Файл: Молекуалы биология жне медициналы генетика кафедрасы.doc

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 05.05.2024

Просмотров: 52

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.


447. Осы гендердің әсерінен басқа гендердің белсенділігі жоғарлайды немесе төмендейді. Қандай гендер туралы айтылады?

448. Репликация үрдісі кезінде кері бағытта 3'→ 5 ' қате бұрыс синтезделген нуклеотидтерді түзеуге қабілетті фермент

449. Репликация үрдісі басталуы ДНҚ молекуласының арнайы нуклеотидттер (АТ) орналасқан орындарда қос тізбек арасындағы сутекті байланыстарды үзетін ферментті анықтаңыз

450. Сызықты ДНҚ молекуласында хромосоманың теломерлік аймақтары толық репликациялануы жүрмейді, бірақ кейбір жасушаларда хромосоманың теломерлік аймағы арнайы ферменттің көмегімен толығымен репликацияланады. Бұл қайдай фермент?

451. Репликация үрдісі геликаза ферменті ДНҚ молекуласының арнайы нуклеотидтік (АТ) қатарларды танып, қос тізбек арасындағы сутекті байланыстарды үзеді. Репликация кезеңін анықтаңыз

452. Репликация үрдісінде ДНҚ жаңа тізбектерін синтездеу үшін ДНҚ полимеразаға праймер қажет. Праймер синтездеуші фермент

453. Репликация кезінде праймерлер ДНҚ полимеразаны активтендіргеннен кейін, арнайы ферменттер көмегімен жеке нуклеотидтерге ыдырауы жүреді. Праймерді ыдырататын фермент

454. ДНК тізбегін ажырататын фермент қандай нөмермен белгіленгенін анықтаңыз және қалай аталады?


455. Репликативті айырды тұрақтандыратын фермент қандай нөмермен белгіленгенін анықтаңыз және қалай аталады?





456. Репликативті фрагменттерді тігетін фермент қандай нөмермен белгіленгенін анықтаңыз және қалай аталады?





457. Сома жасушасының репликациясынан кейінгі №2 сурет қандай өзгеріске ұшыраған?



458. «Хейфлик лимиті» нені білдіреді?



459. Теломераза циклының қай сатысы б - әріпімен белгіленген


460. Теломераза циклының қай сатысы в - әріпімен белгіленген


461. РНҚ жетілген молекулаларының пайда болуымен РНҚ молекуласының массасы азаятын биохимиялық реакциялар жиынтығы


462. Прокариоттардың проматорындағы -35 жүйеліктің қызметі?

463. ДНҚ келесі тізбектен тұрады деп есептейік: AATTGCTTA. Осы ДНҚ негізінде пайда болған а-РНҚ тізбегін табыңыз

464. Прокариоттық жасушаларда атап айтқанда, ішек таяқшасы бактериясында (e.coli) РНҚ-полимеразаның қанша типі болады?

465. Суретте қандай процесс көрсетілген?


466. Тұмаудан жазылған балада а-РНҚ-ның синтезінің артуына байланысты иммуноглобулиннің мөлшері көбейді. Қорғаныштық ақуыздардың көбейюі қандай процесс нәтижесінде жүзеге асады?

467. М олекулалық биологияның орталық догмасы бойынша ақпарат тұқымқулаушылық бағытымен беріледі деген ұғым болды «НҚ ақуыз». Ал ретровирустарда бұл қалай беріледі?

468. Ақуыз молекуласындағы аминқышқылдарының тізбегі туралы ақпарат ДНҚ молекуласындағы нуклеотидтердің төрт түрінің тізбегі ретінде жазылғаны белгілі, әр түрлі аминқышқылдары әр түрлі триплеттермен кодталады – бірден алтыға дейін. Генетикалық кодтың бұл қасиеті қалай аталады?

469. Транскрипция адам жасушасында жүріп жатыр. ДНҚ молекуласы бойымен қозғалатын ДНҚ-ға тәуелді РНҚ полимераза ферменті нуклеотидтердің белгілі бір тізбегіне жетті, содан кейін транскрипция тоқтады. ДНҚ-ның мұндай бөлімі қалай аталады ?

470. аРНҚ нуклеотид триплеттерінің тізбегі полипептидтік тізбектегі аминқышқылдарының қалдықтарының тізбегіне сәйкес келетіні анықталды. Генетикалық кодтың бұл қасиеті қалай аталады?

471. Ақуыз синтезі кезінде рибосома басталу сатысынан өтіп, 3I соңына қарай аРНҚ кодондарын оқуға көшеді. Бұл кезең қалай аталады?

472. Белгілі болғандай, бір кодонның құрамына кіретін азотты негіз кез-келген басқа кодонның құрамына кіре алмайды. Бұл генетикалық кодтың қай қасиеті ?

473. а-РНҚ-ң түзілу процесінде интрондар рестриктаза ферментінің көмегімен кесіледі, ал экзондар лигаза ферментінің көмегімен қайта тігіледі. Бұл қандай процесс екенін анықтаңыз?

474. Г-Ц (3-сутектік байланыс) берік байланыс, ДНК-ң осындай денатурацияланған учаскенің қиындауы, бұл РНК-полимеразы ферменттері қозғалысының бәсеңдеуіне транскрипция тоқталуына әкеледі. Транскрипция кезеңін анықтаңыз

475. С
уретте трансляцияның қандай кезеңі көрсетілген?


476. Суретте трансляцияның қандай кезеңі көрсетілген?

477. Қандай үрдіс нәтижесінде біріншілік транскрипция (пре - мРНҚ) негізінде бірнеше жетілген а РНҚ түзіледі. Бұл үрдіс қалай аталады

478. Белгілі бір белоктардағы аминқышқылдары туралы ақпарат транскрипция нәтижесінде ДНҚ молекуласынан а-РНҚ-ға триплеттер түрінде көшіріледі. Бір триплет нені кодтайды?

479. Прокариоттарда трансляцияның басталуы рибосоманың пептидті орталығына ерекше амин қышқылының жалғануымен байланысты. Синтезделген ақуыз молекуласында бірінші болып синтезделетін амин қышқылды анықтаңыз

480. Рибосоманың А орталығына кезекті УАА, УАГ, УГА мағынасыз кодондарының бірі орналасқан кезде, оларды eRf факторы танып, кешенде гидролиздейді. Трансляция сатысын анықтаңыз

481. Ересек адамның гемоглобиніні полипептидтік тізбегі (HbA) екі α- және екі β-пептидтік тізбектерден тұрады және глобулярлық құрылымға ие. Бұл функциональды активті ақуыздың құрылымы қандай?

482. Транскрипцияның басталуына жәрдемдесетін әрі ингибиторға қарама-қарсы әрекет көрсететін факторды анықтаңыз:

483. Прокориоттағы гендер экспрессиясының реттелу механизімінің сызбасыдағы оперон құрлымына кірмейтін геннің бөлігін анықтаңыз


484. Кейбір ферменттердің бар болуы жасушадағы синтезделетін соңғы өнімдердің концентрациясына байланысты. Соңғы өнімнің жоғары концентрациясы кезінде, жасушада кейбір ферменттердің синтезделуі тоқталады. Оперонның қай түрі жайлы айтылып түр?

485. Эукариоттардағы ген экспрессиясының реттелуінің бұзылуы посттрансляциялық деңгейде қандай аномальдықұрылымдардың пайда болуына алып келеді:

486. Триптофан оперонын триптофанның өзі тоқтатады. Триптофан қалай опероның жұмысын тоқтатады?

487. Экспериментте E. Coli-дің жасанды ортада өсуіне лактоза ендіргенде бета-галактозидазаның белсенділігінің жоғарылауы байқалды. Лактоза оперонының қандай бөлігін репрессордан босатады?

488. Антибиотик молекулаларының қосылғаннан кейін, рибосоманың жұмыс атқаруының өзгеруі қай деңгейдегі орын алатын регуляцияның мысалы болып табылады?

489. Циклинге тәуелді киназалар (ЦТК) – эукариоттардың жасушалық циклын реттеуге қатысатын негізгі ферменттер. Төмендегі кешендердің қайсысы цитоплазманың (цитотомияның) мерзімінен бұрын бөлінуіне жол бермейтінін кешен болып табылады?


490. Ерте цитокинездің алдын алатын факторды көрсетіңіз :

491. 4,6 циклинге тәуелді киназалармен байланысуы арқылы митоздық циклдің инициациялық кешенін тежейтін ақуыздарды анықтаңыз:

492. Митозстимулдаушы фактордың жоғары белсенділігі профаза, метафаза процестерін қамтамасыз етеді, бірақ содан кейін оның белсенділігі төмендей бастайды. Бұған не ықпал етеді?

493. Профазада хромосомалардың спиралдануын жүргізетін факторды анықтаңыз:

494. Көптенген жасушалардың пролиферациясына кері әсер ететін және жасуша мембранасына қатарласа жалғанған рецепторлары димерлік құрлымдарға біріктіретін фактор

495. Жасушалық құрлымдардың қайта түзіліп, қалпына келтіруі, жасушаның өсуі мен құрылыстық белоктардың және ферметтердің қарқынды синтезделуі, энергияның мол жинақталуы сияқты күрделі үрдістерді қамтамасыз ететін кешен

496. Жасуша бөлінер алдында ДНК- молекуласының репликациясы жүреді. Репликациядан кейін әр хромосомада екі ДНҚ молекулалары болады. Осы кезеңде қызмет атқаратын кешен

497. Цитоплазмалық домендер тирозинкиназалық активтенген жағдайда бірін-бірі фосфорильдейді. Т- рецепторының модификацияланған домендері қандай белоктарының кешенімен байланысып жасушаның бөлінуін тоқтатады?

498. Рентген сәулесінің әсерінен ДНҚ бір тізбегінде фосфодиэфирлік байланыс үзілді, бұл өзгерісі бар клетка бөлінудің келесі сатысына өте алмайды. Осы өзгерістер қандай тексеру нүктелерінде анықталынады?

499. Бөліну кезіндегі клеткаларды микроскоппен зерттегенде 15 хромосомалардың хроматидтерге дұрыс ажырамғандығы анықталды. Бұл ақаулықтар қандай тексеру нүктелердің қызметінің бұзылуымен байланысты?

500. Жасуша үшін «геномның қарауылы болып саналатын» яғни ДНҚ зақымдануын бақылайтын, ақуыз :

501. ДНҚ молекуласының қос тізбекті үзілулері себебінен цикл тексеру нуктесінде тоқтайтын кезең:

502. Тері жасушаларында γ-сәулеленудің әсерінен ДНҚ молекулаларында екі тізбекті үзілістер пайда болды. Бұл өзгерістер G1 тексеру нүктесінде анықталады.

Бақылау қалай аяқталуы мүмкін екенін анықтаңыз?

503. Хромосомалардың максимальды спиралдануын және хромосомалардың экватор жазықтығында ретпен орналасуын қамтамасыз ететін кешен

504. Хромосомада репликацияның толық аяқталмауының себебінен циклдың тоқтауы :

505. Ата-аналарға қарағанда тұқым қуалау ақпаратының балаларында өзгеше болуының негізінде жатқан үдеріс:

506. Қандай механизмдердің дұрыс жүрмеуі көбіне хромосомалық мутациялардың себебі болып табылады?


507. Кариграмманы зерттеңіздер және мутация типін анықтаңыздар

508. Берілген кариограммадан мутация типін анықтаңыздар


509. Көзге көрінбейтін УК сәулесі әсерінен тері күйеді. Ол жыныс жасушаларындағы өзгерістерге алып келмейді, бірақ терісі секпіл, ақ адамдарда ол тері рагінің негізгі себебі болып табылады.

Бұл мутацияның қандай типі?

510. 5 жасар қыздың кариотипін зерттеу барысында 46 хромосома анықталды. 15 жұп хромосоманың біреуі оған 21 жұп хромасоманың қосылуынан әдеттегіден ұзынырақ. Қызда мутацияның қандай түрі анықталған?

511. 12 жасар балада төменгі жақтың саркомасы анықталды. Баланың ата-анасы сау. Аталған аурудың пайда болуына қандай мутация себеп болған?

512. Сау ата-аналардан тұқым қуалайтын фенилкетонурия (тұқым қуалау типі аутосомды рецессивті) ауруымен бала туылды. Аталған жағдайды өзгергіштіктің қандай түріне жатқызуға болады?

513. Клайнфельтер синдромында, ерадамдарда ауыздың кілегейлі қабатының эпителий жасушаларының ядросынан бір Барр денешігі анықталды. Мутацияны анықтаңыздар:

514. Даун синдромымен ауыратын науқастан 46 хромосома анықталды. Бірақ, хромосомаларды мұқият сараптау Даун синдромының себебі болатын мутацияны анықтады. Бұл қандай мутация болып отыр?

515. Мутация типін анықтаңыз


516. Мутация типін анықтаңыздар



517. Мутация типін анықтаңыз


518. Хромосомалық аурулардың себебі болатын мутация қалай аталады ?

519. Адамдардағы жалғыз өміршең моносомиядан туындаған синдромды анықтаңыз:

520. Шерешевский-Тернер синдромындағы моносомияның себебі не болады?

521. Хромосомалық аурулар хромосомалардың құрылымдық өзгеруінен туындауы мүмкін. «Мысық айқай» синдромының себебі қандай мутация болады?