Файл: 1билет Басару, менеджмент, заманауи менеджмент, білім берудегі менеджмент, педагогикалы менеджмент ымдарына сипаттама берііз.docx

Іскерлік қарым — қатынас-бұл қызмет саласындағы адамдар арасындағы байланыстарды дамытудың күрделі көпжоспарлы процесі. Оның қатысушылары ресми мәртебелерде өнер көрсетеді және мақсатқа, нақты міндеттерге қол жеткізуге бағытталған. Ерекше регламент — ұлттық және мәдени дәстүрлермен, кәсіби этикалық принциптермен анықталған белгіленген шектеулерге бағыну болып табылады.

Ресми байланыстың қандай да бір жағдайында» жазылмаған «және» жазылмаған » мінез-құлық нормалары белгілі. Қызметке кірудің қабылданған тәртібі мен нысаны іскерлік этикет деп аталады. Оның негізгі функциясы-адамдардың өзара түсіністігіне ықпал ететін ережелерді қалыптастыру. Екінші мәні ыңғайлылық функциясы болып табылады. Қазіргі отандық қызметтік этикеттің интернационалдық белгілері бар, себебі оның негізі 1720 жылы «Петр I» бас регламентімен » негізі қаланды, онда шетелдік идеялар алынған.

Іскерлік этикет ережелерін қамтиды:

* мәртебесі бойынша тең ұжым мүшелерінің арасындағы қарым-қатынас саласында қолданылатын нормалар • көлденең);

* басшы мен бағынышты адамның байланыс сипатын анықтайтын нұсқаулар

Жалпы талап болып жұмыс жөніндегі барлық әріптестерге, әріптестерге жеке ықыласына және антипатиясына қарамастан, ашық және ескерту қарым-қатынасы саналады, іскерлік өзара іс-қимылдың регламенттелуі сондай-ақ сөйлеуге назар аудара отырып көрсетіледі. Сөйлеу этикетін міндетті түрде сақтау — қоғам әзірлеген тілдік мінез-құлық нормаларын, этикеттік жағдайды ұйымдастыруға мүмкіндік беретін типтік дайын «формулаларды», сәлемдесу, өтініш, алғыс және т.б. (мысалы, «здравствуйте», «будьте добры», «кешіруге рұқсат етіңіз», «бақытты сізбен танысу»). Бұл тұрақты құрылымдар әлеуметтік, жас, психологиялық сипаттамаларды ескере отырып таңдалады.

Өзара қарым-қатынас ретінде адамдар бір-бірімен байланыс орнатады, бірлескен қызмет, ынтымақтастық құру үшін белгілі бір ақпаратпен алмасады. Қарым-қатынас кезеңдері:

* Контакт орнату (танысу, басқа адамды түсіну);

* қарым-қатынас жағдайын бағдарлау, болып жатқан жағдайды ұғыну, кідіріске шыдамдылық;

* қызықтыратын мәселені талқылау;

* мәселені шешу;

* контактіні аяқтау (одан шығу).

Қызметтік байланыстар әріптестік негізде құрылады,өзара сұраныстар мен қажеттіліктерден, іс мүдделерінен туындайды. Мұндай ынтымақтастық Еңбек және шығармашылық белсенділікті арттырады, өндірістің, Бизнестің технологиялық процесінің маңызды факторы болып табылады.

---

Ақпарат алмасу тәсілі бойынша іскерлік қарым-қатынас түрлері-ауызша және жазбаша. Ауызша түрлер, өз кезегінде, монологиялық және диалогтық болып бөлінеді.

Сөйлеудің монологиялық түрлеріне сәлемдесу сөзі; сауда (жарнама); ақпараттық; баяндама (отырыста, жиналыста) жатады.

Тілдесу түрлері:

іскерлік әңгіме (қысқа мерзімді байланыс, негізінен бір

тақырыбы);

іскерлік әңгімелесу (шешім қабылдаумен бірге болатын мәліметтер алмасу);

келіссөздер (қандай да бір мәселе бойынша келісім жасасу мақсатында талқылау);

сұхбат (баспаға, радиоға, теледидарға арналған журналистпен әңгіме);

пікірталас; кеңес (жиналыс));

баспасөз конференциясы; байланыс іскерлік әңгіме (тікелей, «жанды» диалог); телефон арқылы сөйлесу.

Тікелей байланыста және тікелей әңгімелесуде ауызша және бейвербалды коммуникацияның маңызы зор. Телефон арқылы сөйлесу немесе хабар беру коммуникацияның ең көп тараған түрі болып табылады, олардың тікелей байланысы мен қарым-қатынас тәсілдерінің алуан түрлілігі ерекшеленеді, бұл кез келген хабарламаның іскерлік (формальды) және жеке (формальды емес) бөліктерін қиындықсыз үйлестіруге мүмкіндік береді.

Іскерлік қарым — қатынастың жазбаша түрлері-бұл қызметтік құжаттар: іскерлік хат, хаттама, есеп, анықтама, баяндама және түсініктеме хат, акт, өтініш, шарт, жарғы, ереже, Нұсқаулық, шешім, өкім, нұсқау, бұйрық, сенімхат және т. б.

Мазмұны бойынша қарым-қатынас:

материалдық — қызмет заттары мен өнімдерімен алмасу; когнитивтік-білім алмасу;

мотивация-ниетпен, мақсаттармен, мүдделермен, уәждермен, қажеттіліктермен алмасу;

іс-әрекет-әрекеттермен, операциялармен, іскерліктермен, дағдылармен алмасу.

Қарым-қатынас құралдары бойынша:

тікелей, қол, Бас, дене, дауыс байламдары және т. б. көмегімен жүзеге асырылады.;

жанама — пайдалануға байланысты арнайы құралдарды және құралдарды (хаттар, телефакс және т. б.);

тікелей-қарым-қатынас актісінде (телефон арқылы сөйлесу, тікелей эфир және т. б.) бір-бірімен тікелей қарым-қатынас жасауды көздейді.);

жанама — делдалдар арқылы жүзеге асырылады (басқа адамдар).

Қарым-қатынас құрылымы

Қарым-қатынас құрылымына оның функцияларын анықтау сияқты әр түрлі қарауға болады. Отандық психологияда қарым-қатынас құрылымы онда өзара байланысты үш жақты бөлу жолымен сипатталады.

Қарым-қатынас тараптары: коммуникативтік, интерактивті және перцептивті.

---

2. Ғылыми-әдістемелік кеңес, оның мақсаты, міндеттері, қызметтері мен мүмкіндіктері

. Жалпы ережелер

1. Ғылыми-әдістемелік кеңес (ары қарай – Кеңес) басқарудың алқалы кеңес-ұсыныс беру органы, университет қызметіндегі ғылыми-әдістемелік және оқу мәселелерін талқылап, ғылыми-әдістемелік зерттемелерді ұйымдастыру орталығы болып табылады.

2. Кеңес жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру сапасын басқарудың бағыттары мен механизмдерін анықтау, сапа менеджменті принциптерін енгізу бойынша құрылымдық бөлімшелерге жәрдем беру мақсатында жұмыс жасап, білім беру үрдісін ұйымдастыру мен басқарудың жаңа технологияларын оқу үрдісіне енгізуді ұсынады.

3. Кеңестің ұсыныстары кейбір жағдайда ҚазҰУ-дың Ғылыми кеңесі мен ректоратының мәжілістеріне қарастырылып бекіту үшін шығарылады.

2. Кеңестің негізгі міндеттері

4. Кеңестің негізгі міндеттері:

1) оқу үдерісін әдістемелік қамтамасыз етудің сапа мониторингін ұйымдастыру;

2) білім беру ұйымдарында шығарылатын оқу, оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді, құралдарды және басқа да материалдарды басып шығаруға жоспарлауды, сараптаманы және ұсынымды ұйымдастыру;

3) университеттегі оқу үдерісін әдістемелік қамтамасыз ету және жетілдіру;

4) оқу-әдістемелік жұмыстарды ұйымдастыру және жетілдіру жөніндегі озық тәжірибелерді қорыту және тарату;

5) біліктілікті арттыру, педагогикалық және ғылыми кадрларды қайта даярлау және аттестаттау жүйесін жетілдіру, оқу үдерісінің мазмұнын талдау;

6) сапа менеджменті жүйесін дамыту және оқу үдерісін әдістемелік әзірлемелердің нәтижесін енгізу жөніндегі ұсынымдарды дайындау;

7) университеттегі әдістемелік жұмыстарды үйлестіру;

8) білім беру ұйымдарында білім беру үдерісінің жаңа және қолданыстағы технологиялар, әдістер, құралдар нысандарын енгізу және жетілдіру жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру;

9) оқытушылардың оқу-әдістемелік бірлестіктерінің шығармашылық (тұрақты және уақытша) орталықтарының жұмысын ұйымдастыру;

10) педагогтік ұжымның ғылыми-әдістемелік әлеуетін жетілдіру жөніндегі жұмыстарды басқару;

11) білім беруді дамыту және басым бағыттарды қалыптастыру және оны іске асыру мәселелері бойынша ұсыныстар әзірлеу;

12) университеттің профессорлық-оқытушы құрамы мен қызметкерлерді аттестаттауға қатысу.

3. Кеңес қызметінің негізгі бағыттары

5. Кеңес қызметінің негізгі бағыттары:

---

1) оқу жоспарлары мен оқу бағдарламаларын сараптауын ұйымдастыру;

2) факультеттердегі әдістемелік бюролардың жұмыс жоспарларын талқылау және қолдау;

3) жеке пәндер бойынша жұмыс оқу бағдарламаларын талқылау және қолдау;

4) оқу үдерісін қамтамасыз ету үшін әдістемелік қамтамасыз ету мәселелерін қарау;

5) әдістемелік қамтамасыз етуге байланысты нормативтік-құқықтық актілерді жетілдіру жөнінде ұсыныстар енгізу;

6) оқулықтарды, оқу-әдістемелік құралдарды, оның ішінде электрондық түрде және дидактикалық материалдар әзірлеуін ұйымдастыру;

7) өндіріс пен ғылыми технологиялардың басым бағыттарын болжау негізінде білім беру мамандарының (кәсіптерінің) тізбесін жетілдіру жөнінде ұсыныстарды талқылау;

8) оқу-тәрбие үдерісін жетілдіруге және профессорлық-оқытушы құрамына тәжірибелік көмек беруге бағытталған әдістемелік жұмыстардың әртүрлі нысандарын енгізу мәселелерін қарау;

9) пәндер каталогын қарастыру және бекіту;

10) пререквизит және постреквизиттерді бекіту;

11) әдістемелік бюролар қызметінің жылдық жоспарларын қарастыру және бекіту;

12) білім алушылардың білімін бағалау үшін тест тапсырмаларын және басқа түрлерін әзірлеу және сараптамадан өткізу мәселелері;

13) білім алушылардың өзіндік жұмысын және оқытушының қолдауымен өткізілетін өзіндік жұмыстарды әдістемелік қамтамасыз ету;

14) оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік жұмыстарды жетілдіру бойынша семинарлар, конференциялар, кеңестер ұйымдастыру және өткізу болып табылады.

4. Кеңестің сайлану және жұмыс тәртібі 

6. Кеңестің құрамына кафедра өкілдері, оқытушылар, оқу-әдістемелік ұйымдардың басшылары, педагог қызметкерлердің біліктілігін арттыру, қайта даярлау және аттестаттау, білім беруді ақпараттандыру жөніндегі құрылымдық бөлімшелер басшылары кіреді. Кеңестің құрамы білім беру ұйымның басшысының бұйрығымен бекітіледі.

7. Кеңесті оқу-әдістемелік жұмысы жөніндегі басшының орынбасары - Төраға басқарады.

8. Кеңес мүшелерінен ашық дауысы арқылы хатшы сайланады.

9. Кеңестің жұмысы әдістемелік кеңестің отырысында қабылданған және білім беру ұйымның бекіткен жылдық жұмыс жоспарына сәйкес жүзеге асырылады.

10. Кеңестің отырысы екі айда бір рет өткізіледі.

11. Әдістемелік кеңестің отырысында қаралған мәселенің нәтижесі бойынша қатысып отырған мүшелерінің басым көпшілік дауысымен әдістемелік кеңестің ұсынысы қабылданады және хаттамамен рәсімделеді. Отырыстың хаттамалары мен әдістемелік кеңестің шешімдеріне кеңестің төрағасы мен хатшысы қол қояды.

---

12. Егер әдістемелік кеңестің отырысында оның мүшелерінің үштен екі бөлігі қатысып отырса, онда әдістемелік кеңес құқықты өкілетті деп табылады.

13. Кеңестің төрағасы жылына бір рет Кеңес қызметінің нәтижелері туралы білім беру ұйымдарының педагогикалық, ғылыми кеңесінің алдында есеп береді.

14. Әдістемелік кеңестің әрбір мүшесі кеңестің барлық отырысына қатысуға, оның жұмысына белсенді араласуға, жүктелген тапсырмаларды уақытылы және нақты орындауға тиісті.

№ 18 ЕМТИХАН БИЛЕТІ

1. Тұтас педагогикалық үдерісті басқару және педагогикалық талдауға сипаттама беріңіз.

Педагогикалық басқару жүйелерінің негізі — ғылыми басқарманың нысаны

Педагогикалық ғылымды жəне тəжірибені түсіну үшін көбісі біртұтас педагогикалық үдерісті басқарманың ғылымның айқындамаларынан байқауға тырысады жəне оған тиянақты қатал сипат береді. Өзге жəне өз еліміздің зерттеушілерінің айтуы бойынша, басқару тек техникалық, өндірістік процесс жəне қиын əллеуметтік жүйе саласында ғана керек емес, ол педагогика саласында да өте маңызды болып табылады. Жалпы басқару, ол айқындалған ақпаратқа негізделе отырып, талдау жасау, бақылау, нысананы мақсатқа жетуі үшін реттеу жəне дұрыс шешім қабылдау. Басқару нысаны болып техникалық, биологиялық, əлеуметтік жүйелер табылуы мүмкін. Əлеуметтік жүйенің ең кең тараған түрлерінің бірі білім жүйесі жəне өзіне тəн елдің, мекеннің, облыстығы, қаланың жəне ауданның барлық жүйелерін қамтиды. Жалпы мектептік білім бұл динамикалық əлеуметтік жүйе сияқты мектепішілік басқарудың нысаны болып табылады. Осыған байланысты мектепті басқару жəне олардың компоненттерін, бөліктерін жəне басқа да қатысушы жүйелерін жалпымектептік білім жүйесі деп қарастырсақ болады. Бұл жүйеге жалпы педагогикалық процесс, сынып оқыту жүйесі, мектеп жұмысын тəрбиелеу жүйесі, қатысушының эстетикалық тəрбие жүйесі кіреді. Жалпы мектепті басқаруды бөлшектеп қарастыру мектепішілік басқарудың мазмұнын көрсетеді [1]. Мектепішілік басқару өз алдына мақсатқа жету, педагогикалық жүйені жалпылама танып білу, нысана заңдылықтарын қарастыру арқылы барынша оңтайлы шешім қабылдау болып табылады. Педагогикалық процесс қатысушыларының жүйесі тізбе сияқты бірінен кейін бірі келесі функцияларды атқарады: педагогикалық талдау, жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау, реттеу. Мектепішілік басқаруды дəстүрлі жүйеде түсіндіретін болсақ, ол субъектінің белгіленген нысанаға басқарушылық жүргізуі; сапаны жақсарту мақсатында басқарушылық жүйенің тигізетін əсері, педагогикалық еңбекке байланысты ғылыми элементтерді енгізу болып табылады.

---