Файл: 1 азастан аумаындаы тас асырына атысты археологиялы ескерткіштерді ашылуы.docx

1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан Республикасы Жоғары Кеңесі «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы» Конституциялық заң қабылдап, Қазақстанның халықаралық құқықтық субъект ретінде жария етілуі елдің тәуелсіздік мәртебесіне сай заңнын – Конституциясын қабылдау қажеттігін туғызды. 1993 жылы 28 қаңтарда тәуелсіз Қазақстан Республикасының негізгі заңы – Конституция қабылданды.
Қазақстан Республикасының 1993 жылғы Конституциясы өтпелі кезеңнің негізгі заңы ретінде екі жыл өзінің миссиясын атқарып, ел тарихында қалды.
1995 жылдың 30 тамызында бүкілхалықтық референдум Қазақстан Республикасының жаңа Конституциясын қабылдады. Онда мемлекеттік және қоғамдық құрылыстың ұйымдастырылуы және болашаққа бағдар ұстай отырып қызмет ету ұстанымдары белгіленген. Адамның және азаматтың конституциялық мәртебесі, бүкіл халықтың мәртебесі, мемлекеттік билік пен мемлекеттің әлеуметтік базасының қайнар көзі ретіндегі адам мен азаматтың құқықтары, бостандықтары мен міндеттері баян етілген.
Қазақстан Республикасының Конституциясы тоғыз бөлімнен, 98 баптан тұрады. «Жалпы ережелер» деп аталған I бөлімде Қазақстан Республикасының саяси сипаттамасы, қызметінің түбегейлі ұстанымдары көрсетілген; президенттік басқару нысаны, құқықтың қолданылуы айқындалған; идеологиялық және саяси алуандылық, меншікке қатысты қағидалар тұжырымдалған. Қазақстан Республикасы Конституциясында «Мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы – халық» деп жарияланған.
Адамның құқықтары, бостандықтары мен міндеттері, азамат және азаматтыққа байланысты ережелер «Адам және азамат» деп аталған II бөлімде жинақталып берілген.
III бөлімде Президент, IV бөлімде Парламент, V бөлімде Үкімет құрамдарының жасақталуы, сайлану және тағайындалу мерзімдері мен заңдары, өкілеттіліктері, атқаратын қызметтері, түрлі саяси ахуалдағы әрекеттерінің бағыттары, өзге органдармен байланыстары, ел экономикасын дамыту бағытында атқаратын жұмыстары, ішкі сыртқы саясатты айқындап жүргізуі, т.б. баяндалған.
VI бөлімде Конституциялық Кеңест, VII бөлімде Соттар мен сот төрелігі жасақталуы, атқаратын қызметінің мазмұны мен реттілігі туралы айтылған. Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару ережелері VIII бөлімде Жергілікті Мемлекеттік басқару және өзін – өзі басқару,соңғы IX бөлімде Қорытынды және өтпелі ережелер берілген.

---

Конституцияның маңызды ерекшелігі – ол бір жағынан, мемлекеттің, ал екінші жағынан, қоғамның Негізгі заңы болып табылады.
Мемлекеттік органның қандайы болса да – жергілікті органдар да, орталық органдар да, кез келген лауазымды тұлға, барлық азаматтар, олардың бірлестіктері Конституция қағидаларын сақтауы керек.


99. КР мемлекеттік раміздері: Туы, Елтанбасы,

Энуранынын бекітілуі.
Жауабы «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері туралы» Конституциялық Заң 2007 жылы 4 маусымда қабылданды. Осы Заңға сәйкес жыл сайын 4 маусым Қазақстан Республикасында Мемлекеттік рәміздер күні ретінде мерекеленеді.
Мемлекеттік рәміздер – бұл кез келген мемлекеттің егемендігі мен біртұтастығын бейнелейтін, оның ажырағысыз атрибуттарының бірі. Қазақстан Республикасында Мемлекеттік ту, Мемлекеттік елтаңба және Мемлекеттік гимн мемлекеттік рәміздер болып табылады.


Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туы

Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы – ортасында шұғылалы күн, оның астында қалықтап ұшқан қыран бейнеленген тік бұрышты көгілдір түсті мата. Тудың сабының тұсында ұлттық өрнек тік жолақ түрінде нақышталған. Күн, оның шұғыласы, қыран және ұлттық өрнек бейнесі алтын түстес.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік туының авторы – Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері Шәкен Ниязбеков.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік елтаңбасы

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік елтаңбасы – дөңгелек нысанды және көгілдір түс аясындағы шаңырақ түрінде бейнеленген, шаңырақты айнала күн сәулесіндей тарап уықтар шаншылған. Шаңырақтың оң жағы мен сол жағында аңыздардағы қанатты пырақтар бейнесі орналастырылған. Жоғарғы бөлігінде – бес бұрышты көлемді жұлдыз, ал төменгі бөлігінде «Қазақстан» деген жазу бар. Жұлдыздың, шаңырақтың, уықтардың, аңыздардағы қанатты пырақтардың бейнесі, сондай-ақ «Қазақстан» деген жазу – алтын түстес.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік елтаңбасының авторлары – белгілі сәулетшілер Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік гимні

Бұрын «Менің Қазақстаным» әні ретінде танымал болған Қазақстанның гимні Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасы бойынша 2006 жылы 6 қаңтарда еліміздің Парламентінде бекітілді. Бірінші рет ол 2006 жылы 11 қаңтарда Мемлекет басшысының салтанатты ұлықтау рәсімінде орындалды.
Әннің авторы Шәмші Қалдаяқов, сөзін жазғандар: Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев.

---

100. Казакстан Республикасы Карулы куштерінін курылуы.
Жауабы :

Қазақстанның Қарулы Күштері — Қазақстан Республикасының әскери құрылымы әскери басқару органдарын, Қарулы Күштердiң түрлерiн, арнайы әскерлердi, тыл, әскери оқу орындары мен ғылыми мекемелердi қамтиды. Құрылғаны

7 мамыр 1992

Күштер тараулары

Құрлық күштері

Әуе қорғанысы күштері

Әскери-теңіз күштері

Әуеұтқыр әскерлері

Ракета әскерлері мен артиллериясы

Арнайы әскерлер

Басшылық

Жоғарғы Бас Қолбасшысы

Қасым-Жомарт Тоқаев

Қорғаныс министрі

Руслан Жақсылықов

Штаб бастықтары комитетінің төрағасы

Марат Құсайынов[1]

Әскери қызметі

Әскери қызмет жасы

18

Әскери қызметке шақыруы

12 ай (ең кемінде)

101. Улттык валютаны енгізу жоне онын манызы. Казакстан Республикасынын мемлекеттік шекарасын белгілеу.

Жауабы:

Қазақстан Республикасының аумағында 1993 жылғы 15 қарашада сағат 08.00-ден бастап /жергілікті уақыт/ Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы-теңге айналысқа енгізілсін.1993 жылғы 18 қарашада сағат 08.00-ден бастап /жергілікті уақыт/ теңге Қазақстан Республикасындағы бірден-бір заңды төлем құралына айналады. Теңге 100 тиыннан тұрады. Қазақстан Республикасында қолдағы ақша банкноттар мен монеталар түрінде айналыста болады.

Теңгені Қазақстан Республикасының аумағында меншік нысандарына қарамастан барлық жеке және заңды тұлғалар төлемдердің барлық түрінде, сондай-ақ ешқандай шектеусіз салымдар мен шоттарға қосу үшін банктер қабылдауға міндетті. Осы Жарлық қол қойылған сәтінен бастап күшіне енеді.
Көршілес елдермен 14 мың ша­қы­рымға жуықтайтын, со­ның ішінде, дү­ние жүзі бойынша құрлықтағы ең ұзын 7,5 мың шақырым болатын мем­ле­кеттік шекарасы бар Қазақстан тәу­ел­сіздікке қол жеткізген күн­нен бас­тап өзінің территориясын нақ­тылап алу­ға аса жоғары деңгейде стра­те­гиялық маңыз берді.Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың мәселенің мәнісін тереңінен түсініп, ғасырлар то­ғысында аймақтағы геосаяси жағд­ай­дың күрделене түсетіндігін алдын ала бол­жап, көршілес елдермен мемлекеттік ше­кара сызығын анықтауға баса назар
ау­дарғанының арқасында Қазақстан ше­ка­ра түйткілдерін халықаралық та­лап­тарға сай тұтастай шешіп алды деуге негіз бар. Мұны еліміздің тәуелсіздік жыл­дарындағы басты жетістіктерінің бі­ріне жатқызуға әбден болады.

---

Стокгольмнің бейбітшілік мәселе­ле­рін зерттеу институтының жүргізген зерт­теулері бойынша, бүгінгі таңда әлем­де құрлықтағы шекаралардың 25 пай­ызы толық анықталмаған көрінеді. Сон­дай-ақ, аталған институт соңғы кездегі қақтығыстардың 15 пайызы шекаралық мәселелердің шешілмеуінен туындап отырғанын, шекаралық таластан шыққан қақ­тығыстардың жалпы саны 95-ке жет­ке­нін мәлімдеді. Осыдан-ақ шекараны нақ­тылап, заңдық тұрғыда бекітіп алудың қан­шалықты маңызды екенін түсінуге бо­лады.
Жалпы, Қазақстан аумағы бес мем­­­лекетпен шектеседі: Қытай (шекара ұзындығы шамамен – 1 783 км), Қыр­ғыз­стан (1 257 км), Өзбекстан (2 351 км), Түрікменстан (458,3 км), Ресей (7 548 км).
Қазақстан өзімен шектесетін аталған елдермен мемлекеттік шекараны ха­лық­аралық-құқықтық ресімдеуде байып­ты саясат ұстанғаны талас тудырмайды. Мәселен, Қытаймен арадағы мемлекеттік шекарамызды халықаралық-құқықтық ресімдеу үдерісінде делимитациялау туралы ке­ліс­сөздер 1992-1998 жылдар аралығында өтіп, демаркация толығымен 2002 жылы аяқ­талды. Осының нәтижесінде, Қазақстан-Қытай мемлекеттік шекарасының өту сызығын және оның шекаралық бел­гіл­ер­мен белгіленуін егжей-тегжейлі сипаттап берген халықаралық шарттар жасалды. Бұл демаркациялау процесін екі ел ара­сын­дағы Қазақстан-Қытай мемлекеттік ше­карасы туралы 1994 жылғы 26 сәуірдегі келісімнің 4-бабына сәйкес тараптардың бір­лескен демаркациялық комиссиясы жүр­гізді. Процеске 2002 жылғы 10 мамырда Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Қытай Халық Республикасының Үкіметі арасындағы Қазақстан-Қытай мем­лекеттік шекарасының сызығын демар­ка­циялау туралы Хаттаманың бекітілуі ар­қылы нүкте қойылды.

---

102. К.К. Токаевтын «Жана Казакстан: жанару мен жангыру жолы» аТты

Жолдауынын мані мен

манызы.
Жауабы:

Биыл егемен ел болғанымызға 30 жыл толып отыр. Тәуелсіздік – біздің ең қастерлі құндылығымыз.
Қазақстан Тұңғыш Президентіміз – Елбасының дара саясатының арқасында табысты ел ретінде бүкіл әлемге танымал болды.
Ең басты жетістігіміз – біртұтас ел болып, жаңа мемлекет құрдық. Іргемізді бекітіп, еңсемізді тіктедік. Халықаралық қауымдастықтың белді мүшесіне айналдық. Тұрақты қоғам қалыптастырып, орнықты даму жолына түстік.
Мемлекеттілігімізді нығайту үшін бір ел болып еңбек етіп жатырмыз.
Егемендік дегеніміз – жалаң ұран мен жалынды сөз емес.
Біз үшін ең маңыздысы – әр азаматтың Тәуелсіздік игілігін сезіне алуы. Оның басты көрінісі – елдегі бейбіт өмір, қоғамдағы тұрақтылық пен тыныштық. Сондай-ақ, халықтың тұрмыс сапасының жақсаруы және жастардың болашаққа нық сеніммен қарауы.
Барлық бастамамыз осыған бағытталуда.
Біз тұғыры мығым ел болу жолында кедергілерді еңсеріп, қиындықтарды жеңіп келеміз. Мұның бәріне берекелі бірлік пен еселі еңбек арқылы жеттік.
Еліміз Тәуелсіздік жылнамасының төртінші онжылдығына қадам басқалы тұр. Бұл кезеңнің оңай болмайтыны қазірдің өзінде айқын байқалуда. Сондықтан, кез-келген сын-қатерге дайын болуға тиіспіз. Тынымсыз ізденіп, ұдайы алға ұмтылуымыз қажет.
Менің Қазақстан халқына биылғы Жолдауым мынадай мәселелерге арналады.

І. ПАНДЕМИЯДАН КЕЙІНГІ КЕЗЕҢДЕГІ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУ
II. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІНІҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ
III. САПАЛЫ БІЛІМ БЕРУ
IV. ӨҢІРЛІК САЯСАТТЫ ЖЕТІЛДІРУ
V. ЕҢБЕК НАРЫҒЫНДА ТИІМДІ ЭКОЖҮЙЕ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
VI. САЯСИ ЖАҢҒЫРУ ЖӘНЕ АДАМ ҚҰҚЫҒЫН ҚОРҒАУ
VII. ҰЛТТЫҢ ҰЙЫСУЫ – ОДАН ӘРІ ДАМУДЫҢ БАСТЫ ФАКТОРЫ


103. Білім жоне гылым жуйелеріндегі реформалар. «Болашак» багдарламасы.
Жауабы:

НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат - Орта мектепті бітіріп, білікті маман болғысы келген кез келген өреннің арманы шетелдің беделді жоғары оқу орындарына түсіп сапалы білім алу екендігі айдай анық. Ал 1 жылдық оқу құнының өзі бірнеше ондаған мың доллар болатын Оксфорд, Кембридж, ММУ сынды университеттерде баласын оқытуға ата-ананың қалтасы көтермейтіндігі айтпаса да түсінікті жайт. Бірақ, Тәуелсіздіктің елең-алаңынан-ақ мұндай шетелдік беделді оқу орындарында жастарымыздың білім алуына жол ашылды. Оған ҚР Тұңғыш Президенті - Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев құрған «Болашақ» бағдарламасы мүмкіндік берген еді.

---