ВУЗ: Не указан
Категория: Не указан
Дисциплина: Не указана
Добавлен: 03.02.2024
Просмотров: 53
Скачиваний: 0
ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.
тек дұрыстығына көз жеткізіп, кейбір ақпараттарды толықтырады.
Халық санағын жүргізу жолын таңдау
:
- халықтың дайындық деңгейіне (сауаттылық пен мәдениеті)
- аз шығын жібере отырып, нақты мәлімет алуға ұмтылыс жасау.
Кейде халық санағының 2 жолы қатар жүргізіледі: ауылды жерлерде
- сұрақ
арқылы, қалалы жерлерде
– өз есептеулері арқылы.
Дескриптор
Білім алушы
− халық санағын жүргізудің әдістерін атайды;
− халық санағын анықтау әдістерінің артықшылығы
мен кемшіліктерін түсіндіреді.
46
ЖОБА
Бөлім 4. Әлеуметтік география
Бөлімше 4.1 Халық географиясы
Тақырып
Ұдайы өсудің түрлері
Оқу мақсаты
8.4.1.2 Дүниежүзі елдерін халықтың ұдайы өсу
түрі бойынша жіктейді
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Дүниежүзі елдерін халықтың ұдайы
өсу түрі бойынша топтастырады
Ойлау дағдыларының
Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Төмендегі суреттерде халықтың ұдайы өсу түрлерінің графиктері берілген. Сұрақтарға
жауап беріңіз.
• Логистикалық және экспоненциалды өсімді ажыратыңыз.
• Логистикалық өсімді түсіндіріңіз.
• Экспоненциалды өсімді түсіндіріңіз.
1-сурет 2-сурет
Дескриптор
Білім алушы
− халықтың ұдайы өсу түрлерін ажыратады;
− логистикалық өсу түрін түсіндіреді;
− экспоненциалды өсу түрін сипаттайды.
47
ЖОБА
Бөлім 3. Физикалық география
Бөлімше 3.5 Табиғи-аумақтық кешендер
Тақырып
Географиялық қабықтың заңдылықтары
Оқу мақсаты
8.3.5.2 Географиялық қабық заңдылықтарының
маңыздылығын түсіндіреді
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Географиялық қабық заңдылықтарының
маңыздылығын сипаттайды
Ойлау дағдыларының
Білу және түсіну
деңгейі
Тапсырма
Берілген заңдылықтардың маңыздылығын жазыңыз.
Тұтастығы
Зат және энергия
Ырғақтылығы
айналымы
Дескриптор
Білім алушы
− географиялық қабықтың заңдылықтарын
сипаттайды.
45
ЖОБА
Бөлім 4. Әлеуметтік география
Бөлімше 4.1 Халық географиясы
Тақырып
Халық санағы
Оқу мақсаты
8.4.1.1 Халық санының анықтау әдістерін
түсіндіреді.
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Халық санын анықтау әдістерін сипаттайды
Ойлау дағдыларының
Білу және түсіну
деңгейі
Тапсырма
Мәтінді оқып шығыңыз.
• Мәтін негізінде халық санағын жүргізудің әдістерін анықтаңыз.
• Осы халық санағын анықтау әдістерінің артықшылығы мен кемшіліктеріне
нақты мысал келтіре отырып, түсіндіріңіз.
Халық санағы дегеніміз
– жалпы ақпарат жинақтау, қорытындылау, бағалау,
талдау
және баспа бетіне шығару. Баспа бетіне шығарудың екінші жолы -
демографиялық, экономикалық және әлеуметтік жағын анықтай келе, сол уақыттағы
мемлекеттің немесе аймақтың (облыс, село) халық санымен байланыстыра алу.
Қазіргі
кезде халық санын анықтаудың 2 жолы бар:
- сұрақ арқылы, жеке санақ қағазы санаушы (регистратор) толтырады, сұхбат
санаушы мен саналушы (адамдар) арасында жеке сұрақтар арқылы жүргізіледі;
- өз есептеуі арқылы, адамдар санақ қағазын өзі толтырады да, санаушыға өткізеді, санаушы
тек дұрыстығына көз жеткізіп, кейбір ақпараттарды толықтырады.
Халық санағын жүргізу жолын таңдау
:
- халықтың дайындық деңгейіне (сауаттылық пен мәдениеті)
- аз шығын жібере отырып, нақты мәлімет алуға ұмтылыс жасау.
Кейде халық санағының 2 жолы қатар жүргізіледі: ауылды жерлерде
- сұрақ
арқылы, қалалы жерлерде
– өз есептеулері арқылы.
Дескриптор
Білім алушы
− халық санағын жүргізудің әдістерін атайды;
− халық санағын анықтау әдістерінің артықшылығы
мен кемшіліктерін түсіндіреді.
46
ЖОБА
Бөлім 4. Әлеуметтік география
Бөлімше 4.1 Халық географиясы
Тақырып
Ұдайы өсудің түрлері
Оқу мақсаты
8.4.1.2 Дүниежүзі елдерін халықтың ұдайы өсу
түрі бойынша жіктейді
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Дүниежүзі елдерін халықтың ұдайы
өсу түрі бойынша топтастырады
Ойлау дағдыларының
Қолдану
деңгейі
Тапсырма
Төмендегі суреттерде халықтың ұдайы өсу түрлерінің графиктері берілген. Сұрақтарға
жауап беріңіз.
• Логистикалық және экспоненциалды өсімді ажыратыңыз.
• Логистикалық өсімді түсіндіріңіз.
• Экспоненциалды өсімді түсіндіріңіз.
1-сурет 2-сурет
Дескриптор
Білім алушы
− халықтың ұдайы өсу түрлерін ажыратады;
− логистикалық өсу түрін түсіндіреді;
− экспоненциалды өсу түрін сипаттайды.
47
ЖОБА
Бөлім 5. Экономикалық география
Бөлімше 5.1 Табиғи ресурстар
Тақырып
Дүниежүзі аймақтарының табиғи-ресурстық
потенциалы
Оқу мақсаты
8.5.1.2 Жекелеген дүниежүзі аймақтарының
табиғи-ресурстық әлеуетін бағалайды
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Дүниежүзі аймақтарының жеке
елдеріндегі табиғи-ресурстық қорына баға
береді
Ойлау дағдыларының
Қолдану
деңгейі
Жоғары деңгей дағдылары
Тапсырма
1. Кестедегі минералдық ресурсқа берілген (мұнай) ақпаратты қолданып, есептеңіз.
( қанша уақытқа жетеді = қоры / қолданылуы; әр адамға = қоры / халық саны)
Мемлекеттер Халық саны
Қоры Қолданылуы
Қанша
Әр адамға
(млрд (млн тонна)
уақытқа
қаншадан
тонна)
жетеді
Ресей
141927000
6,7
304
Сауд Арабиясы 21137000
35,5
404
Қазақстан
16197000
7,0
92
АҚШ
310241000
3,0
402
ҚХР
1340000000
3,9
160
2. Минералдық ресурс (мұнай) қоры бойынша Сауд Арабиясы мен ҚХР-ның
ресурстық әлеуетін бағалаңыз.
Дескриптор
Білім алушы
− мұнайдың қанша уақытқа жететінін анықтайды;
− әр адамға қанша мөлшерде келетінін есептейді;
− мұнай қоры бойынша берілген елдердің ресурстық
әлеуетін бағалайды.
53
ЖОБА
Бөлім 4. Әлеуметтік география
Бөлімше 4.1 Халық географиясы
Тақырып
Демографиялық проблемалар
Оқу мақсаты
8.4.1.5 Дүниежүзі елдерін демографиялық
проблемалары бойынша жіктейді
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Дүниежүзі елдерін демографиялық
проблемалары бойынша топтастырады
Ойлау дағдыларының
Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Тапсырма
Төмендегі кесте бойынша туындайтын демографиялық мәселелерді анықтаңыз.
Демографиялық
Демографиялық
Кездесетін
Дәлелдер
көрсеткіштер
көрсеткіштерге байланысты
аймақтар
ұсыныңыз
туындайтын проблемалар
Табиғи өсудің
жеке аймақтарда
жылдам өсуі
Табиғи өсудің
жеке аймақтарда
азайып кетуі
Табиғи өсу
көрсеткішінің
қалыпты болуы
Дескриптор
Білім алушы
− демографиялық көрсеткіштерге байланысты
туындайтын проблемаларды анықтайды;
− кездесетін аймақтарын жазады;
− өз дәлелдерін ұсынады.
50
ЖОБА
Бөлім 4. Әлеуметтік география
Бөлімше 4.1 Халық географиясы
Тақырып
Демографиялық саясат
Оқу мақсаты
8.4.1.6 «Демографиялық саясат» ұғымын түсіндіре
отырып, жекелеген дүниежүзі елдеріне қатысты
демографиялық саясаттың өзіндік моделін ұсынады
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Демографиялық саясаттың қолданылуын
зерттеп, өзіндік модель жасайды
Ойлау дағдыларының
Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Тапсырма
Берілген мәтінді оқи отырып, төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
• Халықтың өсуін қолдап жатқан елге нақты мысал келтіріп, демографиялық
саясатын түсіндіріңіз. _________________________________________________
• Халықтың кемуін қолдап жатқан елге мысал келтіріп, демографиялық саясатын
түсіндіріңіз.__________________________________________________________
• Еліміздегі халықтың өсуіне қатысты қандай демографиялық саясат ұсынар
едіңіз. ________________________________________________________________
Елдің демографиялық проблемаларын шешу мақсатында мемлекет тарапынан
табиғи өсуді реттеуге бағытталып, жүргізетін шараларының жиынтығы-
демографиялық саясат.
Қазақстанның демографиялық саясаты негізгі үш бағытта жүргізіледі.
- Экономикалық – бала күтуге байланысты ақылы демалыс беру, бала туылған
кездегі әртүрлі жәрдемақылар.
- Әлеуметтік-демографиялық – көп балалы жанұяларға мемлекет тарапынан пәтер
беру, тегін медициналық көмек, жоғарғы оқу орындарында тегін білім алу.
- Әкімшілік-құқықтық – ішкі және сыртқы көші-қонды реттеу,басқа елдерден
қандастарымызды шақыру.
Қытайдағы “Бір отбасы- бір бала саясаты” термині Қытайдың өзін-өзі асырай
алмау қаупін төндірген халық санының жылдам өсуін баяулатуға бағытталған
шаралар жиынтығын анықтайды. Бұл саясаттың негізінде, әрбір жанұяға бір баланы
ғана дүниеге әкелуге рұқсат етіледі. Нәтижесінде Қытай халқын 400 миллионнан
артық адамға азайтуға мүмкіндік береді.
Дескриптор
Білім алушы
− халықтың табиғи өсуіне қолдау көрсету саясатын
түсіндіреді;
− халық санының кемуін қолдайтын саясатты
түсіндіреді;
− еліміздегі халық санының өсуін қолдауға арналған
өз жобасын ұсынады.
51
ЖОБА
4-тоқсан
Бөлім 5. Экономикалық география
Бөлімше 5.1 Табиғи ресурстар
Тақырып
Табиғи ресурстарды экономикалық және
экологиялық тұрғыдан бағалау
Оқу мақсаты
8.5.1.1 Табиғи ресурстарды экономикалық және
экологиялық тұрғыдан бағалайды
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Табиғи ресурстарға экономикалық
және экологиялық тұрғыдан баға
береді
Ойлау дағдыларының
Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
Тапсырма
1. Қарағанды көмір бассейніне экономикалық тұрғыдан баға беріңіз.
Сапасы
Қолдану
Табиғат ресурсын
Тасымалдау кезінде
аумағы
өндіру кезінде кететін болатын шығын
шығын мөлшерін
мөлшерін бағалау
сипаттау
2. Екібастұз көмір бассейніне экологиялық тұрғыдан баға беріңіз.
Өндіру кезінде қоршаған
Табиғат ресурстары
Қалпына келтіру
ортаға әсері (террикон)
сарқылғаннан кейінгі
жолдарын ұсыныңыз
қоршаған ортаға әсері
(карьер)
Дескриптор
Білім алушы
− Қарағанды көмір бассейніне экономикалық
тұрғыдан баға береді;
− Екібастұз көмір бассейніне экологиялық тұрғыдан
баға береді.
52
ЖОБА
Бөлім 5. Экономикалық география
Бөлімше 5.1 Табиғи ресурстар
Тақырып
Дүниежүзі аймақтарының табиғи-ресурстық
потенциалы
Оқу мақсаты
8.5.1.2 Жекелеген дүниежүзі аймақтарының
табиғи-ресурстық әлеуетін бағалайды
Бағалау критерийі
Білім алушы
• Дүниежүзі аймақтарының жеке
елдеріндегі табиғи-ресурстық қорына баға
береді
Ойлау дағдыларының
Қолдану
деңгейі
Жоғары деңгей дағдылары
Тапсырма
1. Кестедегі минералдық ресурсқа берілген (мұнай) ақпаратты қолданып, есептеңіз.
( қанша уақытқа жетеді = қоры / қолданылуы; әр адамға = қоры / халық саны)
Мемлекеттер Халық саны
Қоры Қолданылуы
Қанша
Әр адамға
(млрд (млн тонна)
уақытқа
қаншадан
тонна)
жетеді
Ресей
141927000
6,7
304
Сауд Арабиясы 21137000
35,5
404
Қазақстан
16197000
7,0
92
АҚШ
310241000
3,0
402
ҚХР
1340000000
3,9
160
2. Минералдық ресурс (мұнай) қоры бойынша Сауд Арабиясы мен ҚХР-ның
