасалады. Көтерілу биіктігі мен салмағына байланысты стратостаттың сыртқы қоршауының көлемі 14000 – 105000 м3-ге дейін жетеді. Стратосфераның ең төменгі қабатына ұшуға арналған стратостат субстратостат деп аталады. Экипажы бар стратостат стратосфераға 20 ғасырдың 30-жылдарында көбірек ұшырылды. Стратосфералық шар шын мәнінде аэростат болғанымен, оның құрылғысының басқа ұшу жағдайларына байланысты тропосфералық және субтосфералық шарлардан бірқатар елеулі айырмашылықтары бар. Стратосфераның төменгі қабаттарындағы ауаның тығыздығы магнитудасы аз, ал шамамен 30 км биіктікте теңіз деңгейінен 2 рет аз, сондықтан жеткілікті аэростатикалық көтеруді жасау үшін әуе шарының көлемі жеткілікті үлкен болуы керек және әдетте 14 000 м³-ден асуы керек, ал ең үлкен цилиндрдің көлемі 850 000 м³ болды. Бастапқыда газдың биіктікте күшті кеңеюіне байланысты әуе шары қатты ұзартылған алмұрт тәрізді пішінге ие, ол ұшудың жоғарғы жағына жақын сфералық пішінге жақындайды (яғни, олардың басында өте төмен, сондықтан- «толтыру дәрежесі» деп аталады). Әдетте, стратосфералық шардың шары гелиймен толтырылады, соғысқа дейінгі кезеңде сутегі бірқатар рейстерде пайдаланылды, ол әлдеқайда арзан және жоғары көтеріледі, бірақ ауамен араласқанда өте жарылғыш. Айтарлықтай биіктікте газдың шағын меншікті көтеру күші (ауаның төмен тығыздығына байланысты) цилиндр қабығының салмағына қойылатын талаптарды арттырады. Әдетте ол өте жұқа және берік пластиктен жасалған. Көп жағдайда аэростат стратосфералық шардың түсуін қамтамасыз ету үшін, сондай-ақ ұшып көтерілу кезінде көтерілу жылдамдығын төмендету үшін қолданылатын газды ағызатын клапанмен жабдықталған.
Стратосфералық гондола экипажды стратосфераның адамдар үшін өлімге әкелетін жағдайларынан - төмен ауа қысымынан және төмен (-70 ° C дейін) температурадан сенімді түрде қорғауы керек. Нацельдің қабығы айтарлықтай ішкі қысымға төтеп беруі керек және алюминий сияқты жеңіл металдардан жасалған және әдетте сфералық пішінге ие. Әдетте, ұшу бірнеше сағатқа созылады, ал экипажға суасты қайықтарында және ғарыш кемелерінде қолданылатын ауаны қалпына келтіру жүйесі қажет. Литий гидроксиді көмірқышқыл газын, сығылған оттегі бар баллондарды, ал соғыстан кейінгі ұшуларда сұйық оттегімен де оттегі қорын толтыру үшін пайдаланылуы мүмкін.
3.Физиканы қолдану салаларын атап өтіңіз
Физиканы медицина,техника,геология,биология,химия,байланыс, робототехника салаларында қолданылады.
БИЛЕТ №31
1.Атмосфера құрылысы және ондағы жүретін процестерді атап өтіңіз
2. Жарықтың дисперсиясы мен поляризациясын түсіндіріңіз
3.Фотоэффект құбылысын техникада пайдалану аумағын көрсетіңіз
1.Атмосфера құрылысы және ондағы жүретін процестерді атап өтіңіз.Атмосфера 3 қабаттан тұрады.Тропосфера (көне грекше: τρόπος — «бұрылыс», және көне грекше: σφαῖρα — «шар») - ауаның жер бетіне жақын ең тығыз шоғырланған қабаты. 12 км биіктікке дейінгі атмосфераның төменгі қабаты. Тропосфера - бүкіл ауаның 4\5 бөлігі. Тропосферада бұлт, жауын-шашын, жел және тағы басқа құбылыстар орын алып отырады.
Тропосфераның жоғарғы шекарасы географиялық ендіктер мен жыл мезгілдері бойынша әртүрлі биіктікте орналасуы мүмкін. Орташа есеппен тропосфера полюстер үстінде 9 км-ге, қоңыржай ендіктерде 10—12 км-ге, ал экватор үстінде 15—17 км-ге дейін созылады. Тропосфераның қалыңдығы:
Экваторда - 17-18 км
Қоңыржай ендіктерде - 10-12 км
Полюстерде - 8 км
Орташа қалыңдығы - 11 км
Тропосферада ауа температурасы шамамен әр 100 м сайын 0,6°С-қа төмендейді. Мәселен, тропосфераның жоғарғы бөлігінің орташа жылдық температурасы солтүстік полюсте — 55°С болса, экваторда бұл көрсеткіш — 70°С-қа төмендейді.
Тропосфера тропопауза
