Файл: С. Ж. Асфендияров атындаЫ аза лтты медицина университеті б. А. Рамазанованы жне . дайбергенлыны редакциялауымен шыарылан медициналы микробиология.doc

Циклоферон жоғарыда көрсетілген инфекцияларда емдеуге қолданылатын дәстүрлі препараттардың бәрімен үйлесіп әсер етеді.

Кагоцелді басқа IFN индукторларымен , интерлейкинмен(TNF, IL-1), антибиотиктермен бірге қолдануға болады. Кейбір жағдайда осындай комбинацияның бейімдеушілік (адаптивный) әсерімен қатар синергиялық эффект орын алады.

Саврацты басқа көптеген дәрілік препараттармен бірге қолдануға болады. Антибиотиктермен бірге қолдану антихламидиялық препараттардың әсерін күшейтеді. А гепатитті және энтеровирустық инфекцияларды емдеу кезінде контрикалмен бірге енгізу ұсынылады. Оларды басқа ИИ-мен бірге тағайындау оның антитуморогендік әсерін күшейтеді.

Интерферон индукторларын қолданғанда болуы мүмкін жанама құбылыстар. Әдетте, интерферон индукторлары топтарынан медициналық мақсат үшін іріктеліп алынған препараттарды тағайындау айтарлықтай жағымсыз құбылыстар тудырмайды. Кейбір кезде ИИ дене температурасын көтереді , буындарының ауыруы байқалады. Қабынуға қарсы стероидты емес дәрмектермен бірге қабылдаған дұрыс.Сирек жағдайда диспепсиялық бұзылыстар АҚ-ның төмендеуі , арнайы емдеуді қажет етпейтін шеткейлік қан құрамының өзгеруі (лейкопения,тромбоцитопения,анемия) байқалады.Кейде сарысулық трансаминаза белсенділігінің жоғарылауы кездеседі.

Қарсы көрсеткіштер: жүктілік және лактация; бауырдың, бүйректің және қанның ауыр кеселдері; аутоиммунды аурулар; аллергиялық аурулар.

---

5.6.4. Иммундымодуляторлар

Иммундымодуляторларға (ИМ) бір қасиет ортақ –олардың бәрінде иммуноциттер жасушасында орналасқан иммунологиялық әсер ететін нүктелері,яғни нысаналары (мишени) болады.Клиникалық пайдалануға іріктеліп алынған ИМ-ды вирустық аурулардың көпшілігінде қолдануға болады,олар иммундық жүйені жұмылдыра отырып,инфекцияларға қарсы иммундық резистенттілікті күшейтеді.

Иммунды әдіспен емдеудің негізгі үш типі бар: белсенді(активті), бейімдеуші (адаптивті) және енжар(пассивті). Препараттардың негізгі топтары, әсер ету механизмдері және олардың қолдану көрсеткіштері 5.14-кестеде берілген.

Кесте 5.14.

Иммунды әдіспен емдеу типтері, препараттар және клиникалық қолдану

Типі	Типшесі (подтип)	Негізгі әсер ету механизмі	Препараттар	Көрсеткіштері
Активті	Стимулдеуші	Иммунды - компонентті жасушаларды және / немесе олардың өзара әсерлесуін, және де қосымша иммунитет факторларын (макрофагтар, комплемент жүйесі) стимульдеу	Адъюванттар, стимуляторлар (мысалы БЦЖ), IFN индуктор-лары,полиэлек-тролиттер.	Созылмалы вирустық аурулар. Инфекциялық асқынулармен жүретін иммунды тапшылық жағдайлар.
Адаптивті		Иммунды-компонентті жасушалардан алынған препараттардың көмегімен иммундық жауапқа қабылеттілігін қалпына келтіру немесе стимульдеу.	Цитокиндер (IL-1,-3-,4-,5-, 6-,7,TNF) IFN, тимус гормондары.	-/-
Пассивті	Алмастырушы	Иммунды-компонентті жасушалардың (сенсибилизацияланбаған) және иммундыглобулин-дердің көмегімен иммундық реакцияларға қабылеттілігін қалпына келтіру (немесе жоғарылату).	Лейкоциттер қоспасы, сүйек кемігінің лимфоциттері, ФГА–мен өңделген лимфоциттер, иммундыглобулиндер, IFN	-/-

Вирустар қоздыратын екіншілік иммундытапшылық дамуының негізгі себептеріне жатады: мононуклеарлық фагоциттердің , миелопоэтикалық жүйе жасушаларының және табиғи киллерлердің дисфункциясы; В-және Т-лимфоциттер субпопуляциясындағы өзгерістер; иммунологиялық жауап медиаторлары(IL, IFN ж.б.)-цитокиндердің өндірілуінің зақымдануы нәтижесінде иммунды-компонентті жасушалар функциясын реттеудің бұзылуы. Әрине, келтірілген бұзылыстарды емдеуде - ИМ бірінші орында. ИМ-ды басқа да жағдайларда қолдануға болады:

---

• 
  жұқпалы аурулармен науқастанушылықтың маусымдық көтерілуі басталғанда;
  
• 
  жұқпалы аурулар бойынша гиперэндемиялық аудандарға барғанда;
  
• 
  иммунды-және интерферондық тапшылығы бар қауіпті топтар арасында(жас балалар, қарттар ж.б.);
  
• 
  вирустық инфекциялар кезінде аутоиммунды аурулар дамығанда.
  

Әдетте, жедел дамитын және өте ұзаққа созылатын вирустық инфекциялар кезіндегі екіншілік иммунды-тапшылықты емдеу және рецидивті іріңді асқынулардың алдын-алу үшін ИМ-ды қолданудың маңызы зор. Көбінесе ИМ-ды басқа дәрілік препараттармен (әдетте этиотропты әсер ететін) бірге кешенді емдеу қолданылады. Арнайы бағытталып және таңдамалы әсер ететін нысана-жасушуларды дәл табу ИМ–дың маңызды қасиеттерінің бірі болып табылады (5.15.-кесте). Келтірілген мәліметтер бойынша бактериялық өнімдер (ЛПС, сальмазан, продигиозан ж.б.) макрофагтарға; IL- 4,- 5,- 6 B- лимфоциттердің өсуіне және дифференцирленуіне; тиминдік пептидтер (тимозин, тимопоэтин, тималин, тактивин), левамизол, ФГА, ПАК және IL- 1, 2, 3

T- жасушалардың әртүрлі субпопуляцияларына әсер етеді. IFN-плеотропты лимфокиндерге, ал синтетикалық және табиғи полифосфаттар мен поликарбоксилаттар-поликлональдық стимуляторларға жатады.

Кесте 5.15.

Бірінші буындық иммундымодуляторлардың әсер ету механизмі және антивирустық белсенділігінің спектрі.

Препарат	Негізгі әсер ету механизмі	Аурулар
Левамизол	Т- лимфоциттердің және фагоциттер функциясын қалпына келтіру	Ұшықтық аурулар
Инозиплекс	Т-лимфоциттерді стимульдеу	Грипп , ұшық
Миелопид	В- лимфоциттерді стимульдеу	Ұшық аурулары
Бендазол,ЛПС,метилурацил, пентоксил, пирогенал, продигиозан, сальмозан	Фагоцитозды, антиденелердің өнім беруін, лейкопоэзді , киллерлік белсенділікті және қан моноциттерін стимульдеу	Вирустық гепатиттер, грипп және басқа ЖРВИ , іріңді аурулар
IL-4,-5,-6	В- лимфоциттерді дифференцирлеу	Ұшықтық аурулар
Тактивин тималин, тимоген , тимоптин.	Т-лимфоциттердің әр түрлі популяцияларының функциясын қалпына келтіру , IL-1, 2,-3 және киллерлік белсенділікті стимульдеу	Грипп және басқа ЖРВИ , біріншілік және екіншілік иммунды-тапшылықтар
Поликарбоксилаттар, полифосфаттар.	Поликлональдық стимуля-торлар	Вирустық гепатиттерді және басқа вирустық ауруларды кешенді емдеу

---

Ең көп зерттелген жаңа буындық препараттар арасынан биостим, ибупрофен, иммунал, имунофан, ИРС-19, ликопид, миелопид, полиоксидоний және басқаларды бөліп атау керек. Аталған преператтардың тиімділігін дәрігерлер және науқастар мойындап отыр. Дәрілік препараттар арасында өзіне лайықты орын алатын цитокиндер тобы бар (беталейкин, ронолейкин, интерлейкиндер IL-2, IL-12 және TNF). Бұл препараттарды баяу дамитын респираторлы вирустық ауруларды, атопиялық дерматиттерді және басқа да инфекцияларды емдеу үшін табысты пайдалануға болады. 5.16, 5.17-кестелерде ИМ-дың классификациясы, медициналық қолдану көрсеткіштері бойынша ИМ- дың жаңа буындары, оларға сезімал вирустық инфекциялар спектрі туралы мәліметтер жиынтығы келтірілген.

Кесте 5.16.

Иммунды модуляторлар классификациясы

Шығу тегі	Препараттар тобы	Коммерциялық атаулары
Э кзогенділер Эндогенділер	Бактериялық	Биостом. Бронхомунал. ИРС-19, Рибомунил. Эксальб
	Өсімдіктік	Иммунал
	Иммунды реттеуші пептидтер:
	Табиғи	Миелоцид, Тактивин. Тимактид. Тималин. Тимостимулин. Цитотект.
	Интерлейкиндер	Интерлейкин 1-бета (беталейкин). Интерлейкин-2 адамдардыкі, рекомбинантты (ронолейкин). Лейкомакс. Нейпоген.
	Интерферондар
	Интерферон индукторлары	-/-
	Басқа препараттар	Аффинолейкин
Таза химиялық және синтезделген ИМ	Бағытталған химиялық синтездің көмегімен алынған заттар	Полиоксидонилар. Гроприносин. Глутоксим.
	Шығу тегі эндогенді ИМ-ң аналогтары	Галавит. Имунофан. Ликоцид.

Ескерту: 1. Классификация «Федеральные руководство (ФР) по использованию лекарственных средств», Москва, 2004, вып. 5 бойынша ұсыныстарға сәйкес жасалды.

---

Кесте 5.17.

Иммунды модуляторлардың жаңа буындары

Атауы	Әсер ету механизмі	Көрсеткіштері
1	2	3
Алкимер	Т- және В-лимфоциттердің белсенділігін күшейтеді, өндірілуін қалпына келтіреді.	Жұқпалы және аллергиялық аурулар кезіндегі иммунды-тапшылықтың алдын -алу және емдеу.
Биостим	Бронхыдағы жергілікті иммунитетті, фагоцитозды, гумаральдық және жасушалық иммунитетті белсендіреді.	Тыныс алу жолдарының рецидивті созылмалы инфекцияларының профилактикасы.
Глутоксим	Тиол алмасудың жасушаішілік процесіне, жасушалардың редокс-жағдайына әсер етеді.	Иммунды-тапшылық жағ-дайларда емдеу және алдын- алу.
Ибупрофен	Циклооксигеназаны ингибирлейді және простогландиндердің синтезделуін тежейді, эндогенді интерферонның пайда болуын стимульдейді.	ЛОР-ағзаларының жұқпалы-қабыну аурулары, ревматоидты артрит, буынның және буыннан тыс ревматоидты аурулар.
Иммунал	Фагоциттердің және ретикуло-эндотелиальды жүйе жасушаларының (бауырдың) белсенділігін жоғарылатады. Сүйек кемігіндегі қан түзілуді стимульдейді, гранулоциттердің санын көбейтеді.	Қайталай беретін суыққа шалдығу, ЖРВИ профилактикасы, антибиотиктермен ұзақ уақыт емдеу кезіндегі иммунды-тапшылықтардың алдын-алу.
Имунофан	Дезинтоксикациялық, гепапто-протективті және антиоксиданттық әсер етеді. Иммундық жүйені және тотығу-тотықсыздандыру процесін белсендіреді.	Әр түрлі этиологиялық иммунды-тапшылық жағдайлардың (қатерлі ісіктер, ЖИТС, ЦМВ-инфекциялар,токсоплазмоз, хламидиоз, вирустық гепатит, псориаз)
ИРС-19	А типті секреторлық иммундыглобулиндердің, лизоцимнің белсенділігін күшейтеді және фагоцитозды стимульдейді.	ЛОР- ағзалардың, тыныс алу ағзаларының жұқпалы-қабыну ауруларын емдеу және алдын-алу (соның ішінде жұқпалы-аллергиялық бронхиальды демікпе). Грипп және басқа вирустық инфекциялар кезіндегі асқынулардың алдын-алу.
Ликопид	Макрофагтардың функциялық белсенділігін, цитокиндердің синтезделуін стимульдейді, антидене пайда болуды күшейтеді, табиғи-киллерлер және Т-лимфоциттердің цитотоксикалық белсенділігін жоғарылатады.	Тыныс алу жолдарының созылмалы аурулары (ларингит, трахеит, бронхит, пневмония). Офтальмогерпес, белдемше ұшық, кез-келген ұшықтық аурулар, кез-келген жердегі жедел және созылмалы іріңді-қабыну процестері.
Оксиметилурацил	Макрофагтардың және нейтрофилдердің белсенділігін, Т және В-лимфоциттердің санын және кооперациясын жоғарылатады, гуморальды иммунитетті стимульдейді. Иммунды депрессиялық жағдайларда инфекцияға қарсы резистенттілігін жоғарылатады.	Тыныс алу ағзаларының қабыну аурулары.
Полиоксидонилар	Детоксикациялық әсер етеді.Фагоциттерді және табиғи киллерлерді белсендіреді, антидене түзулуін стимульдейді. Жасуша мембраналарының әр түрлі заттардың цитотоксикалық әсеріне (соның ішінде дәрілік препараттар) төзімділікті күшейтеді (олардың улық әсерін төмендету арқылы)	Иммунды-тапшылық жағдайлар байқалатын ауруларды (рецидивті созылмалы аурулар, екіншілік иммунды тапшылықпен асқынған жедел және созылмалы вирустық және бактериялық инфекциялар. Иммунды тапшылықтарды (екіншілікті) коррекциялау. 6 айдан жоғарғы жастағы балаларда – созылмалы және жедел бактериялық аурулар және микоздар.
Ронколейкин. Рекомбинантты интерлейкин-2.	Антивирустық,антибактериялық және антитумороздық иммунитетті күшейтеді.	Иммунды-тапшылық дамитын септикалық, жұқпалы және онкологиялық ауруларды иммунды әдіспен емдеу. Созылмалы С гепатитті, ұшықты емдеу. АИВ және ЦМВ-инфекция кезінде емдеу үшін қолдану.
Цитотект. Иммунды глобулин.	ЦМВ-инфекцияға қарсы организмдегі антиденелерді көбейтеді.	Иммунды-тапшылық және иммундыдепрессиялармен асқынуы мүмкін пациенттердегі цитомегалияның профилактикасы, иммунитеті нашар аурулардағы жедел ЦМВ-инфекциялардың алдын-алу; әртүрлі себептермен иммундытапшылық туындаған жағдайлардың (мысалы, ЖИТС) профилактикасы.
Эксальб	Қабынуға қарсы әсер етеді. Т-лимфоциттерді пролиферациясын,иммундыглобулин А,G өндірілуін күшейтеді және иммунды жауапты жоғарылатады.	Ұшық-тәріздес аурулар (ерін ұшығы, белдемше теміреткі) кезіндегі екіншілік іріңдеудің алдын алу.

---