ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.05.2024
Просмотров: 49
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
Жер- біздің ортақ үйіміз. Барлық ғаламшарлардың ішінде Жер шары ең әдемі,ең бай,өмір сүруге ең қолайлы планета.Жерді адамдар, құстар, жан- жануарлар мекен еткен.
Жердің 79% судан тұрады. Жер бетінде тек адамдар мен жануарлар ғана емес, өсімдіктер де өмір сүреді. Жер бетіндегі тіршілік адамдар мен табиғатқа ортақ. Демек табиғат пен адамдардың өмірі бір-біріне тікелей байланысты. Жердің байлығын, табиғатын, жан-жануарларын дұрыс пайдаланбасақ, қорғамасақ, жер бетіндегі тепе-теңдік бұзылады, тіршілікке нұқсан келеді. Жер, су, Күннің жылуы, ауа - тіршілік көздері болып табылады. Сондықтан осы тіршілік көздерін ластамай,бекер ысырап етпей, аса сақтықпен пайдалана білуіміз керек. Зауыттан шыққан қалдықтар, түрлі қоқыстарды өртеу, машиналардан шыққан зиянды газдар және абайсызда шыққан өрт ауаны ластайды. Кейбір жануарлар мен құстар және өсімдіктер жойылып кетудің алдында тұр. Сондықтан оларды Қызыл кітапқа енгізген. Осы Қызыл кітапқа енген аңдар мен құстар, өсімдіктер мемлекеттік қорғауға алынған. Өйткені оларды қорғамаса , олар жер бетінен мәңгі жойылып кетеді.
Мен Қазақстанда тұрамын. Қазақстан ең ірі мемлекеттердің бірі болып табылады. Қазақстанның көркеюіне бүкіл ел болып ат салысуда. Қазақстанның келешегі онда тұрған халыққа тікелей байланысты. Әрбір адам бір мүдде, бір бағыт, бір мақсатқа жұмыла еңбек етсе, еліміздің болашағы сөзсіз жарқын болады.
Қазақстан - көп ұлтты мемлекет. Онда көптеген ұлттың өкілдері бейбіт қатар өмір сүруде. Олар бір - біріне дос, бауыр, жолдас. Қазақ елі, жері барлық жағынан бай. Елінің ынтымағы жарасқан. Жерінің қойнауы толған кен, жайлауы толған мал, даласы толған егін. Сәні мен салтанаты ерекше. Қазақ жерінің байлығы көз тұндырады. Сондықтан ертеде оның жаулары да көп болған. Бөгенбай, Қабанбай, Қарасай, тағы сол сияқты көптеген батырларының арқасында ұлтарақтай жерін де ешкімге бермей, білектің күшімен, найзаның ұшымен қорғап қалған. Осының бәрін олар келешектегі ұрпақ қамы үшін жасаған. Сол сияқты, киелі қазақ жері әулиелерімен де атағы шыққан. Мысалы: Семейдегі Қоңыр әулие , Жетісудағы Балпық әулие ,Ескелді әулиелердің кесенелері, Түркістандағы Қожа Ахмет Яссауи, Арыстан баб кесенелері, Жамбыл облысынды Айшабибі кесенесі соның айғағы.
Қазақстан көлдер мен өзендерге де бай. Атақты Ертіс, Іле, Шу,Есіл,Жайық өзендері де Қазақстанның жерін басып өтеді. Сонымен қатар атақты Балхаш, Алакөл, Бурабай, Жасыбай сияқты көлдері бар. Арал теңізі, Каспий теңізі тулаған балықтарымен елге әйгілі. Жердің көркі болған атақты Көкшетау, Алатау, Қаратау, Тарбағатай, Алтай, Баян тауларының қойнауы пайдалы қазбаларға толы. Қарағанды мен Екібастұздың көмірі, Маңғыстау мен Ақтаудың мұнайы еліміздің таусылмас қазынасы болып табылады. Осының бәрін өз орнымен пайдаланып, табиғатын аялап сақтау, келешек ұрпақтың қолына табыстау - біздің негізгі міндетіміз.
Ерінбей еңбектеніп, елімізді гүлдендіріп, атағын бүкіл әлемге әйгілеуіміз керек деп ойлаймын. Қазақстан алдыңғы қатарлы елдердің қатарында болады деп сенемін. Сол үшін өзімнің қолымнан келгеннің бәрін жасауға дайынмын. Өйткені мен өз Отанымды, өз елімді,өз жерімді,өз ғаламшарымды, оны мекен еткен бүкіл адамдар мен табиғатты сүйемін!
___________________________________________
(білім беру ұйымыныңатауы)
Қысқамерзімді (сабақ) жоспары-24
| Бөлім: | Экологиялық мәдениет |
| Педагогтің Т.А.Ә. (болғанжағдайда) | |
| Күні: | |
| Сынып:5 | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтыңтақырыбы | Біздің таза ауламыз. |
| Сабақтыңмақсаты | оқушыларға қоршаған орта, жер анаың адам өмірінде маңыздылығын түсіндіре отырып, Дұрыс әрекет құндылығының мәнін ашу. |
| Бағалау критерийі | оқушыларға өмірлік «қошаған орта» , «жер ана» ұғымы туралы түсінік беру. |
| Құндылықтарды дарыту | кешірімділік, сыйластық қасиетін дамыту, өзі-өзіне және айналадағы адамдарға құрмет |
Сабақтыңбарысы
| Сабақтыңкезеңі/ уақыт | Педагогтіңәрекеті | Оқушыныңәрекеті | Бағалау | Ресурстар |
| Сабақтың басы | 1Ұйымдастыру кезеңі Әңгімелесу. *Табиғатқа өз қарым – қатынастарыңды қалай білдіресіңдер ? *Таза ауа, су, топырақтың адам денсаулығына қандай пайдасы бар ? * Табиғатты неліктен «Жер - анаға» теңейді ? * Адамның табиғатқа , табиғаттың адамға қандай пайдасы бар ?   1.2. Жағымды көңіл күйге келтіру. «Нұрға бөлену» жаттығуын өткізу -таза ауа болу үшін не қажет ? -таза аула болу үшін не қажет? Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру | Оқушы өз ойларын ортаға салады. Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді | ҚБ «Мадақтау сэндвичі» | Тақырыптық суреттер сілтемеде суреттер |
| Сабақтың ортасы | 2.1 Тақырыпты ашу Тазалық болған жерде ағаштар да, гүлдер де жайқала өседі.Тазалықтан кейін табиғатқа сұлулық керек ол үшін ағаштар мен гүлдер егеміз.Табиғат тазалығын сақтау – адамның өз өмірінің қауіпсіздігін сақтау деген сөз Сондықтан адам мен табиғат арасындағы қатынас ізгілік пен үйлесімділікке құрылуы шарт.Барша байлықтардың анасы – Жер .Жерді күтіп – баптай білу оның қойнауынан қазба байлықтарын игеріп ала білу табиғат пен қоршаған ортаны түлетіп гүлдендіре беру өз қолымызда.Табиғат тартылысы,құбылыстары тіршілігі – оның тынысы табиғат деп аталады.Олардың барлығы адам жанына саулық береді. Жан саулығы – денсаулық негізі . «Табиғат тазалығы – адамзат амандығы» екенін естен шығармау керек. 2.2 Шығармашылық жұмыс. Интерактивті тақтада көрсетілген суреттерді қатыстыра отырып «Табиғат аясында» атты тақырыпқа әңгіме жазу ұсынылады. Оқушылардың шығармашылық шабытын аша түсуге олардың суреттегі әрекеттерді ұғынуы арқылы өзіндік «менін» көрсете алуы үшін және табиғаттың құпиясын ұғыну. 2.3 Тапсырма. (жұмбақтарды шешу). 1.Әдемі түнде, 3.Жылт – жылт еткен, Мен жүрсем жүреді бірге Жырадан өткен. (ай) (су) 2.Бір түкті кілем, 4.Бар ма жоқ па оны анық білмейсің, Бір түксіз кілем Ол жоқ жерде өмір сүріп жүрмейсің (жер мен аспан) (ауа) 5.Көтеріліп теңізден, Биіктен қайта түскенде, Аспанға биік барамын . Өні кірер даланың . (жаңбыр) 2.2 Дәйексөз. «Табиғаттың тазалығы, адамзаттың амандығы» Халық нақылы · Дәйексөздің мағынасын қалай түсінесіңдер?  ЕББоқушыға тапсырма шығарылып беріледі. 2.3 Жағдаятты талдау. 1 – жағдаят: Арман бақ ішінде келе жатыр еді,терек бұтақтарын сындырып жатқан балаларды көрді де тұрып қалды ... . 2 –жағдаят: Алмат достарымен бірге ауыл сыртындағы бұлаққа келді. Олар өздері жиі келіп тамашалайтын бұлақтың көзі қалдық шөптер, босаған ыдысқа және қоқыстарға бітеліп қалғанын көрдің, сен не істер едің? ... . 3 – жағдаят: Сынып жетекшісі сабақ соңында аулаға көшет және де гүлзар өсіру туралы ұсыныс айтқан еді, сынып балалары мақұлдады да,Жанат мақұлдамады.Не себепті ? ... . 2.4 Сахналау. Табиғаттың адам өміріне қажеттілігі туралы көріністі тамашалаңыздар. Қатысушылар: Күн, ауа, су, жер, оқушы. ЕБҚ: оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды | Бағалау критериі Отбасы мүшелерінің құқықтары мен міндеттерін ажыратады Дескриптор: Отбасындағы құқықтарын анықтайды; Ұғымдар бойынша ақпарат анықтайды; Дәйектердің нақты, толық сипаттайды: Дескриптор Отбасы мүшелерінің құқықтары мен міндеттерін анықтайды; құрылысын сақтап, жүйелі ой жазады. Дескриптор: Отбасы мүшелерінің құқықтары мен міндеттерін қажеттігін дәлелдейді; | ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады ҚБ «Мадақтау сэндвичі» ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады ҚБ «Өзін-өзі бағалау» landergenius@gmail.com | Ақпараттық мәтін Үлестірмелі қағаздар Суреттер Тірек-сызбалар Кесте ҚБ парағы |
| Сабақ тың соңы | Сабақты қорытындылау Өзіммен-өзім. Балалар жайланып отырып,көздерін жұмып,өздеріне ең жақын,сүйікті отбасы мүшелерін,өз үйлерін көз ал- да рына елестетеді.Өз отбасылары туралы ең қымбат,ғажап сөздерді айтып,өз ойларымен бөліседі. Кері байланыс «Үш жағымды сәт» стратегиясы. Оқушыларға сабақтың барысында орын алған үш жағымды сәтті, яғни, тапсырманы орындауда болған үш жағдайды және келесі сабақта олардың жұмыстарын жақсарта түсуге керек болатын бір әрекетті атау ұсынылады. Үйге тапсырма Біздің қаламыз! Суреттен коллаж жасау | Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады | Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды | А4, конспект https://abesu.org/4-synyp-өzіn-өzі-tanu-sabaғy-32-zher-ortaқ-үyіmіz |
Жер- біздің ортақ үйіміз. Барлық ғаламшарлардың ішінде Жер шары ең әдемі,ең бай,өмір сүруге ең қолайлы планета.Жерді адамдар, құстар, жан- жануарлар мекен еткен.
Жердің 79% судан тұрады. Жер бетінде тек адамдар мен жануарлар ғана емес, өсімдіктер де өмір сүреді. Жер бетіндегі тіршілік адамдар мен табиғатқа ортақ. Демек табиғат пен адамдардың өмірі бір-біріне тікелей байланысты. Жердің байлығын, табиғатын, жан-жануарларын дұрыс пайдаланбасақ, қорғамасақ, жер бетіндегі тепе-теңдік бұзылады, тіршілікке нұқсан келеді. Жер, су, Күннің жылуы, ауа - тіршілік көздері болып табылады. Сондықтан осы тіршілік көздерін ластамай,бекер ысырап етпей, аса сақтықпен пайдалана білуіміз керек. Зауыттан шыққан қалдықтар, түрлі қоқыстарды өртеу, машиналардан шыққан зиянды газдар және абайсызда шыққан өрт ауаны ластайды. Кейбір жануарлар мен құстар және өсімдіктер жойылып кетудің алдында тұр. Сондықтан оларды Қызыл кітапқа енгізген. Осы Қызыл кітапқа енген аңдар мен құстар, өсімдіктер мемлекеттік қорғауға алынған. Өйткені оларды қорғамаса , олар жер бетінен мәңгі жойылып кетеді.
Мен Қазақстанда тұрамын. Қазақстан ең ірі мемлекеттердің бірі болып табылады. Қазақстанның көркеюіне бүкіл ел болып ат салысуда. Қазақстанның келешегі онда тұрған халыққа тікелей байланысты. Әрбір адам бір мүдде, бір бағыт, бір мақсатқа жұмыла еңбек етсе, еліміздің болашағы сөзсіз жарқын болады.
Қазақстан - көп ұлтты мемлекет. Онда көптеген ұлттың өкілдері бейбіт қатар өмір сүруде. Олар бір - біріне дос, бауыр, жолдас. Қазақ елі, жері барлық жағынан бай. Елінің ынтымағы жарасқан. Жерінің қойнауы толған кен, жайлауы толған мал, даласы толған егін. Сәні мен салтанаты ерекше. Қазақ жерінің байлығы көз тұндырады. Сондықтан ертеде оның жаулары да көп болған. Бөгенбай, Қабанбай, Қарасай, тағы сол сияқты көптеген батырларының арқасында ұлтарақтай жерін де ешкімге бермей, білектің күшімен, найзаның ұшымен қорғап қалған. Осының бәрін олар келешектегі ұрпақ қамы үшін жасаған. Сол сияқты, киелі қазақ жері әулиелерімен де атағы шыққан. Мысалы: Семейдегі Қоңыр әулие , Жетісудағы Балпық әулие ,Ескелді әулиелердің кесенелері, Түркістандағы Қожа Ахмет Яссауи, Арыстан баб кесенелері, Жамбыл облысынды Айшабибі кесенесі соның айғағы.
Қазақстан көлдер мен өзендерге де бай. Атақты Ертіс, Іле, Шу,Есіл,Жайық өзендері де Қазақстанның жерін басып өтеді. Сонымен қатар атақты Балхаш, Алакөл, Бурабай, Жасыбай сияқты көлдері бар. Арал теңізі, Каспий теңізі тулаған балықтарымен елге әйгілі. Жердің көркі болған атақты Көкшетау, Алатау, Қаратау, Тарбағатай, Алтай, Баян тауларының қойнауы пайдалы қазбаларға толы. Қарағанды мен Екібастұздың көмірі, Маңғыстау мен Ақтаудың мұнайы еліміздің таусылмас қазынасы болып табылады. Осының бәрін өз орнымен пайдаланып, табиғатын аялап сақтау, келешек ұрпақтың қолына табыстау - біздің негізгі міндетіміз.
Ерінбей еңбектеніп, елімізді гүлдендіріп, атағын бүкіл әлемге әйгілеуіміз керек деп ойлаймын. Қазақстан алдыңғы қатарлы елдердің қатарында болады деп сенемін. Сол үшін өзімнің қолымнан келгеннің бәрін жасауға дайынмын. Өйткені мен өз Отанымды, өз елімді,өз жерімді,өз ғаламшарымды, оны мекен еткен бүкіл адамдар мен табиғатты сүйемін!
___________________________________________
(білім беру ұйымыныңатауы)
Қысқамерзімді (сабақ) жоспары-25
| Бөлім: | Экологиялық мәдениет |
| Педагогтің Т.А.Ә. (болғанжағдайда) | |
| Күні: | |
| Сынып:5 | Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны: |
| Сабақтыңтақырыбы | Орманда өзін қалай ұстау керек |
| Сабақтыңмақсаты | Табиғат аясындағы өз әрекеттеріне және қоршаған ортаға байланысты адам қылықтарына баға бере білуге дағдыландыру. |
| Құндылықтарды дарыту | Табиғат аясында өзін дұрыс ұстауды,экология ережелерін қайталап,табиғатқа аяушылық сезіммен қарауды үйрету; |
Сабақтыңбарысы
| Сабақтыңкезеңі/ уақыт | Педагогтіңәрекеті | Оқушыныңәрекеті | Бағалау | Ресурстар |
| Сабақтың басы | 1Ұйымдастыру кезеңі 1.1 Сахналық көрініс. Музыкалық сүйемелдеумен балаларға саябақ,орман тоғайлар бейнеленген слайдтарды көрсетеді. Сол сәтте орманшы келеді.Балалар қонақты қарсы алады. -Бізге қонаққа келген кім,қалай ойлайсыңдар? Орманшы балаларды орманға қонаққа шақырады. Саяхатқа барамыз, Орманға бет аламыз. Қараңдаршы,айнала Қандай ғажап,тамаша! («Орман шуы»,музыкалық сүйемелдеу) 1Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру | Оқушы өз ойларын ортаға салады. Оқушы жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу Оқушы өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді | ҚБ «Мадақтау сэндвичі» | Тақырыптық суреттер сілтемеде суреттер |
| Сабақтың ортасы | 2.1Қойылым Орманға жақсы ниетпен келдіңдер ме,әлде жаман ойларың бар ма? –деп орманшы балалардан сұрайды.Орманда өзін дұрыс ұстау ережелері туралы балалардың білімдерін тексеретінін хабарлайды.Әртүрлі жағдайларды оқып,дұрыс жауаптары үшін балаларға жаңғақ сыйлайды. ЕББоқушыға тапсырма шығарылып беріледі. 1-жағдай Сендер орман ішінен саңырауқұлақ көрдіңдер,бұл шынайы ақ саңырауқұлақ па,әлде тек соған ұқсайтын саңырауқұлақ па,білмейсіңдер,қандай іс-әрекет қолданасыңдар? 1.Тұрған орнында қалдырамын. 2.Кесіп алып,өзіммен бірге алып кетемін. Орманшының сұрағына жауап береді. 3.Ата-анамнан немесе достарымнан сұраймын. 4.Дәмін татып көруге әрекеттенемін. 2-жағдай Сен орманға жидек теру үшін бардың. 1.Бәрін қатарынан жұла беремін. 2.Піскен жидектерді ғана бір-бірден теремін. 3.Жидектерді көп-көптен бұтағымен қоса жұламын. 3-жағдай Орманда серуендегеннен кейін,көп қоқыс қалдықтары қалғанын байқаған кездегі сендердің іс-әрекеттерің. 1.Жерге көміп тастаймыз. 2.Үйге алып кетіп,қоқыс жәшігіне лақтырамыз. 3.Қағаздарды өртейміз. 4.Онсыз да қоқыс көп деп,бәрін өз орнында қалдырамыз. Балалардың іс-әрекеттерді дұрыс болған жағдайда суреттегі шеңберлерді қызыл түспен,бұрыс жағдайда жасыл түспен бояу керектігін түсіндіріп,жұмыс дәптеріндегі тапсырманы өз бетімен орындауды тапсырады. Сергіту сәті. Қане,қатар тұрайық, Бойымызды жазайық, Қаздарға біз ұқсайық, Мойнымызды созайық, Секірейік,шулайық, Қояндарға ұқсайық, Армансыз бір секіріп, Көзден ғайып болайық. (Ауд.Г.Нурузова) Орманшы балаларға «Ормандағы жабайы» атты тиін оқиғасын баяндап береді. -Өлең сендерге қандай әсер қалдырды? -Бала неліктен тиінге ұнамады? Орманның әр жерінде орманшының тыйым салу белгілері ілінген.Орманшы балаларды бір белгіден бір белгіге жетелеп,білімдерін тексереді. 2.3 ларды бір белгіден бір белгіге жетелеп,білімдерін тексереді. Өздерінің пікірлерін білдіріп,әртүрлі жағдайларда өзін дұрыс ұстау әрекеттерін атайды, сұрақтарға жауап береді. Дұрыс жауаптарды таңдайды,түсіндіреді. Өз беттерімен тапсырманы орындайды. Орындау барысында өз ойларымен бөліседі. Өлең мазмұнына с қимылдар жасайды.   1.Ағаштардың қабықтарын зақымдама. 2.Саябақтарда,орманда,көгалда гүлдерді жұлма. 3.Піскен жидектерді жинағанда,бұтақтарын бүлдірме. 4.Саңырауқұлақтарды таптама. 5.Ормандағы өрмекшінің торын бұзба,өрмекшіні өлтірме. 6.Көбелектерді,инеліктерді,бақа да жәндіктерді аулама. 7.Ұяларды бұзба! 8.Жабайы аңдарға жақындама. 9.Орманда,саябақта тыныштық сақта. 10.Қураған шөптерді өртеме. 11.Орманға,саябаққа,өзен бойына қоқыс қалдықтарын тастама. Орманшы балаларды мақтап,тиіннің атынан жаңғақ толған себетті сыйға тартады. Көздерін жұмуды ұсынады: «Дөңгелейміз,айналамыз, Бақшамызға ораламыз» (Музыкалық сүйемелдеумен балалар балабақшаға оралады,орманшы ғайып болады) ЕБҚ: оқушыға жеке жұмыс кезінде қасындағы сыныптастары және мұғалім диалог арқылы қолдау жасайды | Бағалау критериі Отбасы мүшелерінің құқықтары мен міндеттерін ажыратады Дескриптор: Отбасындағы құқықтарын анықтайды; Ұғымдар бойынша ақпарат анықтайды; Дәйектердің нақты, толық сипаттайды: Дескриптор Отбасы мүшелерінің құқықтары мен міндеттерін анықтайды; құрылысын сақтап, жүйелі ой жазады. Дескриптор: Отбасы мүшелерінің құқықтары мен міндеттерін қажеттігін дәлелдейді; | ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады ҚБ «Мадақтау сэндвичі» ҚБ Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады ҚБ «Өзін-өзі бағалау» landergenius@gmail.com | Ақпараттық мәтін Үлестірмелі қағаздар Суреттер Тірек-сызбалар Кесте ҚБ парағы |
| Сабақ тың соңы | Сабақты қорытындылау Кері байланыс «Тазалық» әдісі бойынша оқушылар өздері жаңа тақырыптан алғандарын ой елегінен өткізеді Еттартқыш- алған білімімді жинақтап, қорытамын, електен өткіземін. Чемодан- алған білімім болашақта қажет. Қоқыс жәшігі-алған білімімді қажет етпеймін. | Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады | Оқушылар бағалай критерийлерімен өз деңгейлерін бағалайды | А4, конспект https://abesu.org/4-synyp-өzіn-өzі-tanu-sabaғy-32-zher-ortaқ-үyіmіz |