Файл: 1билет Басару, менеджмент, заманауи менеджмент, білім берудегі менеджмент, педагогикалы менеджмент ымдарына сипаттама берііз.docx

Мұғалімнің іс-әрекеті соншалықты жан-жақты, күрделі және жеке, сондықтан бір қарағанда, оны бағалаудың бірыңғай тәсілдері жоқ сияқты: кейде бір мұғалімнің әлсіз жақтары екіншісінің негізгі трамплиніне айналады; ал мұғалімнің шәкірттерінің рухына тәрбиелік әсері кейде оқу материалын сапалы меңгеруден гөрі маңызды.

Осы мәселенің шешімін іздеуде біз мектептегі білім беру сапасын бағалау жүйесіне жаңа рәсімдерді, өлшемдерді, көрсеткіштерді енгізу қажеттілігіне келдік. Осы мақсатта барлық педагогикалық персонал мен жеке педагог қызметінің тиімділігін бағалау үшін" критерийлер базасы " құрылды, оны әзірлеу біздің мектептің міндеттерінің бірі болып табылады. "Критерийлер базасы мыналарды қамтиды":

Оқу жоспары сапасының критерийлері.

Элективті курстар сапасының критерийлері.

Пәндік әдістемелік бірлестіктер, кафедралар қызметі тиімділігінің критерийлері мен деңгейлері.

Жоғары деңгейдегі сыныптарда жұмыс істеу үшін мұғалімдерді конкурстық іріктеу критерийлері.

Әр мұғалімнің кәсіби қызметінің тиімділік критерийлері.

Педагогтің инновациялық қызметін бағалау критерийлері.

Жалпы білім беру дағдылары мен дағдыларын қалыптастыру бойынша мұғалімнің қызметін бағалау критерийлері.

Оқу кабинетінің жағдайын бағалау критерийлері.

"Үздік оқу кабинеті"конкурсын бағалау критерийлері.

Зертханалар мен оқу шеберханаларын қарауды бағалау критерийлері.

Кәсіби конкурстарды бағалау критерийлері.

Бірақ критерийлерді әзірлеу және оларды білім беру мекемесінде талқылау, енгізу және қабылдау бір нәрсе – бұл өте қиын, өйткені сіз осы критерийлерді сақтау, орындау және әр мұғалімнің жеке басын, өзіндік ерекшелігін сақтау қажеттілігі арасында тепе-теңдікті сақтауыңыз керек.

Өз оқушыларын бағалауға дағдыланған Педагог көп жағдайда өзін бағалау жағдайына төзу өте қиын, сондықтан біз педагог персоналды бағалаудың әртүрлі тәсілдерін әзірледік және алғаш рет оларды педагогтарды аттестаттау кезінде пайдаландық, мысалы,

Тұлғаның өзін-өзі дамытуы өзін-өзі танусыз, қабілеттердің даму сипатының өзін-өзі бағалауынсыз және басқа да жеке қасиеттерінсіз мүмкін емес екенін бәріміз білеміз, сондықтан педагогика ғылымдарының докторы В.И. Андреевтің әдістемесін қолдана отырып, біз мұғалімнің жеке басының шығармашылық әлеуетінің деңгейін бағалауға, оның жеке басының ең күшті де, әлсіз де қасиеттерін анықтауға мүмкіндік алдық. Мұндай диаграммалар әр мұғалімге арналған.

---

Бұл бағалау нәтижелерін жұмысқа қабылдау кезінде, қандай да бір лауазымға тағайындау кезінде қолдануға болады, бірақ ең бастысы-олар мұғалімнің мақсатты өзін – өзі дамытуына ынталандыру болып табылады.

Мектептегі тәжірибе білім беру сапасы неғұрлым жоғары болса, мұғалімнің өзін-өзі тәрбиелеуге деген ұмтылысы соғұрлым жоғары болатындығын дәлелдейді, сондықтан біз әр мұғалімнің емес, сонымен бірге жалпы ұжымның өзін-өзі дамыту және өзін-өзі тәрбиелеу қабілетін анықтау үшін диагностика жүргіземіз:

Басым педагогикалық проблемалардың бірі психологиялық ыңғайлы және гуманистік қарым-қатынастарды құру болып табылады, ол,

академик А. В. Петровскийдің анықтамасы бойынша, оның қатысушылары өзара маңызды болған жағдайда ғана тиімді бола алады. Біздің мұғалімдер мен олардың оқушыларының бір-біріне қаншалықты маңызды екенін тексеру үшін біз "мұғалім ↔ оқушы"жүйесіндегі қатынастарды анықтау үшін диагностика жүргіземіз. Осы зерттеудің нәтижелері бізге сынып ұжымындағы қарым-қатынастың объективті көрінісін алуға және оқушылардың білім сапасы толығымен жайлылыққа, мұғалім мен оқушының достық қарым-қатынасына байланысты екенін түсінуге мүмкіндік береді.

Бағалау процедураларының келесі қадамы диагностика болды

педагогикалық қызметтің даму деңгейі. Бағалау жүйелері мен критерийлерін "мұғалімнің сәттілік диагностикасы"жинағының авторы Т.В. Морозова әзірледі. Диагностиканың бұл нұсқасы мұғалімнің қызметіне қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес жасалған мұғалімнің маңызды көрсеткіштерін барынша объективті және сенімді анықтауға мүмкіндік береді.

Диагностика әдістемесінде сегіз көрсеткіш бар:

---

Оқушылардың танымдық дербестігін ынталандыру бойынша мұғалімнің оқытушылық қызметін бағалау.

Оқушылармен диагностикалық жұмыстың ұйымдастыру түрлерін меңгеру.

Мұғалімнің сабақтан тыс ұйымдастыру-тәрбие жұмысын бағалау.

Мұғалімнің жеке оқу бағдарламаларын іске асыруы.

Мұғалімнің өз іс-әрекетін жоспарлау, жұмысының нәтижелерін болжау қабілеттерін бағалау.

Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігі.

Оқытуға шығармашылық көзқарас.

Мұғалімнің кәсіби деңгейін көтеру жұмысын бағалау.

1-4 көрсеткіштері-мұғалімнің практикалық қызметіне тікелей қатысты; 5-8 көрсеткіштері-аналитикалық қызметті көрсетеді.

Осы сауалнамалар негізінде біз әр мұғалімнің ғана емес, сонымен бірге бүкіл ұжымның даму тенденциясын көрдік, мұғалімдердің педагогикалық іс-әрекетінде "тоқтап қалған" мәселелерді, сонымен қатар ең жақсы тәжірибені жалпылау мүмкіндіктерін анықтадық.

Оқыту сапасы туралы алғашқы ақпаратты алу құралы-сабақтарға қатысу, оның нәтижелері бойынша әртүрлі схемалар, диагностикалық карталар толтырылады. Іс жүзінде біз көбінесе сабақты талдаудың бірнеше схемасын қолданамыз:

сабақтағы бақылау бағдарламасы (Шамова т. и.);

сабаққа қатысу кезінде мұғалімнің дағдыларын бағалау картограммасы (Третьяков п. и.);

сабақтың нотограммасы (Раченко и. п.);

сабақты талдау (Конаржевский Ю. А.) және т. б.

Осылайша, біз мұғалімнің педагогикалық қызметінің әртүрлі аспектілерін бағалай аламыз, проблемаларды анықтай аламыз, оларды шешу жолдарын анықтай аламыз.

Өзін-өзі талдау немесе мұғалімнің өз іс-әрекетін көрсету сияқты бағалау әдісіне ерекше мән береміз. Ол үшін біз философия ғылымдарының докторы А.и. Севрук әзірлеген сауалнаманы қолданамыз.

Негізгі міндет-бұл:

1) әр мұғалім өзін объективті бағалай алды;

2) сауалнаманы өзі үшін пайдалы деп қабылдады;

3) анықталған кемшіліктерді жою үшін не істеу керектігін білді;

4) мен оларды жойғым келді;

5)әдістемелік көмек көрсетілетініне сенімді болды.

Мұғалімнің іс-әрекетін бағалау, мысалы, оқу жылы:

оқытушылық қызмет сапасы бойынша;

оқу-әдістемелік жұмыс бойынша;

ішкі еңбек тәртібі ережелерін орындау бойынша;

тәрбие жұмысына қатысу бойынша;

әкімшілік жұмысқа қатысу бойынша

Үлкен тұлғаны қалыптастырудағы мұғалімнің ойнайды ұжымы, онда ол өмір сүріп, еңбек етуде. Тәжірибе көрсеткендей, тек тату және ұйымшыл педагогикалық ұжым ғана мұғалімнің кәсіби өсуіне ықпал етеді, оған өзін-өзі тануға, әртүрлі қырларын ашуға мүмкіндік береді, сондықтан біз бағалауды ұжымда, мұғалімдердің әдістемелік бірлестіктерінде психологиялық-педагогикалық микроклиматты анықтау бойынша жүргіземіз.

---

Педагогикалық персонал қызметінің жаңа бағалау рәсімдерін жүргізуді іздеуде мұғалімнің жұмыс сапасын бағалау педагогтерді қайта даярлау және біліктілігін арттыру, оларды қызметте жоғарылату, материалдық ынталандыру және т.б. мәселелермен тығыз байланысты деген қорытындыға келдік. Осыған байланысты біз педагог қызметінің рейтингтік бағасын әзірледік. Мұғалімнің қызметін бағалау критерийлерін құру кезінде біз келесі мақсаттарды көздедік:

Біріншіден, ол әкімшілік мақсаттармен, яғни мектепті басқару деңгейінде қандай да бір әкімшілік шешімдер қабылдау үшін жүзеге асырылуы мүмкін. Бұл педагогтің жалақысын көтеру үшін оның қызметін бағалау болуы мүмкін (сыйақы, жұмыстың шығармашылық сипаты үшін, педагогикалық қызмет аймағын кеңейту үшін қосымша ақылар және т.б. түрінде).

Екіншіден, бұл мұғалімнің ағымдағы қызметін бағалау, ол міндетті және тұрақты болуы мүмкін және болуы керек, мысалы, жылына 1 рет. Бұл бағалау әкімшілік қорытынды жасау және мұғалімдерді бір-бірімен салыстыру үшін емес, белгілі бір қызмет кезеңіндегі мұғалімнің нәтижелері мен жетістіктерін қорытындылау, оқытудағы және оқу процесін ұйымдастырудағы жұмыс мәселелерін анықтау үшін қажет.

Үшіншіден, мұғалімдердің қызметін бағалау мұғалімнің өзі үшін қажет. Бұл әр мұғалімнің әкімшіліктен және әріптестерінен кері байланыс алуы, олардың еңбегі мен жұмысын мойындау тұрғысынан маңызды, бұл көптеген мұғалімдер үшін материалдық ынталандыруларға қарағанда жоғары уәждемеге ие. Сонымен қатар, қызметкерлердің жеке әлеуетін анықтауды атап өтуге болады. Мысалы, басшылық лауазымға ұсыну, мектептің инновациялық жұмысына қатысу және т. б.

Мұғалімдердің педагогикалық қызметін бағалауда осы тәсілдерді жан-жақты қолдану Оқыту мен білім беру процесін ұйымдастырудың сапасын жақсартуға ғана емес, сонымен бірге жалпы мектептің жұмысын жақсартуға мүмкіндік береді.

Рейтингті анықтау тетігінің негізі мектеп ұжымының әр педагог қызметінің түпкілікті нәтижелерін, оның жұмысының өнімділігі мен сапасын тануы болып табылады. Бұл ретте пайдаланылатын көрсеткіштер мен педагогтердің қызметін сандық бағалаудың әдістемесі мектептің ғылыми-әдістемелік кеңесімен бекітілген. "Педагог қызметінің рейтингтік бағасын" енгізу педагогтердің біліктілігін, кәсібилігін, ғылыми-педагогикалық жұмыстың өнімділігін арттыруға, шығармашылық белсенділігін дамытуға ынталандырады. "Мұғалім қызметінің рейтингтік бағасын" енгізудегі біздің міндетіміз - педагогты өз еңбегін талдау, өзін-өзі талдау дағдыларына, өзін барабар бағалауға және алға жылжу деңгейін анықтауға үйрету.

---

Осылайша, педагогтердің қызметін бағалаудың жаңа рәсімдерін, критерийлерін, көрсеткіштерін практикаға енгізе отырып, бізге мынадай мүмкіндіктер беріледі:

ГЭФ талаптарына сәйкес білім берудің жаңа сапасына қол жеткізу;

педагогтердің инновациялық қызметке және кәсіби құзыреттілікке дайындығының жоғары деңгейіне қол жеткізу;

мектептің оң имиджін қалыптастыру, қала жұртшылығы тарапынан оған деген сенімді нығайту;

біздің мектептің бірегейлігін сезіну;

тұтынушылардың (ата-аналар, білім алушылар) көрсетілетін білім беру қызметтерінің сапасына жоғары қанағаттануына ықпал ету.

2- Кіріспе
Мектепте әдістемелік жұмысты ұйымдастыру төмендегі мәселелерді қамтиды: әдістемелік зерттеу, жаңа әлеуметтік сұранысты ескере отырып жұмыстардың бүгінгі жағдайын сараптау, қызметтің нақты мақсаты мен міндеттерін қоя білу, жұмыс мазмұнын, түрлері мен әдістерін, мақсатқа жету жолдарын, мұғалімге диагностикалық зерттеудің нәтижелері негізінде нақты әдістемелік көмек беру, оқушының қызығушылығын арттыру, жұмыстардың орындалуын тексеру, бағалаудың және сараптаудың нәтижелерін жоспарлай білу т. с. с.
Әдістемелік жұмысты ұйымдастырудың алгоритміне төмендегілер кіреді:
- Оқу - әдістемелік және педагогикалық - ұйымдастыру құжаттарын дайындау;
- Мектеп әкімшілігінің әдістемелік жұмыс жүйесінде күн тәртібіндегі негізгі мәселелерді көтере білуі;
- Әдістемелік кеңес және әдістемелік бірлестіктер қызметі;
- Озат тәжірибелі мұғалімдерді анықтау және олардың тәжірибесін зерттеу, жинақтау және таратуды қамтамасыз ету;
- Белгілі тақырыппен жұмыс жүргізетін шығармашылық топ құру және оның жұмысына көмек беру;
- Таңдалған тақырып бойынша теориялық және әдістемелік семинарлар өткізу, өз білімін көтеруді ұйымдастыру;
- Тәжірибелі мұғалімдер және оқушылардың жұмысын көрме немесе ашық түрде өтетін іс - шаралар арқылы көрсету;
- Алынған мәліметтерді жинақтау және өңдеу (әртүрлі диагностикалық әдістер арқылы);
- Шығармашылықпен жұмыс жасайтын мұғалімдерге мектеп әкімшілігі және әдістемелік бірлестік тарапынан көмек беру;
- Жұмыстың әр деңгейінің орындалуын қорытындылау және жаңа жұмыстарды жоспарлау;
- Мектепішілік әдістемелік жұмыс жүйесінде әртүрлі әдістемелік іс - шаралар нәтижесінде оқу - тәрбие процесіне өзгерістер енгізу;

---