Файл: Дипломды Жмыc мaмaнды 5В010900 Мaтeмaтикa.docx

3.3 Логикалық ойлауды дамытуға бағытталған тапсырмалар

Адамның интеллектісі. Біріншіден, бұл оның жинақталған білім көлемімен емес, логикалық ойлаудың жоғары деңгейімен анықталады. Сондықтан мектепте балаларды шындықты ғана емес, сонымен қатар абстрактілі дүниенің объектілерімен өзара әрекеттесу нәтижесінде алынған ақпаратты талдауға, салыстыруға және жалпылауға үйрету қажет.

Математика сияқты ештеңе ойлаудың дамуына ықпал етпейді, әсіресе логикалық, өйткені оны зерттеу пәні абстрактілі ұғымдар мен заңдылықтар болып табылады, ол өз кезегінде математикалық логикамен айналысады. Ол үшін келесі тапсырмаларды қолдану керек:

1. Тапқырлыққа арналған тапсырмалар

2. Қалжың тапсырмалары

3. Сандардан жасалған фигуралар

4. Геометриялық мазмұнға қатысты есептер

5. Сөздермен логикалық жаттығулар

6. Математикалық ойындар және сиқырлар

7. Сөзжұмбақтар мен ребустар

8. Комбинаторлық есептер
Тақырып " сандардың бөлінуі»

1.Әр шаршы үшін сөйлемді аяқтаңыз: "бұл шаршы …»

2. Барлығына! Барлық сандарды 5 – ке көбейтіп, оларды кім табады-ол жарты патшалыққа ие болады.

Барлығына! 100 санының барлық бөлгіштерін кім табады, мұғалімнен жақсы баға алады.

Барлығына! Неліктен бірнеше сандық бөлгіштерді табу керек деген сұраққа кім жауап береді, сабақтың ақылды адамы болады.

3. Берілген сандар: 108, 522, 998, 1998, 2000, 2001, 2003, 2004, 2005

а) сандарды қандай топтарға бөлуге болады? (Үш таңбалы және төрт таңбалы, жұп және тақ, 9-ға бөлінеді немесе бөлінбейді және т. б.)

б) сандар немен байланысты 1998, 2000, 2001, 2003, 2004, 2005?

в)қайсысы жаңа ғасырдың басы?

4. 3-ке көбейтілген ең кіші үш таңбалы санды жазыңыз, оның бірінші цифры 8 болады және барлық сандар әр түрлі болады. (801)

5. 9-ға көбейтілген ең кіші бес таңбалы санды жазыңыз, оның бірінші цифры 6 болады және барлық сандар әр түрлі болады. (60129)
Тапсырма:

Дұрыс емес ретпен орналасқан екі суретті табыңыз (нөмірлерін өсу ретімен жазыңыз).



27-сызба.
Тапсырма:

Нөмірленген алты фигураның қайсысы бос орынды алу керек?


28-сызба
Тапсырма:

Жасырылған санды табыңыз:

---

29-сызба
Тапсырма:

Сұрақ белгісінің орнындағы санды табыңыз:

30-сызба

3.4 Есте сақтауды дамытуға бағытталған тапсырмалар

Есте сақтау - адамның негізгі қасиеттерінің бірі. Жадынан айырылған адам, шын мәнінде, адам болудан қалады. Көптеген көрнекті тұлғалар феноменалды жадыға ие болды. Мысалы, академик А.Ф.Иоффе логарифмдер кестесін жадынан пайдаланды. Сонымен қатар, есте сақтау қабілеті оның иесіне жақсы ақылға кепілдік бере бермейтінін де ескеру қажет. Психолог Т.Рибот сандар қатарын оңай жаттай алатын, ақыл-ойы әлсіз баланы сипаттады. Сонымен, есте сақтау - интеллектуалды қабілеттерді дамытудың қажетті шарттарының бірі.

Кіші мектеп оқушыларының есте сақтау қабілеті семантикалық қарағанда көрнекі түрде дамыған. Олар нақты заттарды, беттерді, фактілерді, түстерді, оқиғаларды жақсы есте сақтайды.

Ал орта буында логикалық есте сақтауды дамыту маңызды. Оқушылар анықтамаларды, дәлелдемелерді, түсініктемелерді есте сақтауы керек. Балаларды логикаға үйрету, есте сақтауға дағдыландыру арқылы біз олардың ойлауын дамытуға ықпал етеміз.
1. Екі таңбалы сандарды жатқа біл.

2. Математикалық терминдерді жаттаңыз.

3. Сөздер тізбегі.

4. Оймен сурет салыңыз.

5. Суреттерді жаттап, көбейтіңіз

6. Көрнекі диктанттар

7. Есту диктанттары
Тапсырма

1. Төменде сызбада көрсетілген сандарды есте сақтаңыз және осы сандардың қосындысын табыңыз

2. Дәптерге алдын-ала 3х3 екі шаршыны салып, бір минутта шаршы ішінде жазылған сандармен танысыңыз, содан кейін екінші шаршы ішіндегі сандармен танысыңыз. Бір минуттан кейін дәптерге салынған квадраттарды,есте қалған сандарды жазу арқылы толтырыңыз.

1	2	3		9	18	27
8	840	4		72	9	36
7	6	5		63	54	45

---

31-сызба.

Тапсырма

Әр тапсырманың ұяшықтарына 1,2,3,4 т.с.с сандарды, әр қатарда және әр жолда сандар қайталанбайтындай етіп қою керек. Сонымен бірге, көрсетілген бөліктердегі сандардың қосындысы, осы бөлікте көрсетілген санға тең болуы керек.

1.		2.		3.
4.		5.		6.
7.		8.		9.
10.		11.		12.

32-сызба

---

4. ЖАТТЫҒУЛАР

Барлық сыныпты қамтитын бұл әдіс реакция жылдамдығын, мәселені тыңдау және есту, нақты ойлау қабілетін дамытады. Бір қызығы, бұл жағдайда тіпті үнсіз балалар да жұмыс істейді, өйткені олар интеллектуалды баяу немесе көпшілік алдында жауап беруден ұялады. Жаттығу 5-7 минутты алады.

Бұл жұмыс түрінің мәні неде? Ол үй тапсырмасын тексеру, сұрақтар өте қарапайым болған кезде жүзеге асырылады, балалардың білімі мен назарын, сұрақты тыңдау және есту қабілетін тексеретін біржақты, жылдам жауап қажет.

Егер ауызша жаттығу жаңа тақырыпты түсіндірмес бұрын сабақтың басында жүргізілсе, онда оған тек өткен тақырыпты тексеруге арналған сұрақтар ғана емес, сонымен қатар баланың есінде қалатын өткен сабақтағы тұжырымдамаларды жаңарту қажет.

Мен «иә – жоқ» жаттығуы жүргізуді ұсынамын: оқушылар қойылған сұрақтарға жауап береді, бірақ сабақ шулы өтуі мүмкін. Басқаша бұл әдіс: түрлі-түсті қағаздан шамдарды көтеру: қызыл шам «жоқ», жасыл «иә» дегенді білдіреді. Сондай-ақ, қолды дұрыс жауаппен көтеруге және дұрыс емес жағдайда көтермеуге болады..

Математикалық жаттығуларға келесідей жаттығуларды жатқызамыз:
* Ең аз бүтін оң санды атаңыз

* Кемпірқосақ спектріндегі түстер санын қалдықсыз 3-ке бөлуге бола ма?

* Егер ауа температурасы 8° болса, содан кейін ол 6° жылы болса, температура оң болды ма?

* Үш квартетте қанша адам бар?

* Жыл айларының реттік нөмірлерін қосыңыз-мамыр және тамыз.

* Тіктөртбұрыштың периметрі 12 см сымнан жасалған, ол түзетіліп, шаршы жасалды. Оның қабырғасы неге тең, ауданы ше?

* Үш сиырдың неше аяғы, құйрығы және мүйізі бар?
"Ия және жоқ жаттығуы»
«+» дұрыс тұжырым, «-» қате тұжырым
5 сынып "натурал сандар»
1. Әрбір натурал сан әрқашан үш түрлі цифрмен жазылады.

2. Үш таңбалы сан әрқашан үш түрлі санмен жазылады.

3. 10000000 саны-ең үлкен натурал сан.

4. Азайту-бұл қосу әрекеті.

5. Азайту ауыстырымдылық заңына бағынады.

6. 1 саны-ең кіші натурал сан.

7. Азайғыш әрқашан азаяды.

Жауап: -----++
Мәтін «+» дұрыс тұжырым, «-» қате тұжырым

6-сынып «бөліну белгілері»
1.Егер санның цифрларының қосындысы 15 болса, онда ол 3-ке бөлінеді.

2. Егер бір сан 3-ке бөлінсе, онда ол 9-ға бөлінеді.

3. Егер бір сан 9-ға бөлінсе, онда ол 3-ке бөлінеді.

4. Барлық жұп сандар 2-ге бөлінеді.

5. Барлық жұп сандар 10-ға бөлінеді.

6. Егер бір сан 5 ке және 2-ге бөлінсе, онда ол 10-ға бөлінеді.

7. Кез келген 3-ке бөлінетін сан әрқашан 3 санымен аяқталады.

---

8. Егер бір сан 9-ға бөлінсе, онда оның цифрларының қосындысы 27 болуы мүмкін.

9. Екі жұп санның қосындысы жұп сан.

10. Екі тақ санның қосындысы жұп сан.

11. Үш тақ санның қосындысы жұп сан.

Жауап: +-++-+-+++ -
Бұл әдісте оқушылар сабақта өтілген тақырыпты тексеріп қана қоймай білімдерін дамытып, көру, есте сақтау, жылдамдық, қабілеттері артады.

Қабылдаудың мәні келесідей: тапсырма тақтаға алдын-ала жазылады (қанша сан, фигура емес), оқушыларға оларды есте сақтау міндеттеледі. Содан кейін біз тапсырманы алып тастаймыз, ал балалар мұғалімнің сұрақтарына жауап беруге тырысуы керек, дәптерлерде жазбаша түрде.

Оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыру әдістері олардың танымдық қабілеттерін, жалпы ғылыми дағдыларын дамыту, оларды іс-әрекетке ынталандыру, сәттілік пен шығармашылық белсенділік жағдайын құру үшін тиімді.
Тапсырма (5-сынып)

43 0 55 148 1812

1. Қанша сан бар?

2. Табиғи емес сан қай жерде орналасқан?

3. 3-ші және 5-ші сандарды соңғы цифрларын қосыңыз.

4. Нөлден кейін қай сан тұр?

5. Үш таңбалы сан қай жерде орналасқан?

6. Қатарда қандай сандар жоқ?

7. Бірінші санды атаңыз.

8. Соңғы сан қандай тарихи оқиғаға сәйкес келеді?
Тапсырма (5 сынып)

1. Қанша жұп сан болды?

2. Қанша сан 5-ке қалдықсыз бөлінеді?

3. Жылдағы тамыз айының реттік нөміріне сәйкес келетін сан қандай болды?

4. Соңғы санға қай ай сәйкес келеді?

5. Бірінші санды төртінші санға бөлгендегі нәтижес?

(25 : 10 = 2,5)

6. Екінші санды үшінші санға көбейту арқылы аптаның қай күні шығады? (Бейсенбі. 16 :4 = 4.)

7. Қанша санда "д"әрпі бар? (Үш: 25, 16, 10.)

9. Соңғы санды алу үшін жеті санды қай әріпке енгізу керек (**7-сегіз.)
Тапсырма:

Төменде берілген суреттерден ұқсас жұптарын табыңыз.


33-сызба. 34-сызба.

---