Файл: Бекишев ., Танабаева Б. А. Шыарылан химия есептері (8 11 сыныптар) Алматы аза университеті, 2018.docx

ВУЗ: Не указан

Категория: Не указан

Дисциплина: Не указана

Добавлен: 28.03.2024

Просмотров: 663

Скачиваний: 1

ВНИМАНИЕ! Если данный файл нарушает Ваши авторские права, то обязательно сообщите нам.

СОДЕРЖАНИЕ

Алғы сөз

8 сынып

Шешуі:

Шешуі:

§11. Химиялық формулалар бойынша есептеулер

Шешуі:

Шешуі:

§18. Зат мөлшері. Моль. Авогадро саны. Молярлық масса

Шешуі:

Жауабы:

Шешуі:

Шешуі:

§23. Оксидтер. Олардың атаулары

§27. Химиялық реакциялардың жылу эффекті

Шешуі:

§28. Авогадро заңы. Газдардың молярлық көлемі. Газдардың салыстырмалы тығыздығы

Шешуі:

Шешуі:

2-әдіс:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

III тарау. Сутек. Қышқылдар. Тұздар

Шешуі:

§31. Сутектің физикалық қасиеттері

§33. Қышқылдар. Құрамы, алу жолдары

§34. Қышқылдардың химиялық қасиеттері

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§39. Судың құрамы және физикалық қасиеттері

Шешуі:

Шешуі:

§42. Негіздер, олардың құрамы және жіктелуі

Шешуі:

§45. Оксидтердің химиялық қасиеттері, қолданылуы

Шешуі:

Шешуі:

§47. Қышқылдардың жіктелуі, алынуы, қасиеттері

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Жауабы:

§49. Бейорганикалық қосылыстардың арасындағы генетикалық байланыстар

Шешуі:

§55. Изотоптар

Шешуі:

Шешуі:

VIII тарау. Сілтілік металдар. Галогендер.

Шешуі:

§73. Хлорсутек. Тұз қышқылы

Шешуі:

§7. Табиғаттағы және тұрмыстағы күшті және әлсіз электролиттер. Электролиттік диссоциациялану дәрежесі

§21. Тыңайтқыштар жайлы қысқаша мәліметтер.

Шешуі:

§22. Көміртек

Шешуі:

Шешуі:

§26. Силикат өнеркәсібі

Шешуі:

§30. Металдардың электрохимиялық кернеу қатары

§33. Кальцийдің қосылыстары

Шешуі:

Шешуі:

§35. Алюминий

§45. Қаныққан көмірсутектер. Метан

Шешуі:

Шешуі:

§46. Қанықпаған көмірсутектер. Этилен

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§53. Оттекті органикалық қосылыстар. Спирттер

Шешуі:

§56. Карбон қышқылдары

§61. Бейорганикалық және органикалық дүниенің бірлігі және олардың арасындағы генетикалық байланыстар

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 1.5. Д. И. Менделеев жасаған химиялық элементтердің периодтық жүйесінің құрылымын негіздеу

Шешуі:

Шешуі:

§ 1.9. Атомдардың валенттілігі және тотығу дәрежесі

Шешуі:

Шешуі:

II тарау. Химиялық байланыс және зат құрылысы

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 2.2. Коваленттік байланыс түзілуінің донорлы-акцепторлы механизмі

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 3.2. Тотығу-тотықсыздану реакциялары

Шешуі:

Шешуі:

§ 3.3. Ерітінділер мен балқымалардың электролизі

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 3.4. Судың диссоциациялануы. Сутектік көрсеткіш

Шешуі:

§ 3.5.Тұздар гидролизі

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 3.7. Химиялық реакциялардың жылу эффектісі

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 3.8. Химиялық реакцияның жылдамдығы

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 4.6. Қазақстандағы металдар мен бейметалдардың кен орындары

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 5.3. Натрий және калий қосылыстары

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 5.5. Судың кермектілігі және оны кетіру жолдары

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 6.5. Темір

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 7.3. Бейметалдардың жалпы сипаттамасы

Шешуі:

Шешуі:

§ 7.5. Көміртек және оның қосылыстары

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 7.6. Кремний және оның қосылыстары

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 7.8. Азот

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі.

§ 7.9. Фосфор және оның қосылыстары

Шешуі.

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 7.12. Күкірт (IV) және күкірт (VI) оксидтері.

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 7.14. Йод

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

§ 8.3. Құймалар. Шойын мен болат өндіру

Шешуі:

Шешуі:

§ 8.5. Силикат өнеркәсібі. Шыны өндірісі

Шешуі.

§ 8.7. Химия және қоршаған ортаны қорғау

11 сынып 2011 ж

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

3.2. Алкандардың құрылысы

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Алкиндер

Шешуі:

Шешуі:

6.2. Көмірсутектердің галогентуындыларының қасиеттері

Мұнай, құрамы, өңдеу әдістері және өнімдері

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

8.4 Көпатомды спирттер

8.5. Фенолдар

9.2 Альдегидтердің қасиеттері

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Аминдер

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Шешуі:

Қосымша-1.

Қосымша-2.

Қосымша-3.

Қосымша-4.

Шешуі:





A

p

n

ē

қысқаша

26Mg

26

12

14

12

26Mg(12p, 14n)12ē

12

210Pb

210

82

128

82

210Pb(82p, 128n)82ē

82

129I

129

53

76

53

129I(53p, 76n)53ē

53


§ 1.3. Атомдағы электрондардың қозғалысы


  1. Әрбір энергетикалық деңгейдегі максимал электрон саны қалай анықталады?

Шешуі:


Әрбір энергетикалық деңгейдегі максимал электрон саны келесі формула арқылы анықталады:

N = 2n2

N – электрон саны, ал n – деңгей нөмірі немесе бас квант саны. Мысалы,

n

1

2

3

4

N

2

8

18

32




  1. Бас квант санының физикалық мағынасы неде?

Шешуі:


n – деңгей нөмірі немесе бас квант саны. Ол периодтық кестеде период нөміріне сәйкес. Яғни, бас квант саны энергетикалық деңгейдің нөміріне сәйкес және ол электронның энергиясын сипаттайды. Деңгей нөмірі жоғарылаған сайын ондағы электронның энергиясы да жоғарылайды.


  1. Келесі элемент атомдарында: а) Si; ә) V; б) Rb; в) Ba қанша энергетикалық деңгейлер және қанша электрондар бар?

Шешуі:


Элементтің нөмірін периодтық кестеден аламыз, ал оның атомындағы энергетикалық деңгейлердің саны элемент орналасқан периодтың нөміріне тең.

Химиялық элемент

Атомдық нөмірі

Период нөмірі

Электрон саны

Si

14

III

14

V

23

IV

23

Rb

37

V

37

Ba

56

VI

56





  1. 2, 8, 5 сандар қатары химиялық элемент атомдарының электрон қабаттарының толуын сипаттайды. Осы элементті атап, оған (периодтық жүйедегі орны бойынша) сипаттама беріңіздер.

Шешуі:


Электрон қабаттарындағы жалпы электрондарының қосындысы – 15 болатынын көріп отырмыз. Атомдық нөмірі 15 болатын элемент – фосфор.

Фосфор – III периодта (сондықтан оның 3 энергетикалық деңгейі бар), V топтың негізгі топшасында орналасқан бейметалл.


  1. 2, 8, 8, 1 сандар қатары химиялық элемент атомдарының электрон қабаттарының толуын сипаттайды. Бұл қай элемент екенін тауып, оның химиялық қасиеттерін сипаттаңыздар.

Шешуі:


Электрон қабаттарындағы жалпы электрондарының қосындысы – 19 болатынын көріп отырмыз. Атомдық нөмірі 19 болатын элемент – калий.

Калийдің химиялық қасиеттерін сипаттайтын теңдеулер:

Реакция теңдеуі

Жағдайы

Реакция теңдеуі

Жағдайы

2К + Н2 = 2KH

(200-350оС)

2K + 2C = K2C2




[КН + Н2О = КОН + Н2]




6K + N2 = 2K3N




4K + O2 = 2K2O










4K + O2(ауа) + 2Н2О = 4KOН

(бөлме т.)

2K + 2H2O = 2KOH + H2




K + O2(ауа) = KO2

(жану)

K + 6NH3(c) = [K(NH3)6]0

(-50оС)

2К + Cl2 = 2KCl

(бөлме т.)

2K + 2HCl(сұйт.) = 2KCl + H2




2K + S = K2S

(100-200оС)

2K + ZnCl2 = Zn + 2KCl





Әдебиет: Лидин Р.А. Справочник по общей и неорганической химии. – М.: Просвещение: Учеб. лит., 1997. – 256 с.


  1. Атомдық нөмірлері: а) 11 және 19, ә) 16 және 34 элемент атомдарының құрылысында қандай ұқсастықтар мен айырмашылықтар бар?

Шешуі:


Химиялық

элемент

Атомдық

нөмірі

Период

нөмірі

Топ

нөмірі

Электрондық

формуласы

Ұқсас-

тығы

Айырма-

шылығы

Натрий

11

3

I

1s22s22p63s1

s1

3 период

Калий

19

4

I

1s22s22p63s23p64s1

s1

4 период





Химиялық элемент

Атомдық нөмірі

Период нөмірі

Топ нөмірі

Электрондық формуласы

Ұқсас- тығы

Айырма- шылығы

Күкірт

16

3

VI

[Ne]3s23p4

3s23p4

3 период

Селен

34

4

VI

[Ar]3d104s24p4

4s24p4

4 период


§ 1.4. Энергетикалық деңгейлердің құрылысы


  1. а) 3р-деңгейшесі қай элемент атомынан бастап толтырыла бастайды; ә) 3d-орбитальдың толтырылуы қай элементтен басталады; б) 3d- орбитальдың толтырылуы қай элементпен аяқталады?

Шешуі:


Көп электронды атомдардың орбитальдарының электрондармен толтырылуы энергияның минимум принципімен, Паули принципімен және Хунд ережесімен анықталады, ал орбитальдардың энергияларының өсуі бойынша орналасуы Клечковский ережесімен анықталады. Осыған сәйкес 3р-деңгейшесіне алғаш рет он үшінші электрон орналасады. Бұл алюминий элементіне сәйкес (1 – сурет).



  1. сурет

  2. суретте көріп отырғанымыздай 3d-орбиталіна алғаш рет 21-ші электрон орналасады, ол скандий элементіне сәйкес.

3d


















4s

↑↓







3p




↑↓

↑↓

↑↓

3s

↑↓




2p




↑↓

↑↓

↑↓

2s

↑↓




1s

↑↓

  1. сурет.

  2. суретте көріп отырғанымыздай 3d-орбиталіның толтырылуы 30-шы электронмен аяқталады. Ол мырыш элементіне сәйкес келеді.

3d




↑↓

↑↓

↑↓

↑↓

↑↓

4s

↑↓







3p




↑↓

↑↓

↑↓

3s

↑↓




2p




↑↓

↑↓

↑↓

2s

↑↓




1s

↑↓