Файл: 1саба Жанды табиат блімі.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 29.03.2024

Просмотров: 91

Скачиваний: 0

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

байланысы. Жаңа білім

мен дағдыға қол жеткізу

бағытталған (сабақта жасалған үлгіні үйде,

саяжайда, аулада үлкенірек етіп жасауға болады).






Материалды түсіндіру

Ертеде адамдар өздерін жабайы аңдар мен қолайсыз ауа райынан сақтайтын баспаналар тұрғызған. Алғашқы баспаналар үңгірлер болды, одан кейін басқа да құрылыстар бой көтерді.

Сабақтың басында алғашқы баспаналар туралы әңгіме қозғаған дұрыс. Балалар меңгеруі тиіс ең басты нәрсе – кез келген баспана түрі табиғат

жағдайларымен байланысты. Жылы өңірлерде баспана адамдарды күннің аптап ыстығынан, суық күндері аяздан сақтауы керек болды. Алғашқы

адамдар үлкен, берік әрі әдемі үйлерді тұрғыза алмады. Баспаналар сол өңірлерден табылатын материалдардан тұрғызылды. Балалардан орман тұрғындары, теңіз жағалауында тұратындар, шөл мен даланы мекен ететіндер баспаналарын неден тұрғызғанын сұрап, ежелгі адамдардың тұрғын жайларымен таныстыру керек. Ондай үйлер

сайттарда нақтырақ берілген (http://xn----stb8d.xn-- p1ai/Portfolio/88/).

Киіз үйге ерекше назар аударып, оған қатысты дәстүрлерді айтады. Киіз үй неден жасалады, қалай құрылады? Адамдардың алғашқы

баспаналарымен танысқаннан кейін, сәулет өнері түсінігіне қарай көшеді. Оқушылардың назарын суретшінің еңбегі алуан түрлі екеніне, тіпті әртүрлі суретшілер бар екеніне аудару керек.

Әдемі киімдерді ойлап табатын суретшіні

модельер, әртүрлі заттарды ойлап тауып, олардың әдемі, берік әрі ыңғайлы болуын қадағалайтын суретшіні (мұғалім ол суретші қалай аталатынын еске түсіруін сұрайды) дизайнер дейді.

Әдемі үйлерді ойлап табатын адамдар да бар. Оларды сәулетші деп атайды (гректің

«архитектон» – сәулетші, құрылысшы деген сөзінен алынған). Бірақ олар да суретшілер. Ал ғимараттардың жобасын жасап, тұрғызу сәулет өнері деп аталады.
Одан әрі оқулық бойынша тұрғын жайлар қалай дамып отырғанын түсіндіреді. Сәулет өнері тақырыбын меңгеру үшін: әйгілі сәулет ескерткіштері туралы (баспаналардың

тұрғызылатын жердің ауа райы және климатымен, географиялық ерекшелігімен байланысы – бір

жерде үйді тастан, кей жерде ағаштан, кейбір

жерлерде үйлердің шатыры тегіс (қар жоқ жерде), кейбір жерде еңіс (әйтпесе қалың қарды көтере алмайды) айтады. Ең бастысы, балаларды

Оқулық.

3-сыныпқа арнал- ған CD-диск, №2 қосымшадағы та- қырып бойынша материалдар, ежелгі адамдардың

баспаналарының фотосуреттері, әйгілі сәулет құрылыстары.
http://sitekid.ru/drevn iy_mir/zhilicsha_drev nih_lyudej.html
http://waking- up.org/puteshestvyya/ zhilishha-dikarey-i- pervobyitnyih- lyudey-v-afrike-i-ne- tolko-prodolzhenie/
http://xn----stb8d.xn-- p1ai/Portfolio/88/
http://hobbywork.ru/v igvam-dlya-rebenka/
http://345- games.ru/vigvam-iz- bumagi/

http://poznavatelno.ne t/top-10- arxitekturnyx- shedevrov-v-mire2/
https://www.adme.ru/ tvorchestvo- dizajn/shedevry- sovremennoj- arhitektury-566805/

https://www.youtube. com/watch?v=m_yw





ынталандырып, олардың сәулет өнеріне

қызығушылықтарын оятып, кез келген ғимаратты сәулет өнері тұрғысынан бағалауға талпындыру.

Сабақты түсіндіру барысында сәулет өнерінің

негізгі қасиеттеріне тоқталу керек. Олар: беріктік, ыңғайлылық, әсемдік. Сәулетші тек тұрғын үйлерді ғана емес, сондай-ақ жұмыс істеуге, спортпен шұғылдануға, ойын-сауыққа арналған құрылыстарды да тұрғызатынын айта кету керек. Балалар оларды атап шықсын (театр, стадион,

клуб, мешіт, шіркеу, вокзал, аэропорт, дүкен, зауыт, мектеп, балабақша, институт және т.б.). Бұлардың бәрі басты талаптарға жауап беруі тиіс, яғни ыңғайлы, жайлы, әдемі болу керек. Одан соң оқушыларға оқулықты жетекшілікке ала отырып, үнділердің негізгі баспанасын жасауды

тапсырады. Егер оқушылар бұл баспананың

міндетін түсінсе, онда ата-аналарымен бірге үйде, бақшада немесе саяжайда өздері да жасай алады.

XM0IoCQ&list=PLln xylws3EceRnHVe4w 3abmiXQsUOJ2xI

https://vscolu.ru/mir_ vokrug/detyam-ob- arxitekture.html

https://www.youtube. com/watch?v=4ggA5 mwM9Ys

Өздік

Оқушылар жұптасып не өз беттерінше жұмыс

Флизелин немесе

жұмысты

істей алады. Жұмысты бастамас бұрын баспана

мата қиындысы,

орындау

жасау жолымен танысу керек. Егер оқушылар

фломастерлер,




үлгісін жасаса, тапсырманы түсінді деп санауға

қайшы, 5 жіңішке




болады. Қалаушылар болса, баспананың сыртын

таяқ, ермексаз,




әшекейлей алады.

қыстырғыш.

Сабақтың қорытынды- сы

Оқушылар ежелгі адамдардың баспанасы, сәулет өнері дегеніміз не екені, сәулет өнерінің даму тарихы, әйгілі сәулет ескерткіштері туралы білді.
Ғимараттарды сәулет өнерінің нәтижесі деп қабылдауды, баспана түрін жасауды үйренді.




Қосымша ақпарат

Дифференциация

Оқушылардың ақпаратты меңгергенін қалай тексересіз?

  1. Оқушылардың мұға- лімге берген жауабы- нан (оқулықтағы);




  1. жасаған жұмыста- рынан (жақсы жасалған жұмыстарды ғана бағалаңыз);

  2. жасаған жұмысты талқылауларынан.

АКТ-мен байланыс


Барлық оқушылар адамдардың ежелгі баспанасы, олардың ерекшелігі туралы білді. 50–51- беттегі материалға сүйеніп,

жұппен баспана түрін жасады.
Оқушылардың көпшілігі үлгі жасау ретін айтып, оның

сыртқы түрін сипаттады.

Сабақтың барысында мұғалім СD-дискідегі материалдарды, сондай-ақ интерактивті тақтаны да қолданады.

Мұғалім өздік жұмыстың басында қайшымен жұмыс

істеу ережесін оқушылардың есіне түсіреді.

Кейбір оқушылар оқулықтағы материалға сүйеніп (50–51-бет- тер), өз бетінше баспана түрін жасап, әшекейлей алды.





Оқушыларға қалай қолдау

Бағалау

Сабақта оқушыларды бағалау:

  1. оқушылардың мұғалімнің және оқулықтағы сұрақтарға жауабы;

  2. туындылардың ре- продукцияларын сурет- теуі;

  3. жұмысты талдап, талқылауға қатысуы;

  4. жұмыс дәптерінде орындалған тапсыр- малар (жақсы жасалған жұмыстарды ғана

бағалаңыз).

Құндылықтармен байланыс Анималист-суретшілер мен пейзажшылардың жұмыс-

тарын, жанды табиғат фото- суреттерін көрсетіп, таби- ғатқа, туған өлкеге сүйіс- пеншіліктерін оятып, эсте- тикалық көзқарастарын қалыптастыруға септігін тигізетін №2 қосымшадағы өлеңдер мен материалдарды қолданады.

көрсетесіз?

Сабақтың барысында

оқушыларды бағалайды:

Жарайсың, сен сұрақтарға

толық жауап бересің! Сен өте

байқампазсың! Сен табиғат

нысандарын жақсы суреттейсің

(суретшілер туындыларын)!

Сен тапсырманы жақсы

орындауға тырыстың! Сен

жұмыстарды талқылауға

белсене қатыстың! және т.б.

Рефлексия. Мұғалім жылдың басында әрбір оқушыға бірнеше смайлик дайындап қояды. Оқушыларды сабақ барысында смайликтермен бағалайды. Мысалы: «Өте қызық!», «Мен көп жаңа нәрсе білдім!», «Мен көп нәрсе үйрендім!», «Маған қиындау болды!», «Мен бә- рін жасап үлгермедім!», «Мұның маған пайдасы бар!» және т.б. Оқушылар сабақтың со- ңында смайликтерін көрсетеді. Сабақтың қалай өткенін, ең қызықты нәрсе не болды, қан-

дай жаңа нәрсе білгендерін, нені үйренгендерін айтады.

14-сабақ

Сабақтың тақырыбы: Ғимарат үлгі- лерін ойлап тауып, суретін салып үйренеміз

Мектеп

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні

СЫНЫП: 3

Қатысқан оқушылар саны

Қатыспағандар

Оқу мақсаттары

Шығармашылық қабілеттерін дамыту, суретті кезең-

кезеңімен жетілдіруге үйрету.

Бағдарламалық міндеті

3.1.4.1, 3.2.3.1

Мақсатқа жету үшін орындалатын міндеттер

Мұғалім үшін: суретті кезең-кезеңімен жетілдіруге бағытталған ойын өткізу. Сәулет кешендерін салу жолдарын үйрету.

Оқушылардың шығармашылық міндеті: «Бізге үй тұрғызу түк емес!» ойынына қатысу, №1 жұмыс

дәптерінің 26– 31-беттеріндегі (таңдаулары бойынша) тапсырманы орындау.

Оқушылардың міндеті

Сәулет кешендерін суреттеу, өз ойын түсіндіру,

мұғалімнің және оқулықтағы сұрақтарға жауап беру.





Тірек сөздер: сәулет кешендері, сәулет ансамблі, сәулет өнері, өнер туындылары, кезең-кезеңімен сурет салу, жобаны біртіндеп жақсарту.

Талқылауға арналған сұрақтар мен оған берілетін жауаптар:

  1. Сәулет өнері дегеніміз не?

Жауап. Сәулет өнері – түрлі ғимараттарды жобалау және тұрғызу.

  1. Сен тұратын қалада әдемі сәулет туындылары көп пе? Жауап. Оқушылардың тұратын жеріне қарай жауаптар әртүрлі болуы мүмкін. Кейбір жауаптарды түсіндіріп өткен дұрыс.

  2. Есіңде қалған әдемі ескерткіштер бар ма? Оларды атап, суреттеңдер. Ол ғимараттарды қай қалада көрдің- дер?

Жауап. Тек қаланы атап қоймай, ғимараттарды да суреттеп, қандай ғимараттар екенін айтуды тапсырады (стадион, театр, мұражай, тұрғын үй және т.б.).

  1. Қалаларыңда алуан түрлі және әдемі ғимараттар болғанын қалайсыңдар ма?

Жауап. Толық жауап беріп, қалаларға әр алуан және

әдемі ғимараттар не үшін керек екенін түсіндіру керек.

  1. Сәулетшілерге ерекше ғимараттар ойлап табуға көмектескілерің келе ме?

  2. Сәулет құрылыстары қандай болу керек?

Жауап. Олар берік болуы тиіс (қауіпсіз, ыңғайлы, әдемі). Егер оқушылар сұраққа бірден жауап беруге қиналса,

жетекші сұрақ қойыңыз. Сонымен, үй қандай болу керек? – Берік! Егер төбесі өте аласа немесе керісінше өте биік, не баспалдақтары биік, терезесі үлкен не кіші болса, мұндай үй ыңғайлы болар ма еді? Демек, үй

ыңғайлы болуы керек. Біз сәулет құрылыстарын өнер туындысы дейміз, демек, үй әдемі болуы тиіс! Бұл кез келген сәулет құрылысына қойылатын негізгі талаптар. Оқушыларға бірнеше әйгілі сәулет құрылыстарын түстік шешіміне, композициялық және шығармашылық ерек- шеліктеріне қарай суреттеуді ұсынады.



Күтілетін нәтиже

Барлық оқушылар: суретті кезең-кезеңімен салу мүмкіндіктерін біледі. Кезеңмен жұмыс істеп,

жұмыстарын жақсарта алады.

Оқушылардың көпшілігі: құрылыс нобайын жасау барысында әсерлегіш құралдарды пайдалана алады.

Кейбір оқушылар: болашақ құрылыстың қызметін, идеясын анықтай отырып, нобайын жасайды.

Бұрын алған білімдері

Сызықтың әсерлі мүмкіндіктері. 2-сынып. Түстің әсерлі

мүмкіндіктері. 2-сынып. Дизайн өнері. 2-сынып. Сәулет өнері дегеніміз не? 3-сынып.

Пәнаралық байланыстар

Бұл сабақта мына пәндермен байланыс орнайды: математика, әдебиеттік оқу, музыка, қазақ тілі.

Оқушылар сәулет құрылыстарын жасағанда

геометриялық пішіндерді қолданады. Шығармашылық қиялдарын дамыту үшін №2 қосымшадағы 4-тақырыпқа





алған тақпақтарды оқиды. Қандай да бір құрылыстың тұрғызылуы туралы бір-екі аңыз айтуға болады.

Мысалы, Стамбұлдағы Сұлтанахмет (Көк мешіт) туралы әңгімелеген дұрыс. Сабақтың басында немесе өздік

жұмыс орындау барысында бірқалыпты музыка қоюға болады (Бах, Бетховеннің шығармаларының үзінділері).

Сабақтың барысы

Сабақ

кезеңдері

Жоспарланған жұмыс түрлері

Дереккөздер

Сабақ

Сыныпта жақсы психологиялық ахуал мен шығар-

Суретшілердің

тақырыбына

машылық жағдай жасау. Сабақтың басында

сәулет құрылыстары

кіріспе

бірқалыпты музыка ойнап тұрады. Тақтада әртүрлі

жұмыстарының




сәулет кешендері мен заманауи құрылыстардың

репродукциялары




фотосуреттері ілінеді. №2 қосымшада ұсынылған

(В. Верещагиннің




бейнетаспалардың бірін көруге болады. Мұғалім

«Тәж-Махал»,




сабақтың басында оқушылардың есіне

К. Моненің «Руан




сызықтардың әсерлі мүмкіндіктерін түсіреді,

соборлары» және




балалар сызық көрерменге нені білдіруі мүмкін

т.б. ерекше сәулет




екенін айтады. Таныс материалды еске түсіру

құрылыстарының




арқылы оқушылар жаңа, алайда бірақ өздеріне

фотосуреттері).




жақын тақырыпты меңгеруге көмектеседі.




Алған

Бұл сабақ оқушылардың эстетикалық көзқарас-

Заманауи

білімнің

тарын қалыптастыруға бағытталған. Оқушылармен

қалалардың,

өмірмен

өздері тұратын қаланы, оны жақсарту үшін не

ықшамаудан және

байланысы.

істеуге болатынын талқылайды. Үлкен нәрсенің

сәулет ескерткіш-

Жаңа білім

бәрі кішкентай нәрседен басталатынын айтады.

терінің

мен дағдыға

Бәлкім, 20 жылдан кейін оқушылардың бірі

фотосуреттері.

қол жеткізу

сәулетші болып, тек өз қаласының емес, басқа







қалаларды да келбетін өзгертуге атсалысар.







Суретшілер мен сәулетшілер бала кездегі







қиялдарын жиі жүзеге асырады. Мүмкін, бүгін де







оқушылар шығармашылықтарымен сәулетшілерге







ой тастар.







Әңгімелеу барысында сәулет өнерінің негізгі

Оқулық.




ерекшеліктеріне тоқталу керек, адам игілігі үшін

Сәулет




тұрғызылған ғимараттар берік, ыңғайлы әрі әдемі

құрылыстарын

Материалды

болу керек. Сәулетші тек тұрғын үйлерді ғана емес,

бейнелеген

түсіндіру

сондай-ақ жұмыс орнын, спорт кешендерін, ойын-

суретшілердің




сауық орындарын тұрғызатынын айту керек.

жұмыстарының




Балалар оларды атап шықсын (театр, стадион, клуб,

репродукциялары.




шіркеу, кітапхана, вокзал, әуежай, дүкен, зауыт,

Ерекше сәулет




мектеп, балабақша, институт және т.б.). Олардың

құрылыстарының




бәрі ыңғайлылық, беріктік және әдемілік талапта-

фотосуреттері.




рына жауап беруі тиіс. Біздің қаламыздағы

№ 2 қосымшадағы




ғимараттардың бәрі бірдей әдемі ме? Балалар бәрі

материалдар.




бірдей әдемі емес деп жауап беруі мүмкін және







олар дұрыс айтады. Біздің қаламызда қандай үйлер







көп? Мүмкін, мынадай шығар (мұғалім тақтаға







ілінген ақ ватман қағазына түсті фломастермен не







балауыз бормен үшбұрышты шатыры бар кірпіш







үйді салады)? Мұндай үйді нашар сәулетші ойлап