Файл: 6шы семестр 1 блім Дниежзілік кмір кені геологиялы орларыны сипаттамасы 6 саат.docx

11.7- кестенің соңы

Желдетпе оқпан	I	бетонды	28,3	410	410	I486	609260
Желдетпе квершлаг	1	металды	16	366	386	962	371332
Желдетпе қуақаздар	2	металды	12	3000	6000	728	4368000 57967214
79 Алдағы жылдардың шығындары
Еңістің қабылдау алаңы, м3	4	металды	_	1950	7800	161	1255800	15	300630
1-ші ярустың күрделі еңісі, м	4	металды	12	200	800	870	696456	15	166620
Желдетпе жүріс жол, м	8		12	200	1600	870	I3929I2 2089368	15	333230 800480
Пайдалану қаражаты есебінен қазбаларды жүргізуге жұмсалған шығындар
Екінші ярустан күрделі еңістерді және жүріс жолдарды жүргізу, м	12	металды	12	1350	16200	870	14094000

---

f_n- жұмыстардың тереңдігін, забойдың суландрылуын және лақтырыс қауіптілігін, тау-кен массасын тасымалдау ұзындығын ескеретін түзету коэффициенті;

F- қазбаның жарықтағы көлденең қимасының ауданы, м ,

r - құрылыс кезеңін ескеретін коэффициент, r = 2,55;

К_н= 0,99 + 0,12 Н_ср= 0,99 + 0,12 0б793/2 . = 1,03;

К_оз= 1,04; K_В= 1,0; К_е= 1,0; f_n= 1,03х 1,04.х1,0х1,0= 1,079;

К_Ср= (202+8,4·50,2]·1,079+8-50,2-92.2,55 = 2505 тг./м..

Оқпанды жүргізудің толық құны К= 2505 • 793 = 1986964 тг құрайды.

Үйлесімді түрде барлық қазбалар бойынша шығындарды анықтаймыз және әрбір вариант үшін нәтижелерді 11.7, 11.8-кестелерге енгіземіз.

Алғашқы шығындарды анықтағаннан кейін болашақ кезеңдердің күрделі шығындары есептелінеді.

Алдағы жылдардың шығындарына шақтыны пайдалану кезеңінде жүзеге асырылатын күрделі шығындар (оқпандарды тереңдету, жаңа горизонттарда оқпан албарларын, квершлагтарды және басқа да қазбаларды өту) жатады.

1- вариант үшін мұндай шығындарға бірінші ярусқа және еңістердің қабылдау алаңына арналған күрделі еңістерді және жүріс жолдарды жүргізуге жұмсалатын шығындар жатады.

2- вариант үшін алдағы жылдардың шығындары келесі шығындардан қалыптасады: оқпандарды тереңдетуге; оқпан албарын өтуге; күрделі квершлагтарды, магистралдық штректерді, жоғарғы және төменгі қабылдау алаңының жүрісжолдарын күрделі бремсбергтерді жүргізуге; бірінші ярусқа арналған жүріс жолдары күрделі еңістерді жүргізуге арналған шығындардан.

Жұмыстардың көлемін және соған сәйкес шығындарды анықтау кезінде алынған барлық мәліметтерді 7, 8-кестелеріне “Алдағы жылдардың шығындары” графасына енгіземіз.

Алғашқы күрделі шығындар ашуда қарастырылатын варианттар бойынша шамасына қарай өзгеретін болатындықтан, ал алдағы жылдардың шығындары әр түрлі уақытта шақтыны қабылдағаннан кейін жүзеге асырылатындықтан, оны дұрыс бағалау үшін оларды бір уақытқа келтіру қажет. Әдетте, базалық уақыт кезеңі болып жобалық қуаттылықты игеру жылы немесе шақтыны пайдалануға қабылдау жылы саналады. Біздің үлгіде күрделі шығындарды салу жылы шақтыны пайдалануға қабылдау кезеңінен бастап анықталынады.

Келтірілген күрделі шығындарды келесі формула бойынша есептейміз

К_пр=К_пер[1+Е_нп]t_стр/2+

---

_буд /[1+Е_нп]t , теңге

мұнда К_пер К_буд – алғашқы және алдағы жылдардағы күрделі шығындар, тг.;

Ен.п - әр түрлі уақытта болған шығындарды келтірудің нормативтік коэффициенті [ Е_нп= 0,1]

t_стр- шақты құрлысының мерзімі, жыл;

t – күрделі шығындарды келтіру кезеңі, жыл.

Келесі кезеңде пайдаланушылық шығындарды анықтаймыз, оған қазбаларды жүргізуге жұмсалған шығындар К_э, қазбаларды күтіп ұстауға жұмсалған шығындар R, жерасты көлігі және оқпандар бойынша пайдалы кендерді көтеру С_тр , негізгі және көмекші (еңістер бойынша) сутөкпе С_ВОД жатады.

Пайдаланушылық шығындар бойынша бастапқы және есептік мәліметтерді 3, 4, 5, 6, 7, 8-кестелерге енгіземіз.

1- вариантқа арналған пайдаланушылық шығындар келесі шығындардан тұрады: екінші қабаттан еңістерді жүргізу; оқпандарды, оқпан албарларын, квершлагтарды, магистралдық және желдетпе штректерін, бремсбергтерді және жүрісжолдарды, еңістерді күтіп ұстау; бремстергтер, еңсітер, магистралдық штректер, квершлагтар, оқпан бойынша пайдалы кендерді тасымалдау; еңістер мен оқпан бойынша сутөкпелеу.

2- вариантқа арналған пайдаланушылық шығындар келесі шығындардан түрады: екінші ярустан еңістерді жүргізу оқпандарды, оқпан албарларын, квершлагтарды, магистралдық және желдетпе штректерді, бремсбергтерді және жүріс жолдарды, еңістерді күтіп ұстау; бремсбергтер жіне еңістер, магистралдық штректер және оқпан бойынша екі жұмыс горизонттарын ескере пайдалы кендерді тасымалдау; еңістер мен оқпан бойынша сутөкпелеу.

Күрделі шығындардың есебінен қазбаларды күтіп ұстау, жылына 1 м қазбаны жүргізудің %-тік құнында амортизациялық аударылған қаражат есебінде анықталатынын атап айтқан жөн. Жылдық амортизациялық қаражаттардың шамасы 2,2 бастап 2,4 % дейін құрайды.

Бірінші вариантқа арналған клеттік оқпанды күтіп ұстау құнын анықтаймыз:

R_ств=L_ств· r_ств·T_ств, теңге,

мұнда L_ств – оқпанның тереңдігі, м;

r_ств – жылына 1 м оқпанды күтіп ұстаудың құны, тг/м жылына;

r_ств=0,022·К_ств, тг/м жылына;

К_ств – 1 м оқпанды жүргізудің құны, тг/м жылына;

r_ств =0,022·2505=55 тг/м жылына

R_ств=793·55·35=1526530 тг.

Қарастырылған варианттар бойынша белгіленген жұмыс көлемдері және тасымалдау мен су төкпеге арналған шығындарды 11.11, 11.12-кестелерге енгіземіз.

11.13-кестеде варианттар бойынша ескерілген шығындар келтірілген. Кестені талдауда варианттар бойынша ескерілген жалпы шығындар есептеу дәлдігінің шамасында 5 % ерекшеленетінін көрсетеді. 1-ші вариант бойынша алғашқы күрделі шығындар 7 %-ке ұқсас вариант бойынша жұмсалған шығындардан арта түседі. Алдағы жылдардың шығындары 2-ші вариант бойынша 15,5 рет 1-ші вариант бойынша сәйкес жұмсалған шығындарға қарағанда көп.

---

Пайдаланушылық шығындар 1- вариант бойынша 28 %-ке 2- вариантқа қарағанда арта түседі.

Ашудың экономикалық тиімді вариантын анықтау үшін варианттар бойынша келтірілген салыстырмалы шығындарды анықтаймыз:

11.8-кесте– 2- вариант бойынша жұмсалған күрделі шығындар

Қазбаның атауы	Объектілердің саны		Бекітпе		Қазбаның жарықтағы қимасының аумағы, м2		Жұмыстардың көлемі				Жұмыс бірлігінің құны, тг.		Шығын-дардың барлығы, тг.		Қаржыны салу жылдары		Келтірілген күрделі шығындар, тг.
							бір объектіге		Бар-лығы
1	2		3		4		5		6		7		8		9		10
Алғашқы шығындар
Клеттік оқпан, м		1		бетонды		50,2		675		675		2505		1690875
Скиптік оқпан, м		1		бетонды		50,2		700		700		2607		1624900
Оқпан албары,м3		1		бетонды				[9500		I95OO		198,6		3872583
Квершлагтар		2		металды		16		714		1428		1105		1577940
Тақталық магистралды штрек		2		металды		14		3000		6000		946		5676000
Далалық магистралды штрек		2		металды		14		3000		6000		997		5982000
Күрделі бремсберг		4		металды		12		900		3600		753		2710800
Желдетіс жүрістіктер		8		металды		12		1070		8560		753		6445680
Бремсбергтің қабылдау алаңы, м3:
үстіңгі		4		металды, бетонды		-		850		3400		145		493000
төменгі		4		металды		-		1750		7000		114		798000

---

82





8-кестенің жалғасы

Кеналма штректер, м	8	металды	12	3000	24000	711	17064000
Жарма пеші, м	8	ағашты	6	150	1200	448	537600
Желдетпе оқпан, м	1	бетонды	28,3	410	410	I486	609260
Желдетпе квершлаг, м	1	металды	16	366	366	962	371332
Желдетпе штрек, м	2	металды	12	3000	6000	728	4368000 54021970
83 Алдағы жылдардың шығындары
Клеттік оқпанды тереңдету	1	бетонды	50,2	270	270	2750	742500	7	380770
Скиптік оқпанды тереңдету	1	бетонды	50,2	270	270	2870	774900	7	397380
Оқпан албары	1	бетонды	-	19500	19500	198,6	3872583	7.5	1898330
Квершлаг	2	металды	16	714	1428	1105	1577940	7,5	773500
Тақталық магистралды штрек	2	металды	14	3000	6000	946	5676000	8,8	2457140
Далалық магистралды штрек	2	металды	14	3000	6000	997	5982000	8,8	2589610
Күрделі бремсберг	4	металды	12	900	3600	753	2710800	10,0	1046640
Желдетпе жүріс жолдар	8	металды	12	1070	8560	753	6445680	10,0	2488680

---